Typy rodziców

Scenariusz zajęć dla rodziców
Pomoce: kartki z opisami scenek, szary papier

Przebieg spotkania:
I. Powitanie: Jakim jestem rodzicem?- quiz (załącznik)

1. Dziecko wraca spóźnione o pół godziny na kolację. Jedzenie wystygło. Co najczęściej mówisz?
a) Nic mnie nie obchodzi, dlaczego się spóźniłeś!! Zasady są zasadami. Za karę pójdziesz do łóżka bez kolacji!
b) Spóźniłeś się? Daj mi spokój. Mam tyle spraw na głowie.
c) Trudno, skarbie. Zaraz ci podgrzeję ponownie kolację.
d) Kochanie! Już kolejny raz spóźniasz się na kolację! Chce wiedzieć, co jest tego powodem. Być może wspólnie możemy rozwiązać ten problem?.

2. Twoje dziecko, nie odrobiło jeszcze lekcji i głośno domaga się pozwolenia, by iść do kolegi. Jaka jest Twoja reakcja?
a) Nic mnie nie obchodzi, że musisz iść na spotkanie, bo będzie tam wielu twoich przyjaciół. Ty nie pójdziesz i nie będzie więcej o tym mowy! Koniec i kropka!! Rozumiesz?!.
b) Daj mi spokój. Jestem zmęczona. Rób jak chcesz.
c) No już, nie złość się na mnie. Dobrze, dobrze możesz iść do kolegi.
d) Możesz pójść do kolegi - o ile najpierw zrobisz to, co do ciebie należy, czyli odrobisz lekcje.

3. Twoje dziecko chciałoby pójść później spać, ponieważ w telewizji jest wyświetlany jego ulubiony program. Jaka jest Twoja reakcja?
a) Nie, bo nie! I już! Rób to, co do ciebie mówię!
b) Jak chcesz! Nie widzisz, że mam sprzątanie? Przestań tyle gadać.
c) W porządku. Tym razem możesz pójść spać późnej. Ja wiem, kochanie, jak bardzo lubisz ten program.
d) Słyszę, jak mówisz, że chciałbyś później iść spać. Umówiliśmy się jednak, że kładziesz się o 22. Obawiam się, że się nie wyśpisz i jutro będziesz miał zły dzień, a ja będę zły, że muszę cię rano kilka razy budzić.

II. Zaznaczenie najwięcej odpowiedzi: a- rodzic dominujący, b- rodzic zaniedbujący, c- rodzic pozwalający na wszystko, d- rodzic kochający i stanowczy ( należy quiz traktować z przymrużeniem oka, wyniki rodzice zachowują dla siebie. Jest to tylko wstęp do omówienia poszczególnych typów rodziców.)

III. Omówienie poszczególnych typów rodziców.

a) Rodzic dominujący: rodzice maja bardzo wysokie oczekiwania, sztywne zasady, rzadko zaś okazują ciepło i troskliwe wsparcie.
Reakcje dzieci, które mają dominujących rodziców:
• Darzą siebie niewielkim szacunkiem. Mają niewielką zdolność do podporządkowania się zasadom, normom i władzy.
• Ogromna surowość rodziców łamie ducha dziecka, co prowadzi do przeciwstawienia się, milczenia lub buntu.
• Dziecko zazwyczaj nie chce mieć nic wspólnego z zasadami w ogóle albo z zasadami rodziców. Zazwyczaj odrzuca ich ideały.
• Dziecko może poddawać się wpływom innych dzieci, które buntują się przeciwko swoim rodzicom i ogólnym zasadom społecznym. Może używać środków psychoaktywnych lub angażować się w inne ryzykowne działania (sekty, grupy subkulturowe).
• Dziecko poza domem może agresywnie domagać się swoich praw.

