Program czytelniczy - Czytanie to piękna zabawa

Autorski Program Czytelniczy
„Czytanie to piękna zabawa”

Autor: Monika Gutowska

„Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa,
jaką sobie ludzkość wymyśliła”
- Wisława Szymborska

WTĘP:
Zadaniem szkoły podstawowej jest wprowadzenie uczniów w świat literatury, ugruntowanie ich zainteresowań czytelniczych oraz wyposażenie w kompetencje potrzebne do krytycznego odbioru utworów literackich. Podejmowane działania mają rozbudzić u uczniów zamiłowanie do czytania oraz kształtować postawę dojrzałego i odpowiedzialnego czytelnika. Wysokie kompetencje czytelnicze wpływają na sukces uczniów w szkole, a w późniejszym życiu pozwalają pokonywać uczniom ograniczenia i trudności związane z mniej sprzyjającym środowiskiem społecznym. Wiek przedszkolny i wczesnoszkolny to czas, w którym kształtują się jego nawyki, w tym również czytelnicze. W tym wieku umysł dziecka jest niezwykle chłonny. Warto więc wykorzystać ten moment, tym bardziej, że czytając dzieciom, poszerzamy ich wiedzę o człowieku, o świecie, dostarczamy całego bogactwa przeżyć. Naukowcy i praktycy są zgodni, że czytanie dziecku na głos uczy je myślenia, rozwija pamięć i wyobraźnię, przynosi wiedzę, wzorce moralne oraz wzmacnia poczucie własnej wartości. Dzieci, które dużo czytają, mają bogaty zasób słownictwa, z łatwością nazywają swoje uczucia i wchodzą w relację z rówieśnikami, rzadziej sprawiają kłopoty wychowawcze, lepiej radzą sobie z obowiązkami szkolnymi, a także funkcjonowaniem w społeczności szkolnej.
Dlatego właśnie, postanowiłam stworzyć program promujący czytanie dzieciom jako sposób na ich rozwój, kształcenie, zdobywanie wiedzy i wychowanie szczęśliwego człowieka. Konsekwentne promowanie aktywnego czytelnictwa przybliży dziecku literaturę piękną, nauczy szacunku i miłości do książek, sprawi, że w przyszłości czytanie stanie się przyjemnością. Program ,,Czytanie to piękna zabawa” przeznaczony jest dla uczniów z oddziału przedszkolnego oraz klas I - IV szkoły podstawowej. Będzie realizowany na zajęciach edukacji wczesnoszkolnej, przedszkolnej, podczas lekcji języka polskiego, zajęć artystycznych, godzin wychowawczych oraz lekcji bibliotecznych.
Czas realizacji: rok szkolny 2021/ 2022
Program ma charakter otwarty, będzie na bieżąco dostosowywany do poziomu wiedzy i możliwości każdej grupy wiekowej.
CEL GŁÓWNY PROGRAMU:
Podstawowym założeniem programu „Czytanie to piękna zabawa” jest promocja czytelnictwa wśród najmłodszych dzieci.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
- propagowanie czytelnictwa wśród dzieci
- zapoznanie z różnorodną literaturą dziecięcą
- przeżywanie różnych emocji i doskonalenie umiejętności radzenia sobie z nimi
- uczenie techniki czytania
- doskonalenie czytania ze zrozumieniem
- rozwijanie wyobraźni, pamięci i koncentracji
- doskonalenie umiejętności językowych i ortograficznych
- dostosowanie treści do predyspozycji, zainteresowań i potrzeb wszystkich dzieci
- zachęcanie do udziału w konkursach czytelniczych, recytatorskich, plastycznych
- zapoznanie dzieci z biblioteką i czytelnią
- podniesienie poziomu czytelnictwa
- przygotowanie do samodzielnego wyboru książek
- wdrażanie do dbałości o czysty i estetyczny wygląd książek
- poznanie pracy bibliotekarza i księgarza
- wyrabianie nawyków pożytecznego spędzania wolnego czasu
- zapobieganie uzależnieniu od telewizji i komputerów
- rozwijanie umiejętności współpracy w grupie
- integracja wewnątrzszkolna
- włączenie czynne rodziców do aktywnego i systematycznego czytania dzieciom
METODY PRACY:
- podające, werbalne ( oparte na słowie)- praca z książką, metody głośnego czytania, rozmowa, słuchanie utworów literackich, praca z tekstem, ćwiczenia językowe, nauka tekstów, pogadanki, dyskusje, objaśnianie, opis, instrukcje słowne
- poglądowe (oparte na obrazie)- pokaz, przykład, film, oglądanie książek, czasopism, ilustracji, zdjęć, wystąpień rówieśników, wystaw i spektakli teatralnych
- twórczego rozwiązywania problemów (oparte na samodzielnym dochodzeniu do wiedzy)-metoda samodzielnych doświadczeń, metoda zadań stawianych do wykonania, dyskusja, burza mózgów

