Program działań wspierających dla dzieci pięcioletnich objętych pomocą psychologiczno - pedagogiczną

Program działań wspierających
dla dzieci pięcioletnich objętych pomocą psychologiczno - pedagogiczną

Przedszkole jest instytucją wspomagającą, wspierającą rodziców i opiekunów w wychowywaniu dzieci oraz miejscem, w którym dziecko uczy się relacji, zasad i ról, jakie pełnią członkowie małej społeczności. Jest miejscem, w którym wszystkie obszary oddziaływań wychowawczych łączą się w integralną całość. Dziecko potrzebuje wsparcia, akceptacji, wzorów do naśladowania, umiejętności pokonywania trudności, ale przede wszystkim przewodnictwa
w odkrywaniu tajemnic otaczającego świata, kreatywności i aktywności. Wykształcone postawy i przekonania w przedszkolu poprzez wspólne codzienne przeżycia, zabawę i współdziałanie będą stanowiły istotną podstawę późniejszego współżycia społecznego.

Program został napisany aby wspomóc dwoje dzieci z trudnościami we wszystkich sferach rozwojowych.

1.Koncepcja programu
Stymulacja obejmuje wszystkie sfery rozwojowe dziecka poprzez udział w:
•zajęciach usprawniających i korygujących;
•zajęciach poszerzających zakres wiedzy i umiejętności dziecka;
•zajęciach rozwijających zdolności dziecka.

2.Cele programu
ogólne:
•Kształtowanie prawidłowych postaw ułatwiających funkcjonowanie w społeczeństwie oraz wspomaganie rozwoju emocjonalnego dziecka;
•Wspieranie rozwoju dziecka; sprawności i umiejętności, które sprawiają mu trudności;
•Stworzenie warunków do osiągnięcia przez dziecko sukcesu;

szczegółowe:
•zapewnienie poczucia bezpieczeństwa i akceptacji przez grupę;
•ćwiczenie koncentracji uwagi i doprowadzanie zadań do końca;
•wdrażanie do przestrzegania norm i zasad obowiązujących w pracy zespołowej;
•usprawnianie motoryki dużej i ogólnej koordynacji ruchowej;
•doskonalenie sprawności manualnej i grafomotorycznej;
•doskonalenie percepcji słuchowej;
•usprawnianie percepcji wzrokowej i orientacji przestrzennej - w tym lateralizacji;
•rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej.

3.Metody, formy i zasady pracy wykorzystywane przy realizacji programu
Metody pracy
Do podstawowych metod stosowanych w grupie należą metody czynne umożliwiające organizowanie wielostronnego działania dzieci:
•Metody oglądowe i słowne;
•Zabawa zorganizowana i spontaniczna;
•Pedagogika zabawy wg stowarzyszenia KLANZA;
•Elementy arteterapii;
•Elementy metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne;
•Program rozwijający percepcje wzrokową Forstig – Horn;
•Elementy metody integracji sensorycznej;
•Metoda Batti Strauss – aktywnego słuchania muzyki;
•Relaksacja;

Formy pracy:
•Indywidualna, grupowa, zespołowa.

4.Podczas realizacji działań wspierających obowiązują następujące zasady pracy:
•Dostosowanie czasu trwania zajęć i zadań do możliwości dziecka;
•Zapewnienie warunków do realizacji zadań;
•Stopniowanie trudności – przechodzenie od zadań łatwiejszych do trudniejszych, od prostych do złożonych.

5.Ocena skuteczności oddziaływań i sposoby ewaluacji programu
Skuteczność oddziaływań będzie oceniona na trzech etapach:
•diagnoza wstępna – rozpoznanie stanu wiedzy i możliwości oraz specyficznych potrzeb edukacyjnych dzieci;
•diagnoza bieżąca – szczegółowe rozpoznawanie osiągnięć podczas bieżącej obserwacji, na podstawie wytworów dzieci, rozmowy z rodzicami/opiekunami;
•diagnoza półroczna – badanie osiągnięć po każdym półroczu.

Diagnoza prowadzona jest według arkuszy diagnozy obowiązujących w grupie pięciolatków w roku szkolnym 2017/2018, zatwierdzonych przez dyrektora placówki.

Sposoby ewaluacji programu:
Ewaluacji programu dokonuje się dwa razy w roku szkolnym podczas Rad Pedagogicznych – podsumowujących. Ewaluacji dokonuje się na podstawie analizy prowadzonej dokumentacji:
•Analiza wytworów dziecięcych;
•Obserwacja rozwoju dzieci;
•Zapisy w dziennikach;
•Rozmowy z rodzicami, bieżące rozwiązywanie problemów.

