Tradycja, nowoczesność i ekologia. Inicjatywa ekologiczna - Projekt "Letnia czytelnia"

Czy można tradycję nowoczesność i ekologię połączyć w integralną całość?
Okazuje się że tak było i jest i jest w 2 liceum Ogólnokształcącym im. Romualda Traugutta w Częstochowie, którego siedziba mieści się przy ulicy Kilińskiego 62. Adres w tym przypadku nie jest bez znaczenia. Centrum Częstochowy przy zbiegu ruchliwej ulicy Jana Kilińskiego i nieco spokojniejszej ulicy Dominika Zbierskiego.
Szkoła z ponad już stuletnia tradycją. Właśnie w październiku 2020 roku mieliśmy hucznie i z pompą obchodzić piękny, okrągły jubileusz 100 lecia naszego liceum. Pandemia koronawirusa zmusiła Komitet Organizacyjny do podjęcia decyzji o przesunięciu obchodów o rok na dni od 8 do 9 października 2021 roku. Żywimy nadzieje, że tym razem możliwe będzie spotkanie się wielu roczników absolwentów, dyrekcji, nauczycieli i zaproszonych licznie gości.
Mamy wszyscy co wspominać, mamy się czym pochwalić a i plany na przyszłość rysują się bardzo interesująco.
Wszystkim tradycja kojarzy się z cyklicznymi uroczystościami typu „Dzień Patrona Szkoły”, czy obchody kolejnych jubileuszy, ale to także tradycyjne wybory częstochowian dotyczące edukacji swoich dzieci. Jakże często do 2LO uczęszczali rodzice, nierzadko dziadkowie dzisiejszych uczniów.
Sam jestem najlepszym przykładem. Jako absolwent Traugutta nie wyobrażałem sobie , ale także moje dzieci ( córka i syn ) dalszej edukacji w innej szkole. Tak, to stało się już tradycją wielu pokoleń.
Było i jest coś magicznego, niepowtarzalnego, co decydowało o takim wyborze. Wszyscy podkreślają atmosferę tego miejsca, klimat panujący wśród uczniów, nauczycieli, poziom zdobywanej wiedzy.
W szkole zawsze dużo się działo i to na wielu płaszczyznach. Kolejni dyrektorzy dbali nie tylko o skuteczność zdawanych egzaminów maturalnych, ale także o warunki w jakich proces dydaktyczny miał miejsce. I tu wchodzi nowoczesność.
Już w 1964 roku , kiedy liceum rozpoczynało swoją działalność w nowej siedzibie przy ulicy Jana Kilińskiego 62, szkoła jawiła się jako nowoczesny kompleks pawilonów dydaktycznych z salą gimnastyczną a nawet basenem. Wszystko otoczone terenem, który wtedy dopiero stawał się zielonym. Dzisiaj po tylu latach architektonicznie trącimy nieco „myszką”, za to wystarczy zajrzeć do środka. Dokonano totalnego liftingu wszystkich sal dydaktycznych, powstały nowe estetyczne pracownie wyposażone w sprzęt audiowizualny. Remontu i zmian wystroju dokonano w świetlicy, bibliotece, holu, korytarzach, basenie, salach gimnastycznych, a także na terenie wokół szkoły z nowym boiskiem.
Jako, że jestem absolwentem Traugutta z długoletnim już stażem nauczycielskim, mogłem nie tylko obserwować zachodzące zmiany , ale i uczestniczyć w przedsięwzięciach związanych z działaniami proekologicznymi. Działanie te zawsze wpisane były w strategię rozwoju szkoły.
Teren wokół szkoły porośnięty jest starodrzewiem. Rosną tu kilkudziesięcioletnie lipy, modrzewie, sosny, świerki, cisy, jałowce, nieco młodsze jodły koreańskie, perukowce, berberysy.
Powoli tworzy się kolekcja drzew i krzewów czyli Arboretum. Naszą najnowsza inicjatywą jest zagospodarowanie terenu przy wejściu bocznym do szkoły od ul. Kilińskiego. Ten niewielki w sumie teren o powierzchni ok. 250 m2, przysłonięty od ulicy kilkudziesięcioletnią lipą, nabrał zupełnie nowego charakteru. Stał się „Letnią czytelnią”, w której można spędzić zarówno przerwy między zajęciami ale także, a może przede wszystkim mogą się tutaj odbywać zajęcia z biologii (rozpoznawanie gatunków roślin – zajęcia dendrologiczne, z botaniki czy fizjologii roślin ), także ekologii, geografii, religii, języków obcych, zajęcia z wychowawcą, oraz inne, których tłem są posadzone tutaj różne gatunki krzewów, drzew, bylin, traw oraz jednoroczne rośliny ozdobne.
Prace w „ Letniej czytelni” rozpoczęliśmy 03. października 2020 roku. Poprzedził je etap projektowy, w którym zderzyły się rzeczywistość z wyobrażeniami, jak mogło by być pięknie i ekologicznie.