FORMY PRACY:
- indywidualna
- grupowa
- zbiorowa
FORMY REALIZACJI:

- praca z książką, audiobookiem, tablicą interaktywną, Internetem
- opowiadanie, czytanie, słuchanie
- inscenizacje, przedstawienia, pogadanki
- zajęcia biblioteczne, muzealne, teatralne
- wizyty w innych bibliotekach i księgarniach
- czytanie młodszym kolegom
- wystawa prac dzieci
- konkursy (plastyczne, czytelnicze, recytatorskie)
- spacery, wycieczki
- akcja edukacyjna dla rodziców
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

- literatura dziecięca - książki i czasopisma z bajkami, opowiadaniami i legendami,
księgozbiór podręczny
- sprzęt: magnetofon, odtwarzacz CD, pendrive, laptop, tablica multimedialna
- płyty z nagraniami filmów i piosenek
- gry dydaktyczne, rysunki, ilustracje
- różnorodne rekwizyty i eksponaty do inscenizacji oraz narzędzia do działalności plastycznej
ZADANIA DO REALIZACJI:
Wrzesień 2021r.
1. Przedstawienie programu czytelniczego „Czytanie to piękna zabawa” radzie pedagogicznej.
2. Zapoznanie uczniów i rodziców z programem czytelniczym:
- ustalenie z rodzicami i uczniami zasad podejmowanych działań
- przeprowadzenie ankiety wśród dzieci i rodziców
- umieszczenie informacji o programie na plakacie i stronie internetowej szkoły
3. Codzienne czytanie w szkole i w domu- klasy I- IV.
4. Organizowanie spotkań czytelniczych z klasą IV, nauczycielami oraz członkami rodziny:
- raz w miesiącu zaproszony gość czyta w klasie wybraną przez dzieci książkę
- po wysłuchaniu książki klasa II- III pisze krótki test sprawdzający, młodsze dzieci 0- I wykonują pracę plastyczną
5. Głośne, samodzielne czytanie w domu przez 10- 15 minut (dziecko może słuchać książki czytanej przez rodzica)- klasa I:
- raz w tygodniu (np. w weekend)
- przeczytany fragment rodzic potwierdza podpisem w specjalnym zeszycie
6. Założenie „Zeszytu przeczytanych lektur”- tytuły podają wychowawcy (klasa II- IV):
- uczniowie wpisują tytuł książki, wykonują ilustrację i w kilku zdaniach zachęcają innych do jej przeczytania
- w czerwcu odbędzie się wystawa prac, a najciekawsze z nich zostaną nagrodzone
7. „Książkowe schody”- naklejanie na schody ciekawych cytatów o książkach (wrzesień- czerwiec).
Październik 2021r.
1. Poznawanie podstawowych elementów budowy książki - autor i tytuł, rozdział, spis treści.
2. Poznanie pracy bibliotekarza oraz biblioteki szkolnej (klasa I):