6.Współpraca ze środowiskiem wychowawczym dziecka (rodzice, opiekunowie)
•udzielanie pomocy w zakresie kształtowania postaw i zachowań pożądanych;
•udział rodziców w zajęciach otwartych, uroczystościach przedszkolnych, obserwacja dziecka na tle grupy;
•przekazywanie informacji o postępach dziecka;
•organizowanie spotkań ze specjalistami, w celu poszerzania wiedzy rodziców;
•wspólne rozwiązywanie zaistniałych problemów;
•współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną

Przebieg działań

1. Uświadomienie dziecku konieczności przestrzegania ustalonych zasad w grupie.
Zasada: Kontroluję swoje zachowanie.
•Normy postępowania
Staram się przestrzegać zawartych umów;
Bawię się wesoło, ale nie przeszkadzam innym;
Dzielę się zabawkami;
Szanuję cudzą pracę;
Zgodnie bawię się z kolegami, nikomu nie wyrządzam krzywdy;
Słucham, co inni mówią do mnie;

2.Plan pracy

2.1. Rozwijanie mowy i komunikacji
Ćwiczenia wspomagające terapię logopedyczną
a) ćwiczenia ortofoniczne (udział w zajęciach grupowych);
b) ćwiczenia stymulujące rozwój słuchu, słuchu fonematycznego;
c) kształtowanie twórczej aktywności - wykorzystanie bajek (czytanie dziecku);
d) ćwiczenia stymulujące ogólny rozwój dziecka (układanki, gry).

2.2.Usprawnianie percepcji wzrokowej i koordynacji wzrokowo-ruchowej
•Kształtowanie spostrzegawczości
segregowanie, porównywanie;
wyróżnianie elementów, wyszukiwanie różnic oraz podobieństw;
kończenie zaczętych rysunków;
odwzorowywanie rysunków;
wycinanie po linii, wycinanie obrazków;
zakreskowywanie rysunków liniami poziomymi, pionowymi, falistymi i ukośnymi;
dobieranie par – loteryjki obrazkowe;
różnicowanie kolorów.

•Ćwiczenie pamięci wzrokowej
odtwarzanie układów obrazków, elementów;
rozpoznawanie i wyliczanie z pamięci zaobserwowanych elementów obrazka, odzwierciedlanie układu figur;
rysowanie kompozycji z figur geometrycznych według wzoru;
rozpoznawanie treści obrazków.

2.3.Usprawnianie percepcji słuchowej i koordynacji słuchowo-ruchowej (analiza, synteza, pamięć)
rozpoznawanie i nazywanie dźwięków z najbliższego otoczenia;
rozpoznawanie osób po głosie;
naśladowanie usłyszanych dźwięków, określanie kierunku źródła dźwięku;
odtwarzanie wystukanego rytmu – klaskanie, wystukiwanie, rozpoznawanie kolejności występowania dźwięków;
reagowanie ruchem na zmiany melodii, tempa i wysokości dźwięków;
dobieranie obrazków zgodnie ze schematem dźwiękowym;
zapamiętywanie wyliczanek, wierszyków, piosenek;
dzielenie wyrazów na sylaby;
łączenie sylab w wyrazy;
liczenie sylab w wyrazach;
układanie zdań i dzielenie ich na wyrazy;
wyodrębnianie głosek (nagłos, wygłos, śródgłos);
łączenie głosek w wyrazy;
zabawy w szukanie rymów.

•Ćwiczenia rytmiczne
odtwarzanie rytmu;
odtwarzanie przestrzenne układów rytmicznych;
zabawy ruchowe ze śpiewem, klaskaniem, wygrywaniem rytmu na instrumentach perkusyjnych.

2.4.Kształtowanie ogólnej sprawności ruchowej oraz koordynacji ruchowej i ruchowo-wzrokowo-słuchowej
czworakowanie i pełzanie;
ćwiczenia równowagi – chodzenie po narysowanej linii, ławeczce gimnastycznej, listwie piaskownicy, itp.;
chody i marsze ze zmianą kierunku ruchu;
bieganie z trzymaniem się za ręce, trzymaniem rąk na ramionach lub w pasie;
ćwiczenia wyprostne, skłony, przysiady;
ćwiczenia zręcznościowe i rzutne: toczenie, rzucanie i chwytanie piłki; trafianie do celu, skoki przez przeszkodę, ćwiczenia na równoważni, biegi, ćwiczenia dramowe;
zachęcanie do udziału w grach i zabawach ruchowych;
rysowanie w powietrzu dużych wzorów.

•Ćwiczenia motoryki
Ćwiczenia usprawniające mięśnie dłoni i drobne mięśnie palców:
stukanie czubkami palców (gra na fortepianie);
nawlekanie koralików, rurek, guzików, przewlekanie sznurków i tasiemek;
wydzieranki z papieru;
wycinanie;
modelowanie w plastelinie, glinie, masie solnej (ugniatanie, wałkowanie);
malowanie suchym palcem, pęczkiem waty, na tacce z piaskiem – kaszą, malowanie farbami dużych kształtów;
robienie kulek z papieru;
wykonywanie prac konstrukcyjnych wg wzoru;
układanie klocków, puzzli;
udział w „Zabawach paluszkowych”.

