Uważność - moja super moc. Innowacja pedagogiczna

INNOWACJA PEDAGOGICZNA
Uważność- moja super moc
Autorka projektu: Małgorzata Lorkowska
Temat innowacji: Innowacja rozwijająca ważność i redukująca stres

Nazwa szkoły: Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 330 im. Nauczycieli Tajnego Nauczania w Warszawie
Autor: Małgorzata Lorkowska
Tytuł innowacji: Uważność- moja super moc
Temat: Innowacja rozwijająca uważność i redukująca stres
Przedmiot: godzina wychowawcza
Rodzaj innowacji: metodyczna
Data wprowadzenia: październik 2020
Data zakończenia: maj 2021

Zakres innowacji:
Adresatami innowacji są uczniowie klasy 6b.
Czas realizacji innowacji obejmuje rok szkolny 2020/2021 z możliwością jej kontynuowania w następnym roku szkolnym.
Zajęcia innowacyjne odbywać się będą w ramach godziny wychowawczej, 60 minut w miesiącu (rozłożone na bloki 20-30 minutowe).

Motywacja wprowadzenia innowacji:
Inspirację do wprowadzenia tajże innowacji dał mi ukończony kilka miesięcy temu kurs „Mindfulness czyli trening uważności dla ucznia i nauczyciela” oraz wnioski z obserwacji uczniów mojej klasy. Uczniowie pochłonięci są wszechobecną technologią, wiele godzin spędzają przed ekranem komputera bądź telefonu komórkowego, przez co są mniej skupieni na tym co tu i teraz. Ponadto czas lockdownu spowodowany pandemią nasilił odczuwanie stresu. Chciałabym podjąć próbę przywołania uwagi moich uczniów, zainspirowania do choćby chwilowego „zatrzymania” i wsłuchania w siebie, a także danie gotowych technik redukujących stres. 2 lata temu, podczas kilku zajęć w ramach godziny wychowawczej praktykowałam z uczniami kilkuminutowe medytacje na podstawie książki „Uważność i spokój żabki”. Spotkały się one z dużym entuzjazmem uczniów i zaprocentowały chwilowych wyciszeniem. W tamtym czasie nie miałam jednak wystarczającej wiedzy by zajęcia te rozwijać. Teraz, po przestudiowaniu literatury, skończeniu kursu, własnej praktyce, jestem gotowa by podjąć dalsze kroki, stąd stworzenie innowacji.

I. Wstęp

Żyjemy w czasach bardzo wygodnych ale i niebezpiecznych. Przyśpieszone tempo życia, wszechobecna technologia, nastawienie na wynik, rosnąca ilość zmian mają jednak swoją cenę. Nadmiar bodźców sprawia, że jesteśmy zestresowani, niewyspani, pojawiają się problemy z koncentracją. Problem ten coraz bardziej uwidacznia się u młodego pokolenia. Uczniowie nie potrafią pracować ze swoimi emocjami, nie koncentrują się na zadaniu, wymagają wielokrotnego przywoływania uwagi. Dlatego zdolność do redukowania stresu i budowania odporności nigdy nie była ważniejsza.
Z pomocą przychodzi mindfulnes- sztuka uważności, a mianowicie „stan świadomości będący wynikiem intencjonalnego i nieoceniającego kierowania uwagi na to, czego doświadczamy w chwili obecnej". Uważność jest sposobem uczenia się bezpośredniego kontaktu ze wszystkim, co pojawia się w naszym życiu, brania odpowiedzialności za własne życie, dbania o siebie poprzez świadomą i systematyczną własną pracę ze stresem, bólem, chorobą oraz wyzwaniami codziennego życia. Dzięki zwiększeniu świadomości funkcjonowania ciała i umysłu i pojawiających się emocji odzyskujemy wewnętrzną harmonię.

Ćwiczenie uważności w szkole wcale nie oznacza przebywania w miejscu, gdzie nie ma hałasu, kłopotów czy wysiłku i ciężkiej pracy. Oznacza natomiast bycie w tym miejscu, gdzie jesteśmy, wśród różnych rzeczy, osób i nadal pozostawanie w spokoju, oznacza uspokojenie myśli, bycie świadomym tego, co dzieje się w danym momencie.
Uważność w klasie może dawać wiele korzyści. Jest udowodnione, że pomaga ona uczniom:
• zmniejszyć stres i niepokój
• zwiększyć koncentrację i zaangażowanie
• lepiej spać w nocy
• rozpoznać emocje
• doskonalić umiejętności podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów
• komunikować uczucia werbalnie zamiast fizycznie
• zwiększyć zdolność do współczucia.

