Konspekt lekcji na podstawie opowiadania Kazimierza Szymeczko “Podziemne miasto”

Temat: Na przekór Niemcom “Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój” ...
Lekcja na podstawie opowiadania Kazimierza Szymeczko “Podziemne miasto”

Cele: Rozwijanie umiejętności odbioru dzieł literackich, a przez nie przybliżanie rozumienia człowieka i świata.
Uczeń:
efektywnie współdziała w grupie,
potrafi poszukiwać, porządkować i wykorzystać informacje z różnych źródeł,
płynnie czyta głośno w sposób wyrazisty artykulacyjnie, przejrzysty intencjonalnie;
zna zasady pisowni wielkich i małych liter (nazwy wydarzeń historycznych, nazwy organizacji)
poprawnie uzupełnia tekst z lukami,
zna najważniejsze wydarzenia historyczne i rozumie przeszłość własnego kraju (powstanie warszawskie)
Cele ścieżki edukacyjnej: Wychowanie patriotyczne i obywatelskie. W obronie Ojczyzny.
Metody i techniki pracy: praca z tekstem źródłowym, prezentacja, czytanie z podziałem na role, mini wykład, pokaz, uzupełnianie tekstu z lukami, metoda słuchowa,
Formy pracy: indywidualna i grupowa.
Pomoce dydaktyczne: materiały zgromadzone przez uczniów oraz nauczyciela nt. powstania warszawskiego, Polski Walczącej, Szarych Szeregów; tekst opowiadania Kazimierza Szymeczko “Podziemne miasto”; karty pracy – tekst z lukami; płyta “Warszawskie dzieci pójdziemy w bój – Piosenki Powstania Warszawskiego”; odtwarzacz CD
Czas: 45 min

Przebieg lekcji

1.Nawiązanie do zadania, które uczniowie mieli przygotować w domu. Brzmiało: “Korzystając z różnych źródeł zbierz informacje nt. powstania warszawskiego, Polski Walczącej, Szarych Szeregów”.
2.Podział klasy na 6 grup. Trzy grupy są kontrolne. Przydział zadań /zał. 1/
3.Praca w grupach. trwa ok. 7 – 10 min. Uczniowie w grupach porządkują przyniesione informacje, aby wykorzystać je podczas prezentacji.
4.Prezentacja pracy poszczególnych grup.
Uczniowie z pierwszej grupy A przekazują na forum klasy uzyskane przez siebie informacje nt. powstania warszawskiego. Dzieci z drugiej grupy A (grupa kontrolna) uzupełniają wiadomości.
Tak samo przebiega prezentacja grup B i C. Dzieci z grup kontrolnych dodają informacje, o których nie wspomnieli ich koledzy.
5.Uzupełnienie przez nauczyciela informacji np. o symbolikę kotwicy i lilijki harcerskiej /zał. 2/.
6.Przypomnienie zasad pisowni wielkich i małych liter w nazwach wydarzeń historycznych oraz nazwach organizacji.
7.Poznanie sylwetki Kazimierza Szymeczko – mini wykład nauczyciela. /zał. 3/
8.Czytanie z podziałem na role tekstu Kazimierza Szymeczko “Podziemne miasto”.
Przydział ról /Narrator, Podporucznik, Ktoś od strony barykady, Witek, Wartownik, Dowódca/
9. Uświadomienie celów lekcji i zapisanie tematu.
10. Ćwiczenie redakcyjne. Uzupełnianie zdań przez uczniów /zdania są przygotowane przez nauczyciela na kartach pracy – zał. 4/. Wklejenie kart pracy jako notatki do zeszytu.
11. Rekapitulacja lekcji. Ocena wypowiedzi uczniów podczas prezentacji.
12. Zadanie domowe.”Dlaczego tytuł opowiadania “Podziemne miasto”? Uzasadnij swoją opinię.”
13. Wysłuchanie piosenki, którą śpiewał “Orlik” podczas powrotu do kwatery. Przekazanie kserokopii słów piosenki dla osób zainteresowanych /zał. 5/

Załącznik 1
grupa A
Wspólnie uporządkujcie informacje nt. powstania warszawskiego. Opowiedzcie o tym wydarzeniu swoim kolegom.
grupa B
Wspólnie uporządkujcie informacje nt. Polski Walczącej. Opowiedzcie o tym swoim kolegom.
grupa C
Wspólnie uporządkujcie informacje nt. Szarych Szeregów. Opowiedzcie o tym swoim kolegom.

