Nie pozwól mi zniknąć - próby samobójcze

Nie pozwól mi zniknąć - próby samobójcze

Coraz częściej słyszy się o ogromnym kryzysie psychicznym jaki ogarnia dzieci i młodzież.
Jeszcze kilkanaście lat temu pojęcie depresji u dzieci szkolnych wprawiało w osłupienie i było niemożliwe do przyjęcia. Aktualnie jest to zjawisko coraz częściej spotykane i niestety nie ma reguły czy jest to dziecko 9 letnie czy nastolatek. Zignorowanie czy niezauważenie problemu może prowadzić do poważnych następstw, jednym z nich jest chęć popełnienia samobójstwa.
Statystki podają, że w 2021 roku było o 500 prób samobójczych więcej, aniżeli w roku 2020. Dziewczynki częściej próbują popełnić samobójstwo, ale za to chłopcy robią to skutecznie.
Najmłodsze dziecko miało 7 lat.

Co powoduje, że dzieci i młodzież nie widzą sensu życia ?
Przyczyn może być bardzo wiele
• niska samoocena
• problemy z rówieśnikami - prześladowanie , wyśmiewanie
• przemoc wobec dziecka
• dziecięca żałoba
• kryzysy sytuacyjne : rozwód lub rozstanie rodziców,
• nadwaga i otyłość
• zbyt wysokie wymagania
• wykluczenie
• samotność- problemy w domu
Dziecko doświadczające kryzysu, odbiera go jako stan, którego nie przezwycięży, nie widzi drogi do rozwiązania go, towarzyszy mu poczucie bólu i cierpienia. Ma poczucie utraty zdolności do działania, wydaje mu się, że nie ma kontroli nad własnym życiem, sobą, czuje się bezradne. Towarzyszą temu : zakłócenie snu, zaburzenia apetytu, problemy w szkole takie jak : bójki, spadek zainteresowania nauką, problemy fizyczne - bóle głowy, nieokreślone bóle i symptomy, ale również utrata zainteresowania zajęciami rówieśników, lęk, gniew, ogólny niepokój.
U nastolatka oprócz wyżej wymienionych mogą pojawić się jeszcze zachowania nieodpowiedzialne i /lub przestępcze, kłopoty z koncentracją, poczucie winy, lęk przed stratą, gniew na niesprawiedliwość losu, który przyniósł kryzys, tendencja do obwiniania innych za negatywne wydarzenia.
Z roku na rok zauważyć można pogłębiającą się niską samoocenę. Dzieci nie wierzą w swoje możliwości, są coraz słabsze w pokonywaniu nawet najmniejszych trudności a przy tych większych, całkowicie poddają się. Dlatego też jednym z czynników ryzyka oprócz wspomnianej niskiej samooceny jest także doświadczanie poważnych niepowodzeń, oraz trudności z komunikowaniem i wyrażaniem swoich stanów. Bardzo ważna jest tu kwestia rodziny. Kryzys w rodzinie, dysfunkcyjne środowisko, trudna sytuacja socjoekonomiczna mają niebagatelny wpływ na stan emocjonalny młodego człowieka.
„Młody człowiek w bardzo trudnej sytuacji doświadcza silnych emocji., które doprowadzają do stanu przeciążenia emocjonalnego i depresji. Przy braku wsparcia i pomocy może uznać swoją sytuację za beznadziejną i zacząć poszukiwać drogi ucieczki od cierpień (..)

Co zatem chroni młodego człowieka przed samobójstwem?

Przede wszystkim rodzina i relacje rodzice- dziecko, więź z rodzicami, wsparcie rodziców, zasady panujące w rodzinie, jasne oczekiwania rodziców, dobra komunikacja, zaangażowanie rodziców w szkolne sprawy dziecka, a w okresie młodzieńczym towarzyszenie nastolatkowi, tak by wiedział, że w każdej chwili może zwrócić się o pomoc do rodzica.
Ponadto :
- poczucie przynależności do danej społeczności, dobry klimat w szkole, wymaganie od uczniów odpowiedzialności i udzielania sobie wzajemnej pomocy.
-dobrzy i kompetentni dorośli- nauczyciel, trener sportowy, pedagog szkolny
- dostęp do pomocy psychologicznej i medycznej

Przy braku wsparcia i pomocy dziecko może uznać swoją sytuację za beznadziejną i zacząć poszukiwać dróg ucieczki od cierpień, na której wyodrębniamy trzy etapy :

- myśli samobójcze
- zamiary samobójcze
- samobójstwo dokonane

Jak pomóc ?
• wzmacniać odporność uczniów
• podnosić samoocenę dzieci i nastolatków
• wskazać osoby, do których można zwrócić się o poradę i pomoc
• zachęcać rodziców do prowadzenia rozmów z własnym dzieckiem
• w sytuacji kryzysu zachęcać rodziców do współpracy z psychologiem, psychiatrą lub innym specjalistą
• udzielać wsparcia emocjonalnego

Bibliografia :
J. Szymańska "Zapobieganie samobójstwom dzieci i młodzieży. Poradnik dla pracowników szkół i placówek oświatowych oraz rodziców", Warszawa 2012, Wydanie III