TIK na lekcji języka niemieckiego a nauczanie zdalne. Czy idzie ku lepszemu?

1.Wstęp
Od wielu lat język niemiecki, mówiąc językiem współczesnej młodzieży jest niepopularny wśród uczniów zarówno szkół podstawowych jak i średnich, dokonujących wyboru drugiego języka. A kiedy staje w szranki z językiem hiszpańskim, którym posługuje się bożyszcze nastolatek Alvaro Soler prawie zawsze przegrywa z kretesem.
Niemal od zawsze język sąsiadów zza Odry uchodził za trudny i twardy w wymowie.
To właśnie te dwa, najczęstsze „ argumenty przeciwko” krążą pocztą pantoflową wśród uczniów i ich rodziców niczym duchy, skutecznie odstraszając potencjalnych zainteresowanych lub wahających się przy wyborze dodatkowego języka. Co gorsza w sieci krążą spore ilości memów i filmików, które w sposób karykaturalny przedstawiają różne aspekty języka niemieckiego w odniesieniu do innych języków obcych, a ich głównym zadaniem jest dyskredytowanie go jako języka łatwego i przyjemnego do przyswojenia.
Postrzeganie języka niemieckiego w ten, a nie inny sposób jest średnią wypadkową wielu czynników. Począwszy od bolesnej i trudnej historii Polski i Niemiec, poprzez wspomniane wyżej zaszufladkowanie go jako języka z arcytrudną wymową i najdłuższymi wyrazami, a skończywszy na zaobserwowaniu spadku motywacji uczniów do uczenia się w ogóle.
Nie bez znaczenia jest też fakt, że w przedcovidowych realiach oświatowych wielu nauczycieli nie nadążało ze swoimi cyfrowymi kompetencjami za zmieniającym się technologicznie światem, wręcz czuło się zagubionym w obliczu ilości narzędzi cyfrowych dedykowanym nauczycielom języków obcych , przez to lekcje przybierały często bezpieczny, tradycyjny kształt pracy z podręcznikiem.
Na często stawiane pytanie: „Co zrobić, aby zmotywować uczniów do nauki i uatrakcyjnić lekcje języka niemieckiego?” Odpowiedzią był TIK. Tyle tylko, że chociaż rosła procentowa liczba nauczycieli implementujących nowoczesne technologie informacyjne, wciąż przewyższała grupa nauczycieli robiących to od tzw. wielkiego dzwona. I tu powodów było wiele. Brak odpowiedniego przeszkolenia, wewnętrznej motywacji do przeorganizowania i unowocześnienia swojego warsztatu pracy (szczególnie wśród starszej wiekiem kadry, a także brak odpowiedniego zaplecza technologicznego.
Szczęście w nieszczęściu – z pomocą przyszła nam, nauczycielom germanistom zaistniała sytuacja pandemiczna, która wymusiła weryfikację sektora edukacyjnego (umiejętności cyfrowych kadry, jak i zaplecza technologicznego szkół). Krótko mówiąc, w świecie oświaty pandemia Covid-19 wymusiła update kompetencji cyfrowych nauczycieli.
Jak grzyby po deszczu wyrastały oferty firm szkoleniowych, zarówno państwowych jak i prywatnych podnoszących kompetencje cyfrowe nauczycieli, a ci masowo z nich korzystali. Dodatkowym ich atutem była możliwość kształcenia na odległość. W sieci wręcz roiło się od webinarów, tutoriali ekspertów, metodyków, przedstawicieli wydawnictw oraz projektów grantowych z funduszy europejskich.
Nauczyciele musieli w końcu zrozumieć, że implementacja technologii informacyjno- komunikacyjnej ( TIK) jest nie tylko sposobem na podniesienie atrakcyjności lekcji, ale wyjściem naprzeciw zmianom technologicznym zachodzącym we współczesnym świecie. A reszta to już efekt kuli śnieżnej..
Podniesienie kompetencji cyfrowych nauczycieli przez długotrwałe kształcenie zdalne stwarza szansę, że lekcje języka niemieckiego w dalszym ciągu odbywać się będą przy udziale TIK w pocovidowej już rzeczywistości. Z tym, że będą prowadzone przez profesjonalnie przeszkoloną kadrę, świadomą swoich umiejętności i celów stosowania TIK na języku obcym, potrafiącą wykorzystać w sposób efektywny bogate zasoby Internetu. Lekcje języka niemieckiego zyskają niewątpliwie w ten sposób na atrakcyjności w oczach uczniów.
Nauczyciele germaniści mają więc konkretny oręż w postaci TIK, którego zadaniem jest „odczarowanie” język niemieckiego i z pewnością go użyją. Idzie więc ku lepszemu..

