Opis i analiza przypadku - uczennica wykazująca postawy aspołeczne

OPIS I ANALIZA PRZYPADKU

1. IDENTYFIKACJA PROBLEMU
Do klasy VII Szkoły podstawowej, w której byłam nauczycielem wspomagającym, chodziła X. Pochodziła z rodziny, gdzie sytuacja finansowa dobra była, choć niestabilna: matka miała stałą pracę, a ojciec dorywczą. Dziewczynka była jedynaczką. Uczennica posiadała orzeczenie o niepełnosprawności intelektualnej w stopniu lekkim. X dołączyła do zespołu klasowego w klasie V, była otwarta i szybko nawiązywała kontakt, ale popadała w konflikty z rówieśnikami. Miała coraz większe trudności w kontrolowaniu emocji, w klasie wybuchała gniewem, używała wulgaryzmów, uciekała się nawet do przemocy fizycznej. Okazało się, że w tym czasie sytuacja rodzinna uczennicy zmieniała się, ponieważ rodzice podjęli decyzję o separacji.

2. GENEZA I DYNAMIKA ZJAWISKA
X nie wykazywała chęci do nauki i coraz częściej popadała w konflikty rówieśnicze, była agresywna. Rodzice starali się być w stałym kontakcie z wychowawcą, ze mną oraz z pedagogiem szkolnym. Wspólnie postanowiliśmy znaleźć i ujednolicić działania, które pozwoliłyby dziewczynce przeżyć separację rodziców, nabyć umiejętności panowania nad emocjami, aby ponownie odnaleźć się w środowisku szkolnym. Celem było również zminimalizowanie zachowań aspołecznych oraz zmotywowanie uczennicy do pracy zarówno nad podniesieniem poziomu wiedzy, który umożliwiłby promowanie jej do klasy ósmej i kontynuowanie nauki, co w rezultacie pozwoliłoby na ukończenie szkoły podstawowej.

3. ZNACZENIE PROBLEMU
Praca z uczennicą trudną wykazującą postawy aspołeczne i próbującą zaimponować innym przez swoje brutalne, agresywne zachowania jest zjawiskiem coraz częstszym we współczesnej szkole. Uczniowie wybierają proste rozwiązania, dzięki którym wydaje się im, że mogą zdobyć sympatię rówieśników. Wyzwaniem jest ukazanie wychowance właściwych relacji, jakie powinny obowiązywać, przedstawienie perspektywy ukończenia szkoły oraz podjęcie nauki w szkole programowo wyższej, a następnie zdobycia zawodu, posiadania własnych pieniędzy związanych z podjęciem pracy, wartości płynących z odpowiedzialnego i konsekwentnego życia. Ważnym elementem wychowawczym jest kontakt z rodzicami wychowanki i podjęcie współpracy w celu dobrania właściwych metod i form pracy z uczennicą w domu jak i w szkole.

4. PROGNOZA
a) negatywna
•zbagatelizowanie problemu przez wychowawcę,
•brak nawiązania kontaktu z uczennicą ,
•brak nawiązania współpracy z rodzicami,
•byłaby nieakceptowana przez rówieśników
•pogłębienie zachowań społecznie nieakceptowanych,
•powstanie zaległości w nauce.
b) pozytywna
•zauważenie problemu,
•współpraca z pedagogiem, zespołem wychowawców w celu zorganizowania optymalnej pomocy mającej na celu prawidłową socjalizację, ustalenie form i metod pracy,
•stosowanie systemu motywacji: pochwały, gesty aprobaty w obecności rówieśników
i dorosłych, co podniesie samoocenę X, a tym samym rozbudzi u niej motywacją do pracy,
•nawiązanie współpracy z domem rodzinnym uczennicy,
•stała kontrola zachowania, frekwencji oraz postępów w nauce,
•stworzenie atmosfery zaufania.

