Pedagogika Celestyna Freineta

Dorota Sowa
Kraków

PEDAGOGIKA CELESTYNA FREINETA
I.Podstawowe elementy pedagogiki C. Freineta to:

1. Swobodna ekspresja;
2. Metody naturalne;
3. Wychowanie przez pracę;
4. Samorządność uczniów;

Kluczowym zagadnieniem w pedagogice Freineta jest swobodna twórczość uczniów, czego wyrazem są różne formy ekspresji artystycznej i praktycznej dzieci. Ekspresja dzieci może być wykorzystana do wyzwolenia w nich postawy twórczej w różnych dziedzinach życia, a jednocześnie jest dla nauczyciela bogatym źródłem służącym poznaniu dzieci.
Istotą wychowania preferowanego przez Freineta jest umożliwienie dzieciom zdobywania samodzielnych doświadczeń w toku różnorodnej działalności oraz przeżyć wynikających z własnego wysiłku. Wtedy zrozumieją one sens pracy, jej wartość i godność.
Aby ułatwić osiąganie tych celów, Freinet wprowadził nowe formy pracy szkolnej, które nazwał „technikami szkolnymi”.

II. PODSTAWOWE techniki freinetowskie:

•Różnorodne formy ekspresji artystycznej i technicznej;
•Swobodne teksty;
•Gazetka szkolna;
•Gazetka wychowawcza;
•Sprawności uczniowskie;
•„Doświadczenia poszukujące” – samodzielna praca dzieci w zakresie
przyrody, matematyki, historii;
•Referaty – rozwijanie zainteresowań i samokształcenia;
•Planowanie pracy indywidualnej i zbiorowej pod kierunkiem
nauczyciela;
•Korespondencja i wymiana międzyszkolna – podstawa kontaktów
społecznych;

III. SPRAWNOŚCI UCZNIOWSKIE → RACHMISTRZ – LITERAT – PLASTYK –
MUZYK – PRZYRODNIK/EKOLOG – ORTOGRAFEK – PRZYJACIEL –
PODRÓŻNIK;

IV. KORELACJA → wykorzystanie technik freinetowskich:

1.Swobodna twórczość literacka → swobodne opowiadanie, poezja,
rymowanki, zagadki;
2.Swobodna twórczość artystyczna:
- rytmizacja tekstu;
- dobór melodii do tekstu;
- akompaniament z wykorzystaniem naturalnych okazów: stukanie
kasztanami, szelest liści itp.;
- układanie i odtwarzanie schematu rytmicznego – klaskanie,
stukanie, werbalizowanie itp.;
- improwizacja ruchowa → etiudy taneczne, np. Liście i kasztany;
Taniec wiatru w lesie;
- scenki dramowe;
- tworzenie mandali ( liście, szyszki, ziarna roślin itp.) →
indywidualnie i grupowo;
- przedstawienie środkami plastycznymi (kredki, farby, ołówek,
węgiel, plastelina.../ sceny realnej lub fantastycznej;
3.Przygotowanie albumów liści drzew liściastych i zorganizowanie
wystawy fotograficznej;
4.Referaty;
5.Fiszki autokorektywne →„ Zadania tekstowe na każdą porę roku:
"W parku"; "W lesie"; "W sadzie"; "Na łące”;
6.Fiszki prowadzące;
7.Doświadczenia poszukujące → wycieczki, wywiady, obserwacje;

V. FISZKA PROWADZĄCA - PTAKI

(uczniowie otrzymują ilustrację ptaka)
1. Podejmij pracę z radością;
2. Ułóż zagadkę, której rozwiązaniem będzie nazwa przedstawiciela
waszej rodziny;
3. Zaprezentuj swoją ptasią rodzinę (budowa ciała, pożywienie,
dom);
4. Zaprezentuj znaną piosenkę z wykorzystaniem odgłosów waszej
rodziny);
5. Wykonaj pracę plastyczną przedstawiającą waszą rodzinę (środki
malarskie, bibuła, papier, modelina, tektura i inne);
6. Ułóż rymowankę o swojej rodzinie wykorzystując podane rymy i
dobierz melodię;
7. Ułóż treść zadania tekstowego, rozwiązanie i odpowiedź;
8. Uporządkuj swoje miejsce pracy;
9. Prezentacja;

VI. W KRAINIE BAJKI...
cz. I
1.Podział na grupy;
2.Uczniowie układają puzzle związane z bajką ( kapturek,
pantofelek, piernik, kot...) i kojarzą z bajką;
3.Scenki pantomimiczne w wykonaniu grup obrazujące tytuł bajki –
ruch, mimika, gesty, rekwizyty);
- po prezentacji grupa wybiera odpowiednią ilustrację do swojej
bajki;
4.Budowa opowiadania – dzieci w grupie układają po jednym zdaniu
do sytuacji przedstawionej na ilustracji, porządkują wypowiedź i
przypinają na tablicy ilustrację;
5.Układanie treści zadania tekstowego do danej bajki. Zapis
rozwiązania pod ilustracją. Ułożenie odpowiedzi.
Np. „Czerwony Kapturek postanowiła odwiedzić babcię. Zapakowała
do koszyczka 2 jabłka,3 ciasteczka i 1 czekoladkę. Ile smakołyków
niosła dziewczynka dla babci?”
cz.II
1.Zabawa ruchowa – dzieci poruszają się po sali:
- muzyka do bajek - CD;
- w podanym rytmie ( plansze z zapisem rytmicznym );
- odtwarzają wystukany przez N. układ rytmiczny;
np.Skradanie się wilka: II: ta ta I ta ta :II
Ucieczka Jasia i Małgosi: II: ti ti ti ti I ti ti ti ti :II
Kopciuszek na balu: II: ti ti ta I ti ti ta I ta ta
cz:III
1.Każda grupa otrzymuje zapis rytmiczny:
- liczy wszystkie sylaby rytmiczne: krótkie, długie;
- rytmizuje tytuł swojej bajki zgodnie z zapisem rytmicznym;
np. II: ta ti ti I ti ti ta :II Czer wo- ny Kap-
tu rek
2.Dzieci na środku łączą się w pary – piosenka z ruchem „Podaj rękę
partnerowi”- CD;
4.Piosenka pożegnalna: „Wszyscy są”;