- rozmowa o warunkach korzystania z biblioteki i zasadach zachowania się w bibliotece zgodnie z regulaminem

- założenie karty czytelniczej dla każdego dziecka

- wypożyczenie pierwszej książki

3.Zorganizowanie klasowej biblioteczki wspólnie z dziećmi (klasy 0- III):

- wybór miejsca na biblioteczkę
- dobór książek z uwzględnieniem zainteresowań i możliwości rozwojowych dzieci
- wspólne układanie książek według rodzajów
- omówienie zasad korzystania z książek
4. Konkurs na najciekawszą zakładkę (klasy I- III):
- wyłonienie zwycięzców i wręczenie nagród
- wszystkie prace zostaną zaprezentowane na wystawie
5. Codzienne czytanie w szkole i domu.
6. Organizowanie spotkań czytelniczych z członkami rodziny.
7. „Książkowe schody”.
Listopad 2021r.
1. Dzień Pluszowego Misia:
- grupa przedszkolna- „Kubuś Puchatek”- starsi uczniowie czytają krótkie fragmenty
- klasa I- słuchają historii o Misiu Wojtku, następnie oglądają filmową adaptację o tym samym tytule
- klasa II- III- czytają całą lub fragment książki „Miś zwany Paddington”
2. Konkurs plastyczny „Kubuś Puchatek”- grupa przedszkolna:
- wystawa wszystkich prac
2. „Drzewo czytelnika”- ustawienie na korytarzu makiety drzewa, gdzie uczniowie przyklejają liście z argumentami- „Książka to...”, „Czytam bo...”, „Moja ulubiona książka”
3. Codzienne czytanie w szkole i domu.
4. Organizowanie spotkań czytelniczych z członkami rodziny.
5. „Książkowe schody”.
Grudzień 2021r.
1. „Książka pod choinkę”- zachęcenie rodziców do kupowania dzieciom pod choinkę ciekawych i wartościowych książek.
2. „Wigilia z książką”:
- czytanie przez starszych kolegów, nauczycieli i rodziców wierszy i baśni tematycznie związanych ze świętami Bożego Narodzenia- klasy 0-III
3. Codzienne czytanie w szkole i domu.
4. Organizowanie spotkań czytelniczych z członkami rodziny.
5. „Książkowe schody”.
Styczeń 2022r.
1. Poznawanie wybranych legend związanych z Polską:
- rebusy, zagadki, kolorowanki
- quizy- klasy 0- III
2. Ogłoszenie konkursu plastycznego „Moja ulubiona książka”- klasa IV:
- uczniowie projektują okładkę swojej ulubionej książki
- wyłonienie zwycięzców, wręczenie nagród i wystawa prac (luty 2022r.)
2. Dzień Babci i Dziadka:
- występy artystyczne, nauka wierszy i rymowanek o dziadkach- klasy 0- III
- pisanie życzeń- klasa II- IV
- zaproszone babcie i dziadkowie czytają wybrane bajki- klasy 0- I
3. Codzienne czytanie w szkole i domu.
4. Organizowanie spotkań czytelniczych z członkami rodziny.
5. „Książkowe schody”.
Luty 2022r.
1. Przybliżanie polskich autorów książek dla dzieci:
- słuchanie opowiadań i nagrań, oglądanie zdjęć
- poznanie miejsc urodzin autorów książek i nanoszenie ich na mapę polski
2. Karnawałowy bal przebierańców inspirowany ulubionymi postaciami z książek dla dzieci (klasy 0- III).
3. Codzienne czytanie w szkole i domu.
4. Organizowanie spotkań czytelniczych z członkami rodziny.
5. „Książkowe schody”.
Marzec 2022r.
1. „Wiosna, wiosenka”:
- czytanie wierszy i opowiadań o wiośnie
