Scenariusz uroczystości szkolnej - 216 rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja

Naród, który nie zna swojej przeszłości,
umiera i nie buduje przyszłości.


Występują:

uczniowie klas I – III gimnazjum (narrator, recytator);
chór szkolny,
który wykona utwory związane z tematem uroczystości.

Scenografia:

- tło dla występujących aktorów – flaga narodowa,
godło państwowe, data uchwalenia konstytucji
(czytelny napis „Rocznica Konstytucji 3 Maja”),
niewielki stolik, na którym leży podręcznik „Historia
Polski”;
- każdy uczeń, biorący udział w akademii, trzyma w ręku rekwizyt
wykonany przez siebie, a związany z tematem uroczystości (kwiaty, chorągiewki
itp.);
- z tyłu wisi mapa - „Polska za czasów rozbiorów”.

Na scenę wchodzą uczniowie z chorągiewkami i kwiatami.

1. Odśpiewanie hymnu narodowego.

Chór: Mazurek Dąbrowskiego

2. Słowo wstępne wygłoszone przez jedną z uczennic.
( Załącznik nr 1 )

3. Część artystyczna.

Recytator rozpoczyna część artystyczną
słowami J. Szczepkowskiego „Opowiedz nam moja Ojczyzno”.

Recytator
Opowiedz nam moja ojczyzno,
jak matka dzieciom ciekawym,
o latach znaczonych blizną,
na wiekach chwały i sławy!
Wytłumacz nam, tak jak umiesz,
skąd czerwień i biel sztandarów,
niech ludzie żyją tu w dumie,
że taki wydał ich naród!
A jeśli wielka historia
i dla nas ma trochę miejsca,
bądź z wiernych mi najwierniejsza
i mnie weź sobie do serca!
Więc, gdy tylko zajaśniał
Blask promienny, majowy,
Niechaj wszystkie czczą serca
Ten dzień wielki, godowy.
Niechaj okrzyk narodu
W świat daleko poleci:
- Wolność, równość niech żyją,
Niechaj żyje maj trzeci!
Narrator I
Polskie dzieci!
Powitajcie znów Maj Trzeci,
Co z minionych lat oddali
Na powracającej fali
Idzie ku nam znów radosny,
Dzień promienny polskiej wiosny. (...)

Recytator
O ty dniu radosny,
O ty Trzeci Maju,
Zapachniałeś kwieciem
W całym polskim kraju.
(...) Dniu pamiętny! O, dniu sławny,
Choć przeszłości tak już dawnej,
Wiekopomny Maju Trzeci,
Polskie Cię witają dzieci!... (...)

Chór: Mazurek Trzeciego Maja – I zwrotka

Recytator
Trzeci Maja radością wiosenną
wszystkich ludzi dziś w Polsce powitał.
Sztandarami biało-czerwonymi
umaiła się Rzeczpospolita.

Umaiły się pierwszym kwieciem
łąki, pola i w ogrodach drzewa.
Maj się pieśnią zwycięskiej wiosny
zgodnym chórem z ludźmi rozśpiewał.

Rozpłynęła się już pieśń radosna
głośnym echem po ojczystym kraju,
– Witaj, witaj, Majowa Rocznico,
pamiętny Trzeci Maju.

W całej polskiej ziemi,
w całym naszym kraju
wszyscy dziś śpiewają:
Witaj, Trzeci Maju! (...)

Biją w Polsce, biją dzwony
w jeden zgodny ton.
Na Wawelu rozbudzony
huczy Zygmunt – dzwon. (...)

Słychać bicie dzwonów.

(...) Na ulicach wkoło tłumy,
hymn orkiestra gra.
Każdy w oczach ma błysk dumy,
radość w sercach drga.

Tłum dokoła – młodzież, dzieci,
brzmi ich miły gwar.
Pamiętnego dnia dziś świeci
nieuchwytny czar...

(...) Cóż to za święto takie radosne,
że miasto całe drży i faluje?

Czy wracający lud wita wiosnę?
Czy na cześć wiosny tak wiwatuje?

Narrator II
O, coś większego Polska dziś święci!
To Konstytucja Trzeciego Maja!
Akt wielki, ważny, godny pamięci,
co naród cały jednością spaja. (...)

