Program profilaktyki agresji - "Stop agresji !!!"

Program przeznaczony jest dla dzieci i młodzieży w wieku szkolnym.

Cele ogólne:
· Dziecko zna pojęcia agresja i przemoc
· Dziecko zna wpływ środków masowego przekazu na proces uczenia się agresji
· Potrafi wskazać przyczyny zachowań agresywnych
· wzbogaca wiedzę na temat negatywnych konsekwencji zachowań agresywnych
· ma świadomość obowiązujących norm prawnych w związku z zachowaniem agresywnym
· potrafi wykorzystać swoją wiedzę w autorefleksji nad własnym zachowaniem
Tematyka i cele szczegółowe:

1. AGRESJA - CZYM JEST I JAK SOBIE Z NIĄ RADZIĆ?
Cele:
- Utrwalenie wiedzy dotyczącej zjawiska agresji
- Doskonalenie umiejętności rozpoznawania emocji towarzyszących zachowaniom agresywnym
- Wskazanie pozytywnych sposobów i technik hamowania i rozładowania agresji
- Wypracowanie własnych sposobów redukowania agresji

2. AGRESJA – JESTEM SPRAWCĄ CZY OFIARĄ?
Cele:
- Kształtowanie poczucia własnej wartości
- Uświadamianie wpływu zachowań agresywnych na drugiego człowieka
- Skłanianie do refleksji nad własnym zachowaniem

3. ZACHOWANIA AGRESYWNE A NORMY PRAWNE.
Cele:
- Uświadamianie młodzieży różnorodności zachowań agresywnych jakie są przez nią stosowane
- Zwiększenie świadomości uczestników na temat norm prawnych regulujących postępowanie w przypadku zachowań agresywnych

Propozycje konspektów zajęć profilaktycznych.

W zależności od zaangażowania dzieci i młodzieży, a także frekwencji na zajęciach, każdy z konspektów może zostać zmodyfikowany i dostosowany do zaistniałych potrzeb.

KONSPEKT I

Temat: AGRESJA - CZYM JEST I JAK SOBIE Z NIĄ RADZIĆ?

Cele:
- Utrwalenie wiedzy dotyczącej zjawiska agresji
- Doskonalenie umiejętności rozpoznawania emocji towarzyszących zachowaniom agresywnym
- Wskazanie pozytywnych sposobów i technik hamowania i rozładowania agresji
- Wypracowanie własnych sposobów redukowania agresji

Przebieg zajęć:

1. Wprowadzenie do tematyki zajęć.
2. Pogadanka – wskazanie na potrzebę zajmowania się problemem agresji i przemocy wśród dzieci i młodzieży, rozmawiania o tym
3. Poszukiwanie skojarzeń związanych z pojęciem „PRZEMOC”

WERSJA I: - zapisanie skojarzeń na tablicy
WERSJA II: - podział na grupy i zapisanie skojarzeń na kartkach, lider grupy odczytuje głośno rezultaty pracy

4. Rodzaje agresji – prowadzący prosi by podać przykłady z życia.
- agresja fizyczna
- agresja słowna
- agresja emocjonalna
Prowadzący uzupełnia wypowiedzi.
Pogadanka: Rodzaje agresji i jej formy:

agresja fizyczna : (przykłady zachowań)
· bicie
· popychanie , szturchanie
· kopanie
· niszczenie rzeczy
· plucie
agresja słowna (werbalna)
· przezywanie
· obrażanie (osoby, jej rodziny, przyjaciół)
· wyśmiewanie
· obraźliwe smsy, listy
· plotkowanie
· obgadywanie
· namawianie się
agresja emocjonalna - bez kontaktu (werbalnego i fizycznego)
· obraźliwe, wrogie miny
· obraźliwe , wrogie gesty
· izolowanie (odsuwanie od grupy, zajęć)
· manipulowanie związkami
5. Pogadanka: Pozytywne sposoby i techniki hamowania i rozładowywania agresji:
- WERSJA I: Prowadzący wspólnie z uczestnikami wypisuje na tablicy różne formy spędzania wolnego czasu.

- WERSJA II: Prowadzący pokazuje uczestnikom obrazki wycięte z gazet ukazujące różne formy spędzania wolnego czasu (np. jazda na rowerze, spacer z psem, gra w piłkę, czytanie książek, spotkanie towarzyskie). Prosi uczniów aby każdy z nich wybrał sobie ilustrację, która najbardziej odpowiada ich osobistemu, konstruktywnemu sposobowi rozładowania napięć emocjonalnych, bez stosowania przemocy. Uczestnicy dzielą się swoimi pomysłami z innymi kolegami.

KONSPEKT II

Temat: AGRESJA – JESTEM SPRAWCĄ CZY OFIARĄ?