1. Kompetencje kluczowe a TIK
Kompetencje informatyczne oraz umiejętności wykorzystywania narzędzi technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) zostały zdefiniowane jako jedne z ośmiu kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie, gdzie zostały ujęte po raz pierwszy przez Komisję Europejska już w 2006 roku w Zaleceniach Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r.
W 2018 roku Rada Unii Europejskiej, na dwa lata przez wybuchem pandemii ponownie wydała zalecenia w sprawie rozwijania kluczowych kompetencji XXI wieku jakimi są kompetencje cyfrowe.
A co rozumiemy pod nazwą kompetencji kluczowych ? Jednym słowem Rada Europejska definiuje je jako syntezę wiedzy, umiejętności i postaw odpowiednich do sytuacji .
Są to umiejętności, które pozwalają ludziom do bycia aktywnym obywatelem, do integracji społecznej i zatrudnienia, samorozwoju, a więc stanowią fundamentalne umiejętności człowieka we współczesnym świecie .
Digcomp pod nazwą którą kryją się europejskie ramy kompetencji cyfrowych dla obywateli, szczegółowo opisują modelowe kompetencje informatyczne i zostały już wykorzystane przez wiele krajów europejskich, w tym również Polskę.
Wskazują one pięć obszarów, które określają cyfrowe umiejętności, takie jak: przetwarzanie informacji, komunikacja, tworzenie treści, bezpieczeństwo i rozwiązywanie problemów .
Na powyższe zalecenia RUE nie mogła pozostać obojętna szkoła i tu jej zadaniem jest
wykorzystywanie narzędzi TIK w procesie nauczania na trzech poziomach – wiedzy, umiejętności i postaw nauczycieli . Z punktu widzenia edukacji celem jest przygotowanie wychowanków do poruszania się w sferze wirtualnej zgodnie z zasadą: od ucznia – do pracownika.

2. Zalety TIK na lekcji języka niemieckiego (języków obcych)
Dzisiejsza młodzież porusza się w sferze rzeczywistej i wirtualnej. Jednak to nie rzeczywistość a cyberświat jest dla niej bardziej atrakcyjny. To w nim spędzają najwięcej czasu prowadząc rozmowy za pomocą komunikatorów społecznych, scrolując ulubione strony social media, komentując, dokonując zakupów. Sieć jest więc "naturalnym środowiskiem" pokolenia XD, która nawet będąc w świecie rzeczywistym jest stale „on -line”
Zastosowanie technologii informacyjno-komunikacyjnych na lekcji powinno wychodzić naprzeciw tym potrzebom. TIK uatrakcyjnia przebieg lekcji, znacząco wpływając na motywację i zaangażowanie uczniów. Zastosowanie TIK wspomaga i przyspiesza osiąganie celów edukacyjnych. Ułatwia kształcenie, wzbogaca jego treści, formy przekazu i uatrakcyjnia zajęcia. Implementacja TIK wspiera również indywidualny proces edukacji uczniów słabych oraz aktywizuje dzieci "nieśmiałe", mające zahamowania przez mówieniem, a które odzyskują pewność siebie poprzez aktywne uczestniczenie w zadaniach on¬¬-line. Z perspektywy nauczyciela TIK przełamuje rutynę oraz wymusza na nauczycielu samokształcenie w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz dopasowania go do realiów współczesnego świata. Reasumując, sieć determinuje kształt procesu edukacyjnego w dobie XXI wieku.

