Program koła literackiego "Barwy literatury"

PROGRAM KOŁA LITERACKIEGO

„Barwy literatury”

CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU

Program koła literackiego „Barwy literatury” jest zgodny z Podstawą programową z języka polskiego dla szkoły podstawowej. Został wzbogacony o treści wykraczające poza treści III etapu edukacyjnego (gatunki liryczne, środki poetyckie, utwory literackie).
Jego realizację zakłada się w wymiarze 1 h tygodniowo.
Program powstał z myślą o uczniach, którzy pragną rozwijać swoje zainteresowania humanistyczne, poszerzać wiedzę w dziedzinie liryki i epiki, doskonalić umiejętność redagowania utworów poetyckich i prozatorskich. Ponadto zajęcia będą świetną okazją do przedstawienia przez uczniów własnych dokonań literackich (wiersze – limeryk, akrostych, haiku, wiersz wolny, wiersz biały; opowiadania realistyczne i fantastyczne; baśnie).
Program ma pobudzić uczniów do otwarcia na poezję i literaturę. Zakłada wykorzystanie wielu metod aktywizujących podczas analizy utworów literackich. Uczniowie będą realizować różnorodne zadania pisarskie – prostsze oraz bardziej skomplikowane, omawiać teksty poetyckie i prozatorskie, a także pracować nad powstawaniem i ulepszaniem własnych tekstów.
Samodzielne, aktywne i świadome wykonywanie zadań służyć ma poszerzaniu wiadomości i umiejętności.
Program przygotowany jest dla uczniów, którzy wykazują szczególne zdolności językowe i literackie, lecz również dla tych, którzy mają trudności w nauce języka polskiego (by zwiększyć ich szanse edukacyjne). Celem programu jest także podniesienie samooceny i wiary we własne możliwości.

CELE OGÓLNE:

- wzbogacenie osobowości ucznia, wspieranie jego rozwoju oraz kształtowanie jego wrażliwości, wyobraźni, kreatywności, emocjonalności i poczucia estetyki,
umożliwienie uczniowi rozwijania zainteresowań i rozwoju kulturalnego,
promocja szkoły w środowisku lokalnym,
nabywanie umiejętności skutecznego radzenia sobie w różnych sytuacjach stresogennych (np. występ publiczny),
wyrobienie postaw twórczych: samodzielności, wytrwałości, rzetelności, obowiązkowości,
uwrażliwienie na piękno literatury,
kształtowanie poczucia odpowiedzialności za własną pracę,
przezwyciężanie nieśmiałości, rozwijanie wiary w siebie i poczucia własnej wartości,
uczenie wrażliwości na piękno języka poetyckiego,
inspirowanie do czytania i krytycznego odbioru utworów literackich,
budzenie miłości i szacunku do języka ojczystego.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

doskonalenie umiejętności mówienia, czytania i pisania,
kształtowanie nawyku posługiwania się poprawną polszczyzną na co dzień,
rozbudzanie zainteresować czytelniczych i twórczych,
przeżywanie satysfakcji z własnej pracy i jej efektów,
rozwijanie zainteresowań poezją,
rozbudzanie pasji pisarskich,
doskonalenie talentu literackiego,
zachęcanie uczniów do prezentowania własnych poglądów i opinii na forum,
zachęcenie do podejmowania prób własnej działalności literackiej,
zapoznanie z budową dzieła literackiego,
kształcenie umiejętności estetycznego i poprawnego pod względem ortograficznym pisania tekstów,
wyrabianie postawy samodzielności, wytrwałości, rzetelności i obowiązkowości w pracy,
zdobywanie umiejętności interpretacji i analizy różnych tekstów literackich,
bogacenie zasobu słownictwa,
rozróżnianie środków poetyckich i odnajdywanie ich w wierszach,
rozróżnianie gatunków i rodzajów literackich.

