PROGRAM KOŁA MŁODYCH RATOWNIKÓW WOPR dla uczniów klas VI-VIII Szkoły Podstawowej nr 137 w Łodzi
WSTĘP
Program zajęć dodatkowych kierowany do uczniów klas VI, VII oraz VIII Szkoły Podstawowej nr 137 w Łodzi. Warunkiem niezbędnym do realizowania programu jest możliwość korzystania z pływalni oraz umiejętność elementarnego pływania. Poziom wyjściowy zdolności pływackich jego uczestników zakłada umiejętność pływania stylem grzbietowym oraz kraulem na poziomie dobrym, a także stylem klasycznym na poziomie podstawowym. Program przewiduje zajęcia teoretyczne oraz w głównej mierze praktyczne, podczas których uczniowie będą uczyć się zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce. Ilość zajęć przewidziana na realizację programu: 1 godzina dydaktyczna tygodniowo na pływalni oraz 1 godzina dydaktyczna w sali lekcyjnej. Przewidywana roczna ilość godzin to 70 zajęć.
Nauczany materiał stanowi rozszerzenie zdobytych w klasach niższych wiadomości i umiejętności. Praca z grupą opiera się o ideę tutoringu – liderzy grupy przejmować będą funkcje nauczyciela – wspomagać szkolenie mniej doświadczonych kolegów pod kierunkiem nauczycieli prowadzących Koło, w taki sposób by zdobyta przez nich wiedza i umiejętności, doprowadziła do pełnej samodzielności w podejmowaniu ukierunkowanych oraz skutecznych działań ratowniczych.
Program zawiera treści nauczania przydatne w życiu codziennym z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej, ratownictwa wodnego oraz ma na celu kształtowanie postaw moralnych, empatycznych, prospołecznych. Będzie również przygotowywał uczniów do uczestnictwa w konkursach związanych z ratownictwem wodnym, a także do uzyskania w przyszłości uprawnień Ratownika WOPR. Tym samym przygotuje uczniów do pracy społecznej i zawodowej na kąpieliskach, pływalniach krytych i odkrytych oraz w czasie imprez na wodach i nad wodami, pod nadzorem ratownika starszego stopniem.
Dla zapewnienia bezpieczeństwa uczniów podczas zajęć zakłada się prowadzenie zajęć przez dwoje nauczycieli. Liczba uczniów na zajęciach nie może przekraczać 15 osób na jednego nauczyciela.
I. Cel główny programu:
Podejmowanie przez dzieci podstawowych, samodzielnych i świadomych zachowań w sytuacjach, w których są świadkami zagrożenia zdrowia lub życia na lądzie i w wodzie.
II. Cele szczegółowe:
1. Utrwalenie podstawowych zasad udzielania pierwszej pomocy w różnych sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia na lądzie i w wodzie:
- zachowania się na miejscu wypadku i sposobu prowadzenia akcji ratunkowej,
- doskonalenie umiejętności podstawowych zasad postępowania w urazach,
- pewne działanie w trakcie techniki uciśnięć klatki piersiowej i prowadzenia wdechów ratowniczych w resuscytacji krążeniowo – oddechowej,
- stosowanie pozycji bocznej bezpiecznej i algorytmu postępowania w przypadku podjęcia działań ratowniczych,
- stosowanie zasady postępowania aseptycznego;
- rozumienie znaczenia bezpieczeństwa ratownika i osoby poszkodowanej w trakcie czynności ratowniczych;
2. Kształtowanie postawy etycznej związanej z udzielaniem pierwszej pomocy i kształtowanie poczucia odpowiedzialności za jakość udzielanej pomocy - wyeliminowanie stosunku zobojętnienia na krzywdę ludzką, wyrabianie dobrowolnej potrzeby i chęci pomocy innym.
3. Propagowanie zasad udzielania pierwszej pomocy wśród społeczeństwa szkoły, zachęcanie do podnoszenia poziomu swoich umiejętności w tym zakresie - wyłonienie liderów grupy pełniących funkcję tutorów dla swoich rówieśników, bądź młodszych kolegów – uczniowie potrafią racjonalnie zorganizować pracę w grupie; mają poczucie odpowiedzialności za zdrowie i życie swoje i innych.
3.Wzbudzanie potrzeby uczenia się, doskonalenia i wszechstronnego rozwoju.
4. Przygotowanie do świadomego, aktywnego oraz odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu społecznym - promowanie szacunku dla drugiego człowieka, kształtowanie postawy gotowości niesienia pomocy poszkodowanym i potrzebującym.
5. Uświadamianie roli zdrowego współzawodnictwa i współpracy w zespole -kształtowanie umiejętności nawiązywania i utrzymywania poprawnych kontaktów z innymi.
III. Treści programowe:
1. Pływanie i techniki ratownictwa wodnego:
- Pływanie sportowe i sposoby pływania stosowane w ratownictwie wodnym.
- Samoratownictwo – uwalnianie się od chwytów i objęć tonącego na lądzie i w wodzie płytkiej.
- Skoki ratownicze oraz inne sposoby bezpiecznego wejścia do wody.
- Podstawy nurkowania; sposoby zanurzania się pod wodę: „scyzorykiem”, sposobem „desantowym”.
