Program zespołu wokalnego

PROGRAM ZESPOŁU WOKALNEGO GIMNAZJUM W CHMIELNIKU

Anna Długosz

Chmielnik 2006

I. ZAŁOŻENIA OGÓLNE

Program jest propozycją realizowania edukacji muzycznej wśród młodzieży gimnazjum w formie zajęć pozalekcyjnych. Daje możliwość rozwijania uzdolnień muzycznych, kształcenia zainteresowań muzycznych, przygotowuje do świadomego i aktywnego uczestnictwa w kulturze muzycznej. Młodzież, swoje umiejętności i wiedzę, zaprezentuje w formie występów w uroczystościach szkolnych i muzycznych konkursach.
Realizacja programu przyczyni się do rozwijania umiejętności muzykowania w zespole, rozbudzi twórcze postawy oraz wpłynie na wrażliwość estetyczną, uczniów, kształtując ich jako świadomych odbiorców sztuki. Ważny też jest aspekt wychowawczy zajęć, gdzie uczniowie kształtują w sobie poczucie odpowiedzialności, systematyczności, świadomego wykorzystania czasu wolnego oraz umiejętność współdziałania w grupie.
Cele programu zostały dobrane z myślą o spełnieniu trzech podstawowych funkcji zespołu wokalnego w szkole:
- poznawczo-kształcącej,
- wychowawczej,
- użytkowej.
Zajęcia zespołu wokalnego przeznaczone są dla pragnących rozwijać swoje zamiłowania do śpiewu na zajęciach pozalekcyjnych. Do zespołu może należeć każdy uczeń z dobrym słuchem muzycznym i głosem. Udział w zajęciach jest dobrowolny, a zadaniem prowadzącego jest starać się utrzymać zainteresowanie uczniów zespołowym śpiewem m.in. poprzez:
• ciekawy sposób prowadzenia zajęć z zastosowaniem integracji form – nie tylko śpiew,
• atrakcyjny i zarazem wartościowy repertuar,
• unikanie schematycznego sposobu prowadzenia zajęć,
• organizowanie występów zespołu na uroczystościach szkolnych i środowiskowych.

II. CELE ZESPOŁU WOKALNEGO
1. Kształtowanie zainteresowań i zamiłowań muzycznych.
2. Umożliwienie uczniom przeżycia różnych doświadczeń muzycznych.
3. Kształtowanie kultury muzycznej (umiejętność włączania sztuki we własne, osobiste życie).
4. Ukazanie wielkiego bogactwa świata sztuki.
5. Stwarzanie sytuacji dających możliwość przeżyć wewnętrznych, kontemplacji, a także autorefleksji.
6. Ukazanie różnych funkcji sztuki – estetycznej, poznawczej, wspólnotowej, emocjonalno – terapeutycznej, religijnej.

CELE POZNAWCZE
Cele operacyjne: uczeń:
• Opanowuje różnorodny repertuar piosenek związanych z kalendarzem imprez szkolnych.
• Poznaje specyfikę różnych specjalności i zawodów muzycznych: wokalisty, dyrygenta, chórzysty, akustyka i innych.
• Poznaje i propaguje twórczość kompozytorów polskich i europejskich.
• Rozwija zainteresowania i upodobania muzyczne.

CELE KSZTAŁCĄCE
Cele operacyjne: uczeń:
• Kształci głos i umiejętność posługiwania się nim.
• Doskonali słuch muzyczny oraz wrażliwość intonacyjno – emisyjną.
• Ćwiczy podstawowe umiejętności wokalne.
• Wytwarza trwałe i wartościowe estetycznie nawyki kontaktu z muzyką różnego typu.
• Rozwija umiejętność współżycia w grupie zjednoczonej wspólnymi zainteresowaniami.

CELE WYCHOWAWCZE
Cele operacyjne: uczeń:
• Wdraża się do aktywności artystycznej i kulturalnego wykorzystania swojego wolnego czasu.
• Doświadcza radości ze wspólnego śpiewania, a także pozytywnych przeżyć związanych z występami oraz możliwością wykazania się własnymi umiejętnościami.
• Ćwiczy systematyczność, obowiązkowość oraz umiejętność współdziałania w grupie.
• Wartościowo wypełnia czas wolny od zajęć lekcyjnych.
• Utrzymuje kontakt z muzyką oraz podnosi kulturę muzyczną środowiska.

