Szlakiem żuławskich legend - scenariusz zajęć

Izabela Hirsz-Leopolt
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Gdańsku
Filia w Malborku

Scenariusz zajęć:

Temat: Szlakiem żuławskich legend - uczniowie klas 3-6 szkoły podstawowej
Czas zajęć: 90 minut
Cel główny:
• poznaje legendę o swojej miejscowości
• poszerza wiadomości o folklorze, tradycji i aspektach życia codziennego na dawnych Żuławach Wiślanych
• buduje więzi ze swoim regionem

Cele szczegółowe:
• rozbudzenie zainteresowań czytelni¬czych i zachęcenie do czytania baśni i legend
• omawianie akcję legendy, wyodrębnia wątki i zdarzenia
• charakteryzowanie bohaterów legendy
• wprowadzenie metody krzesła opowieści jako inspiracji do kreatywności dziecięcej
• poszerzanie wiadomości o historii regionu, specyfice geograficznej
• budowanie więzi z regionem Żuławy
Formy dydaktyczne:
praca indywidualna, praca zbiorowa

Metody dydaktyczne:
• słowna – rozmowa kierowana na temat legendy
• czynna – zabawy, quiz interaktywny, ćwiczenia praktyczne –technika orgiami (wiatraczek)
• oglądowa - oglądanie fotografii, książek

Pomoce dydaktyczne:

• laptop, rzutnik multimedialny, dostęp do internetu, prezentacje PowerPoint o Żuławach, ilustracje przedstawiające zabytki Żuław, tekst literacki, albumy, papier do origami, stare pocztówki i fotografie Żuław Wiślanych, krzesło opowieści ze symbolem słońca

Literatura
"Legendy i opowieści Elbląga i okolic", Elbląg : Wydawnictwo Uran, 2009.
„Żuławy Wiślane unikalny obszar w Polsce i Europie”, Gdańsk : Fundacja ECOBALTIC, 2001.
„Żuławy Gdańskie w XVII wieku”, Przemysław Szafran, Wydawnictwo Morskie, 1981.
„Jesteśmy stąd : dom na Żuławach ” / red. Małgorata Grosicka, Malbork : Starostwo Powiatowe, 2008.
* Wykorzystywane publikacje dostępne są w malborskiej filii Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Gdańsku.

PLANOWANE SYTUACJE EDUKACYJNE:
1. Powitanie uczestników zajęć i przedstawienie tematu zajęć.
2. Zabawa: Imię i gest
Każdy z uczestników wypowiada swoje imię, dołączając do tego dowolnie przez siebie wybrany gest. Reszta grupy powtarza to imię wraz z gestem. Między dziećmi powstaje więź emocjonalna.
3. Łańcuch skojarzeń
Uczestnicy tworzą koło. Jedna osoba mówi słowo (Żuławy), następna dodaje kolejny wyraz, który jej się nasuwa, i tak samo wszyscy uczestnicy.
4. Obejrzenie prezentacji multimedialnej Power Point „W świecie wielkiej i małej Ojczyzny – Żuławy”.
5. Ćwiczenia na tablicy interaktywnej LearningApps.
6. Wykreślanka – uczniowie wyszukują i zaznaczają 9 słów, które są związane z Żuławami.
7. Nauczyciel siedząc na krześle opowieści z symbolem słońca, odczytuje legendę o Żuławiakach „Ócz dwoje i nos jeden” ("Legendy i opowieści Elbląga i okolic").
8. Rozmowa kierowana na temat wysłuchanego tekstu legendy np.:
- Kim są bohaterzy legendy? (mieszkańcy Żuław)

• Co jest było największym zagrożeniem dla mieszkańców Żuław? (powodzie)
• Co najczęściej zagrażało Żuławiakom? (powódź)
• Na co patrzy najczęściej Żuławianka? (na zegar, w garnek)
• Na co patrzy najczęściej Żuławiak? (na wodę)
• Gdzie żuławskie kobiety i dzieci uciekają przed powodzią? (na dachy domostw)
• Gdzie Żuławiacy chowali złote i srebrne pieniądze? (w piwnicy)
• Do czego porównywano nosy bogatych Żuławian? (dziobu bociana)
9. Ćwiczenia doskonalące umiejętność opisywania elementów świata przedstawionego.
Nauczyciel lub uczniowie przedstawiają informacje niezgodne z treścią przeczytanej legendy. Zadaniem słuchaczy jest wychwycenie nieścisłości. Np.: Czy na Żuławach występowały pustynne tereny? Czy na Żuławach używano platynowych monet? itd.
10. Burza mózgów: czy legendy są potrzebne? Uczniowie podają swoje uzasadnienia.
11. Bibliotekarz prosi uczniów, aby po wymianie zdań, opinii, poglądów, nikt nie oceniał, ale każdy z uwagą słucha innych uczestników zajęć.
13. Wspólne oglądanie ilustracji i książek przedstawiających zabytki Żuław.
14. Ćwiczenie interaktywne w aplikacji LearningApps. Quiz – na temat Żuław, rozwiązaniem jest lista podpowiedzi.
15. Zawieszenie na tablicy przykładowej formy orgiami (wiatrak) i wytłumaczenie zasad jej wykonania.
16. Ćwiczenia w składaniu „wiatraka” techniką origami.
17. Praca indywidualna – tworzenie figury orgiami - wiatrak i prezentacja gotowych prac.
18. Na zakończenie odbywa się wystawa prac zrobionych przez uczniów.
19. Uczniowie porządkują swoje miejsca pracy.
20. Prowadząca dziękuje uczniom za udział w zajęciach i zachęcenie do częstego kontaktu z książkami.
19. Ewaluacja:
a) Zajęcia podobały mi się, bo...
b) Zajęcia nie podobały mi się, bo...