Widzę, myślę, czuję - badam i eksperymentuję. Innowacja pedagogiczno-metodyczna

INNOWACJA PEDAGOGICZNO - METODYCZNA

„Widzę, myślę, czuję
– badam i eksperymentuję”

„Umysł nie jest naczyniem, które należy napełnić,
lecz ogniem, który trzeba rozniecić”
Plutarch z Cherine

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm.) – art. 41 ust. 1 pkt 3, art. 50 ust. 2.
• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60) – art. 15 pkt 29b.
• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59) – art. 1 pkt 18, art. 44 ust. 2 pkt 3, art. 55 ust. 1 pkt 4, art. 68 ust. 1 pkt 9, art. 86 ust. 1.

WSTĘP

Świat stale się zmienia - dynamiczne przemiany gospodarcze, postęp technologiczny, niestabilny rynek pracy, bardzo szybkie tempo życia, różnorodność problemów - to tylko część tendencji, kształtujących naszą rzeczywistość. Są to wyzwania, które wymagają aktywnej i twórczej postawy pozwalającej na poszukiwanie i realizowanie zmian, a także na otwartość wobec tych zmian, elastyczność w uczestnictwie w życiu społecznym i gospodarczym oraz na kierowanie samym sobą i własnym życiem. Dlatego też postawa twórcza, kreatywna wpływająca na dokonywanie zmian, to nie tylko potrzeba, ale i wartość współczesnego świata.
Człowiek posiadający twórcze, kreatywne podejście do otaczającej go rzeczywistości, w coraz większym stopniu będzie stosować i rozwijać jakościowo nowe wzory postępowania, przejdzie od zachowań tradycyjnych do innowacyjnych, od odtwórczości do twórczości, będzie działać kreatywnie w niemal wszystkich sferach ludzkiego życia.
Pierwsze lata wychowania w dużym stopniu decydują o tym, jak młody człowiek będzie radził sobie w szkole oraz na drodze zawodowej, wpływają również na jego przyszłe osiągnięcia twórcze. Działanie twórcze jest najlepszym sposobem zaspokajania coraz nowszych potrzeb człowieka, dlatego też już od przedszkola należy wdrażać wychowanków do chętnego i odważnego podejmowania problemów, które wywołują twórczą i badawczą postawę, pozwalającą im osiągnąć coś nowego i pożytecznego dla siebie i innych.
Okres przedszkolny jest najlepszym czasem, aby rozwijać u dziecka chęć poznawania otoczenia poprzez zabawy badawcze i eksperymenty. Dziecięce odkrycia zajmują ważne miejsce wśród różnorodnych dróg i sposobów nabywania doświadczeń poznawczych. Należy dążyć do tego, by dziecko patrzyło nieszablonowo na otoczenie techniczne oraz wykazywało zainteresowanie badawcze, szukało własnych, twórczych rozwiązań. Zadaniem nauczyciela jest planowe i celowe zorganizowanie sytuacji edukacyjnej w której wystąpi aktywizowanie procesów poznawczych oraz rozbudzanie wiedzy o świecie.

Uczymy się poprzez to: co widzimy, co słyszymy, co wyczuwamy smakiem, czego dotykamy, co robimy, co sobie wyobrażamy, co wyczuwamy intuicyjnie, co czujemy.

Człowiek może być twórczy w każdej dziedzinie życia, należy mu tylko na to pozwolić. Rozwijaniu zdolności twórczych muszą towarzyszyć metody dostosowane do wieku dziecka, jego możliwości oraz predyspozycji, powinny też bazować na posiadanych przez niego umiejętnościach.
Kształtowanie postawy twórczej zaczynamy od organizowania sytuacji, które ją wyzwalają. Na osiąganie coraz wyższych faz rozwoju wpływa twórcza aktywność. Własna aktywność dziecka będzie tym bardziej czynnikiem stymulującym rozwój im bardziej będzie twórcza.

„Powiedz mi, a zapomnę, pokaż – a zapamiętam, pozwól mi działać, a zrozumiem!”
Konfucjusz

