Program zajęć plastyczno-muzyczno-relaksacyjnych "W tajemniczym kręgu"

Wstęp

W ostatnich latach w środowisku szkolnym dostrzegalna jest wzrastająca liczba dzieci, u których zauważamy różne nieprawidłowe formy zachowania, u podłoża których leżą najczęściej zakłócenia rozwoju emocjonalno-społecznego. Wśród dzieci coraz częściej występują stany napięcia, lęku, problemy ze skupieniem uwagi, agresja i nerwowość, brak zdolności dobrego porozumiewania się między sobą. Przyczynami takich stanów u dzieci mogą być: rosnące wymagania w szkole, zbyt mało czasu spędzanego z najbliższymi osobami, przedłużające się pobyty w świetlicy do późnych godzin popołudniowych, codzienny obowiązek ćwiczenia w domu na instrumencie muzycznym, przeładowane dni zajęciami dodatkowymi poza szkołą. To wszystko potęgować może u dzieci stany lękowe, niską samoocenę, obniżyć wydajność pracy dziecka w szkole i świetlicy oraz obniżyć zdolność podejmowania decyzji, działań. A w kontaktach interpersonalnych mogą być zauważalne: wycofanie się, bierność, niezdecydowanie, izolacja, trudności w wyrażaniu swoich uczuć, przeżyć i wrażeń. Te zachowania mogą mieć różne podłoże, dlatego nasuwa mi się tu pytanie: „Jak pomóc dzieciom, aby mogły wyrosnąć na spokojnych wewnętrznie zintegrowanych ludzi?.”
Jednym ze sposobów odnalezienia wewnątrz siebie harmonii jest tworzenie mandali. Program zajęć plastyczno-muzyczno-relaksacyjnych „W tajemniczym kręgu” w oparciu o pracę z mandalą wpłynie na pobudzenie kreatywności i wyobraźni dziecka. Prowadząc do konsekwentnych działań polepszających koncentrację wyciszymy i uspokoimy dzieci bardzo aktywne psychoruchowo, ale także spowodujemy wzrost aktywności u dzieci biernych, pobudzając zdolność komunikacji w stosunku do rówieśników.

Zajęcia: „W tajemniczym kręgu”
Cele główne zajęć:
1. Rozwijanie uzdolnień i zainteresowań artystycznych dzieci.
2. Integracja dzieci.
3. Wyciszenie i uspokajanie dzieci nadpobudliwych psychoruchowo.
4. Wzrost aktywności u dzieci nieśmiałych, biernych, lękliwych.
Cele szczegółowe:
1. Rozwój aktywności twórczej.
2. Doskonalenie percepcji, koncentracji.
3. Doskonalenie techniki czytania i liczenia.
4. Nauka wytrwałości, konsekwencji w działaniu i dążenia do celu.
5. Rozwijanie zdolności manualnych – ćwiczenie motoryki dłoni.
6. Pobudzanie wyobraźni.
7. Nauka nowych technik plastycznych.
8. Pokazanie dzieciom możliwości spędzania czasu wolnego.
9. Relaksacja i odprężenie.
10. Rozwijanie wrażliwości u dzieci na potrzeby i problemy innych ludzi.
11. Rozwijanie umiejętności pracy samodzielnej i w grupie.

Data rozpoczęcia zajęć i przewidywany czas ich trwania:
 październik 2019 – maj 2020
Nazwa szkoły, w której prowadzone są zajęcia:
 Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II st. im. Karola Szymanowskiego
Prowadzący zajęcia: mgr Elżbieta Remian
Koszty prowadzenia zajęć:
 zasoby własne świetlicy oraz wsparcie rodziców
Charakterystyka zajęć:
Zajęcia skierowane są do dzieci klas drugich i trzecich. Zajęcia będą się odbywały co tydzień w świetlicy i będą trwały około jednej godziny. Ponadto w świetlicy będą przygotowane dla wszystkich zainteresowanych dzieci mandale, które dzieci będą mogły wykorzystać w dowolnym momencie do własnych zajęć.
Zajęcia zaczniemy od omówienia celu takich zajęć, od wytłumaczenia dzieciom pojęcia mandali, jej symboliki, pochodzenia kulturowego oraz zastosowania w terapii relaksacyjnej. Następnym etapem będzie kolorowanie przygotowanych przez nauczyciela gotowych wzorów mandali. Przed rozpoczęciem każdych zajęć poświęcimy chwilę na odprężenie – podczas słuchania muzyki relaksacyjnej będziemy skupiać się na głębokich oddechach i poćwiczymy rękę, aby rozluźnić się, ponieważ podczas takich zajęć powinna panować miła i przyjemna atmosfera.
Dzieci poznają zasady tworzenia mandali, które będą musieli przestrzegać a są nimi:
a) malowanie w określonym kierunku – albo od środka koła ruchem w stronę kręgu albo od kręgu zmierzając do środka koła,
b) malowanie tylko ulubionymi kolorami,
Zajęcia odbywają się w ciszy i skupieniu oraz bez pośpiechu. Tematyka mandali będzie różnorodna: zwierzęta i rośliny, ptaki, przyroda, figury geometryczne, litery i cyfry, nuty, symbole bożonarodzeniowe i wielkanocne, cztery pory roku. Każda wykonana praca będzie miała nadawany tytuł przez dziecko na podstawie pierwszego wrażenia oraz będzie podpisana. Zajęcia te będą bardzo dobrą okazją do rozwijania u dzieci zdolności manualnych oraz odkrywania u dzieci nowych talentów. Dzieci wypracują własny styl pracy oraz rozwiną twórcze myślenie.
Wykonane mandale o tematyce świątecznej przeznaczone będą na sprzedaż podczas kiermaszu bożonarodzeniowego i wielkanocnego, z których sprzedaży dochód przeznaczony będzie dla dzieci potrzebujących, np. dla dzieci z domu dziecka. Również prace z mandalą posłużą dzieciom jako znakomity prezent dla bliskich osób z okazji ich święta, np. Dzień Babci i Dziadka.