ZAKRES TEMATYCZNY:

1. Rodzaje i gatunki literackie. Analiza wybranych utworów z poezji i prozy.
2. Zaproszenie do lektury - ulubiony wiersz, ulubiona książka.
3. Czasopismo godne uwagi. Co czyta dzisiejsza młodzież?
4. Świat przedstawiony, opisy w prozie, narrator, tytuł, kompozycja – opowiadanie.
Jak się rodzi bohater? Narracja – czyli jak opowiadać?
5. Język poetycki, środki stylistyczne – przypomnienie i poszerzenie wiadomości (oksymoron, antyteza, synekdocha, metonimia, hiperbola, peryfraza, elipsa, paralelizm składniowy).
6. Analiza wiersza z wykorzystaniem metod aktywizujących: burza mózgów, ćwiczenia dramowe, grupy zadaniowe, przekład intersemiotyczny, mapa pojęciowa, hipoteza interpretacyjna, piramida priorytetów, metoda słów – kluczy, praca w grupach.
7. Odkryj swoje „ja” drugiemu. Spróbuj „popróbować” - twórczość własna.
Napisz wiersz do obrazu.
8. Czy łatwo być poetą? - układanie krótkich wierszyków z wybranymi środkami stylistycznymi.
9. Doceń oryginalność myślenia – akrostych, limeryk, haiku.
10. Wykreuj mocą wyobraźni: opowiadanie twórcze i odtwórcze, baśń – redagowanie krótkich tekstów.
11. Stworzenie minipowieści detektywistycznej przez wszystkich uczestników koła literackiego.
12. Książka przyjacielem człowieka. Zaprojektowanie exlibris, okładki ulubionej książki oraz plakatu zachęcającego do czytania książek i korzystania z biblioteki.
13. Konkurs plastyczny „Namaluj wiersz”.
14. „Pojedynki literackie” - szkolny konkurs twórczości własnej (podsumowanie konkursu podczas wieczorku poetyckiego).
15. Zajęcia w bibliotece (zapoznanie uczniów z działami biblioteki, spotkanie z poetą/pisarzem, udział w tematycznym spotkaniu środowiskowym).
16. Udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych.

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA:

1. Doskonalenie umiejętności współpracy w grupie.
2. Uwrażliwienie na otaczający świat oraz literaturę.
3. Doskonalenie umiejętności wyrażania uczuć i opinii.
4. Motywowanie do większej aktywności i zaangażowania podczas zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych.
5. Wzbogacenie słownictwa.
6. Umiejętność wykorzystywania zdobytej wiedzy podczas innych zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych.
7. Poszerzenie wiedzy i umiejętności z zakresu literatury.
8. Doskonalenie umiejętności redagowania utworów poetyckich i prozatorskich.
9. Zachęcenie do angażowania się w różnorakie inicjatywy, imprezy szkolne, konkursy szkolne i pozaszkolne.

INFORMACJA O EWALUACJI

Realizacja programu umożliwia nauczycielowi dokonywanie systematycznej ewaluacji poprzez:
analizę osiągnięć uczniów,
udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych,
zdobyte przez uczniów wyróżnienia i nagrody,
obserwowanie uczniów w czasie zajęć,
wytwory pracy (literackie i plastyczne),
praca na rzecz szkoły (umieszczanie efektów własnej pracy na gazetkach szkolnych i stronie internetowej szkoły).

Ewaluacja służy również samemu nauczycielowi, który na jej podstawie ma możliwość dokonania oceny swojej pracy z uczniami oraz okazję do refleksji nad swoimi kompetencjami, wiedzą merytoryczną oraz twórczością artystyczną uczniów.

LITERATURA:

1. „Podstawa programowa z komentarzami. Tom 2. Język polski w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum”.
2. T. Kosyra – Cieślak, „Praca z uczniem zdolnym na lekcjach języka polskiego i zajęciach pozalekcyjnych”, ORE, Warszawa 2013.
3. G. Knapik, „Lekturowe wybryki. Scenariusze lekcji języka polskiego w szkole ponadgimnazjalnej. Metody aktywizujące w analizie lektur”, Poznań 2002.
4. B. Zeler, „Zrozumieć poezję współczesną”, Katowice 1997.
5. S. Bortnowski, „Jak uczyć poezji?”, Warszawa 1998.
6. S. Falkowski, „Lekcje literatury”, Kraków 1998.
7. M. Karwala, „Polska poezja współczesna po 1956”, Kraków 1998.
8. G. Olszowska, T. Garsztka, „Napisz na szóstkę”, Kraków 1998.
9. „Panorama wierszy podejmujących tematykę postaw i losu człowieka”, oprac. A. Badowska, M. Petkov, Wrocław 1998.
10. S. Sierotwiński, „Słownik terminów literackich”, Wrocław 1986.