Igłą malowane - innowacja organizacyjno-metodyczna

INNOWACJA PEDAGOGICZNA
organizacyjno-metodyczna
Imię i nazwisko autora:
mgr Monika Gutman

Temat innowacji:
„Igłą malowane”

Nazwa szkoły: Szkoła Podstawowa w Kliniskach Wielkich
Autor: mgr Monika Gutman
Temat: „Igłą malowane”
Przedmiot: Warsztaty artystyczne
Rodzaj innowacji: organizacyjno-metodyczna
Data wprowadzenia: 20 stycznia 2020 r.
Data zakończenia: 26 czerwca 2020 r.

Zakres innowacji:

Adresatami innowacji są uczniowie z różnych klas Szkoły Podstawowej w Kliniskach Wielkich. Czas realizacji innowacji obejmuje okres od 20 stycznia 2020 r. do 26 czerwca 2020r.
Zajęcia innowacyjne odbywać się będą w ramach zajęć dodatkowych, jedna godzina dydaktyczna: 3-4 razy w miesiącu.
Niniejsza innowacja ma na celu szerzenie idei współpracy i pracy zespołowej, z wykorzystaniem nowoczesnych technik informatycznych oraz tradycyjnych prac ręcznych. Ma ona zachęcać i motywować uczniów do wspólnego działania, stosowania form wypoczynku, połączonych poznawaniem i kultywowaniem rodzinnych tradycji.

Motywacja wprowadzenia innowacji:
Innowacja „ Igłą malowane” jest moją odpowiedzią na potrzeby innej formy spędzania czasu, połączonej z poznaniem i kultywowaniem tradycji hafciarskich oraz jednoczesnym stosowaniem nowoczesnych technik komputerowych.
Na podstawie wieloletnich obserwacji oraz przeprowadzonych diagnoz w pracy w szkole podstawowej zauważyłam, że uczniom najbardziej brakuje form pracy, w której zawarte są:
- kontakt z rówieśnikami,
- poznanie i kultywowanie różnych tzw. „robótek ręcznych” (w moim przypadku jest to haft krzyżykowy, który bardzo spodobał się dzieciom),
- współpraca w grupie,
- rozwijanie zdolności manualnych,
- możliwość tworzenia własnych wzorów, obrazków,
- możliwość „wyciszenia się”, odpoczynku dziecka.

Opis innowacji:
I. Wstęp
Uczniowie Szkoły Podstawowej w Kliniskach Wielkich, poza zajęciami edukacyjnymi, biorą udział w wielu zajęciach edukacyjnych, które mają formę warsztatową. Podczas tych zajęć w praktyczny sposób nabywają wiele umiejętności, które przydadzą im się
w samodzielnym życiu jak np. umiejętność szycia. Chętnie podejmują się wielu zadań, których efekty dają im poczucie satysfakcji. Podczas zajęć prowadzonych w ramach projektu, pokazałam uczniom prace wykonane techniką haftu krzyżykowego. Prace te zaciekawiły dzieci oraz wzbudziły chęć poznania tej formy haftu, dzięki której wykonać można piękne kartki okolicznościowe, a także zakładki do książek. Przeprowadziłam zajęcia wprowadzające, w czasie których okazało się, że uczniowie są w stanie przyswoić zasady tej efektownej techniki oraz tworzyć określone prace, a sam proces tworzenia daje uczniom wiele radości.
Haft wymaga od uczniów cierpliwości, dużej koncentracji, a zróżnicowany poziom trudności wzorów powoduje, że są w stanie nauczyć się go uczniowie będący bardziej lub mniej sprawni manualnie. Praca wymaga szczególnej uwagi i dokładności. Najważniejszym celem innowacji "Igłą malowane" jest wspólne wykonanie techniką haftu krzyżykowego obrazu szkoły - miejsca, gdzie mogą zdobyć praktyczne umiejętności, które będą mogli wykorzystywać w przyszłej edukacji czy w pracy zawodowej.
Ponadto innowacja jest związana aspektem historycznych, ponieważ w Polsce na dworach książęcych i rycerskich działały pracownie hafciarskie. Haftowano w nich tkaniny do dekoracji wnętrz, jak również szaty dworskie, obrusy, pościel, zasłony oraz ornaty kościelne. Hafciarstwem zajmowano się również w klasztorach. Rozkwit sztuki hafciarskiej przypadł na wiek XIV i XV. W późniejszym okresie na terenie Polski haft zagościł również w domach mieszczańskich i chłopskich.
Osadnicy i przesiedleńcy, przybywający na Pomorze Zachodnie po drugiej Wojnie Światowej przywieźli ze sobą przede wszystkim narzędzia do pracy w gospodarstwie przedmioty codziennego użytku. Mebli w ich bagażach było niewiele. Można za to było spotkać, przywiezione z Podlasia, Kresów i Polski południowo-wschodniej, np. utkane za pomocą wielu nicielnic ręczniki czy bogato zdobione haftem krzyżykowym koszule.
Innowacja pomoże także przybliżyć uczniom i docenić umiejętności posiadane w ich rodzinach przez poprzednie pokolenia.

