Ustno-twarzowa terapia dzieci z Zespołem Downa

Jako nauczyciel pracujący z dziećmi upośledzonymi umysłowo, zwłaszcza w stopniu umiarkowanym, znacznym i głębokim, chcę podzielić się wiedzą z zakresu ustno-twarzowej terapii według Castillo-Morales, którą wykorzystuję w swojej codziennej pracy.
Terapia ta opiera się na 8 punktach neuromotorycznych, które znajdują się na twarzy. I są to:
1. punkt gładzizny- umiejscowiony między brwiami,
2. punkt kąta oka,
3. punkt skrzydełka nosa,
4. punkt wargi górnej,
5. punkt kąta ust,
6. punkt bródki,
7. punkt dna jamy ustnej,
8. punkt żwacza.

Podstawową pozycją wyjściową do ćwiczeń według terapii Castillo-Morales jest pozycja, w której terapeuta-nauczyciel siada w siadzie skrzyżnym na podłodze, opierając przy tym głowę leżącego na plecach ucznia na swoich kolanach. Należy zwrócić uwagę, by mięśnie szyi i obręczy barkowej były luźne.
Ćwiczenia według Castillo-Morales to:
1. Cisza motoryczna- głowa na kolanach terapeuty, jedna dłoń terapeuty na klatce piersiowej, lekko uciska dogrzbietowo i doogonowo. Czas-pół minuty.
2. Podciągnięcie potylicy w górę w kierunku czaszkowym (rozciągnięcie karku).
3. Odchylenie głowy do tyłu, następnie do przodu (powtarzać do 10 razy).
4. Zgięcie głowy w przód i obrót na bok i pochylenie, następnie powrót do linii środkowej, nawet wbrew oporowi.
Neuromotoryczne punkty na twarzy mogą służyć do stymulacji-pobudzanie określonych ruchów mimicznych, funkcji jedzenia, picia i mowy. Kolejne ćwiczenie to:
jedna ręka nauczyciela terapeuty trzyma okolicę potylicy, ciągnąc w kierunku czaszkowym (w górę i do przodu), druga ręka terapeuty pracuje na obszarze ustno-twarzowym, stymulując poszczególne punkty neuromotoryczne od 1 do 8 zależnie od potrzeby terapeutycznej.
Punkty neuromotoryczne parzyste na twarzy takie, jak: punkt oka, punkt skrzydełka nosa, punkt kąta ust i mięśnie żwacza są stymulowane w dowolnej kolejności przez lekki ucisk lub wibrację w kierunku do szczytu głowy (w górę i w bok).
Punkt jamy ustnej stymulowany jest przez ucisk w kierunku do szczytu głowy.
Punkt bródki stymulowany jest od wargi dolnej poprzez ucisk lub wibrację.
Punkt wargi górnej stymulowany jest poprzez pociąganie wargi na dół i do góry z uciskiem.
Do ćwiczeń podstawowych można też dodać ćwiczenia oddechowe. U dzieci z zespołem Downa polegają one na unoszeniu nóg nad brzuchem zgiętych i obróconych do przeciwnej strony niż głowa, synchronicznie z wydechem.