III. TREŚCI NAUCZANIA

Program zakłada realizację następujących treści związanych z problematyką prawidłowego kształcenia i rozwoju głosu:

1. Nauka piosenek i pieśni z zachowaniem naturalnego głosu.
2. Stopniowe rozszerzanie skali głosu (a-f2).
3. Systematyczne doskonalenie głosu i techniki śpiewania przez stosowanie specjalnie dobranych ćwiczeń emisyjnych.
4. Kształcenie techniki zespołowego śpiewu przez ćwiczenia wyrównujące barwę samogłosek i poprawną dykcję.
5. Doskonalenie intonacji przez ćwiczenia rozwijające wrażliwość słuchową na wysokość dźwięku.
6. Stosowanie zmian dynamiki, tempa i różnorodnej artykulacji w śpiewie.
7. Przygotowanie do śpiewu wielogłosowego poprze kanony, proste układy dwu- i trzy głosowe.
8. Śpiewanie ćwiczeń harmonicznych w różnych skalach i tonacjach ( w zależności od opracowanego repertuaru).
9. Śpiewanie pieśni i piosenek w układzie dwu- i trzygłosowym.
10. Posługiwanie się zapisem nutowym podczas nauki piosenek.

IV. REPERTUAR WOKALNY
1. Pieśni patriotyczne i okolicznościowe.
2. Piosenki popularne i młodzieżowe.
3. Pieśni artystyczne i ludowe.

V. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW

Program skupia się na kształtowaniu praktycznych umiejętności ucznia i rozwijaniu jego samodzielności w działaniu.

Uczeń:
• potrafi zaśpiewać w grupie z poprawną dykcją, czystą intonacją, dobrym podparciem oddechowym, właściwą postawą śpiewaczą i prawidłową artykulacją:
o pieśni artystyczne
o pieśni patriotyczne
o pieśni ludowe polskie i obcych krajów
o pieśni harcerskie, młodzieżowe, popularne
o wybrane tematy z literatury muzycznej
o wybrane kanony dwu- i trzygłosowe
o wybrane piosenki z akompaniamentem instrumentów
o wybrane gamy i trójdźwięki triady harmonicznej śpiewanych piosenek
o ćwiczenia emisyjne przygotowujące do prawidłowego śpiewu
• wykonuje ćwiczenia kształtujące:
o oddech
o słuch wysokościowy, barwowy, harmoniczny
o rozszerzające skale głosu
o poczucie rytmu
o wrażliwość na tempo, dynamikę, artykulację
o umiejętność interpretacji piosenek
• potrafi współżyć w grupie zjednoczonej wspólnymi zainteresowaniami;
• potrafi akceptować wszelkie zasady i reguły obowiązujące w zespole.

VI. FORMY PRACY

1. śpiewanie
2. tworzenie muzyki
3. realizacja ruchowa muzyki

VII. METODY PRACY:

• analityczno – percepcyjna - stosuje się przy pracy nad piosenką (zapamiętanie utworu ze słuchu). Istotą tej metody jest zaprezentowanie pewnego wzoru wykonania oraz przeprowadzenia z uczniem analizy słuchowej w celu świadomego zapamiętania,
• ekspresji - jest to metoda zapewniająca uczniowi zetknięcie się z dziełem artystycznym (np. wysłuchanie utworu, filmu, teledysku, fragmentu baletu itp.),
• organizowania i rozwijania działalności muzycznej uczniów – jest postępowaniem służącym integrowaniu różnych metod (występy muzyczne, prezentowanie osiągnięć).

VIII. WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU

Realizacja programu wymaga przeznaczenia dwóch godzin tygodniowo dla każdego ucznia. W sali prób zespołu wokalnego powinno znajdować się następujące wyposażenie:
• pianino lub inny instrument klawiszowy
• instrumenty perkusyjne o określonej i nieokreślonej wysokości dźwięku
• sprzęt audio-video
• płyty, kasety, video kasety, płyty kompaktowe
• tablica z pięciolinią
• plansze poglądowe
Uczniowie powinni być wyposażeni w zeszyty – śpiewniki samodzielnie przez siebie wykonywane oraz teksty piosenek przygotowane przez nauczyciela.

IX. EWALUACJA

W trakcie wdrażania programu będzie prowadzona ewaluacja wspierająca, której celem będzie ulepszenie tego programu na bieżąco.
Na koniec zostanie dokonana ewaluacja całościowa pozwalająca:
• ostatecznie ocenić program,
• określić aspekty programu, które warto zmienić,
• zbierać dane i wprowadzać je w czasie trwania programu i obserwować efekty.

Aby przekonać się, czy program ma pożądany wpływ na uczniów, w jakim stopniu osiągane cele, czy metody i formy aktywności są skuteczne, konieczne jest przeprowadzenie ewaluacji. Ewaluacja jest prowadzona na bieżąco. Opiera się na obserwacji:
• zaangażowania uczniów na zajęciach,
• samodzielności i umiejętności współpracy.

Ważnym elementem ewaluacji będzie:
• udział w konkursach wokalnych,
• prezentacja uczniów podczas uroczystości szkolnych i pozaszkolnych,
• karty oceny zajęć zespołu wokalnego.