Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne w pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych, w tym z autyzmem oraz ich rodzicami

Nauczyciele pracujący w szkołach ogólnodostępnych coraz częściej spotykają się z uczniami doświadczającymi różnego typu trudności rozwojowych. Szczególną grupą uczniów są dzieci z autyzmem, które pojawiają się w klasach. Nauczanie, wychowanie i integracja uczniów w klasie stanowi wówczas spore wyzwanie dla pedagoga. Rodzice zaś szukają wsparcia oraz pomocy i chcą mieć pewność, że oddali swe dzieci w dobre ręce. Uczniowie z autyzmem doświadczają bowiem szeregu zaburzeń z tak zwanego spektrum autyzmu. Są to głównie zaburzenia w kontaktach społecznych: trudności z rozumieniem sytuacji społecznych, wchodzeniem w relacje społeczne, tworzeniem pozytywnych interakcji, brak lub ograniczona zdolność empatii, trudności z rozpoznawaniem i nazywaniem własnych emocji oraz emocji i intencji innych osób. Problemy dotyczą także komunikacji: nadawania i odbierania komunikatów werbalnych i pozawerbalnych, uczestniczenia w dialogu, naprzemienności relacji „słucham – mówię”, przekazywania informacji o swoich stanach emocjonalnych, komunikowania potrzeb, brak lub ograniczony kontakt wzrokowy . Często pojawiają się zaburzenia zachowania: zachowania nieakceptowane społecznie, agresywne i autoagresywne. Osoby z autyzmem doświadczają także trudności związanych z zaburzeniem percepcji, najczęściej słuchowej i dotykowej, stąd pojawiają się nadwrażliwość lub niedowrażliwość, które utrudniają, a niekiedy nawet uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie człowieka w środowisku społecznym. Do tego często dochodzą dolegliwości somatyczne. Różny jest także stopień nasilenia doświadczanych trudności. Dlatego dzieciom z zaburzeniami autystycznymi trudno jest prawidłowo funkcjonować w środowisku szkolnym oraz aktywnie uczestniczyć w procesie nauczania i wychowania.
Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne jest metodą, która sprawdza się w pracy terapeutycznej zarówno z dziećmi, jak i osobami dorosłymi. Każdy człowiek jest istotą społeczną, która ze swej natury potrzebuje kontaktu z innymi ludźmi. Kontakt ten jest potrzebny do prawidłowego rozwoju i szczęśliwego życia. Metoda Weroniki Sherborne w swej prostocie i bazowaniu na naturalnych potrzebach ruchu i kontaktu z drugą osobą ułatwia przełamanie barier i nawiązanie relacji, daje możliwość doświadczania kontaktu z innym człowiekiem, czerpania radości z bycia razem , uczy nawiązywania relacji społecznych począwszy od najprostszych, chwilowych doświadczeń, po trwałe pozytywne relacje, pomaga zaakceptować kontakt fizyczny. Uczestnicy zajęć uczą się wchodzenia w interakcje społeczne, zaczynają wchodzić w nie spontanicznie i czerpać z nich radość. Rozwijają zdolności i potrzeby komunikacyjne. Aktywność podejmowana podczas zajęć ułatwia łagodzenie zaburzeń sensorycznych, stymuluje zaburzone zmysły. Pomaga przełamać własne lęki i ograniczenia, daje satysfakcje z własnych osiągnięć i możliwości. Metoda ta jest wreszcie wspaniałą zabawą, dającą radość jej uczestnikom i świetnym sposobem na aktywne spędzanie czasu. Ze względu na swoje walory metoda RR doskonale sprawdza się w integracji zarówno wśród osób z dysfunkcjami, niepełnosprawnościami, jak i zdrowymi uczestnikami.
Planując pracę z wykorzystaniem Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne w pracy z dziećmi warto zaangażować rodziców. Będą oni wspaniałymi terapeutami dla swoich dzieci, niejako pośrednikami między dzieckiem, a światem zewnętrznym. Dzieci z autyzmem, dla których świat jest tak bardzo niezrozumiały największe zaufanie mają zazwyczaj właśnie do swoich rodziców. Przy nich czują się najbardziej bezpieczne. Bliska osoba zapewniając poczucie bezpieczeństwa doda odwagi, a poprzez wspólne działanie zachęci do dalszego doświadczania i poznawania siebie samego, drugiego człowieka i otaczającego świata. Pozwoli nawiązać relacje z otoczeniem i wzbudzić potrzebę podtrzymywania kontaktu, częstszego wchodzenia w relacje społeczne, a wreszcie na ich pogłębianie. Udział w zajęciach ma terapeutyczny wpływ również na rodziców doświadczających problemów związanych z wychowaniem dziecka z niepełnosprawnością, pogłębia wzajemną więź, ułatwia dostrzeganie nawet najmniejszych postępów, dostarcza poczucia satysfakcji i radości z bycia razem. Rodzice mają także okazję nawiązać kontakt z innymi osobami znajdującymi się w podobnej sytuacji. Mogą dzielić się swoimi doświadczeniami, wymieniać się informacjami, gdzie i w jaki sposób mogą uzyskać dodatkową pomoc. Mogą wreszcie porozmawiać o swoich problemach, wiedząc, że są zrozumiani. Zajęcia z wykorzystaniem metody Weroniki Sherborne pomagają wzmocnić i rozwinąć relacje społeczne, emocjonalne oraz komunikację między uczestnikami. Są one doskonałym sposobem na integrację i wszechstronny rozwój. Jak sama nazwa metody wskazuje – „ruch rozwijający”. Przez ruch rozwijamy sprawność fizyczną, ale także sferę emocjonalną, społeczną i komunikacyjną. Należy jednak pamiętać, że praca z dzieckiem doświadczającym trudności rozwojowych wymaga kompleksowego podejścia całego zespołu i zastosowania różnych form terapii. Wymaga pomocy ze strony psychologa, logopedy, w razie potrzeby także rehabilitanta, lekarza i innych specjalistów.
Polecam metodę RR wszystkim nauczycielom, terapeutom, wychowawcom, nauczycielom wspomagającym, którzy pracują z dziećmi doświadczającymi trudności rozwojowych oraz niepełnosprawnymi, także fizycznie. Wykorzystanie tej metody w szkole, przedszkolu, czy innej placówce świadczącej pomoc dzieciom daje zawsze korzyści wszystkim uczestnikom. Praca tą metodą wymaga od nauczyciela, terapeuty odpowiedniego przygotowania, poznania zasad jakimi należy się kierować przy tworzeniu scenariuszy, prowadzeniu zajęć i dobieraniu uczestników. Warto jednak podjąć trud i dać radość twórczej aktywności oraz rozwoju swoim uczniom i wychowankom.
Bibliografia
Bogdanowicz M., Kasica A. (2003). Ruch rozwijający dla wszystkich. Efektywność metody Weroniki Sherborne. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia