Pobawmy się w teatr. Program zajęć teatralnych dla dzieci w wieku przedszkolnym

SPIS TREŚCI:

WSTĘP
OPIS INNOWACJI
CELE OGÓLNE:
CELE SZCZEGÓŁOWE:
METODY PRACY:
FORMY PRACY:
TREŚCI
SPODZIEWANE EFEKTY
EWALUACJA
BIBLIOGRAFIA:

WSTĘP

Dziecko w wieku przedszkolnym odznacza się naturalną dla swojego wieku potrzebą ekspresji twórczej. Wykazuje się spontanicznością, aktywnością, umiejętnością czerpania wiedzy z otoczenia, skłonnością do naśladowania, wrażliwością emocjonalną. Zajęcia teatralne są dla niego możliwością rozwoju w tym zakresie. Mogą wpłynąć pozytywnie zarówno na dzieci nieśmiałe, jak i te potrzebujące okazji do uwolnienia nadmiaru energii. Łącząc w sobie wiele dziedzin twórczości artystycznej: literaturę, muzykę, taniec, ruch sceniczny i plastykę, umożliwiają one poszukiwanie własnego wyrazu przeżyć, emocji i doświadczeń życiowych, są czynnikiem rozładowującym napięcia psychiczne, stwarzają okazję do przyswajania postaw moralnych, pomagają rozwinąć orientację w schemacie własnego ciała, usprawniają mowę, doskonalą spostrzegawczość, uczą obserwacji i uzasadniania postępowania własnego i bohatera inscenizacji, rozwijają wyobraźnię oraz rozbudzają wrażliwość na inne formy sztuki. Olbrzymią ich wartością jest również nauka pracy w zespole.
Edukacja teatralna w przedszkolu jest taką formą pracy pedagogicznej, która znakomicie poszerza obszar możliwości realizacji celów podstawy programowej, wybranego programu wychowania przedszkolnego i misji przedszkola, a także kształtowania kompetencji kluczowej w zakresie świadomości i ekspresji kulturowej.

OPIS INNOWACJI

Innowacja skierowana jest do dzieci w wieku przedszkolnym. Realizowana będzie w grupie dzieci pięcioletnich w ramach cotygodniowych zajęć teatralnych. Szczegółowy harmonogram spotkań z uwzględnieniem realizowanej tematyki zawarty zostanie w dzienniku zajęć dodatkowych.
CELE OGÓLNE:
• Rozwijanie uzdolnień i artystycznych zainteresowań dzieci poprzez kontakt ze sztuką teatralną w różnych etapach jej tworzenia,
• Wspieranie rozwoju umiejętności odbioru i tworzenia ekspresji scenicznej,
• Wprowadzanie dzieci w świat wartości estetycznych,
• Rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez sztukę,
• Kształtowanie u dzieci dojrzałości emocjonalnej ułatwiającej radzenie sobie z nowymi, szczególnie z trudnymi sytuacjami,
• Rozwijanie wyobraźni i wrażliwości poprzez wcielanie się w rolę postaci literackich będących wzorem wychowania i etycznego zachowania zgodnego z realizowaną przez przedszkole misją,
• Wzmocnienie współpracy przedszkola ze środowiskiem rodzinnym i lokalnym.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
• Wychowanie poprzez edukację teatralną i zabawy teatralne,
• Kształcenie umiejętności współpracy w grupie,
• Wspieranie rozwoju mowy dziecka, wzbogacenie jego czynnego słownika o słownictwo dotyczące sztuki teatralnej, np. widowisko, scenografia, marionetka...,
• Usprawnienie motoryki małej i dużej,
• Kształcenie zdolności poznawczych: uwagi i zmysłu obserwacji pamięci, myślenia, wyobraźni,
• Zapoznanie z różnymi formami teatralnymi,
• Kształcenie umiejętności właściwego zachowania się nie tylko w teatrze, ale i innych miejscach użyteczności publicznej (kino, muzeum),
• Uwrażliwienie na piękno i bogactwo literatury dziecięcej oraz muzyki klasycznej,
• Rozwijanie umiejętności przedstawienia poznanych utworów (literackich i muzycznych) za pomocą gestu, mimiki, ruchu,
• Zdobycie umiejętności poruszania się w określonej przestrzeni, uważnego słuchania i interpretowania przekazu słownego i muzycznego oraz wypowiadania się na wybrany temat, również poprzez sztukę,
• Rozbudzanie wyobraźni,
• Kształcenie zdolności plastycznych,
• Założenie kącika teatralnego.
METODY PRACY:
Metody czynne:
• Metoda samodzielnych doświadczeń- stwarzanie dzieciom warunków do swobodnego wypowiadania się, poszukiwania, bezpośredniego przeżywania, poszukiwania;
• Metoda zadań stawianych do wykonania- pobudzenie aktywności i kreatywności, mobilizowanie dzieci do skupienia uwagi, zachęcanie do podejmowania określonych zadań
• Metoda ćwiczeń utrwalających- motywowanie dzieci do samorzutnego utrwalania poznanych czynności i treści;
• Inscenizacja- umożliwienie realizacji wielu ćwiczeń w mówieniu; przygotowanie inscenizacji angażującej wszystkie dzieci.
Metody słowne: swobodna rozmowa, dialog, opis, pogadanka, słuchanie treści czytanych i opowiadanych tekstów literackich.
Metody aktywizujące: gry i zabawy integracyjne, drama, zabawy naśladowcze i tematyczne.
Metody percepcyjne: oglądanie spektakli, wysłuchanie utworów muzycznych, pokaz.