b)Rodzic zaniedbujący: rodzice zazwyczaj nie okazują dzieciom miłości i wsparcia ani nie kierują się miłością. Najczęściej izolują się od dzieci za pomocą korzystania z opiekunek lub pogrążania się w swoich sprawach. Generalnie dzieci traktowane są jako kłopot-,,mają być widoczne, ale niesłyszane”. Rodzice zaniedbujący są nieobecni nie tylko wtedy, gdy nie ma ich w domu. Nawet, jeśli fizycznie SĄ obecni, to okradają swoje dzieci z jednego najważniejszych elementów życia- uczuciowej dostępności (nie słuchają dzieci, nie zwracają na nie uwagi itp.)
Reakcje dzieci, które mają zaniedbujących rodziców:
• Surowość i zaniedbywanie zazwyczaj ranią ducha dziecka, co prowadzi do buntu.
• Dziecko dochodzi do wniosku, że nie warto spędzać z rodzicami czasu (choć z drugiej strony bardzo tego pragnie).
• Dziecku zaczyna brakować poczucia bezpieczeństwa, ponieważ rodzice są nieobliczalni.
• Dziecko zazwyczaj ma trudności w nauce, ponieważ jest słabo motywowane.
• Niedotrzymane obietnice uczą dziecko, że słowa dorosłych można traktować byle jak, a ono samo jest mało warte, skoro można się z nim nie liczyć.
• Dziecko nie może ukształtować w sobie szacunku do siebie, ponieważ ani jemu nie okazuje się szacunku, ani nie uczy się go panowania nad sobą.

c)Rodzic pozwalający na wszystko: tacy rodzice są mili i wspierający, ale słabi w ustalaniu i egzekwowaniu zasad i graniczeń. Chociaż mają bardzo dobre intencje, nieświadomie narażają dziecko na trudności i kłopoty. Jedną z głównych przyczyn tego, że rodzice pozwalają dziecko na wszystko jest ich wewnętrzny strach. Boją się, że mogą zrobić dziecku krzywdę, jeśli będą zbyt surowi.
Reakcje dzieci, które mają rodziców pozwalających na wszystko.
• Dziecko wyczuwa, że jest u steru i może dowolnie kierować rodzicami.
• Dziecko traci poczucie bezpieczeństwa
• Dziecko uczy się, że zasady nie są sztywne - można nimi manipulować.

d)Rodzic kochający i stanowczy: Rodzice tacy mają jasno określone zasady, wartości, normy i ograniczenia. Poświęcają czas, by nauczyć tego dzieci. Są elastyczni i gotowi na wysłuchanie dziecka. Rodzice tacy umieją jasno określić normy i zasady, które ukazują stanowczość, ale jednocześnie działają tak, że dziecko wie, że jest kochane.
Reakcje dzieci, którzy mają rodziców kochający i stanowczych.
• Mają szacunek do siebie
• Ich świat jest bardziej bezpieczny- rozumieją one bowiem, że istnieją nieprzekraczalne granice i wartości.
• Umieją się porozumiewać z rodzicami
• Takie dzieci mają na ogół: łatwość uznawania władzy, zdecydowanie mniejszą skłonność do przyłączania się do grup ryzykownych

Warto na koniec podkreślić, że najważniejsze w wychowaniu jest czułe kochanie dziecka plus ustalenie jasno określonych zasad, których naruszanie będzie miało swoje konsekwencje.


Materiały dla rodziców:

Rodzic dominujący: rodzice mają bardzo wysokie oczekiwania, sztywne zasady, rzadko zaś okazują ciepło i troskliwe wsparcie.

Rodzice zaniedbujący: zasadniczo ani nie okazują miłości i pomocy dzieciom, ani też nie ustalają jasnych ograniczeń i zasad.

Rodzice pozwalający na wszystko: mają ogromne zdolności do okazywania miłości, ciepła, wsparcia i pochwały, a jednocześnie brak im zdolności ustalania jasnych granic i zasad.

Rodzice kochający i stanowczy: jasno określają granice i jednocześnie bardzo starają się o to, aby w każdej sytuacji okazywać dzieciom ciepło i miłość.


Najważniejsze w wychowaniu jest czułe kochanie dziecka plus ustalenie jasno określonych zasad, których naruszanie będzie miało swoje konsekwencje.