•Ćwiczenia grafomotoryczne
kreślenie form kolistych;
obrysowywanie różnych kształtów;
rysowanie po śladzie;
zamalowywanie małych powierzchni;
wodzenie po wzorze;
odwzorowywanie szlaczków, wzorów; swobodne ich tworzenie;
toczenie piłki do celu.

2.5.Ćwiczenia rozwijające orientacje w schemacie ciała i przestrzeni
nazywanie części ciała;
orientacja w schemacie ciała: daj lewą rękę, tupnij prawą nogą itp.;
ćwiczenia logarytmiczne połączone z pokazywaniem i nazywaniem części ciała w oparciu o wierszyk „Prawa ręka, noga prawa...”, „Głowa, ramiona, kolana, pięty...”, „Mam dwie ręce, nogi dwie...”;
zabawy ruchowe doskonalące orientację przestrzenną z wykorzystaniem woreczków, laski gimnastycznej, maskotki;
zabawa w rzucanie papierową kulą zgodnie z poleceniem: góra, dół, prawa, lewa strona itp.;
zabawy ruchowe z wykorzystaniem woreczków – rzucanie woreczkiem zgodnie z instrukcją słowną: przed siebie, za siebie, na stół, pod stół;
poruszanie się zgodnie z instrukcją słowną np. stań na gazecie, stań przed gazetą, stań za gazetą, stań między gazetami;
orientacja w przestrzeni: idź 2 kroki do przodu, do tyłu, w prawo;
określenie położenia przedmiotów w przestrzeni, na obrazku;
kolorowanie i rysowanie według instrukcji słownej;
chodzenie po śladach wzdłuż wyznaczonego toru.

2.6. Utrwalanie pamięciowych mechanizmów mowy
nauka wierszy i rymowanek;
powtarzanie prostych zdań;
powtarzanie ciągów wyrazowych;
ćwiczenia ortofoniczne;
ćwiczenia oddechowe.

2.7 Doskonalenie umiejętności koncentracji uwagi w oparciu o:
• Zabawy manipulacyjne
układanie patyczków;
nawlekanie koralików;
budowanie z klocków;
przelewanie wody;
mieszanie kolorów farb;
układanie wzorów geometrycznych.

•Materiał obrazkowy
dopasowywanie przedmiotów do śladu;
skupianie uwagi na atrakcyjnej czynności;
wyszukiwanie podobieństw i różnic w obrazkach.

•Gry i zabawy
reagowanie na sygnał;
rozwiązywanie zagadek;
przestrzeganie kolejności poleceń;
doprowadzanie czynności do końca.

2.8. Rozwijanie procesów myślenia, ujmowania zależności przyczynowo-skutkowych oraz relacji czasowo-przestrzennych
układanie i omawianie kolejności zdarzeń, układanie ilustracji do opowiadania;
szukanie przyczyn i skutków danych zjawisk;
szukanie innych zakończeń w opowiadaniach;
zabawy ruchowe oparte na schemacie własnego ciała;
chody i marsze ze zmianą kierunku na określony sygnał (dźwiękowy, wzrokowy);
układanki płaskie – obrazkowe, geometryczne, klockowe, wtyczkowe wg wzoru i bez wzoru;
składanie obrazków z części wg stopnia trudności;
wyodrębnianie z grupy przedmiotów tego, który nie pasuje;
rozpoznawanie i układanie obrazków według instrukcji słownej.

3.Elementy psychoedukacji

3.1. Przełamywanie oporów dziecka poprzez zachęcenie do wspólnej aktywności – wybieranie czynności zgodnych z zainteresowaniem dziecka, sprawiających mu radość, dających możliwość osiągnięcia sukcesu i satysfakcji
oferowanie interesujących dla dziecka zajęć, niezbyt często zmieniających się, wymagających dłuższych okresów skupienia;
dbanie o dokładność wykonywanych prac, hamowanie nadmiernego tempa działania, skłanianie do samokontroli.

3.2. Spokojne i konsekwentne postępowanie z dzieckiem, wyeliminowanie ostrych konsekwencji, które wzmagają pobudzenie dziecka, dążenie do uregulowania jego trybu życia, ustalenie systemu wymagań, włączanie do grupowych ćwiczeń
powierzanie konkretnych zadań i egzekwowanie ich wykonania – pomoc w przezwyciężaniu trudności;
relaksacja, masażyki.

3.3. Aktywizowanie w oparciu o zabawy integracyjno-adaptacyjne

nawiązywanie kontaktu dotykowego z druga osobą (wierszyki – masażyki);
omawianie uczuć i emocji towarzyszących zabawie;
ćwiczenia relaksacyjne.

Opracowała; Magdalena Chełpa