Podnoszenie kultury pedagogicznej rodziców - organizacja warsztatów dla rodziców dzieci z klas czwartych

„Wszyscy ludzie z natury pragną wiedzy” Arystoteles
Rodzice mają świadomość tego, że ich dzieci w przyszłości będą poszukiwać swojego miejsca w nowoczesnym świecie, w którym cechy takie jak zdolność do uczenia się i nabywania nowych kompetencji oraz kreatywność są postrzegane jako jedne z najbardziej pożądanych w zawodach na różnych szczeblach kariery. Jedną z najważniejszych ról nauczyciela jest wspieranie rodziców w tym procesie poprzez na przykład organizowanie warsztatów lub prelekcji związanych z wychowaniem i przygotowaniem młodych ludzi do przyszłego życia w ciągle zmieniającej się rzeczywistości społeczno-zawodowej.
Według Światowego Forum Ekonomicznego zawodowe kompetencje współczesnego świata obejmują umiejętność krytycznego i niesztampowego myślenia, zdolność do ciągłej nauki i zdobywania nowych kwalifikacji, wysoką kreatywność oraz sztukę rozwiązywania problemów i konfliktów. Paweł Borys, prezes Polskiego Funduszu Rozwoju twierdzi, że w polskim systemie edukacyjnym nadal zbyt mało jest inicjatyw promujących kształtowanie wśród dzieci i młodzieży wyżej wymienionych umiejętności.
Od kilku lat jednym z obszarów moich zainteresowań stało się kształtowanie kompetencji uczniów szczególnie w kontekście koncepcji uczenia się przez całe życie – koncepcji, która coraz częściej pojawia się na ustach ekspertów debatujących o dynamicznie zmieniającym się rynku pracy i jego potrzebach. Organizowanie szkoleń i warsztatów dla rodziców i edukowanie ich w zakresie kompetencji przyszłości w moim mniemaniu jest jedną z ważniejszych dróg obieranych przez szkołę.
Chcąc sprostać wyzwaniom współczesnego świata zmiany w edukacji należy rozpoczynać właśnie od opiekunów dzieci, bo to oni w pierwszym rzędzie mają największy wpływ na motywację do nauki u swoich dzieci. Mając na uwadze potrzeby w tym zakresie jedną z prelekcji, którą przygotowałam dla rodziców dotyczyła umiejętności uczenia się i zapamiętywania.
Prelekcja odbyła się 6 grudnia 2018 r. i wzięło w niej udział około 100 rodziców ze wszystkich klas czwartych. Na sali obecna była też Pani Wice-dyrektor Ala Grzegorczyk oraz nauczyciele uczący w klasach czwartych. Scenariusz wykładu wyglądał następująco:
Temat zajęć: 10 zasad wspomagania pamięci.
Czas trwania: 1,5 godziny
Cel główny:
- zdefiniowanie pamięci i jej funkcjonowania według najnowszych badań z dziedziny neurodydaktyki i psychologii uczenia się
Cele szczegółowe:
 zapoznanie uczestników z najważniejszymi pojęciami związanymi z funkcjonowaniem pamięci
 zaprezentowanie 10 najważniejszych zasad wspomagających umiejętność zapamiętywania
 przedstawienie najczęstszych błędów popełnianych w trakcie uczenia się
 zapoznanie rodziców z ćwiczeniami wspomagającymi pamięć i koncentrację
 zaprezentowanie najciekawszych postaci, które przysłużyły się do rozwoju neuronauki
Pytanie kluczowe: Czy istnieje pamięć absolutna?
Metody realizacji :
 wykład
 warsztaty
 dyskusja
 burza mózgów
Środki dydaktyczne:
 tablica interaktywna
 sprzęt nagłośnieniowy
 internet
 prezentacja w programie Powerpoint
Zagadnienia prezentowane na warsztatach:
1. Co to jest pamięć i jak ona funkcjonuje?
2. Rodzaje pamięci: pamięć długotrwała i krótkotrwała
3. Fazy pamięci, czyli zapamiętywanie, przechowywanie i przypominanie.
4. Zaprezentowanie eksperymentu ukazującego ilość informacji jakiej jesteśmy sobie w stanie przypomnieć po wykładzie ( dr Julia Shaw w swojej książce „Fałszywe wspomnienia” przytoczyła pewien ciekawy eksperyment swojego profesora prowadzącego wykład o pamięci. Na początku prelekcji pokazał on studentom arkusz papieru A4 i oznajmił, że to jest to, co dzieje się wokół nich. Potem złożył kartkę na pół i powiedział: „To jest to, co spostrzegacie”. Potem złożył kartkę jeszcze na pół i powiedział: „To jest to, na co zwracacie uwagę. Kolejne złożenie kartki i słowa profesora: „To jest to, czym się interesujecie”. Ostanie złożenie kartki pociągnęło za sobą ostatnie stwierdzenie profesora: „To jest to, do czego możecie mieć dostęp i co jesteście w stanie przypomnieć sobie później”.