3. Niezbędnik TIKowca
• aplikacja Flipgrid – umożliwia nagranie i edytowanie filmiku na zadany przez nauczyciela temat
• aplikacja Miro -umożliwia tworzenie map myśli, planu lekcji
• ¬¬aplikacja Genial.ly – pozwala stworzyć interaktywny obrazek, w którym można ukryć różnorodne zadania, filmiki, odsyłacze)
• generator kodów QR- QR Code Monkey / Qronline umożliwia wygenerowanie kodu do quizów, kart pracy, adresów stron internetowych, tekstów, adresów email, wizytówek, sms-ów.
• platforma Wordwall - umożliwia stworzenie indywidualnego zestawu ćwiczeń interaktywnych i gier ( np. Koło Fortuny, wykreślanki)
• -aplikacja Quizlet, Quizziz -aplikacje idealne do powtórek i weryfikacji postępu nauki (kartkówki, konkursy)
• platforma Nearpod - umożliwia tworzenie materiałów edukacyjnych, z których uczestnicy mogą korzystać za pomocą różnych własnych urządzeń. Nearpod pozwala łączyć (wcześniej pobrane filmy z YT) z wbudowanymi przez nas pytaniami otwartymi bądź zamkniętymi
• aplikacja Menimeter umożliwia przeprowadzenie ankiety i otrzymanie informacji zwrotnej od uczniów na temat przeprowadzonej lekcji w formie np. chmury wyrazowej, testu wielokrotnego wyboru, pytań otwartych, rankingu, skali. W zależności od typu interakcji – odpowiedzi zbierane są w różnej formie: wykres, skala, chmura wyrazów, chmurki z odpowiedziami na pytanie otwarte.
• aplikacje na smartfon, z wykorzystaniem go jako kamery do komputera PC (wskazówka: aplikacje pochłaniają dużo baterii, zaleca się użycie dodatkowego kabla USB)
 EpocCam , najlepiej współpracuje z iPhone.
 iVCam Webcam,
 DroidCam Wireless WebCam,
 iVCam
• strony Pixabay [pixabay.com] oraz Bigfoto – [bigfoto.com] - Pexel [www.pexels.com] galerie obrazów do darmowych pobrań zdjęć i filmów na mechanizmie Creative Commons Zero (możliwość korzystania z nich w komercyjny sposób, bez konieczności podpisywania autora/autorki)
• Canva - darmowa aplikacja do projektowania graficznego. Pozostawia do dyspozycji ogromną ilość gotowych szablonów (m.in. plakaty, broszury, loga, banery, wizytówki, okładki płyt czy książek). Canva umożliwia tworzenie dyplomów, zaproszeń, memów i gifów, prezentacji i ulotek
• Picart Photo Editor – edytor zdjęć i wideo. Oferuje możliwość przerabiania zdjęć i filmów, tworzenia naklejek i kolaży. Bardzo dużo filtrów do zdjęć, czcionek, efektów fotograficznych, naklejek

NETOGRAFIA:

1. Zalecenia Parlamenu Europejskiego i Rady nr 2006/962/WE z dn. 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (Dz.U.L 394 z 30.12.2006) [online dostęp do dn. 26.05.2017].
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/TXT/PDF/?uri=CELEX:32006H0962

2.Kompetencje cyfrowe i nauczanie zdalne w Unii Europejskiej
www. Edukacja-cyfrowa_2020-09-22.pdf (parp.gov.pl)
3. Wspomaganie szkół w wykorzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych TIK w nauczaniu/uczeniu się uczniów
www.ore.edu.pl/ Solecka_Szmidt_wspomaganie_szkol_w_wykorzystywaniu_TIK (1).pdf [online dostępne w dn.10.07.2021]