Narrator I
Konstytucję uchwalono
Temu ponad dwieście lat!
Pierwsza była w Europie,
Podziwiał nas wtedy świat! (...)

Narrator II
Lecz nim (...) rozbłyśnie Trzeci Maj,
dzień wspomnień i radości,
niech cały wielki, polski kraj
spojrzy ku przyszłości.

Narrator I
Niech wspomni tamten znojny trud,
serc wielkich prawie męstwo,
szlachetnej myśli jasny cud,
nad mocą zła zwycięstwo! (...)

Chór: Mazurek Trzeciego Maja – II zwrotka

Grupa cofa się, a na pierwszym planie pozostaje dwoje uczniów.

Recytator
Przyszedł nareszcie moment szczęśliwy,
że naród łamie kajdany.
Że obywatel, nie podły, nie chciwy
Zgrzyta na obce tyrany.
Że broniąc swobód, krajowi życzliwy,
Nie chce dbać na krew, na rany.
Daje majątek, chce łożyć i życie,
Za kraj, za króla, za współbraci bycie. (...)

Ocknął się Polak, wśród ciężkiej niedoli,
A to bez obcej pomocy.
Skutkiem zaś cnoty i zebranej woli,
Był dzionek jasny, po nocy.
Dawny zniósł nierząd Dzień Trzeciego Maja,
Stanął rząd mocny, co serca czułe spaja. (...)

Narrator II
Wielkie dni przeżyła Warszawa.
Czwarty rok obradował sejm w stolicy.
Udowodnił swą mądrość. Czy wiecie,
że wspaniałe te prawa zasłynęły na świecie?

Narrator I
Posłuchajcie! Przed laty,
Dawno, dawno, o dzieci.
Też był taki dzień jasny,
Taki cudny maj trzeci. (...)

Recytator
Gwarnie było i tłumnie
przy Zygmunta kolumnie. (...)

(...) Świeciło słonko majowe
Biły dzwony w kościele.
Na dziedzińcu zamkowym
przygrywały kapele. (...)

(...) Płynął tłum jak rzeka
Z bliska i z daleka. (...)


(...) W wielkiej sali sejmowej
Przed narodem król stawa,
Odczytano raz pierwszy
Konstytucję, jej prawa. (...)

(...) I wnet okrzyk bije
przez zamkowe ściany:
– Król niechaj nam żyje!
Wiwat wszystkie stany. (...)

Uchwalono, że w Polsce
Już nie będzie niedoli.
Każde chłopskie cierpienie
Szlachtę także zaboli!
Wszyscy będą już równi.
Wszyscy będą braćmi!
Zgody, szczęścia w Ojczyźnie
Nic i nigdy nie zaćmi. (...)

(...) Król na czele rzeszy,
do katedry spieszy,
przed ołtarzem Bożym
tam przysięgę złoży.
Dłoń na świętą księgę
ze wzruszeniem kładzie
i składa przysięgę
Bogu i gromadzie.

Ślubuję Ci Panie
jakom król jest prawy,
dopóki sił stanie
nie zdradzić Ustawy! (...)

Trzeci Maja! Okrzyk leci,
Radość płynie stąd,
Konstytucja przywróciła
wiarę w lud i w rząd. (...)

Zewsząd śpiew płynie,
Idą ludzie radośni!
W złotych blaskach godzinie.
Uśmiech mający na ustach
W sercu szczęście im gości,
A nad nimi powiewa
Sztandar – symbol wolności.

Rozkołysane grają dzwony,
Ponad Warszawą głos ich leci...
O, dniu ów, wielki, pochwalony!
Niech wiekom słońce twoje świeci.

Chór: Hymn do miłości Ojczyzny

Narrator II
(...) Nie zginął naród, lecz skruszył pęta,
Oto z niewoli z siłą powstaje!
Żyje Ojczyzna, ta Matka święta,
już oddychają wolności kraje.

Narrator I
Więc narodowe uczcijmy święto,
dzień ogłoszenia ustaw przesławnych,
prowadźmy dalej pracę poczętą
na wzór tych przodków, praojców dawnych. (...)