II. Założenia ogólne
1.Innowacja skierowana jest do uczniów klasy IV-VIII.
2.Główne założenia pracy na innowacyjnych zajęciach:
- wykorzystanie technik informatycznych do zdobywania informacji oraz wzorów haftu krzyżykowego, sporządzania własnych projektów.
- zapoznanie z techniką haftu krzyżykowego oraz możliwości jego wykorzystania.
- Zapoznanie z programem komputerowym HaftiX do projektowania haftu krzyżykowego, wdrożenie pracy metodą praktyczną poprzez wykonanie określonych fragmentów pracy przez pojedynczych uczniów i scalenie ich w końcowej fazie projektu.

III. Cele innowacji
Cel główny:
Wykonanie odzwierciedlenia rzeczywistości w postaci obrazu wyhaftowanego metodą krzyżyków. Początkowe zajęcia w kole poświęcone będą nauce haftowania, akcesoriom do haftowania oraz nauce obsługi programu komputerowego do przetwarzania rzeczywistości (zdjęcie, rysunek itp.) w graficzny wzór do haftowania z podziałem na kolory
i legendą kolorów. Wykonanie jednego obrazu ćwiczeniowego przez każdego uczestnika, mało powierzchniowego – każdy uczeń wygeneruje swój obraz w postaci wydruku kolorowego.
Zasadniczym efektem działania koła będzie zespołowe wykonanie obrazu o dużej powierzchni – każdy uczestnik wykona fragment obrazu, scalony w końcowej fazie. Nauczyciel wydrukuje kolorowe wzory fragmentów. Przydział wielkości fragmentu będzie indywidualny, zależny od nabytych umiejętności haftowania.
Cele szczegółowe:
- poprawa koncentracji i cierpliwości, rozwijanie wyobraźni, wyrabianie poczucia estetyki,
- zachęcanie do poznania rodzinnych tradycji oraz posiadanych przez rodziców i dziadków umiejętności
- kształtowanie u uczniów zainteresowań artystycznych, poczucia satysfakcji z wytworu własnej pracy,
- wzmacnianie chęci pokonywania trudności, zwiększenie poczucia własnej wartości, nabywanie umiejętności promowania siebie,
- kształtowanie umiejętności współpracy,
- wyrabianie komunikacji międzyludzkiej i międzykulturowej,
- swobodne posługiwanie się przyborami do haftowania i szycia
- poznanie ciekawej formy spędzania wolnego czasu, przynoszącej korzyści np. w działaniach wolontaryjnych.