Załącznik 2
Symbolika lilijki:
Lilijka harcerska wzorowana jest na igle magnetycznej kompasu, co oznacza, że harcerz zawsze wybiera słuszną drogę. Jest to symbol wywiadowcy wojskowego, wskazuje bowiem drogę. Pierwotnie była to strzałka, lecz z czasem zaczęto ją rysować coraz ozdobniej i nabrała kształtu zbliżonego do lilii herbowej, symbolu władzy królewskiej.
W 1927 roku umieszczono na jej ramionach skrót ONC, co oznacza: Ojczyzna, Nauka, Cnota. Hasło to istniało na lilijce do 1965 roku, kiedy decyzjami nowego regulaminu zmieniono jej kształt i usunięto napisy. Zjazd w 1981 przywrócił tradycyjne oznaczenie i wygląd harcerskiej lilijki.
Kotwica – Znak Polski Walczącej – symbol Polski Walczącej w kształcie której człon w kształcie litery P symbolizuje Polskę, a ramiona literę W – walkę lub "kotwicę" - symbol nadziei na odzyskanie niepodległości. Spotykany często pod nazwą “Kotwica Walcząca”. Powszechnie stosowany w czasie II Wojny Światowej. Znak "kotwicy" rysowany był na murach i chodnikach okupowanego kraju jako graffiti.

Załącznik 3
Kazimierz Szymeczko – współczesny pisarz młodego pokolenia, urodził się w Rudzie Śląskiej, gdzie mieszka do dziś. Jest nauczycielem, absolwentem filologii polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Napisał wiele powieści i opowiadań dla dzieci i młodzieży. Pisarstwem zajmuje się od roku 1996. Współpracuje też z pismami dla dzieci i dorosłych, np. „Świerszczyk”, „Płomyczek”, „Guliwer”, „Twoje Dziecko”, „Nowe Książki”, „Biblioteka w Szkole”. W środowisku szkolnym znany jest z takich powieści: „Zemsta budzika”, „Fałszerze w sieci”, „Opowieści Moli Książkowych”, „Historia Polski w opowieściach”, „Pościg za czarną hondą”. Kazimierz Szymeczko jest laureatem międzynarodowego konkursu literackiego „Uwierz w siłę wyobraźni”.
Załącznik 4
Karta pracy
Poniższy tekst opowiada o bohaterstwie mieszkańców Warszawy podczas powstania warszawskiego. Uzupełnij znajdujące się w nim luki zwrotami dobranymi spod tekstu.

Mieszkańcy Warszawy stali ........................................ . Nie mogli pogodzić się
........................................ i postanowili ........................................ .
........................................ na rozkaz gen. Tadeusza Komorowskiego rozpoczęło się
........................................ . Zaatakowano niemieckie urzędy, punkty wojskowe. Stolica
........................................ . Na ulicach zbudowano barykady. Warszawiacy ....................
............................. . Na przekór Niemcom “Warszawskie dzieci szły w bój”.

z utratą wolności, 1 sierpnia 19 44 roku, murem przeciwko okupantowi, zamieniła się w pole bitwy, powstanie warszawskie, nie utracili ducha, bronić Ojczyzny do upadłego,
Załącznik 5
Z płyty “Warszawskie dzieci pójdziemy w bój - Piosenki Powstania Warszawskiego”
Jedną z najpopularniejszych piosenek powstańczych była "Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój" Stanisława Ryszarda Dobrowolskiego (znany poeta warszawski). Piosenka śpiewana była na każdej barykadzie we wszystkich dzielnicach Warszawy.

"Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój"
Nie złamie wolnych żadna klęska,
Nie strwoży śmiałych żaden trud -
Pójdziemy razem do zwycięstwa,
Gdy ramię w ramię stanie lud.

Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój,
Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew!
Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój,
Gdy padnie rozkaz Twój, poniesiem wrogom gniew!

Powiśle, Wola i Mokotów,
Ulica każda, każdy dom -
Gdy padnie pierwszy strzał, bądź gotów,
Jak w ręku Boga złoty grom.

Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój,
Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew!
Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój,
Gdy padnie rozkaz Twój, poniesiem wrogom gniew!

OPRACOWAŁA:
Katarzyna Chrząszcz, Mnich