Płock 29.05.2022r.
Jacek Paćkowski
Mechatronika w szkole, a umiejętność prawidłowego przekazu
Współcześnie szczególnie wzrosło zapotrzebowanie na wykształcenie techniczne, jakie rozwija coraz szybciej przez ludzką wiedzę i odkrycia świat XXI wieku. Niemniej zarazem potrzebna jest refleksja nad tym, jak skutecznie nauczać. Ten proces wciąż opiera się na relacjach, a przede wszystkim umiejętnej komunikacji z uczniem. Sprawna komunikacja jest podstawą wciąż relacji, prywatnych, rodzinnych, zawodowych, publicznych. Rozwijając predyspozycje ucznia – trzeba pamiętać, że szkoła prowadzi do ogólnego rozwoju, jeśli jednostka ma w pełni wykorzystać swój potencjał i możliwości, które się z nim wiążą.
Język jako obszar w zakresie aktywności poznawczej człowieka spełnia w pierwszorzędnej kolejności funkcję zaistnienia określonych myśli. W obszarze ludzkich kompetencji rozwija sferę poznawczą. Proces myślenia uruchamiany jest przez aktywność językową. W przestrzeni międzyludzkich relacji język pełni zasadniczą funkcję komunikacji. Rozumienie języka jako kompetencji wynika z potrzeby funkcjonowania w grupie społecznej. Człowiek korzysta z aktywności językowej w sytuacji, kiedy chce wyrazić własne przekonania.
W procesie uczenia mowy poznajemy ludzi, świat, wychowujemy się. Formy językowe przede wszystkim nie odwzorowują, a kształtują pojęcia. To język, użyte komunikaty naczelnie kształtują relacje nauczyciela z uczniami. Język empatyczny, rozumiejący, wspierający – to klucz do powodzenia działań edukacyjnych (wiele tymczasem mówi się o języku technicznym, jest ważny, ale komunikacja ma duże wymagania, jeśli ma być skuteczna i szkoła musi mieć to na uwadze nauczając). Przez język motywuje nauczyciel dziecko, udziela pochwał, interesuje edukacją i zachęca do niej, wyjaśniając potrzeby nabywania określonych kompetencji. Mimo zdolności ucznia, jego predyspozycji, w tym do nauk ścisłych, jakie są kluczem do wielu możliwości dziś – istnieje potrzeba używania właściwych metod kształcenia, by szkoła wykorzystywała zdolności uczniów i prowadziła do ich rozwoju. To jest możliwe przez efektywne kształcenie kompetencji językowych, jakie są niezbędne człowiekowi, by funkcjonował w świecie dziś, wielu możliwości, ale także zagrożeń. Pamiętajmy, że edukacja składa się z wielu elementów i interakcji. Świadomy nauczyciel jest mentorem, jest mistrzem, który jest w stanie wesprzeć edukację dziecka w złożonej rzeczywistości szkolnych wymagań. Pamiętajmy, że możliwości szkoły są skorelowane z kondycją społeczeństwa, szczególnie z kontekstem rodziny .
Uczeń rozwija się nie tylko poznawczo, ale i emocjonalnie, bardzo intensywnie. Nauczyciel musi angażować wszystkie sfery aktywności ucznia, aby edukacja była efektywna, prowadziła do zamierzonego celu. Przede wszystkim trzeba wiedzieć, jak podejść do dziecka. W wieku wczesnoszkolnym dziecko choćby przejawia już refleksyjność, już nie udziela spontanicznych wypowiedzi. Więcej myśli nad tym, co powie. Oczywiście to pierwsze znaczące oznaki tych procesów, jakie ciągle będą doskonaliły się. Trzeba w tym wyjść dziecku naprzeciw, rozumieć, co ono myśli, jak się z nim komunikować, budować relacje w różnych okresach rozwojowych, które tak szybką przebiegają u dziecka. Jeśli widzimy w dziecku zdolności do nauki przedmiotów ścisłych – nie koncentrujemy się tylko na tym. Zdaje się, że tego typu refleksje dla szkoły są niezbędne. Aktualne są pytania, jak uczyć, by nauczać efektywnie.
Szkoła dziś to przestrzeń interakcji, gdzie są możliwe spotkania z całym światem technologicznym. Dziś trzeba kształcić kompetencje już jutra. To wciąż są wyzwania rozwijania umiejętności praktycznych. Umiejętne przekazywanie wiedzy praktycznej to także klucz. Bez teorii nie ma wdrożenia w możliwości pracy praktycznej.
Kształtować absolwenta przyszłości, to stawiać na wielowymiarowość jego kompetencji technicznych, by łatwo było je przekwalifikować, poszerzyć, rozciągnąć na nowe możliwości zawodowe. Przede wszystkim zaś musimy uczyć ciągłej gotowości na naukę, poszerzanie praktyki. Świat szybko zmienia się i my musimy wraz z nim poszerzać swoje możliwości, by pozostać na rynku pracy przez cały okres życia zawodowego.
Przypisy:
W. Kojs, Nauczyciel i szkoła: kilka uwag o przemianach funkcji, „Nauczyciel i Szkoła”, nr 2, 2000, s. 3.