IV. Metody i formy
Nauczyciel realizuje następujące zadania:
- opracowuje opis innowacji,
- przeprowadza ankiety na początku i na końcu realizowania innowacji,
- prowadzi zajęcia w sali lekcyjnej,
- prowadzi zajęcia w formie praktycznej,
- przeprowadza instruktaż każdorazowo ucząc nowej techniki oraz przypominający w razie potrzeby,
- na bieżąco monitoruje postęp pracy wykonywanych przez każdego z uczniów,
- wspiera i wspomaga uczniów na każdym etapie pracy,
- nie narzuca ograniczenia czasowego uczniom podczas pracy,
- opracowuje dokumentację innowacji,
- opracowuje artykuł nt. innowacji w celu promocji szkoły.
- podczas każdych zajęć sprawdza nabytą wiedzę, co jest kluczowym punktem uczenia się.

Uczeń realizuje następujące zadania:
- uczestniczy w teście kompetencyjnym przed i po zakończeniu innowacji,
- poznaje podstawowe pojęcia dotyczącego haftu krzyżykowego, definicje,
- przeprowadza rozmowę z rodzicami lub dziadkami na temat posiadanych umiejętności szycia, malowania itp.,
- poznaje akcesoria do haftowania i wykorzystania na zajęciach,
- poznaje metody i technikę wykonywania oraz produkty (obrazy wyszywane),
- wykonuje projekt indywidualny z wykorzystaniem programu komputerowego,
- zapoznanie się z projektem obrazu „Szkoła igłą malowana”,
- wyszywa przydzielony fragment haftowanego obrazu.

V. Przewidywane osiągnięcia (korzyści wdrożenia innowacji)

Uczniowie:
- Zdobywają wiedzę w sposób kreatywny, poprzez planowanie działań zmierzających do zrealizowania zaplanowanego celu – realizują własny projekt.
- Rozbudzenie, poprzez obcowanie z wytworami kultury i sztuki, chęci poznawania coraz to nowych technik, ciekawych rozwiązań twórczych,
- Ukazują piękno tworzone własnymi rękami i pomysłami.
- Rozwijają aktywność poznawczą poprzez działalność praktyczną, która połączy wiedzę i umiejętności - umożliwiając dzieciom rozwój w tej dziedzinie.
- Wykorzystują możliwości jakie daje wykorzystanie Internetu, komputera, tabletu, drukarki do zdobywania informacji na temat haftu, technik haftowania, inspiracji oraz tworzenia własnych pomysłów i projektów.
- Rozwijają umiejętności korzystania z mediów, tworzą treści cyfrowe, przy zachowaniu bezpieczeństwa korzystania z Internetu.
- Rozwijają kompetencje matematyczne poprzez zdolność i chęć wykorzystywania matematycznych sposobów myślenia oraz prezentacji (wzory, rysunki) co pozwala na prawidłowe rozmieszczenie haftu w kratkach kanwy.
- Doskonalenie umiejętności liczenia krzyżyków - spowoduje poprawność wykonania rysunku, obrazu. Duże znaczenie ma tu też orientacja przestrzenna (prawa, lewa, nad, pod).
- Poznają niezbędną wiedzę dotyczącą haftu - podstawowe pojęcia dotyczącego haftu krzyżykowego, definicje, poznanie akcesoriów do haftowania i wykorzystania na zajęciach, metody i technikę wykonywania oraz produkty (obrazy wyszywane).
- Uczą się pracy w zespole, dzielenie się wiedzą, poprzez realizację celu zespołowego jakim będzie wielkoformatowego haftu, złożonego z elementów wykonanych przez pojedynczego uczestnika projektu, realizowania celu zespołowego jako celu nadrzędnego w stosunku do celu osobistego, sumiennego wykonywania powierzonych zadań, pracując w grupie, muszą rzetelnie i na czas wywiązywać się ze swoich zobowiązań, ponieważ w przeciwnym razie spowodują opóźnienie w wykonaniu projektu.
- Uczą się wspólnego rozwiązywania problemów poprzez współdziałanie w pokonywaniu trudności, pokonywania zniechęcenia w przypadku napotkania trudności przy realizacji projektu.
- Uczą się realizowania własnych pomysłów, prowadzenie notatek, systematyczności i dokładności w pracy, dbałości o wykonaną pracę i powierzone materiały. Mają możliwość krytycznego myślenia - oceny swoich mocnych i słabych stron – nabywanie tych umiejętności będzie następowało podczas zakończenia każdych zajęć poprzez podanie zadania dodatkowego do wykonania.
Nauczyciel:
- Wykorzystuje środowisko Internetu, aby wskazać historię haftu, wzory haftu czy programy komputerowe do jego projektowania.
- Jest koordynatorem działań zmierzających do wspólnego osiągnięcia założonego celu.