OPIS INNOWACJI

Wyobraźnia dziecka pracuje na materiałach dostarczonych z rzeczywistości zewnętrznej, które przekształca w celu realizacji własnego projektu. Dziecko potrzebuje bodźców zewnętrznych, aby wyzwolił się w nim rozwój twórczy. Takim bodźcem może być obserwacja natury, czy przedmiotu sztuki, wycieczka, rozmowa, nowa technika plastyczna i wiele, wiele innych. Najważniejsze jest to, żeby bodźce były dostosowane do poziomu dziecka, by zachęcały do spontanicznych i samodzielnych pomysłów.
Naturalną cechą dziecka jest ciekawość oraz potrzeba zadawania pytań, a także chęć poznawania otaczającego świata i dowiadywania się nowych, interesujących go rzeczy. Realizacja tej innowacji zaspokoi wszystkie te potrzeby oraz zachęci do myślenia, porównywania, opowiadania, uruchomi wyobraźnię. Tworząc innowację miałyśmy na celu rozwijanie twórczego myślenia dzieci, rozbudzanie w nich ciekawości dotyczącej zjawisk występujących w otaczającym świecie. Za pomocą zwykłych przedmiotów i prostych eksperymentów chcemy, aby dzieci same znajdowały odpowiedzi na nurtujące je pytania.
Innowacyjność pedagogiczno - metodyczna będzie polegać na wprowadzeniu metod zabawowych, twórczych, z elementami eksperymentowania, badania, odkrywania, obserwowania, doświadczania oraz przeżywania. Nauczycielki każdej uczestniczącej w innowacji grupy będą pełnić rolę moderatora, będą kierować aktywnością dziecięcą, zaspokajać ich naturalne potrzeby poznawcze oraz ciekawość. Nauczycielki będą tworzyły sprzyjające warunki wspólnej, zgodnej twórczej zabawy oraz warunki do nauki przez odkrywanie, doświadczanie oraz przeżywanie dla wszystkich dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych.
W celu stworzenia tych warunków określimy temat, dostarczymy odpowiednie materiały do pracy i określimy czas wykonania zadań. Pozwolimy dzieciom samodzielnie dochodzić do prawdy zachowując wszelkie zasady bezpieczeństwa.

SPOSÓB REALIZACJI

Ramy czasowe realizacji innowacji: styczeń 2021r. – czerwiec 2022r.

Zasięg: Innowacją pedagogiczną objęte zostaną dzieci z grupy III (Tygryski) – 3-4 latki, IV (Motylki) – 4-3 latki, VI (Kotki) 5latki.

Zajęcia innowacyjne odbywać się będą w ramach zajęć dydaktycznych, jako element dodatkowy 1 raz w tygodniu:
- w grupie III – każdy poniedziałek / 20 minut
- w grupie IV – każdy wtorek / 20 minut
- w grupie VI – każdy wtorek / 25 minut
Koszty i inwestycje potrzebne do realizacji innowacji: Przedszkole zapewnia odpowiednie warunki lokalowe i organizacyjne niezbędne do realizacji planowanych działań innowacyjnych. Przedszkole posiada zaplecze do prowadzenia doświadczeń i obserwacji. Potrzebne środki dydaktyczne (narzędzia badawcze, takie jak np.: mikroskop, lupy, magnesy oraz materiały niezbędne do przeprowadzania doświadczeń, jak np. masy plastyczne, piasek kinetyczny) zostaną zakupione z budżetu placówki (przewidziana kwota do wydatkowania: 500 zł) oraz ze środków Rady Rodziców.
Koncepcja innowacji dostosowana jest do założeń Podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego (14 lutego 2017 r.), Rocznego Planu Pracy Przedszkola oraz do zadań wynikających z Koncepcji Pracy Przedszkola.
Innowacja zakłada kształcenie i przenikanie się różnych kompetencji kluczowych, a w szczególności:
• kompetencji osobistych, społecznych i w zakresie uczenia się
• kompetencji matematycznych oraz kompetencji w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii
• rozumienia i przetwarzania informacji
• kompetencji w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej

Proponowane przez nauczycieli zabawy badawcze obejmują:
• poznawanie świata barw
• zabawy z powietrzem
• zabawy z magnesami
• tajemnice wody
• zabawy z cieniem
• zabawy z ruchem
• zjawiska przyrodnicze
• zabawy z piaskiem
• zabawy masami plastycznymi
• zabawy z bursztynem
• zjawiska przyrodnicze, fizyczne ,chemiczne i wiele innych obszarów tematycznych.

Głównym celem innowacji jest:
Rozwijanie myślenia twórczego oraz aktywności twórczej, rozbudzanie u dzieci ciekawości poznawania otaczającego świata przyrody oraz nauczenie ich prowadzenia obserwacji, zadawania pytań i wyciągania trafnych wniosków z przeprowadzonych doświadczeń, eksperymentów oraz zjawisk przyrodniczych.

Cele ogólne:
• podniesienie jakości pracy przedszkola w zakresie stosowania nowoczesnych metod zabawowych twórczych z elementami doświadczania, obserwowania, czy eksperymentowania,
• zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych przez wpieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności,
• doskonalenie pracy nauczycieli, umiejętność wdrażania do praktyki edukacyjnej innowacji: „Widzę, myślę, czuję – badam i eksperymentuję”.

