Program zajęć rewalidacyjnych

Program przeznaczony jest dla uczennicy z niepełnosprawnością sprzężoną (autyzm, niepełnosprawność ruchowa, niedowidzenie).
Zajęcia będą miały charakter indywidualny, odbywać się będą jeden raz w tygodniu po jednej godzinie (60 min). Ze względu na niepełnosprawność uczennicy należy dostosować metody, formy oraz warunki i tempo pracy do jej niepełnosprawności. Treści zawarte w programie będą realizowane w dowolnej kolejności i dostosowane do potrzeb, możliwości i zainteresowań.

Cel główny:
• stymulowanie całościowego rozwoju psychomotorycznego dziecka, wszystkich sfer i procesów poznawczych oraz stymulacja rozwoju emocjonalno- społecznego, w tym komunikacji, w szerszym ujęciu celem oddziaływań rewalidacyjnych będzie rozwój i aktywizowanie tych wszystkich właściwości intelektualnych i osobowości uczennicy, które umożliwią jej pełne uczestnictwo w procesie dydaktyczno – wychowawczym realizowanym w szkole, a w dalszej perspektywie przygotują ją do dorosłego życia,
W ramach zajęć rewalidacyjnych będą wykonywane różnorodne ćwiczenia usprawniające- nie tylko ćwiczenia w ramach opóźnionych lub zaburzonych funkcji. Proponowane ćwiczenia będą uaktywniały pracę całego mózgu, aby kształtowanie funkcji opóźnionych było wspomagane przez inne funkcje poznawcze.
Cele szczegółowe:
• rozwijanie umiejętności społecznych, kształtowanie sfery emocjonalno-społecznej uczennicy
• rozwijanie i doskonalenie mowy i innych systemów komunikowania
• usprawnianie koordynacji wzrokowo - ruchowej
• usprawnianie koordynacji wzrokowo-słuchowo- ruchowej
• rozwijanie sprawności grafomotorycznej i manualnej - motoryka mała, motoryka duża
• rozwijanie autoorientacji i orientacji przestrzennej
• rozwijanie samoobsługi i zaradności życiowej
• wydłużanie czasu koncentracji uwagi
• doskonalenie umiejętności polonistycznych
• doskonalenie umiejętności matematycznych

Metody pracy:
- obserwacja i pokaz
- naśladownictwo
- rozmowa kierowana
- wyjaśnienie
- działanie praktyczne- karty pracy, testy zadań niedokończonych
- metody aktywizujące: m.in. : ekspresja mimiczna emocji (elementy pantomimy), elementy dramy, burza mózgów
-gry i zabawy: rebusy, krzyżówki, szyfrogramy, wykreślanki, labirynty, memory obrazkowe, "bystre oczko", "dobble"
- elementy terapii behawioralnej i treningu umiejętności społecznych oraz bajkoterapii
- rozpoznawanie przedmiotów i faktur dotykiem
Formy pracy:
- indywidualna
Zasady pracy:
• przedstawienie uczennicy dokładnych oczekiwań, ustalenie zasad pracy i konsekwentne ich egzekwowanie,
• stwarzanie życzliwej atmosfery podczas zajęć,
• w kontakcie z uczennicą posługiwanie się krótkimi, konkretnymi zdaniami, dosłowne używanie i interpretowanie języka,
• dostosowanie wymagań do aktualnego samopoczucia i możliwości uczennicy- indywidualizacja pracy,
• adekwatna ocena potencjału rozwojowego uczennicy- stwarzanie możliwości osiągania sukcesów,
• zachęcanie uczennicy do samodzielnego podejmowania decyzji, wykonywania zadań,
• dostrzeganie najmniejszego wysiłku uczennicy włożonego w wykonywanie zadań,
• egzekwowanie doprowadzania podjętych czynności do końca,
• stosowanie zasady stopniowania trudności oraz poglądowości,
• przekazywanie uczennicy informacji zwrotnej o sukcesach i elementach wymagających korekty po każdym wykonanym zadaniu,
• stosowanie różnorodnych form ćwiczeń,
• łączenie różnorodnych metod i technik pracy,
• w razie potrzeby stosowanie częstych, krótkich przerw w pracy,
• włączanie zainteresowań uczennicy do wykonywanych ćwiczeń i zadań,
• stały nadzór nad pracą uczennicy, przywoływanie uwagi uczennicy podczas wykonywanych zadań w przypadku jej braku, kontrola koncentracji uwagi,
• stosowanie wzmocnień pozytywnych: pochwała, uśmiech, okazanie radości,