VI. Tematyka zajęć
W czasie realizacji zajęć, działalność będzie skupiona na rozwoju kompetencji kluczowych takich jak: umiejętność uczenia się, inicjatywa i kreatywność, kompetencje matematyczne, umiejętność pracy zespołowej i krytycznego myślenia.
Wszystkie zajęcia będą przeprowadzone w sali nr 43, która oznakowana będzie plakatem innowacji. Podczas zajęć uczestnicy korzystać będą z niżej wymienionego sprzętu, narzędzi i przedmiotów: tablet, program do projektowania haftu krzyżykowego Haftix, tamborki, mulina, igły, kanwy nożyczki, gotowe obrazki do haftu krzyżykowego, komputer, drukarka, drewniane ramki itp.

Zajęcia zostaną przeprowadzone wg poniższego programu obejmującego 20 godzin dydaktycznych.
Zajęcia 1 – liczba godzin dydaktycznych - 1
Na zajęciach uczestnicy będą zapoznani z ideą projektu, zasadami bezpieczeństwa podczas pracy, sprzętem do haftowania, technikami haftu, materiałami zakupionymi do projektu. Przeprowadzenie testu kompetencyjnego.
Zajęcia 2 – liczba godzin dydaktycznych - 1
Na zajęciach uczestnicy będą poznawać podstawowy ścieg haftu krzyżykowego, zapoznawać się z kolorami muliny, jak używać tamborka, naparstka, igły, jak rozpoczynać i zakańczać ścieg, wybierać proste, gotowe motywy obrazkowe do haftowania.
Zajęcia 3 – liczba godzin dydaktycznych - 1
Na zajęciach uczestnicy będą uczyć się obsługi programu komputerowego Haftix do przetwarzania rzeczywistości (zdjęcie, rysunek itp.) w graficzny wzór do haftowania
z podziałem na kolory i legendą kolorów.
Każdy uczestnik wykonana jeden małopowierzchniowy obraz ćwiczeniowy- wygeneruje swój obraz z postaci wydruku kolorowego.
Zajęcia 4 – liczba godzin dydaktycznych - 1
Na zajęciach uczestnicy otrzymają kanwę i potrzebną ilość muliny (wg. kolorystyki)
i przystąpią do haftowania swojego fragmentu projektu.
Zajęcia 5 /6 liczba godzin dydaktycznych - 2
Na zajęciach uczestnicy będą haftować ściegiem krzyżykowym obrys swojego fragmentu obrazka.
Zajęcia 7/8 liczba godzin dydaktycznych - 2
Na zajęciach uczestnicy ponownie haftować obrys swojego fragmentu obrazka, przystąpią do wypełniania obrazka.
Zajęcia 9/10 liczba godzin dydaktycznych - 2
Na zajęciach uczestnicy będą wypełniać haftem krzyżykowym kolejne fragmenty swojego obrazka.
Zajęcia 11/12/13/14/15 liczba godzin dydaktycznych - 5
Na zajęciach uczestnicy będą wypełniać haftem krzyżykowym fragmenty swojej pracy. Omówione zostaną przygotowania do połączenia wszystkich prac.
Zajęcia 16/17/18/19 liczba godzin dydaktycznych - 4
Na zajęciach uczestnicy będą wykańczać swoje fragmenty prac. Wszystkie fragmenty zostaną połączone w jedną całość (odpowiednio zszyte).
Zajęcia 20 liczba godzin dydaktycznych - 1
Na zajęciach uczniowie zamontują całą pracę na drewnianą ramkę. Przygotowanie pracy do prezentacji. Po zakończeniu zajęć - zostanie ponownie przeprowadzony test kompetencji.

