Las wita nas. Wycieczka do lasu

SCENARIUSZ ZAJĘĆ PRZYRODNICZYCH

Cel główny: kształtowanie nawyku poszanowania przyrody.

Cele operacyjne:
Uczeń
- wie jakie są prawa lasu,
- wie czego w lesie nie wolno robić,
- podaje części drzewa,
- poszukuje charakterystycznych cech liści poszczególnych drzew,
- określa cechy trzymanego przedmiotu po dotyku,
- obserwuje otoczenie przyrodnicze,
- podejmuje współpracę z kolegami,
- mówi o swoich odczuciach.

Metody : słowna, czynna, oglądowa

Formy: zbiorowa, indywidualna, grupowa

Środki dydaktyczne: torby na skarby, plansze w kształcie drzew, plansze z napisem TAK
i NIE, kredki świecowe, kartki, 4 rodzaje znaczków: grzybki, drzewa, jagody, orzechy laskowe.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

I. CZEŚĆ WSTĘPNA

1. Powitanie, usadzenie dzieci w kole.

2. Wprowadzenie do tematu zajęć poprzez wysłuchanie wiersza:

„Polskie lasy słyną z tego od stuleci
Że przychylne są dla dzieci
I na pewno każdy powie...
Że las to zdrowie.”

3. Rozmowa z dziećmi i udzielenie odpowiedzi na pytanie: Jak my powinniśmy zachować się w lesie, żeby na nas nie skarżyła się przyroda? Omówienie celu wycieczki do lasku.

4. N.: Nie wszyscy ludzie są miłośnikami lasu. Są tacy, którzy mu szkodzą, dlatego wypiszcie prawa lasu, aby chronić go przed złym zachowaniem niektórych ludzi. Jak myślicie, czego nie wolno robić?
Rozdanie dzieciom 4 rodzajów znaczków: grzybki, drzewa, jagody, orzechy laskowe
i przyklejenie ich do ubrania – podział dzieci na 4 grupy. Praca w grupach.
Dzieci na planszach w kształcie drzew piszą prawa lasu.

Odczytanie praw lasu przez poszczególne grupy, umieszczenie drzew w widocznym miejscu sali. Wspólne ustalenie zasad obowiązujących podczas wycieczki do lasu:
- nie hałasujemy,
- nie rzucamy śmieci,
- nie zrywamy i nie depczemy niepotrzebnie roślin,
- nie śmiecimy,
- z wszystkimi zaobserwowanymi zwierzątkami (chrząszczami, mrówkami, motylami, itp.) obchodzimy się ostrożnie, nie niszcząc ich domów.

N.: Lasy są otwarte dla wszystkich. Przebywając tu nie możecie jednak zapominać, że jesteście w lesie tylko gośćmi. Ten świat należy do roślin, grzybów, zwierząt i ...bakterii.
Las służy nam, ale należy szanować jego prawa tak, aby służył również następnym pokoleniom – naszym dzieciom, wnukom, prawnukom i praprawnukom.

II. CZĘŚĆ WŁAŚCIWA

1. Wyjście do pobliskiego lasu.

2. Uczniowie przypominają z jakich części składa się drzewo, wybierają drzewo, które chcą: dotykają kory, tulą się do niego. Nazywają dotykane przez siebie drzewo.

3. Dzieci wymyślają jak najwięcej cech, jakie ma drzewo. Uczestnicy zabawy podają cechy, a nauczyciel określa obszar, który należy wziąć pod uwagę. Rozpoczynamy odpowiedź od słów: Drzewo jest... Obszary, które bierzemy pod uwagę: cechy fizyczne (jakie jest), funkcje (do czego służy?), reakcje emocjonalne (jakie emocje drzewo w nas wywołuje).

4. „Obrazki kory”.
Dzieci podzielone na 4 grupy szukają drzewa z charakterystyczną strukturą kory. Następnie do kory należy przyłożyć kawałek mocnego papieru. Świecowymi kredkami dzieci malują teraz ostrożnie po papierze, na którym można rozpoznać powierzchniową strukturę kory. Powinno to odbywać się tak, aby pozostałe dzieci nie widziały lokalizacji drzewa.
Następuje wymiana obrazków. Teraz wszystkie dzieci, na podstawie obrazków kory próbują znaleźć odpowiednie drzewo.