Recytator
Hej! Ty cudny dniu radosny,
dniu szczęścia i chwały,
Ty masz w sobie urok wiosny
i czar wiecznotrwały!

Tyś nas dźwignął, uszczęśliwił,
połączył miłością!
Wolny naród świat zadziwił
zgodą i jednością!

Tyś zwiastunem był jutrzenki,
co nam dzisiaj świeci.
Wolnej Polski, miłującej
wszystkie swoje dzieci!

Tyś zwiastunem był potęgi
Polski zmartwychwstałej.
Wolnej, zgodnej, niepodległej,
niepodzielnej – całej.

W dniu tym płynie pieśń radosna,
świeci jasna zorza.
Wielkie święto Polska święci
od Karpat do morza!

Hej! Ty cudny dniu majowy
dniu szczęścia i chwały!
Tyś dniem szczęścia i radości
w Polsce zmartwychwstałej!


Na scenę wychodzą uczniowie z klasy III.
Uczeń pierwszy zwraca się do drugiego.


Pamiętasz bracie kochany,
Gdyśmy zawsze w dni wiosnowe,
Wychodzili na Bielany
Obchodzić święto Majowe –
Nucąc wraz: Boże daj
By nam lepszy nadszedł Maj! (...)

(...) A dziś bracie mój kochany,
Gdy nadejdą dni wiosenne,
Znów pójdziemy na Bielany
Obchodzić święto majowe.
Nucąc wraz: Boże daj,
By kwitł wiecznie taki Maj!

Staliśmy ongiś na rozstaju
Wielu minionych, błędnych dróg –
Tyś wywiódł nas, o Trzeci Maju,
Na prawdy próg. (...)

(...) I dusza polska dzięki tobie
Rozkwitła pięknu wiernych tchnień...
Więc zawsze, w szczęściu czy w żałobie –
Ten pomnim dzień.


Dniu trzeci Maja, dniu nam
święty,
hołd ci należy nieść
choć dziś narodu cel
wytknięty
pamięci twojej cześć!

W sercach ci trzeba wznieść
ołtarze,
za jasny wspomnień kwiat,
który rokrocznie niesiesz
w darze,
z minionych dawno lat!

Święto przeszłości – świętem
dla nas
bo nas nie spodli wróg.
Czcić je będziemy po
wieczny czas,
tak nam dopomóż Bóg!


Tu, gdzie jest dom i twój, i mój,
tu, gdzie są lasy i rzeki nasze,
tu, gdzie się rodził ojciec i matka,
gdzie biały orzeł na sztandarze –
Gdzie w Gdańsku Neptun lśni trójzębem,
gdzie nad Krakowem dźwięczy hejnał,
gdzie wolna droga wiedzie w zboża,
gdzie na jeziorze trzcina chwiejna –
Gdzie dom poety w Czarnolesie,
gdzie nurtem śpiewnym płynie Wisła,
tu biały sad, tu czarny węgiel,
tu wszędzie Polska, tu – Ojczyzna.

Chór: Rota

Recytator
A jak cię kto zapyta:
Kto ty taki, skąd ty rodem?
Mów, żeś z tego łanu żyta,
Żeś z tych łąk, co pachną miodem.
Mów, że jesteś z takiej chaty,
Co piastowską chatą była.
Żeś z tej ziemi, której kwiaty
Gorzka rosa wykarmiła.

Narrator II

Zwraca się do dzieci.

(...) Uczcie się, dzieci nasze,
nucić tę pieśń z nami,
ażeby wnuki wasze,
śpiewały ją wiekami.

Na scenie uczniowie z kwiatami w rękach.

Recytator
Dziś jest radosny dla nas dzień,
wiosenny dzień majowy.
I choć rokrocznie taki sam,
lecz wciąż jak gdyby nowy.

Bo w dniu tym, w sercach polskich dzieci
miłość dla Polski wstaje,
i najpiękniejsze serc swoich kwiaty
każde w ofierze chętnie daje.

Kwiaty te to nasze myśli,
błyszczące miłości rosą.
Kwiaty te to nasze czyny
w Polsce przyszłość niosą! (...)

Razem
(...) Dla Ciebie, Polsko, je zbieramy!
U stóp Twych Polsko, dziś składamy!