- Rodzaje i sposoby holowania indywidualnego i zespołowego, osoby agresywnej, zmęczonej, jak i nieprzytomnej.
- Ewakuacja na lądzie (chwyt Rauteka, deska ortopedyczna).
- Posługiwanie się podręcznym sprzętem ratowniczym (pas ratowniczy, boja SP, żerdź, rzutka rękawowa, koło ratunkowe, lina).
- Wykonywanie podstawowych prac bosmańskich (węzły ratownicze).
- Działanie w trakcie symulowanych akcje ratowniczych z wykorzystaniem podręcznego sprzętu ratowniczego.
2. Wiadomości ogólne WOPR i profilaktyka:
- Cel, zadania i rola WOPR.
- Uprawnienia, system szkolenia, program kursu ratownika WOPR.
- Przyczyny utonięć i bezpieczeństwo własne ratownika.
- Zasady zachowania się w stosunku do osoby tonącej:
+ jak zachować się kiedy widzimy przypadek tonięcia;
+ w jaki sposób można udzielić pierwszej pomocy osobie tonącej;
+ jak podpływać do osoby tonącej;
+ w jaki sposób uwolnić się z chwytu osoby tonącej.
3. Organizacja pracy ratowników wodnych:
- Obowiązki ratownika WOPR na pływalniach, parkach wodnych, kąpieliskach śródlądowych i morskich.
- Organizacja kąpielisk.
4. Pierwsza pomoc:
- Algorytm BLS i WBLS u dorosłego, dziecka, niemowlęcia.
- Pozycja bezpieczna (boczna).
- Postępowanie w zdarzeniach: skaleczenia, krwotoku, urazu narządu ruchu, hipotermii, udaru słonecznego, poparzenia, złamania, zwichnięcia, omdlenia, utraty przytomności, przykurczu mięśni, padaczki.
IV. Procedury osiągania celów:
Metodykę nauczania należy dostosować do możliwości rozwojowych uczniów. Opiera się ona przede wszystkim na odpowiednim doborze środków, metod i form organizacyjnych.
Metody stosowane przy doskonaleniu technik pływackich i ratowniczych w zakresie:
- realizacji zadań ruchowych – naśladowcza, zadaniowa - ścisła, problemowa;
- nauczania ruchu – analityczna, syntetyczna;
- przekazywania wiadomości – pogadanka, wykład, pokaz;
- wychowania – wpływu osobistego, wpływu społecznego, kierowania samo-wychowaniem.
Formy organizacyjne stosowane podczas zajęć:
frontalna, indywidualna, zajęć w zespołach, strumieniowa.
Materiały i środki dydaktyczne stosowane w czasie zajęć:
1. Rzutka rękawowa
2. Koła ratunkowe
3. Lina
4. Bojka SP
5. Pas ratowniczy typu „węgorz”
6. Lina asekuracyjna
7. Żerdź
8. Manekiny do nauki holowania
9. Koc do nauki pozycji bezpiecznej
10. Deska ortopedyczna
11. Apteczka R–1 z wyposażeniem
12. Sprzęt do nauki resuscytacji (manekin osoby dorosłej, dziecka, niemowlęcia)
13. Zestaw multimedialny, plansze, filmy edukacyjne
V. Przewidziane efekty – osiągnięcia:
- Znajomość podstawowej wiedzy medycznej.
- Umiejętność właściwego doboru i posługiwania się sprzętem ratowniczym w ratownictwie wodnym.
- Właściwie wykonana obserwacja czynności życiowych. Badanie przytomności. Umiejętność rozpoznania urazu na podstawie oznak zewnętrznych.
- Znajomość zasad postępowania przy złamaniu, zwichnięciu, skręceniu.
- Wykonanie opatrunków ran, tamowanie krwotoków.
- Umiejętność ułożenia poszkodowanego w pozycji bezpiecznej.
- Znajomość zasad prowadzenia RKO.
- Umiejętność zadbania o własne bezpieczeństwo (samoochrona), podczas udzielania pomocy poszkodowanemu w wodzie i na lądzie.
- Nabycie umiejętności kierowania akcją ratowniczą, współpracy w zespole ratunkowym. Umiejętność wzywania pogotowia ratunkowego.
VI. Ewaluacja
Podsumowaniem efektywności programu będzie gotowość uczniów do podejmowania działań społecznych i ratowniczych. Przejawiać się ona będzie w pomocy z ich strony w organizacji przedsięwzięć ogólnoszkolnych (pikników szkolnych, działań związanych z biciem rekordu w jednoczesnej resuscytacji krążeniowo-oddechowej, zaangażowaniu w szkoleniach z zakresu nauki RKO wśród dzieci przedszkolnych prowadzonych pod kierunkiem nauczycieli), a także w gotowości do wzięcia udziału w konkursach z zakresu ratownictwa (np. ogólnowojewódzki konkurs „Z WOPR-em bezpieczniej”). Skuteczność pracy zgodnej z ideą tutoringu, będzie zauważana na podstawie umiejętności nabytych przez młodszych uczestników Koła WOPR (uczniów klas IV-V).
Swoistą oceną umiejętności uczniów i ukształtowanych postaw może stanowić podjęcie przez uczestnika Koła Młodych Ratowników WOPR próby zdania egzaminu na Ratownika Łódzkiego WOPR.