5. PROPOZYCJE ROZWIĄZANIA PROBLEMU
Działania skierowane na ucznia:
•Wzajemna współpraca pomiędzy wychowawcą, nauczycielami i rodzicami oraz uczniem jako warunek pomocy i osiągnięcia oczekiwanych rezultatów.
•Budowanie atmosfery zaufania.
•Dawanie wsparcia uczennicy i jej rodzicom.
•Stosowanie konsekwencji w wymaganiach.
•Systematyczne i konsekwentne stosowanie wzmocnień pozytywnych.
•Systematyczna kontrola.
•Rozmowy wychowawcze.
•Budowanie samooceny.
•Kompensowanie braków edukacyjnych.

Działania skierowane na rozwój kompetencji nauczycieli:
•Współpraca w zespole nauczycieli uczących w klasie w celu ujednolicenia działań dydaktyczno – wychowawczych oraz obserwacji i analizy postępów, modyfikacji działań edukacyjnych oraz wychowawczych.
•Uczestnictwo w kursach i warsztatach dla nauczycieli, poświęconych pracy z uczniem trudnym, sprawiającym trudności wychowawcze.
•Współpraca z pedagogiem szkolnym oraz specjalistami z poradni psychologiczno– pedagogicznych.

Działania skierowane na rodziców:
•Współpraca z rodziną w celu ciągłego monitorowania postępów ucznia w procesie socjalizacji.
•Stałe utrzymywanie kontaktu i udzielanie informacji na temat zachowania uczennicy.
•Udzielanie wskazówek z zakresu postępowania z dzieckiem.

6. WDROŻENIE ODDZIAŁYWAŃ
Systematyczna praca w celu umożliwienia prawidłowego procesu socjalizacji:
•kontrola zachowania uczennicy w grupie rówieśniczej,
•kontrola ocen,
•uzmysławianie uczennicy potrzeby systematycznej nauki i otrzymania promocji do klasy VIII oraz ukończenia szkoły, usamodzielniania się,
•stała współpraca z rodziną – wymiana informacji,
•stosowanie rozmów wychowawczych,
•stosowanie zasady akceptacji, aby wychowanka wiedziała, że jest akceptowana jako osoba godna szacunku, jednak nie każde jej zachowanie jest poddawane akceptacji, czego skutkiem będzie możliwość poruszania ważnych kwestii i czuwanie nad prawidłową socjalizacją, zastosowanie optymizmu pedagogicznego, aby wychowanka zdawała sobie sprawę, że możliwe jest wypracowanie odpowiedniej motywacji przy wsparciu wychowawcy i nauczyciela wspomagającego do wdrażania zachowań społecznie poprawnych,
•praca nad uświadamianiem istoty prawidłowych relacji interpersonalnych
z rówieśnikami, odpowiednich wzorców zachowań poprawnych pod względem moralno-etycznym,
•kompleksowe traktowanie uczennicy czyli praca nad jej rozwojem w każdym aspekcie.

7. EFEKTY ODDZIAŁYWAŃ
Oczekiwanymi efektami pracy z uczennicą jest wdrożenie jej do prawidłowych relacji interpersonalnych oraz uzmysłowienie jej potrzeby życia w zgodzie z ogólnie przyjętymi normami moralno-etycznymi. Widocznym efektem jest zwiększenie frekwencji, jak również poprawienie ocen oraz wykluczenie ocen niedostatecznych
na koniec roku. Stała współpraca grona pedagogicznego, wypracowanie odpowiednich metod pracy z uczennicą sprawiają, że odzyskuje ona wiarę we własne możliwości, umiejętność zdobywania wiedzy. Uczennica zaczyna zdawać sobie sprawę, że powielając zachowania społecznie nieakceptowane w rzeczywistości sama sobie szkodzi. Uświadamia sobie, że nie uzyska akceptacji szerokiej liczby rówieśników zachowując się prowokująco, agresywnie i nieodpowiedzialnie. Zaczyna rozumieć, że bardzo łatwo można wpaść w kłopoty, których konsekwencje będą obecne w jej życiu przez długi czas. Przed uczennicą jest jeszcze długa praca nad wdrażaniem poprawnych relacji w grupach, jak również systematyczna praca mająca na celu ukończenie szkoły podstawowej, a następnie nauka w wybranej szkole ponadpodstawowej.

Agnieszka Osuch