- wiersz Jana Brzechwy „Kijanki”- czytanie młodszym dzieciom
- zajęcia na łące
2. Konkurs czytelniczy dla uczniów klas I- III.
3. „Śladami polskich dobranocek”- wycieczka do:
- Muzeum Animacji Se- Ma- For w Łodzi lub Muzeum Kinematografii w Łodzi
4. Codzienne czytanie w szkole i domu.
5. Organizowanie spotkań czytelniczych z członkami rodziny.
6. „Książkowe schody”.
Kwiecień 2022r.
1. Przybliżanie autorów baśni z różnych stron świata:
- słuchanie bajek H.Ch. Andersena, Braci Grimm
- quiz znajomości baśni i lektur- I- IV
2. Konkurs plastyczny „Moja ulubiona postać z baśni”- klasy 0- I.
3. Wyjazd do Teatru na przedstawienie dla dzieci (według repertuaru).
4. Codzienne czytanie w szkole i domu.
5. Organizowanie spotkań czytelniczych z członkami rodziny.
6. „Książkowe schody”.
Maj 2022r.
1. Dzień Bibliotekarza i Bibliotek- 8 maja:
- zajęcia w bibliotece szkolnej
- czytanie w plenerze wybranej przez dzieci książki
- zorganizowanie wyjścia do Biblioteki Miejskiej
2. Akcja „Przekaż książkę innym”:
- uczniowie przez cały miesiąc przynoszą do szkoły książki, które już przeczytali, a następnie wymieniają się nimi między sobą
3. Miesiąc książki:
- poznanie historii powstania pisma i książki
- wycieczka do księgarni
4. Nauka wierszy na uroczystość z okazji Dnia Mamy- klasy 0- III.
5. Codzienne czytanie w szkole i domu.
6. Organizowanie spotkań czytelniczych z członkami rodziny.
7. „Książkowe schody”.
Czerwiec 2022r.
1. Zachęcenie rodziców do wzięcia udziału w występach recytatorskich z okazji Dnia Dziecka – klasy 0- I.
2. Nauka wierszy i rymowanek z Okazji Dnia Taty- klasy 0- III.
3. Rozstrzygnięcie konkurs „Zeszyt przeczytanych lektur”:
- wyłonienie zwycięzców i wręczenie nagród
- wystawa wszystkich prac
4. Podsumowanie programu (wręczenie dyplomów wszystkich uczestnikom).
EWALUACJA PROGRAMU:
Ewaluacja ma na celu zbadanie czy podjęte działania, które zawarte zostały w powyższym programie czytelniczym wpłynęły pozytywnie na wzrost czytelnictwa wśród najmłodszych. Wyniki ewaluacji zostaną opracowane na koniec roku szkolnego w celu weryfikacji programu oraz przedstawienia sprawozdania Radzie Pedagogicznej i zapoznania z nimi rodziców.
PRZEDMIOTEM EWALUACJI BĘDĄ:
- pojawienie się nawyku słuchania lub samodzielnego czytania

- umiejętność zaprezentowania ulubionej książki
- rozwój mowy, pamięci, wyobraźni i koncentracji

NARZĘDZIAMI ZBIERANIA INFORMACJI BĘDĄ:

- przeprowadzone anonimowe ankiety wśród uczniów i rodziców
- kwestionariusz wywiadu z młodszymi dziećmi
- udział w konkursach
- obserwacje
- analiza prac ucznia

- rozmowy z rodzicami

BIBLIOGRAFIA:
1. Podstawa Programowa z dnia 14 lutego 2017 r.
2. K. Bęczkowska „Wartości w świecie dziecka we współczesnej literaturze dla dzieci”, Oficyna Wydawnicza STON 2, Kielce 2000 r.
3. I. Koźmińska, E Olszewska „Wychowanie przez czytanie”, Świat Książki, Warszawa 2014 r.
4. M. Bolińska „Komunikacja czytelnicza dorośli- dzieci”, Wydawnictwo Impuls Kraków 2010 r.