Cele:
- Kształtowanie poczucia własnej wartości
- Uświadamianie wpływu zachowań agresywnych na drugiego człowieka
- Skłanianie do refleksji nad własnym zachowaniem

Przebieg zajęć:

1. Zapoznanie dzieci i młodzieży z tematem i celem zajęć

2. Praca indywidualna: prowadzący prosi by każdy napisał jedno pozytywne zdanie na swój temat rozpoczynające się od słowa „ Jestem...”
Uczestnicy odczytują zdania.
Podsumowanie prowadzącego: każdy uczestnik posiada cechy pozytywne, każdy jest w czymś dobry, ma mocne strony - ważne by pamiętać o tym i rozwijać w sobie to co dobre.

3. Wyjaśnienie pojęć przez prowadzącego– agresor i ofiara:

AGRESOR – osoba lub grupa osób naruszających prawa i dobra osobiste innej osoby

OFIARA- osoba, która poniosła uszczerbek na zdrowiu fizycznym lub psychicznym, doznała zaburzeń emocjonalnych, strat materialnych lub istotnego naruszenia swoich podstawowych praw w wyniku działania lub zaniechania (...). Pojęcie „ofiara” może obejmować również najbliższą rodzinę bezpośredniej ofiary, a także inne osoby, które doznały krzywdy w sytuacji zagrożenia lub zapobiegnięcia agresji.

4. Jestem sprawcą czy ofiarą zachowań agresywnych?

WERSJA I :
Prowadzący rozdaje uczestnikom karteczki na których wypisane są cechy zachowań agresorów i ich ofiar. Prosi by po kolei odczytywali treść kartek i dopasowali do osób.

WERSJA II :
Pogadanka nt. sylwetki agresora i ofiary.

AGRESOR
- Impulsywność
- Niska samokrytyka
- Lęk
- Niska tolerancja na frustrację
- Łatwy kontakt z otoczeniem
- Prestiż w otoczeniu
- Brak konfliktów z prawem
- Brak poczucia wstydu
- Zewnętrzna sterowność
- Uczeń dobry lub słaby
- Kłopoty przystosowawcze
- Wybierany na lidera
- Monopolizuje uwagę – ma zawsze rację
- Grozi
- Poniża
- Wymusza drobne usługi
- Akceptacja otoczenia
( całe życie kręci się wokół niego „gwiazda”)
OFIARA
- Niska samoocena (utrwalone poczucie krzywdy)
- Wrażliwość
- Pasywność (bierność)
- Ukrywanie swoich potrzeb
- Fizyczne obrażania
- Dolegliwości somatyczne – częste bóle głowy, brzucha)
- Identyfikacja z agresorem
- Utrata tożsamości
- Brak krytycyzmu
- Dobry kontakt z dorosłymi
- Przezwiska „pupil”, „skarżypyta”
- Unikanie rówieśników
- Opóźniony rozwój fizyczny
- „inność”
- poczucie żalu
- poczucie krzywdy

5. Podsumowanie tematu zajęć.
Prowadzący prosi uczestników by na kartkach anonimowo napisali swoje odczucia nt. postrzegania swojej pozycji w grupie rówieśniczej ( jestem agresorem czy ofiarą?)

KONSPEKT III

Temat: ZACHOWANIA AGRESYWNE A NORMY PRAWNE.

Cele:
Ř Uświadamianie młodzieży różnorodności zachowań agresywnych jakie są przez nią stosowane
Ř Zwiększenie świadomości uczestników na temat norm prawnych regulujących postępowanie w przypadku zachowań agresywnych

Przebieg zajęć:

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Pogadanka: Jakich zachowań agresywnych mogą dopuścić się młodzi ludzie? Co może być następstwem zachowania agresywnego? Czy zachowania agresywne mogą prowadzić do dokonania innych wykroczeń czy przestępstw? – prowadzący prosi uczestników by podali przykłady.

3. Zasygnalizowanie, iż uzależnienia (nikotyna, alkohol, narkotyki) są często przyczynami zachowań agresywnych wśród młodzieży.

4. Zachowania agresywne a normy prawne.

Wyjaśnienie przez prowadzącego kim jest nieletni i jakim karom może podlegać.

WERSJA I: Wspólna analiza tekstu i omówienie przepisów.
Ř Prowadzący rozdaje uczestnikom tekst ustawy i prosi by po chwili omówili go.

WERSJA II: Omówienie przez prowadzącego poszczególnych wykroczeń i przestępstw.

5. Przytoczenie aktualnych sytuacji z użyciem agresji oraz konsekwencji prawnych ukazanych przez media
Np. wycięcie z gazety artykułów, wydruk ze stron internetowych, pokazanie nagrania nt. zachowania agresywnego, odniesienie się do ewentualnych zdarzeń mających miejsce na terenie szkoły.
- podsumowanie: żadne zachowanie agresywne nie może pozostać bezkarne!