Program matematyczny "Raz, dwa, trzy - liczysz Ty"

Wstęp

Mając na uwadze spójny rozwój naszych podopiecznych, dążący do poszerzenia ich kompetencji intelektualnych, opracowałyśmy program matematyczny, stworzony na podstawie programu „Dziecięca matematyka” E. Gruszczyk – Kolczyńskiej, E. Zielińskiej, obejmujący swoim zakresem dzieci w wieku 6 lat.
Opiera się on na przekazywaniu treści poprzez zabawę oraz na ćwiczeniach praktycznych. Już w okresie przedszkolnym obserwuje się ciekawość dziecka podczas kształtowania wiedzy matematycznej dotyczącej stosunków przestrzennych, ilościowych czy klasyfikacji przedmiotów. Stanowią one podstawę do nauki matematyki w klasie pierwszej. Jednak należy pamiętać, że kształtowanie pojęć matematycznych u dzieci w wieku przedszkolnym należy prowadzić, wykorzystując do tego zabawę i różnorodne zajęcia, z wykorzystaniem odpowiednich metod pracy i ciekawych pomocy dydaktycznych.
Wszystkie te działania powinny odbywać się przy każdej nadarzającej się okazji z wykorzystaniem najróżniejszych sytuacji dnia codziennego. W edukacji matematycznej najważniejsze są osobiste doświadczenia dziecka, jego twórcza aktywność, możliwość dokonywania wyborów. Aktywność własna dziecka i bezpośrednie doświadczenia rozwijają myślenie, hartują dziecięcą odporność, tworzą pojęcia i doskonalą umiejętności.

Charakterystyka programu

Program ,,Raz, dwa, trzy – liczysz Ty”, będzie realizowany w oddziale XI, XII, XVI, XVIII z dziećmi sześcioletnimi, realizację programu będą koordynowały nauczycielki z grup.
Głównym celem programu jest rozwijanie zainteresowań i uzdolnień matematycznych oraz stwarzanie warunków sprzyjających zdobywaniu kompetencji matematycznych w toku zabaw. Zajęcia będą prowadzone raz w tygodniu.
Formuła programu przewiduje dostosowanie treści, form i metod pracy do indywidualnych potrzeb, możliwości oraz osobistej wydolności dziecka.
Systematycznie prowadzone zajęcia oraz wykorzystanie różnorodnych technik proponowanych w programie, bez wątpienia przyczynią się do wszechstronnego i harmonijnego rozwoju osobowości, wspierania dzieci w rozwoju uzdolnień oraz wspomaganiu tych, które rozwijają się wolniej lub nieharmonijnie, kształtowaniu wyobraźni dziecięcej oraz odporności emocjonalne, stymulowaniu rozwoju aktywności dzieci poprzez stosowanie różnorodnych ćwiczeń i zabaw prowadzących do nabycia umiejętności matematycznych, wyzwalaniu pozytywnych emocji na rozwinięcie zainteresowania światem matematyki, rozbudzeniu wiary dziecka we własne możliwości oraz rozwijaniu umiejętności analizowania danych, porównywania, uogólniania.
Program będzie realizowany od 1 października 2019 do 31 maja 2020 roku. Dokumentacją programu będą zapisy w dzienniku oraz miesięcznych planach pracy poszczególnych grupy.

Cele programu

Cele programu edukacyjnego są skorelowane z celami zawartymi w podstawie programowej.
Cele ogólne:
 rozwijanie zainteresowań i uzdolnień matematycznych;
 zachęcanie do podejmowania różnorodnych działań matematycznych;
 zapobieganie ewentualnym niepowodzeniom w uczeniu się matematyki, wyrównywanie szans;
 stwarzanie warunków sprzyjających zdobywaniu kompetencji matematycznych w toku zabawy;
 kształtowanie odporności emocjonalnej niezbędnej do radzenia sobie z zadaniami o charakterze matematycznym;
 zdobywanie wiadomości i umiejętności niezbędnych do osiągnięcia dojrzałości szkolnej.

Cele szczegółowe – dziecko:
 kształtuje i rozwija wszystkie zmysły;
 dokonuje analizy, syntezy, porównywania i klasyfikacji spostrzeganych przedmiotów;
 stymuluje twórczą aktywność matematyczną;
 kształtuje postawę kreatywną;
 wspiera ciekawość , samodzielność i aktywność w toku działań podejmowanych z zakresu edukacji matematycznej;
 rozwija umiejętności praktycznego zastosowania kompetencji matematycznych w codziennym życiu.

Formy pracy z dziećmi

Zdobywanie i poszerzanie wiedzy w ramach programu ,,Raz, dwa, trzy – liczysz Ty”, będzie odbywać się w następujących formach:
1. indywidualna
2. grupowa
3. zbiorowa
Wybór metod, form i środków dydaktycznych zależy od tematyki zajęć, możliwości dzieci i inwencji nauczyciela. Program ,,Raz, dwa, trzy – liczysz Ty” jest tak opracowany, aby nauczyciel mógł dostosować poziom trudności przekazywanej wiedzy i wykonywanych zadań do indywidualnych możliwości dzieci.