VII. Ewaluacja
W celu uzyskania informacji zwrotnej nauczyciel przeprowadzi:
- test kompetencyjny przed rozpoczęcie zajęć i test po realizacji wszystkich zajęć dydaktycznych. Testy są skalowane od 0 do 10. Zwiększenie liczby punktów w teście wskazywać będzie na przyrost kompetencji.
- rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami.

Szczegółowa analiza wyników ankiety, przeprowadzonych rozmów oraz wyników klasyfikacji pozwoli ocenić stopień realizacji zamierzonych celów.
Działania te pomogą wyciągnąć wnioski, zaplanować pracę i ewentualnie zmodyfikować metody pracy. Podjęta zostanie także decyzja o ewentualnej kontynuacji innowacji.
Wszystkie wyniki i uwagi zostaną opracowane w sprawozdaniu oraz udostępnione dyrektorowi szkoły.

VIII. Spodziewane efekty
- Swobodne posługiwanie się przyborami do haftowania,
- Umiejętność czytania wzorów projektów i dobierania nici do haftowania,
- Rozwój zainteresowań i wyobraźni oraz poczucia estetyki uczniów,
- Ukierunkowanie działania uczniów na kształtowanie współpracy i na pracę zespołową.

Wpływ na uczniów:
- rozwinięcie zainteresowań artystycznych, rozwijanie wyobraźni,
- rozwój poczucia estetyki,
- utrzymywanie tradycji haftu krzyżykowego,
- poznanie ciekawej formy spędzania wolnego czasu,
- wykorzystanie komputera i Internetu jako narzędzie do zdobywania wiedzy,
- poprawa cierpliwości i koncentracji uwagi,
- wzmocnienie chęci pokonywania trudności,
- rozumienie prostych zasad matematycznych,
- zwiększenie poczucia własnej wartości, wzmocnienie przekonania do własnych możliwości, poczucie satysfakcji z wytworu własnej pracy,
- kształtowanie dbałości o swój „mały warsztat pracy”,
- kształtowanie umiejętności współpracy.

Wpływ na pracę szkoły:
- Podnoszenie jakości pracy szkoły poprzez organizację warsztatów artystycznych, podczas których będą wykonywane kartki okolicznościowe lub ozdoby metodą haftu krzyżykowego, przeznaczone na działalność charytatywną lub wolontaryjną.
- Indywidualizacja nauczania – podnoszenie wyników edukacyjnych uczniów poprzez poprawę cierpliwości, systematyczności, koncentracji uwagi, zdolności liczenia
i orientacji przestrzennej.
- Promocja szkoły w środowisku lokalnym.

Bibliografia:
1.Etnografia Pomorza, https://muzeum.szczecin.pl/zbiory/etnografia-pomorza.html (dostęp 23.12.2019 r.)
2.Festiwal Tkaniny: Warsztat – Podstawy haftu krzyżykowego, https://inku.pl/2019/09/25/festiwal-tkaniny-warsztat-podstawy-haftu-krzyzykowego/ (dostęp 25.09.2019 r.)
3.Historia haftu krzyżykowego, E. Michałowska – Walkiewicz https://ddsk.pl/historia-haftu-krzyzykowego/ (dostęp 04.10.2019 r.)
4.Strona programu komputerowego Haftix, http://www.haftix.pl/ (dostęp 17.09.2019 r.)