5. Zjawiska wpływające na zapamiętywanie:
 efekt pierwszeństwa ( zjawisko polegające na lepszym przyswojeniu informacji odebranych na początku ) i świeżości ( najlepiej zapamiętywane są informacje, które pojawiły się jako ostatnie )
 interferencja – negatywny wpływ wcześniej zdobytej wiedzy na nabywanie nowych informacji i odwrotnie
 efekt reminiscencji – lepsze przypominanie sobie materiału po upływie pewnego określonego czasu od uczenia się w porównaniu do momentu tuz przed zakończeniem procesu uczenia się
 efekt Zeigarnik – lepsze pamiętanie niedokończonej czynności niż zakończonego zadania
6. Ciekawostki pochodzące z badań nad funkcjonowaniem pamięci:
 przypadek Henry’ego Molaisona ( Był to człowiek, który w wyniku ryzykownej operacji utracił swoje wspomnienia. Operacja miała pierwotnie pomóc mu w napadach padaczki. Okazało się, że efektem ubocznym był brak zdolności przechowywania wspomnień, a także niezdolność do zapamiętywania nowych informacji )
 „zagadkowe drzwi” ( wielu ludziom pamięć zawodzi, gdy wchodzą do nowego pomieszczenia, nie potrafią bowiem przypomnieć sobie, po co tam przyszli. Naukowcy są zgodni co do tego, że przejście przez drzwi jest dla mózgu sygnałem, że nadchodzi coś nowego )
 „dejavu” ( fenomen polegający na odczuciu, że pewne wydarzenie już kiedyś przeżyliśmy. Jednocześnie jesteśmy świadomi, że to niemożliwe. Trwa kilka sekund, jest silne, w starożytności tłumaczone jako „wędrówka dusz” , u osób z epilepsją zjawisko to występuje przed atakiem padaczki. )
 „jamais vu” ( mnie znane zjawisko niż dejvu, wrażenie obcości rzeczy dobrze nam znanych )
 pragnienie zapomnienia umacnia wspomnienia – im bardziej próbujemy o czymś zapomnieć, tym bardziej koduje się to w naszej pamięci )
7. Postaci obdarzone niezwykłą pamięcią:
 Mehmed Ali Halici ( mieszkaniec Ankary, który w 1967 roku wyrecytował 6666 wersetów Koranu przed specjalnie powołaną komisją, zajęło mu to 6 godzin i ani razu w tym czasie się nie pomylił )
 Solomon Wieniaminow ( Rosjanin, mnemonista i synesteta, badany przez słynnego psychiatrę Aleksandra Łurię, który twierdził, że Solomon obdarzony jest pamięcią absolutną )
 Temistokles ( Ateńczyk żyjący na przełomie V i VI wieku p.n.e. wódz podczas wojen perskich, znał twarze i nazwiska 20.000 ateńczyków )
 bracia Boral ( Polscy bracia okrzyknięci mistrzami pamięci, którzy opracowali kurs pt.: ‘Best Brain Bracia Boral )
8. Metody i narzędzia wspomagania pamięci.
 mnemotechniki
 wizualizacje
 mapki mentalne
 technologie pomocne w uczeniu się i zapamiętywaniu ( sketchnoting, aplikacja Coggle, aplikacja Ankiflashcards )
 grupowanie informacji
 aktywne powtarzanie
 wzbudzanie emocji
 koncentracja uwagi
 uwzględnianie kolejności informacji
 element humorystyczny w procesie uczenia się
8. Dyskusja i refleksje dotyczący przedstawionego tematu.
9. Ewaluacja szkolenia i podsumowanie.
Zrealizowane przeze mnie szkolenie spotkało się z dużym zainteresowaniem. Świadczą o tym wysokie oceny, które otrzymałam od rodziców na ankiecie ewaluacyjnej oraz późniejsze rozmowy. Doceniono również przygotowanie merytoryczne, materiały szkoleniowe, dynamikę zajęć oraz możliwość dzielenia się swoimi spostrzeżeniami i refleksjami. Wyrażono chęć kolejnych takich spotkań, jednocześnie podkreślając praktyczność pozyskiwanej wiedzy.
Efekty dla nauczyciela:
 Dzielenie się swoją wiedzą i doświadczeniem
 Zdobycie doświadczenia w obszarze rozwoju osobistego i sztuki autoprezentacji
 Rozpowszechnianie ciekawych rozwiązań związanych z usprawnieniem umiejętności uczenia się i zapamiętywania Efekty dla szkoły:
 Tworzenie wizerunku szkoły jako miejsca nastawionego na holistyczny rozwój ucznia
 Szkoła wspierająca działania rodziców w zakresie udzielania pomocy dzieciom w nauce
 Odpowiedź szkoły na potrzeby rodziców Efekty dla ucznia:
 Wzrost świadomości rodziców dotyczący metod wspierania procesu uczenia się oraz poczucie wsparcia od strony nauczyciela przekładający się na wyższe wyniki w nauce wśród uczniów
 Budowanie pozytywnych relacji z rodzicami oraz wzrost zaufania do wychowawcy
 Promowanie postaw nastawionych na rozwój kompetencji kluczowych