Cele szczegółowe:
• zainteresowanie otaczającym światem;
• poznawanie wielorakości, złożoności i bogactwa świata;
• stymulowanie rozwoju, kreatywności, myślenie i ekspresji;
• rozwijanie naturalnej zdolności dziecka do stawiania pytań;
• poszerzanie wiedzy, poznanie nowych pojęć;
• sprawianie radości z możliwości eksperymentowania i działania;
• pomoc w odkrywaniu potencjału dziecka;
• kształtowanie zdolności do analizowania, ciekawości badawczej;
• umiejętne korzystanie z przyborów edukacyjnych takich jak: lornetka, mikroskop, lupa i teleskop;
• poszukiwanie wiedzy o świecie;
• odkrywanie zewnętrznego świata, poznawanie ludzi i miejsc, a także własnych emocji;
• rozwijanie spostrzegawczości, twórczości i kreatywności;
• umiejętne zastosowanie przez nauczycieli nowoczesnych metod pracy z elementami eksperymentu oraz nowatorskich rozwiązań pedagogicznych.

Środki dydaktyczne:
• materiały dydaktyczne: plansze, zdjęcia, bajki edukacyjne , piosenki, zadania, plakaty
przedmioty potrzebne do realizacji eksperymentów,
• opowiadania,
• płyty z piosenkami,
• lupy, mikroskop, materiał przyrodniczy, materiał plastyczno-konstrukcyjny.

Metody:
• słowne: rozmowa, instrukcja, objaśnienia, społecznego porozumiewania się,
• czynne: samodzielnych doświadczeń; kierowana własna działalnością, zadań stawianych dziecku, ćwiczeń,
• oglądowe : obserwacja, pokaz, demonstracja.

Formy:
• praca indywidualna – dziecko samodzielne wykonuje czynność,
• praca zbiorowa - wszystkie dzieci pracują wspólnie,
• praca zespołowa - dzieci pracują w stałych zespołach,
• praca grupowa - dzieci pracują w jednorazowych grupach.

Zakładane efekty – osiągnięcia:
Dziecko:
• odkrywa, ogląda, obserwuje, porównuje, bada, eksperymentuje i wnioskuje aktywnie uczestniczy w różnorodnych zabawach, eksperymentach i doświadczeniach zaproponowanych przez nauczyciela,
• formułuje wnioski z przeprowadzonych zabaw badawczych i dzieli się swoimi spostrzeżeniami z innymi,
• poznaje zjawiska: tarcia, grawitacji, parowania, skraplania, topnienia, przewodnictwa cieplnego, przyciągania elektrostatycznego, rozpuszczalności substancji, napięcia powierzchniowego, itp.,
• poprawnie nazywa badane przedmioty i zjawiska,
• odczuwa radość i zadowolenie z przeprowadzonych obserwacji i eksperymentów,
• rozumie potrzebę cierpliwego oczekiwania na rezultaty działań,
• współdziała zgodnie w zespołach,
• przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas doświadczeń i zabaw badawczych,
• bierze udział w konkursach plastyczno- technicznych organizowanych przez nauczycieli.

Nauczyciel:
• stosuje nowoczesne metody pracy oraz zabawy z elementami odkrywania, eksperymentowania, obserwowania, doświadczania, nowatorskich rozwiązań innowacyjnych,
• współpracuje w zakresie wymiany informacji, poglądów, refleksji pedagogicznej,
• umiejętnie wykorzystuje nowe środki dydaktyczne,
• poszukuje, doskonali się, wzbogaca swój warsztat pracy,
• poszerza ofertę edukacyjną placówki,
• wpływa na jakość pracy placówki i postrzeganie jej w środowisku lokalnym.

Efekty będziemy rozpatrywać w trzech aspektach:
• zdobytej wiedzy,
• nabytych umiejętności,
• wykształconych odpowiednio postaw.

EWALUACJA PROGRAMU
• pozwoli ocenić stopień realizacji założonych działań, skuteczność form i metod pracy, przyrost wiedzy i umiejętności dzieci.

Ewaluacja będzie prowadzona na bieżąco, a narzędziami ewaluacji będą:
• obserwacja dzieci w czasie działań,
• prace dzieci,
• zdjęcia eksperymentów,
• rozmowy z dziećmi,
• wystawy prac plastycznych i technicznych,
• kwestionariusz ankiety dla rodziców,
• kwestionariusz rozmowy kierowanej z Dyrektorem.