II. Założenia ogólne
Opis przebiegu innowacji

Ćwiczenia i zabawy wykorzystane w innowacji odbywać się będą bez wchodzenia w zawiłości systemu filozoficzno-religijnego. Program obejmować będzie zarówno teorię (pogadanki tematyczne) jak i konkretne ćwiczenia. Podzielony on został na IV moduły, składające w 30 % z wiedzy teoretycznej, w 70% z ćwiczeń praktycznych
I. Mindfulness- wprowadzenie
• czym jest uważność
• podstawy relaksacji
• ćwiczenia relaksacyjne
II. Zyski wynikające z uważnośći oraz straty wynikające z braku uwagi
• koszty nieuwagi
• zyski uważności
• jak stosować uważność?
• ćwiczenia uważności
• praca z oddechem
III. Uważność a pamięć i uczenia się
• związek uważności z pamięcią i uczeniem się
• trening uwagi
• ćwiczenia pkaktyczneo
IV. Stres
• jak działa stres?
• przykładowe ćwiczenia redukujące stres

Poszczególne moduły realizowane będą na lekcjach wychowawczych.

III. Cele innowacji
Cel główny:
Głównym celem innowacji jest obniżenie u dzieci napięć emocjonalnych poprzez poznanie rożnych metod wyciszenia i rozładowania emocji, kształtowanie uważności,

Cele szczegółowe:
• uspokojenie i wzmocnienie systemu nerwowego
• doskonalenie zdrowej i efektywnej techniki oddychania,
• rozwijanie zdolności koncentracji,
• wzmacnianie wiary we własne możliwości dziecka.

IV. Przewidywane osiągnięcia (korzyści wdrożenia innowacji)
Przewidywanym osiągnięciem opisanej innowacji jest wydłużenie czasu koncentracji u uczniów, wypracowanie większej umiejętności radzenia sobie z emocjami i stresem, podniesienie świadomości własnego ciała, odczytywanie sygnałów płynących z ciała.

UCZEŃ:
• nauczy się jak koncentrować uwagę na oddechu i odkryć jak to wpływa na samopoczucie
• zintegruje funkcje półkul mózgowych
• rozwinie zdolności koncentracji, wzmocni wiarę we własne możliwości
• dowie się jak poznawać objawy psychosomatyczne spowodowane stresem

SZKOŁA/NAUCZYCIEL:
• nawiązanie dialogu z rodzicami
• wzrost efektywności działań szkoły względem ucznia i jego potrzeb

V. Ewaluacja
Ewaluacji będzie podlegać:
• atrakcyjność innowacji dla dzieci
• użyteczność – czego nauczyły się dzieci podczas zajęć
• strategia – czy stosowane metody są skuteczne.
Zostaną zastosowane różnorodne formy ewaluacyjne. Narzędziami zbierania informacji będą:
• obserwacja uczniów pąd kątem wykorzystania nabytych umiejętności radzenia sobie ze stresem
• opinie i refleksje rodziców
• wywiad z dziećmi na wejście dot. ich oczekiwań
• wywiad na zakończenie dot. ich uwag i poglądów
• obserwacja bieżąca zachowań grupy podczas zajęć

Bibliografia:
1. „Szczęśliwi nauczyciela zmieniają świat. Praktyka ważności dla nauczycieli i uczniów”
Joga dla dzieci Poradnik dla rodziców i nauczycieli” T.N.Hanh, K. Weare
2, „Pokonaj stres dzięki technikom relaksacji” D. Gmitrzak
3. „Trening relaksacji” D. Gmitrzak
4. „Uważność i spokój i uważność żabki” E. Snel
5. „Mindfulness dla dzieci. Poczuj radość, spokój i kontrolę”, C.P Roman, R.Albertson-Wren
6. Materiały zdobyte podczas kursu „Mindfulness czyli trening uważności dla ucznia i nauczyciela”