5. Dzieci szukają w lesie „nietypowych’ dla lasu rzeczy, które do lasu nie należą.

6. „Leśni ludzie”
Dzieci dobierają się parami i szukają najpierw wielu małych kijków i gałązek. Potem wygładzają w wybranym miejscu ziemię. Jedno z dzieci kładzie się na plecach na ziemi, a drugie układa kijki wokół leżącego, tak aby zarysowały one całe jego ciało.
Następnie dzieci wspólnie szukają materiałów, przy pomocy których będą mogły wypełnić zarysy. Kiedy wszystkie dzieci skończyły pracę, przedstawiają sobie nawzajem „leśnych ludzi”.
Jeśli dzieci chcą, mogą spreparować najdzikszą fryzurę albo najładniej ozdobione spodnie.

7. „Leśne zawody”.
Na leśnej drodze rysujemy tor długości 10 metrów, podzielony na pięć równych odcinków. Każdy ma za zadanie pokonać trasę w następujący sposób:
Odcinek 1 – skacząc jak żaba
Odcinek 2 – kicając jak zając
Odcinek 3 – krocząc jak czapla
Odcinek 4 – biegnąc jak lis
Odcinek 5 – człapiąc jak kaczka

Nauczyciel sprawdza kto pokona trasę wykonując najwięcej kroków? Kto pokona drogę
w najkrótszym czasie?

8. „Leśne domino”.
Dzieci zbierają wiele różnych przedmiotów, jak np. kamienie, kijki, liście, skorupiaki ślimaków, piórka, żołędzie, kawałki mchu, które powinny wielokrotnie występować.
Potem dzieci tworzą koło i układają wszystkie znaleziska pośrodku.
Grę rozpoczyna jedno z dzieci, kładąc obok siebie np. kamień i kijek. To będzie początek łańcucha. Następna osoba może teraz położyć na odpowiednim końcu albo kijek albo kamyk oraz kolejny przedmiot np. żołędzia. Dzieci po kolei dokładają kolejne rzeczy. A przy tym zawsze jedna z nich musi pasować do tej, która znajduje się na jednym z dwóch końców. Potem dziecko może dołożyć kolejny przedmiot, który mu się spodoba.

9. „Skarby lasu”.
Dzieci szukają skarbów lasu (żołędzie, gałązki, kamyki, sosnowe i jodłowe szyszki, kasztany, liście, kawałki kory) i zabierają te skarby do szkoły.

10. Powrót do szkoły.

III. CZĘŚĆ KOŃCOWA

1. „Rozpoznawanie skarbów lasu”.

Dzieci po dotyku rozpoznają otrzymane od nauczyciela dary lasu.
Dzieci stają w kole, trzymając ręce do tyłu. Nauczyciel rozdaje kawałek gałązki, żołądź, listek, kamień, kawałek kory, szyszkę i prosi, aby nie oglądały i nie mówiły co mają.
Następnie prosi wybrane dziecko, aby określiło jakie cechy ma dar trzymany w ręku.
Ci, którzy uważają, że mają to samo robią krok do przodu koła, mówią co to jest i pokazują.

2. „Obrazki natury”
Dzieci biorą wybrany liść, podkładają go pod rysunkową kartkę papieru i malują kartkę kredką – w ten sposób otrzymują rysunek liścia.
Pozostałe dzieci próbują odgadnąć nazwę drzewa, z którego pochodzi dany liść.

3. Swobodne wypowiedzi na temat wycieczki i trudności w rozpoznawaniu drzew.
Może być ukierunkowana rozmowa – co zdziwiło, co ucieszyło, co się podobało, co było trudne, czego się dowiedzieli, co było nie tak i można byłoby zmienić.

4. Dzieci kończą zdanie (rundka): Na dzisiejszych zajęciach ...

5. Pożegnanie

Literatura:
1. Baum Heike, Zabawy w lesie.
2. red. Jaszczyszyn Elżbieta, Ekologiczna edukacja.
3. Wilken Hedwig, Dzieci stają się przyjaciółmi przyrody.