Metody pracy

Osiągnięciu zamierzonych celów sprzyjać będą atrakcyjne metody pracy z dzieckiem:
 ekspresyjne: działalność plastyczna i konstrukcyjna;
 czynne: samodzielnych doświadczeń, zadań stawianych dzieciom do wykonania, zajęć praktycznych, metody problemowe (gry dydaktyczne, burza mózgów);
 słowne: opis, objaśnienia, instrukcje, wyjaśnienia;
 percepcyjne: obserwacja, pokaz, podanie przykładu, wzoru postępowania, filmy edukacyjne.

Warunki organizacyjne

 przedstawienie rodzicom i Radzie Pedagogicznej założeń programu;
 włączenie rodziców do współpracy w zakresie doposażenia w pomoce dydaktyczne;
 zajęcia z dziećmi według harmonogramu;
 zorganizowanie ,,Quizu matematycznego” dla sześciolatków;
 utworzenie kącika matematycznego – patyczki, spinacze, guziki, zakrętki, miarki;
 zajęcia edukacyjne z wykorzystaniem tablicy interaktywnej lub komputera;
 konkurs grupowy ,,Gra planszowa”;
 udział w lekcji matematyki w Szkole Podstawowej.

Treści programowe

Treści programowe dostarczają dzieciom bogatych przeżyć, poszerzają ich wiedzę z zakresu edukacji matematycznej zachęcając ich do rozwijania swoich zdolności i umiejętności.
W programie skupiono się wokół następujących treści:
1. Rytm i rytmiczna organizacja czasu.
2. Kształty i figury geometryczne.
3. Klasyfikacja – tworzenie zbiorów.
4. Przyczyna i skutek – przewidywanie następstw.
5. Orientacja przestrzenna.
6. Wielkość i ciężar.
7. Długość, wysokość.
8. Dodawanie i odejmowanie.