Proponowana tematyka zajęć:
 Mandala – co to jest?
 Mandala na każdą porę roku.
 Komponowanie własnej mandali.
 Mandala wyklejana.
 Mandala kropkowana.
 Mandala muzyczna.
 Mandala świąteczna.
 Mandala dla Babci i Dziadka.
 Mandala dla Mamy i Taty.
 Mandala dla nauczyciela.
 Mandala inspirowana aktualnymi zajęciami świetlicowymi.
 Mandala matematyczna.
 Mandala z bohaterami bajek.
Tematyka zajęć będzie zależała również od potrzeb dzieci i ich zainteresowań.
Pomoce:
Papier, bibuła, ołówek z gumką, patyczki do uszu, kredki, flamastry, ryż, różnego rodzaju kasze, piasek, nasiona, przyprawy.

Oczekiwane efekty:
Uczeń:
 potrafi tworzyć mandale wg zasad,
 potrafi tworzyć mandale wg własnego projektu,
 potrafi czerpać zadowolenie i radość z wykonywanej pracy,
 wierzy we własne możliwości i czerpie satysfakcję z sukcesów,
 potrafi pracować samodzielnie i w grupie,
 potrafi się zrelaksować, wyciszyć oraz skupić,
 potrafi zaplanować własną pracę,
 jest wytrwały,
 wierzy we własne możliwości,
 potrafi lepiej panować nad własnymi emocjami,
 umie skoncentrować się na wykonywanej pracy,
 staje się wrażliwy na otaczający go świat,
 staje się bardziej odważny i komunikatywny oraz posiada własne zdanie,
 zna nazwy świąt i uroczystości świetlicowych,
 utrwala cyfry i litery,
 umie dostrzec walory dekoracyjne wykonywanych mandali,

Sposoby monitorowania i ewaluacji:
W celu sprawdzenia efektów prowadzonych zajęć będę monitorować moje działania a monitoring będzie wyrażał się w:
 nagradzaniu oryginalności, kreatywności, samodzielności poprzez eksponowanie prac dzieci na tablicach świetlicowych, szkolnych, na stronie internetowej szkoły,
 obserwacji zachowań u dzieci podczas zajęć,
 informacjach zwrotnych od rodziców dzieci,
 stawianiu dzieciom pytań na temat pracy, np.
a) Co czułeś/czułaś podczas kolorowania mandali?
b) Czy stosowałeś/ stosowałaś podane zasady pracy, czy też malowałeś/ malowałaś według własnego pomysłu?
c) Jakich kolorów użyłeś/użyłaś?
d) Czy rozpoczynałeś/rozpoczynałaś kolorowanie od zewnątrz, czy od środka?
e) Czy lubisz przyglądać się swojej mandali? Jeśli tak, to dlaczego?
 ocenie efektów pracy, poziomu zadowolenia dzieci z własnych dokonań,

Na zakończenie zajęć w czerwcu 2020 roku porównam kolorystykę prac dzieci wykonanych w październiku 2019 roku oraz w maju 2020 roku (analiza prac dzieci, w których będzie można dostrzec ogromne zaangażowanie). Ewaluacja dokonana będzie na podstawie wniosków własnych oraz ankiet skierowanych do dzieci a uzyskane wyniki pomogą mi uzyskać ważne informacje i zaplanować dalszą pracę. Wyniki ankiety oraz spostrzeżenia własne przedstawię w formie sprawozdania. Treść ankiety przedstawiam poniżej:

Ewaluacja - ankieta dla ucznia (pytania):
1. Czy zajęcia były według Ciebie interesujące?
Tak □ Nie □
2. Czy podoba Ci się sztuka tworzenia mandali?
Tak □ Nie □
3. Czy stosowałeś/stosowałaś poznane zasady tworzenia mandali?
Tak □ Nie □
4. Czy na zajęciach czułeś/czułaś, że jesteś zrelaksowany/zrelaksowana?
Tak □ Nie □
5. Czy tworzysz mandale także w swoim wolnym czasie w świetlicy lub w domu?
Tak □ Nie □
6. Która tematyka mandali podobała Ci się na zajęciach najbardziej?

........................................
7. Czy wziąłbyś/wzięłabyś udział w kolejnych cyklach zajęć?
Tak □ Nie □