FORMY PRACY:
• Przedmiotowa: wychowanie poprzez działalność poznawczą, zadaniową i zabawową.
• Organizacyjna: wychowanie przez działalność grupową, zbiorową i indywidualną.

TREŚCI:

Program „Pobawmy się w teatr” zawiera wybrane treści Podstawy Programowej (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 roku dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego):
Do zadań przedszkola należy:
1. Wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka poprzez organizację warunków sprzyjających nabywaniu doświadczeń w fizycznym, emocjonalnym, społecznym i poznawczym obszarze jego rozwoju.(...)
6. Wzmacnianie poczucia wartości, indywidualności, oryginalności dziecka oraz potrzeby tworzenia relacji osobowych i uczestnictwa w grupie. (...)
8. Przygotowanie do rozumienia emocji, uczuć własnych i innych ludzi oraz dbanie o zdrowie psychiczne, realizowane m.in. z wykorzystaniem naturalnych sytuacji, pojawiających się w przedszkolu oraz sytuacji zadaniowych, uwzględniających treści adekwatne do intelektualnych możliwości i oczekiwań rozwojowych dzieci.
9. Tworzenie sytuacji edukacyjnych budujących wrażliwość dziecka, w tym wrażliwość estetyczną, w odniesieniu do wielu sfer aktywności człowieka: mowy, zachowania, ruchu, środowiska, ubioru, muzyki, tańca, śpiewu, teatru, plastyki.
Dążąc do osiągnięcia tych celów, należy wspomagać rozwój, wychowywać i kształcić dzieci w następujących obszarach:
I. Fizyczny rozwój dziecka. Dziecko (...):
5) uczestniczy w zabawach ruchowych, w tym rytmicznych, muzycznych, naśladowczych, z przyborami lub bez nich; wykonuje różne formy ruchu: bieżne, skoczne, z czworakowaniem, rzutne itp.
II. Emocjonalny obszar rozwoju dziecka. Dziecko (...):
1) rozpoznaje i nazywa podstawowe emocje, próbuje radzić sobie z ich przeżywaniem; (...)
4) przedstawia swoje emocje i uczucia, używając
charakterystycznych dla dziecka form wyrazu.
III. Społeczny obszar rozwoju dziecka. Dziecko (...):
1) przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych osób i przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze; (...)
2) ocenia swoje zachowanie w kontekście podjętych czynności i zdań oraz przyjętych norm grupowych; przyjmuje, respektuje i tworzy zasady zabawy w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas odpoczynku.
IV. Poznawczy obszar rozwoju dziecka. Dziecko (....):
1) wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą komunikatów pozawerbalnych: tańca, intencjonalnego ruchu, gestów, impresji plastycznych, technicznych, teatralnych, mimicznych, konstrukcji i modeli z tworzyw i materiału naturalnego; (...)
3) odróżnia elementy świata fikcji od realnej rzeczywistości;
byty rzeczywiste od medialnych, byty realistyczne od fikcyjnych; (...)
7) eksperymentuje rytmem, głosem, dźwiękami i ruchem,
rozwijając swoją wyobraźnię muzyczną; słucha, odtwarza
i tworzy muzykę; śpiewa piosenki, porusza się przy muzyce
i do muzyki, dostrzega zmiany charakteru muzyki, np.
dynamiki, tempa, i wysokości dźwięku oraz wyraża ją
ruchem, reaguje na sygnały, muzykuje z użyciem
instrumentów oraz innych źródeł dźwięku, śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru (...), aktywnie słucha muzyki, (...)
w skupieniu słucha muzyki.