Dzieci wkładają kwiaty do wazonu stojącego obok dekoracji.

Narrator I
(...) Lecz obok serca, czyn nieście,
Usilnej, owocnej pracy.
Okażcie nim, że jesteście
Naprawdę prawdziwi Polacy!

Recytator
Nie wstydź się mówić – serce
dla nich to nadmiar patosu
nie wstydź się mówić – Polska
jeśli to sens twego losu

Nie wstydź się mówić prosto
na przekór podstępnym słowom
nie milcz podstępnym milczeniem
jeśli cię słowa bolą

Nie wstydź się zgrzebnej wiary
tak szarej jak zgrzebna ziemia
to z niej wyrasta najgrubsza
zielona gałąź istnienia.

Chór: Marsz Polonia

Wszyscy się kłaniają.

Bibliografia:

1. J. M. Śnieciński „Bicie serca”, Wydawnictwo „Żak”,
Warszawa 1996
2. J. M. Śnieciński „Słowa jak kwiaty”, Wydawnictwo „Żak”, Warszawa 1997
3. E. Gałczyńska, Z. Garczyk „Uczcijmy wierszem i piosenką”,
Wydawnictwo „Korepetytor”, Płock 1994
4. K. Kozłowski „Wszystko, czym żyję...”, Wydawnictwo „Beseder” s.c., Kraków
5. „Biblioteka w szkole” nr 2/1991; 7/8/1992; 7/8/1994

Wykorzystano utwory:

1. M. Chełmońska „Pamiętny dzień”
2. S. Aleksandrzak „Rocznica”
3. M. Kumor „Witaj, Trzeci Maju!”
4. M. Chełmońska „W wielką rocznicę”
5. Z. Dzikiewiczówna „Dzień Trzeci Maja”
6. K. Kozłowski „***”
7. H. Duninówna „Trzeci Maj”
8. „Oda do Polaków”, autor nieznany
9. B. Sadowska – Klimkowa „***”
10. A. Świrszczyńska „3 Maja”
11. Z. Jegliński „W dzień trzeciego maja”
12. W. Szelążek „Trzeci Maj”
13. M. Studnicka „W radosny dzień”
14. K. Gaszyński „Trzeci Maj nowy”
15. W. Dalewska „Dzień Trzeci Maja”
16. F. Karpiński „Na dzień Trzeciego Maja”
17. K. Czaki „Radosny dzień”
18. J. Szczepkowski „Opowiedz nam moja Ojczyzno”

Załącznik nr 1

Konstytucja 3 Maja została uchwalona 216 lat temu.
Głównymi autorami Ustawy Rządowej,
bo taką nazwę nadano Konstytucji 3 Maja,
byli: Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki,
Stanisław Małachowski i Hugo Kołłątaj.
Ta ustawa zasadnicza, zatwierdzona przez Sejm Czteroletni
w 1791r., była efektem pracy i zabiegów stronnictwa patriotycznego, które
dążyło do zreformowania zmurszałego ustroju ówczesnej
Rzeczypospolitej.
Istniała nagląca potrzeba uzdrowienia Polski, wyciągnięcia jej
z anarchii i uczynienia rządną.
Rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja
obchodzona była w czasie zaborów
przez patriotyczną część społeczeństwa polskiego.
Pod koniec XIX wieku w Galicji obchody te przybierały doniosły charakter.

Również w okresie międzywojennym
rocznica ta była wielkim świętem państwowym.
Jednak po II wojnie światowej w okresie Polski Ludowej zaprzestano
obchodzenia tej uroczystości.
Dopiero 17 lat temu, a dokładnie 6 kwietnia 1990 roku
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przywrócił
jako święto państwowe dzień 3 maja – to jest rocznicę uchwalenia
pierwszej polskiej konstytucji.
W dniu dzisiejszym kontynuujemy tą tradycję,
wpisaną i głęboko zakorzenioną w naszej historii narodowej.
Po to przypominamy karty historii, by czerpać z nich siłę
i mądrość – wartości, które pozwalały Polakom przetrwać.
Musimy przecież wiedzieć o tych ważnych dziejach w historii naszego kraju
i nie można wstydzić się bycia Polakiem.