Etapy realizacji planowanych działań

Program matematyczny ,,Raz, dwa, trzy – liczysz Ty” ma na celu przekazywanie dzieciom wiedzy dotyczącej nabywanie wiadomości i umiejętności poprzez działania z zakresu edukacji matematycznej. Czas prowadzenia zajęć jest uzależniony od zainteresowania dzieci oraz umiejętności skupienia uwagi. Poniższa tabela przedstawia rozkład treści w poszczególnych miesiącach.
Termin realizacji Treści programowe Spodziewane efekty
PAŹDZIERNIK ,,Rytmiczne zabawy” 1. ,,Jesienne dni tygodnia” – dostrzeganie rytmu w przyrodzie (cykliczny układ kalendarza).
2. ,, Małe wiewióreczki” - odtwarzanie wysłuchanego rytmu podczas aktywności ruchowej.
3. Kształtowanie umiejętności liczenia. Kardynalny i porządkowy aspekt liczby.
4. ,,Kolorowe kubeczki” – pamięciowe odwzorowanie podanych rytmów (zabawy z kodowaniem). - dostrzega rytmiczną organizację czasu w stałych następstwach dnia i nocy, pory roku, dni tygodnia i miesięcy,
- potrafi odtworzyć wysłuchany rytm za pomocą układu liczmanów,
- utrwala kształt poznanych liczb
LISTOPAD
,,Świat figur geometrycznych” 1. ,,Czarodziejski worek” – rozpoznawanie figur geometrycznych poprzez zmysł dotyku.
2. ,,Pajacyk” - utrwalenie kształtów i nazw figur geometrycznych: koło, kwadrat, prostokąt, trójkąt w oparciu o wiersz.
3. ,,Królestwo figur” – układanie dowolnych kompozycji z wykorzystaniem figur geometrycznych.
4. Rysowanie poznanych figur na tablicy interaktywnej lub w programie komputerowym z wykorzystaniem rzutnika. - rozpoznaje i nazywa figury geometryczne,
-wskazuje charakterystyczne cechy,
- układa dowolne kompozycje, mozaiki
Grudzień
,,Tworzymy zbiory” 1. ,,Kolorowe bombki” – tworzenie zbiorów, kształtowanie pojęcia liczby.
2. ,,Prezenty” - łączenie elementów w pary wg ustalonego kodu. Dostrzeganie cech wspólnych i różnych dla grupy przedmiotów.
3. ,,Segregujemy przedmioty”- zabawa multimedialna. - klasyfikuje przedmioty pod względem jednej lub kilku cech,
- tworzy zbiory, wyznacza ich liczebność,
- dostrzega podobieństwa i różnice na obrazkach, w przedmiotach,
- stosuje określenia: takie same, inne, pasuje, nie pasuje
Styczeń
,,Przyczyna i skutek – przewidywanie następstw” 1. ,,Przedszkolak na medal” – zna zasady bezpiecznego zachowania się.
2. ,,Numery alarmowe” – utrwalanie poznanych numerów.
3. ,,Zimowa zabawa” – poznanie konsekwencji niewłaściwych zachowań podczas układania historyjki obrazkowej.
4. ,,Dbamy o zwierzęta” – poznanie sposobów dbania o zwierzęta podczas zimy, zwrócenie uwagi na konsekwencje. - dostrzega zależność między przyczyną i skutkiem,
- wie jak należy zachować się w sytuacji zagrożenia,
- układa historyjkę obrazkową wg. kolejności zdarzeń
Luty
,,Świat wkoło nas” 1. ,,Gdzie jest woreczek?” – odszukiwanie przedmiotu według ustalonego kodu.
2. ,,Skąd słychać” – kształtowanie spostrzegawczości słuchowej.
3. ,,Taniec części ciała” – kształtowanie świadomości własnego ciała.
4. ,,Narysuje tak jak ja” – doskonalenie orientacji na kartce papieru. Rysowanie według schematu. - rozumie znaczenie określeń: w przód - tył, do przodu - do tyłu, w górę – dół,
- kształtuje orientację przestrzenną,
- wskazuje swoje części ciała,
- potrafi wskazać prawą, lewą stronę
Marzec
,,Wielkość i ciężar” 1. ,,Jestem wagą” – zabawa muzyczno – ruchowa, utrwalanie prawej – lewej strony.
2. ,,Od małego do dużego” - zabawa multimedialna.
3. ,,Zabawa z misiem” – porządkowanie przedmiotów według wielkości malejącej i rosnącej.
4. ,,Różne wagi” – poznanie różnych wag, eksperymentowanie z wagą szalkową. - porównuje wielkości przedmiotu,
- zna różne rodzaje wag,
- stosują określenia: mały, mniejszy, najmniejszy, duży, wielki, największy, taki sam
Kwiecień
,,Długość, wysokość” 1. ,,Mierzymy” - dokonywanie pomiaru sali z wykorzystaniem różnych przedmiotów: skakanka, centymetr, but, książka.
2. ,,Kto jest wyższy?” – porównywanie wielkości wzrostu przy pomocy miarki
3. ,,Jak zmierzyć odległość” – burza mózgów.
4. ,,Matematyczna zgaduj – zgadula” zagadki matematyczne, manipulowanie na przedmiotach. - potrafi mierzyć przedmioty i rozumie stałość miary,
- dokonuje pomiarów względem siebie lub innego przedmiotu,
- stosuje określenia: wysoki, niski,
Maj
,,Dodawanie i odejmowanie” 1. „Dodajemy i odejmujemy” – manipulują, dodają i odejmują, ustalają wynik działania.
2. ,,Słyszę i liczę” – zabawy liczbowe
3. Gry i zabawy multimedialne
4. ,,Quzi matematyczny” – utrwalanie zdobytej wiedzy. - dodaje i odejmuje na konkretach,
- liczy elementy zbioru, ustala ile ich jest

Zasady współpracy z rodzicami

Ścisła współpraca nauczycieli z rodzicami przyczyni się do osiągnięcia zamierzonych celów. Świadomi rodzice, dbający o rozwój dziecka również powinni stwarzać okazję do doskonalenie treści matematycznych.
Współpraca z rodzicami w zakresie programu ,,Raz, dwa, trzy – liczysz Ty”, będzie opierała się na następujących zasadach:
1. Przedstawienie rodzicom założeń programu.
2. Zachęcanie do udziału w konkursie matematycznym ,,Gra planszowa”
3. Włączenie rodziców do współpracy w zakresie doposażenia w pomoce dydaktyczne.
4. Stworzenie kącika matematycznego.

Ewaluacja

Przedmiotem ewaluacji będą:
- ankieta dla rodziców;
- analiza wytworów pracy dzieci: rysunki, twórczość dziecięca;
- konkurs, quiz sprawdzający wiedzę.

Bibliografia

1. E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska, Dziecięca matematyka. Książka dla rodziców
i nauczycieli, Warszawa 1997, wyd. WSiP
2. E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska, Program wspomagania rozwoju, wychowania
i edukacji starszych przedszkolaków, Warszawa 2010, wyd. Nowa Era
3. E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska, Wspomaganie rozwoju umysłowego trzylatków i dzieci starszych wolniej się rozwijających, Warszawa 2004, wyd. WSiP
4. E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska, Zajęcia dydaktyczno – wyrównawcze dla dzieci, które rozpoczną naukę w szkole, Warszawa 2009, wyd. Edukacja Polska
5. Filip J., Rams T. „ Dzieci w świecie matematyki”, Kraków 2000, wyd. Impuls