Program „Pobawmy się w teatr” odwołuje się również do Zaleceń Rady Unii Europejskiej w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się z dn.22 maja 2018r. (Pkt 8) poprzez treści wspierające dziecko w jego budowaniu swojej roli w społeczeństwie oraz kształcące umiejętność rozumienia i przekazywania idei w różnych wytworach sztuki.

SPODZIEWANE EFEKTY

Celem głównym innowacji jest wspieranie integralnego rozwoju dziecka. Podejmowane działania mają przyczynić się do rozwoju fizycznego, społecznego, emocjonalnego i poznawczego oraz do aktywności dziecięcej, nie tylko w obszarze artystycznym, ale i społecznym, językowym, poznawczym, ruchowym i zdrowotnym. Dodatkowo innowacja ma na celu wzbogacenie oferty edukacyjnej przedszkola, poszerzenie obszaru możliwości udziału rodziców w jego życiu, promowanie placówki w środowisku lokalnym i budowanie jej pozytywnego wizerunku, jako przedszkola dbającego o twórczy rozwój swoich wychowanków.

EWALUACJA

Ewaluacja programu „Pobawmy się w teatr” dokonywana będzie na bieżąco poprzez obserwację zachowań dzieci.
Pod koniec każdego spotkania dzieci, poprzez zabawę i znaczki graficzne, będą oceniać swój udział w zajęciach (poziom zaangażowania, efekty) oraz stopień atrakcyjności poznawanych treści i podejmowanych działań.
Kolejną formą ewaluacji będą opinie zebrane od rodziców dzieci (po zaprezentowaniu im przygotowanej w ramach zajęć inscenizacji oraz po zakończeniu realizacji innowacji- w formie ankiety).
Wnioski na temat realizacji Programu „Pobawmy się w teatr” uzupełnią sugestie nadzoru pedagogicznego oraz ocena rady pedagogicznej.

BIBLIOGRAFIA:

1. J. Awgulowa, W. Świętek, Małe formy sceniczne w pracy przedszkola, WSiP, 1981.
2. E. Fürl, Teatr w przedszkolu i świetlicy. Od pierwszego pomysłu do przedstawienia,Wydawnictwo jedność, 2004.
3. G. Scherzer, Teatr na małej scenie. Jak kreatywnie opowiadać historie (nie tylko biblijne). Praktyczny poradnik, Wydawnictwo Jedność, 2020.
4. M. Królica, Teatr we współczesnej edukacji dziecka, [w:] Edukacja elementarna w Teorii i Praktyce: kwartalnik dla nauczycieli, nr 4, s. 31-44, 2008.
5. B. Stankiewicz, Zabawy twórcze i widowiska lalkowe w wychowaniu przedszkolnym, WSiP, 1979.
6. E. Szwajkowska, W. Szwajkowski, Sto wierszyków atrakcyjnych do ćwiczeń dykcyjnych, Wydawnictwo Wilga, 2017.
7. W. Żaba- Żabińska, W. Majewska, R. Paździo, Program wychowania przedszkolnego, Wydawnictwo MAC Edukacja, 2020.
8. Rozporządzenie MEN z dnia 14.02.2017r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U. z 2017 r., poz. 356 z póź. zm.).
9. Art. 22a. Ustawy o systemie oświaty (Dopuszczenie do użytku programu wychowania lub nauczania). Ustawa z dnia 7 września 1991 r. O systemie oświaty (Dz. U. 1991, nr 95, poz. 425 z póź. zm.).
10. Dziennik Urzędowy C189 Unii Europejskiej Rocznik 61. Wydanie polskie. Informacje i zawiadomienia 4 czerwca 2018 „Zalecenie Rady Unii Europejskiej z dnia 22 maja 2018 roku w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie”.