Na szczęście udało mi się pozyskać wspaniałych, wrażliwych sponsorów. Szkółka krzewów i drzew ozdobnych Pana Adama Blabusia pasjonata bez, którego hojności, życzliwości i zaangażowania nie posadzilibyśmy prawie stu egzemplarzy różnych gatunków roślin. Pierwsze prace, chyba najtrudniejsze dotyczyły uporządkowania terenu, zlikwidowanie części nawierzchni z betonowych płyt chodnikowych, co umożliwiło nam utworzenie nowych rabat. Stare betonowe gazony dostały nowy design. Została także nieco przycięta i uformowana kilkudziesięcioletnia lipa, która odsłoniła atrakcyjny już teraz teren. Największą radość sprawił młodzieży etap samych nasadzeń podarowanych szkole roślin. Nie małym wyzwaniem okazało się ich przemyślane rozmieszczenie uwzględniające wymagania życiowe. Punktami centralnymi stały się teraz dwie nowo powstałe rabaty 2m x 2m , na których królują platany klonolistne, piękne drzewa, które w przyszłości dadzą tu całkiem sporo oczekiwanego cienia. Kompozycję dopełniają: żurawki, juki ogrodowe, trawy. Całość została wykończona obrzeżem z kostki brukowej i pokryta korą. Na środkowej rabacie znalazł się „dobry duch „ tego miejsca - drewniana rzeźba starego górala z fajką. Wykorzystaliśmy także kamienie i korzenie ozdobne. Bardzo dobrze prezentuje się teraz samo wejście. Wchodzących witają oprócz starych – nowych gazonów, w których posadziliśmy lawendę i jałowce odmiany płożące, także dwie wysokie grafitowe donice z zimozielonymi bukszpanami uformowanymi w kształcie kul. Sponsorem ozdobnych, mrozoodpornych donic był Pan Marek Błasiak właściciel Firmy Gardenia. Całości dopełniają trzy ogrodowe latarenki w kształcie stożków. Świetnie prezentuje się najdłuższa rabata, przebiegająca wzdłuż całej działki przy murze oddzielającym teren szkoły od prywatnej posesji.Posadziliśmy tam między innymi: centralnie trawy pampasowe, miskanty, rozplenice, które z czasem przysłonią mur. Teraz ścianę pokrywa bluszcz wiecznie zielony. Na rabacie od strony ulicy posadziliśmy hortensje ogrodowe i bukietowe, także, rodgersję kasztanowcolistną, centralne miejsce zajmuje Klon globosa kulisty, szczepiony. Teren od strony boiska z niewielką rabatą obsadziliśmy berberysami, tawułami, trawami. W samym rogu tej części, na ścianie budynku szkoły wiosną zostanie zainstalowana markiza o wymiarach 3 x 4m, która zapewni cień do wypoczynku np. na przerwach. Natomiast dokładnie po drugiej stronie, w rogu działki planujemy usytuować „oczko wodne” z kaskadą i fontanną. Obsadzimy je odpowiednio dobranymi gatunkami roślin strefy przybrzeżnej np. pałka wąskolistną, irysy. Tutaj, także został posadzony klon kulisty szczepiony. W oczku zamieszkają karasie ozdobne. Powstanie więc niewielki wodny ekosystem. Ten zakątek będzie dodatkowo odpowiednio oświetlony lampami solarnymi. Pomiędzy powstałymi rabatami rozstawiliśmy zakupione wcześniej technoratanowe stoliki i fotele ogrodowe. Stoliki zostały ozdobione kompozycjami ( Lampiony, w donicach wrzośce, owoce orzechów włoskich i kasztanowców )podarowane przez Panią Katarzynę Fiedziuk – Hurtownia kwiatów „Irek”.
Dzięki ogromnemu zaangażowaniu niezastąpionej klasy 2B – profil biologiczno – chemiczny prace trwały expressowo krótko, bo od soboty 3 października do 6 października 2020 roku.
Niestety pandemia koronawirusa i przejście na nauczanie zdalne nie pozwoliło nam wszystkim nacieszyć się efektami wspólnych wysiłków. Myślę, że powrócimy wiosną żeby zrealizować nasze dalsze plany i marzenia o enklawie życia, zieleni, spokoju przy pluskającej kaskadzie i uwijających się w oczku karasiach. Moim marzeniem jako biologa jest także rozbudowanie kolekcji szkolnego arboretum, które chciałbym wzbogacić o ciekawe i rzadkie gatunki drzew i krzewów.
Piszę te słowa z nadzieją, że nowe wyzwanie pozwala z optymizmem patrzeć na proekologiczne postawy naszych uczniów, którzy tak chętnie podejmują się realizacji zielonych projektów.
Pomimo ograniczonych teraz możliwości bierzemy udział w konkursie na inicjatywę ekologiczną organizowanym przez Caritas Polska. Pozyskane ewentualnie środki posłużą nam na dokończenie projektu „Letnia czytelnia”, co byłoby świetnym zwieńczeniem naszych wysiłków.

Serdeczne podziękowanie składam wszystkim sponsorom, Radzie Rodziców przy 2LO oraz Dyrekcji szkoły za szczególne zaangażowanie się w realizację projektu
+.

Jarosław Skrzypczyk – absolwent 2LO
nauczyciel biologii w 2LO
wychowawca klasy 2B, z którą realizowałem
projekt „Letnia czytelnia”