Trudności w rozwijaniu kompetencji międzykulturowych

Trudności w rozwijaniu kompetencji międzykulturowych na zajęciach języka angielskiego.

Omawiając proces rozwijania kompetencji interkulturowych w klasie anglojęzycznej, należy wspomnieć, że mimo szeregu wytycznych dotyczących przekazywania wiedzy kulturowej na lekcjach języka angielskiego nauczyciele mogą napotkać wiele przeszkód.
Po pierwsze, trudno określić, jakie aspekty kultury powinny być przekazywane na kursie języka obcego. Chociaż nauczyciele są świadomi, że te elementy kulturowe powinny dostarczać wiedzy międzykulturowej i rozwijać kompetencje interkulturowe, wolą przekazywać wiedzę na temat kultury i tradycji kraju docelowego. Jak twierdzi Chłopek, powodem tego jest fakt, że niektóre kwestie międzykulturowe są bardzo trudne do przekazania i czasami bezpośredni kontakt z osobami o różnej tożsamości społecznej jest jedynym sposobem dostrzeżenia wymiaru międzykulturowego. Co więcej, według Byrama, nauczyciele są ograniczeni swoją wiedzą kulturową. Nie są odpowiednio przeszkoleni do przekazywania głębokiej wiedzy kulturowej, która zapewnia wzajemne zrozumienie między przedstawicielami różnych kultur. Uczą się tego, czego ich nauczono.
Po drugie, jak wskazuje Derenowski, trudność w rozwijaniu kompetencji międzykulturowych może wynikać z braku pozytywnego nastawienia do innych krajów. Dotyczy to zarówno uczniów, jak i nauczycieli. Pomimo tego, że studenci mają nieograniczony dostęp do różnych środków masowego przekazu, nie rozwijają wiedzy kulturowej, a jedynie traktują ją jako sposób spędzania wolnego czasu. Idąc dalej, perspektywa znalezienia dobrze płatnej pracy bardziej motywuje studentów niż chęć zdobycia wiedzy o kulturze kraju docelowego. Omawiając postawy nauczycieli należy podkreślić, że dla wielu nauczycieli nauczanie gramatyki i słownictwa jest o wiele ważniejsze niż rozwijanie kompetencji kulturowych uczniów. Argumentem za taką postawą jest to, że nie mają wystarczająco dużo czasu na nauczanie umiejętności językowych i rozwijanie kompetencji kulturowych. Co więcej, duży odsetek nauczycieli nie posiada wystarczającej wiedzy kulturowej, którą mogliby przekazać swoim uczniom.
Po trzecie, porównanie przekonań, zachowań i wartości kulturowych pomiędzy różnymi kulturami pozwala na dokonywanie uogólnień i tworzenie stereotypowego obrazu różnic kulturowych. Trudno radzić sobie ze stereotypami, co sprawia, że różnorodność kulturowa staje się raczej wadą niż zaletą. Według Kułaczkowskiej najczęstszą przyczyną stereotypów jest brak dostatecznej wiedzy o innej kulturze. Z jednej strony uważa się, że stereotypy prowadzą do nieporozumień między przedstawicielami różnych kultur i niechęć do nauki języka obcego. Z drugiej strony stereotypy są jedynym źródłem wiedzy o obcej kulturze dla osób, które nie mają możliwości uczestniczenia w spotkaniach międzykulturowych. Dlatego, jak podkreśla Aleksandrowicz-Pędich, nauczyciele języka angielskiego powinni znaleźć sposoby na wykorzystanie istnienia stereotypów kulturowych w procesie nauczania.
Podsumowując, kluczowym zadaniem nauczycieli języków obcych jest uświadomienie uczniom, że rozwój kompetencji międzykulturowych to nie tylko dostarczanie informacji na temat innych kultur, lecz także kształtowanie umiejętności nawiązywania codziennych relacji między ludźmi, które kształtowane są przez różne systemy kulturowe. Międzykulturowość to aktywny wymiar różnorodności. Zakłada interakcje między jednostkami, grupami społecznymi i społecznościami.
Bibliografia:
1. Aleksandrowicz-Pędich, Lucyna. 2001. “Międzykulturowość w nauczaniu języków ob-cych”, Języki Obce w Szkole, 6
2. Byram, Michael. 2006. “How to...develop intercultural competence”, red. Alan Pulverness, The best of British studies web pages. Warszawa: British Council
3. Chłopek, Zofia. 2009. “Nauczanie kultury na lekcjach języka obcego w Polsce: Wyniki badań kwestionariuszowych”, Języki Obce w Szkole
4. Derenowski, Marek, 2008. red. Mirosław Pawlak, Investigating English language learning and teaching. Poznań-Kalisz: UAM
5. Kułaczkowska, Barbara. 2005. “Nauczanie interkulturowe na przykładzie projektu przeprowadzonego przez studentów polskich i austriackich”, red. Maciej Mackie wicz, Dydaktyka języków obcych a kompetencja kulturowa i komunikacja interkulturowa, Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej,