Zabawa dzięki swej prostocie, z pozoru błahości, czasem braku powagi, doskonale sprawdza się w sytuacjach edukacyjnych. To właśnie w sytuacjach zabawowych odbywa się proces dydaktyczno – wychowawczy w przedszkolu. Dzieci mają możliwość zdobycia wiedzy, umiejętności, ukształtować wartości moralne, rozwinąć umiejętności społeczne, a także doświadczyć niesamowitych wrażeń i emocji. Proces nauczania odbywa się często poza świadomością uczestników, przy okazji. Spełnia ona funkcję ogólnorozwojową, rozwija procesy myślowe, umiejętności motoryczne, komunikacyjne, a także wpływa na kształtowanie się sfery emocjonalnej.
Dzieci w trakcie zabawy czują się wyjątkowo swobodnie. Mając świadomość, że nie są oceniane i krytykowane przez dorosłych, mogą zaangażować się całym sobą, skupiając się na aktualnym działaniu i ćwiczeniu umiejętności. Nie zrażają się porażką i niepowodzeniami, gdyż wiedzą, że nie poniosą z tego powodu rzeczywistych konsekwencji. Dostrzegając jednak, że coś im nie wyszło, potrafią modyfikować swoje działania, wymyślając kolejne rozwiązania.
Kolejna zaleta pedagogiki zabawy wynika z jej powtarzalności. Nie ma ona nic wspólnego z nudą czy rutyną. Poprzez powtarzanie zabaw, dzieci mają okazję do utrwalenia nabytej wiedzy i umiejętności. „Jeśli dana czynność wygląda tak samo jak poprzednia, to dlatego, że osoba bawiąca się świadomie stara się odegrać ją w ten sam sposób. Najczęściej jednak zachodzą miedzy nimi drobne różnice, które bawiący się świadomie wprowadza.” Wymyślając nowe możliwości zabawy, kolejne pomysły na nią lub różnorodne sposoby rozwiązywania problemu, dzieci w przystępny sposób rozwijają swoją kreatywność. Twórcze działania odkrywają potencjał każdego uczestnika.
Dzięki respektowaniu zasad indywidualnego podejścia do dzieci, akceptowaniu ich takimi jakie są, tworzą się poprawne stosunki na polu dziecko – nauczyciel oraz dziecko -
a inne dzieci. Metody pedagogiki zabawy pomagają zintegrować grupę, ośmielić i pozytywnie zmotywować jej uczestników w podejmowanych działaniach. Wykorzystanie zabaw ułatwiających wejście w grupę oraz integrujących wpływa korzystnie na wytworzenie odpowiedniej atmosfery, poznanie się uczestników oraz czerpaniu radości ze wspólnego obcowania.
Praca metodami pedagogiki zabawy wpływa korzystnie na funkcjonowanie grupy. Codzienne aktywności takie jak np. wspólne sprzątanie po zabawie wpływają na jej ożywienie, wyrabiają w dzieciach odpowiednie nawyki oraz uczą współodpowiedzialności. Wykorzystanie zabaw podczas organizowania zajęć otwartych, różnego rodzaju uroczystości przedszkolnych, daje również rodzicom możliwość aktywnego uczestnictwa i wspólnej zabawy z dziećmi na terenie placówki. Zapoznanie rodziców ze stosowanymi przez nauczyciela metodami pracy
z zakresu pedagogiki zabawy, wpływa korzystnie na współpracę placówki z opiekunami oraz ułatwia proces dydaktyczno – wychowawczy dzieci.
Zdaniem L. Adamowskiej stosowanie metod pedagogiki zabawy niesie za sobą wiele korzyści dla jej odbiorców. Należy do nich:
• zaspokajanie szeregu potrzeb psychicznych,
• wyzwalanie wiary we własne siły,
• możliwość wyrażania uczuć i emocji oraz komunikowania tych stanów otoczeniu (poprzez formy werbalne i czynnościowe),
• wyzwalanie w wychowanku możliwości twórczych,
• pomoc w pozbyciu się lęku, kompleksów, nieśmiałości,
• przyzwyczajanie do wytrwałości,
• odprężenie i dobre samopoczucie.
Organizowanie w przedszkolu zajęć oraz różnego rodzaju aktywności metodami pedagogiki zabawy, pozwala dzieciom spędzić ten czas aktywnie, w miłej i przyjaznej atmosferze. Preferowana przez dzieci forma aktywności jaką jest zabawa, daje możliwość zaspokojenia ciekawości otaczającego je świata, nieustannej potrzeby ruchu, rozwoju i radości.
Autor Marlena Szostak
Bibliografia:
1. Grey P.: Wolne dzieci. Jak zabawa sprawia, że dzieci są szczęśliwsze, bardziej pewne siebie i lepiej się uczą? Cop. 2015;
2. Kędzior – Niczyporuk E. (red.).: Wprowadzenie do pedagogiki zabawy. Lublin 2003;