DZIAŁANIA
DOSKONALENIE SFERY EMOCJONALNEJ I SPOŁECZNEJ
• Ustalenie wspólnych zasad oraz konsekwentne przestrzeganie ich
• Kształtowanie umiejętności rozumienia norm i zasad społecznych
• Umiejętność konwersacji, kształtowanie umiejętności prowadzenia dialogu: komunikowanie się w kontekście społecznym /zadawanie pytań, zdobywanie informacji, wyrażanie próśb i potrzeb
• Zachęcanie do wypowiedzi na temat własnych uczuć, przeżyć emocjonalnych
• Rozpoznawanie, nazywanie i opisywanie różnych stanów emocjonalnych u siebie
i innych- rozpoznawanie znaczenia gestów, ekspresji mimicznej i ciała
• Ćwiczenie umiejętności kontroli i wyrażania emocji, panowania nad gniewem, złością
• Odpowiednie (prawidłowe) reagowanie na różne sytuacje życiowe; niwelowanie zachowań społecznie niepożądanych, kształtowanie zachowań pożądanych, m.in. współżycie w klasie, grupie rówieśniczej
• Rozwijanie umiejętności rozumienia potrzeb innych osób- nawiązywanie przyjaznych relacji z innymi ludźmi
• Omawianie treści ilustracji i filmów o tematyce relacji społecznych,
• Zadania rozwijające empatię,
• Omówienie sposobów odmawiania,
• Uczenie rozładowywania trudnych emocji i napięć w sposób bezpieczny i akceptowany społecznie,
• Uczenie metod i technik relaksacji, odprężania się.

STYMULOWANIE I USPRAWNIANIE FUNKCJI WZROKOWYCH ORAZ WZROKOWO - PRZESTRZENNYCH
• Usprawnianie wrażliwości, spostrzegawczości i pamięci wzrokowej
• Ćwiczenie analizy i syntezy wzrokowej
• Usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej, aspektu kierunkowego
i przestrzennego
• Orientacja w schemacie ciała i przestrzeni
• Ćwiczenia w rozpoznawaniu, klasyfikowaniu i dobieraniu bodźców wzrokowych
• Ćwiczenia koncentracji wzrokowej
USPRAWNIANIE FUNKCJI SŁUCHOWO – JĘZYKOWYCH
• Ćwiczenie spostrzegawczości i pamięci słuchowej
• Rozpoznawanie, różnicowanie i klasyfikowanie bodźców słuchowych
• Doskonalenie koncentracji słuchowej
• Ćwiczenia w budowaniu wypowiedzi i odpowiednim użyciu słów
DOSKONALENIE SPRAWNOŚCI MANUALNEJ, GRAFOMOTORYKI
• Stymulacja i usprawnianie motoryki dużej
• Stymulacja motoryki małej – sprawności ruchowej rąk
• Wdrażanie do dokładności, staranności i precyzji w zakresie ruchów pisarskich
• Ćwiczenia równoważne (stanie na jednej nodze, gra w klasy itp.)
• Ćwiczenia rozwijające zręczność (rzucanie piłkami w parach i do celu)
• Ćwiczenia wyobraźni i pamięci ruchowej (naśladowanie, imitowanie i odgadywanie czynności)
• Ćwiczenia ruchów naprzemiennych
DOSKONALENIE UMIEJĘTNOŚCI CZYTANIA I PISANIA
• Rozwój umiejętności czytania ze zrozumieniem
• Doskonalenie pisania
• Utrwalanie zasad ortograficznych
• Głośne czytanie tekstu – zwrócenie uwagi na modulację głosu i tempo czytania,
• Ćwiczenia cichego czytania ze zrozumieniem: wyodrębnianie postaci, określanie miejsca akcji, wyszukiwanie w tekście urywków wskazanych przez nauczyciela, ustalanie kolejności zdarzeń,
• Ćwiczenia dotyczące tekstu pisanego: opowiadanie treści tekstu własnymi słowami, formułowanie pytań i odpowiedzi na podstawie tekstu, nadawanie tytułów fragmentom tekstu lub ilustracjom, zmiana tytułu tekstu, formułowanie wniosków, własnych sądów na podstawie tekstu oraz ich uzasadnianie, ocena postępowania bohatera.
DOSKONALENIE UMIEJĘTNOŚCI MATEMATYCZNYCH : Rozwijanie myślenia matematyczno – logicznego:
• Utrwalanie pojęć matematycznych w praktyce
• Określanie zasad szeregowania liczb, wyrazów
• Rozwiązywanie zagadek logicznych
• Wyszukiwanie analogii i antynomii
• Układanie ciągów sekwencyjnych
• Krzyżówki, sudoku
EWALUACJA
W ramach ewaluacji bieżącej (podczas zajęć) nauczyciel będzie obserwował i analizował pracę uczennicy i postępy w oparciu o przygotowane ćwiczenia i zachęcanie do wysiłku, poprzez stwarzanie uczennicy sytuacji do prezentowania swoich wiadomości i umiejętności oraz samoocenę uczennicy. Obserwacja ma charakter ciągły i całościowy. Spostrzeżenia dotyczące prowadzonych zajęć odnotowywane będą w dzienniku zajęć. Nauczyciel na bieżąco będzie konsultował potrzeby edukacyjne uczennicy z rodzicami, wychowawcą oraz pozostałymi nauczycielami w celu wymiany doświadczeń i spostrzeżeń na temat jej funkcjonowania.

Przedstawiony program zajęć rewalidacyjnych zawiera przykładowe rodzaje ćwiczeń. Będzie modyfikowany i uzupełniany w zależności od sytuacji i potrzeb, z równoczesnym uwzględnieniem postępów czynionych przez uczennicę. Ćwiczenia umieszczone w prezentowanym programie są przykładowymi ćwiczeniami usprawniającymi poszczególne funkcje i mogą być zamieniane, wzbogacane lub pomijane w zależności od potrzeb.
opracowała:
Joanna Emilian