Mamo, tato, poeksperymentuj ze mną

Cykl zajęć
„Mamo, tato, poeksperymentuj ze mną”

„Powiedz mi, a zapomnę,
pokaż - a zapamiętam,
pozwól mi działać, a zrozumiem!"
Konfucjusz

Głównym celem cyklu jest:
• pogłębianie wiedzy fizyczno - chemicznej,
• wdrażanie uczniów do samodzielnego wykonywania doświadczeń i bezpiecznej pracy laboratoryjnej,
• rozwijanie umiejętności obserwacji i wyciągania wniosków z przebiegu doświadczeń,
• rozbudzanie i rozwijanie pasji badawczej,
• popularyzacji wiedzy przyrodniczej,
• rozwijanie umiejętności samodzielnej pracy z podręcznikami i książkami popularnonaukowymi ,
• upowszechnienie w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych metod kształcenia wspierających aktywność badawczą uczniów (uczenie się przez odkrywanie) przy jednoczesnym rozbudzaniu
Miejsce realizacji: dom ucznia
Termin realizacji : luty – czerwiec 2021
Dla kogo przeznaczone: dla każdego chętnego ucznia z klas 4-5.
Opis cyku spotkań z serii „Mamo, tato poeksperymentuj ze mną”

Uzasadnienie potrzeby stworzenia takich zajęć:
Ważnym elementem działań dydaktycznych naszej szkoły jest zachęcenie uczniów do pogłębiania i rozbudzania zainteresowań przedmiotami matematyczno - przyrodniczymi. Istotnym założeniem innowacji jest kształcenie umiejętności bezpiecznego eksperymentowania, a także wnikliwej obserwacji przebiegu doświadczeń chemicznych oraz fizycznych i trafnego formułowania wniosków.
Powszechnie wiadomo, że dzieci charakteryzuje naturalna ciekawość tego co je otacza. Najlepszym sposobem zaspokojenia naturalnej ciekawości dziecka są zabawy badawcze i eksperymenty o charakterze badawczym. Zabawy te stanowią podstawę wielokierunkowego rozwoju ucznia. Rozwijając umiejętność krytycznego myślenia, myślenia przyczynowo-skutkowego, porównywania i uogólniania przyczyniają się do rozszerzenia horyzontów myślowych ucznia.
Chociaż niektóre eksperymenty wydają się trudne, bo związane z dziedzinami, takimi jak fizyka lub chemia, to dają dziecku okazję do odkrywania i zgłębiania fascynującego świata przyrody i techniki a wiedza i umiejętności zdobywane w dzieciństwie staną się inspiracją i pomostem do wiedzy zdobywanej na kolejnych szczeblach edukacji.
Podczas zajęć uczniowie będę wykonywać głownie doświadczenia i eksperymenty chemiczne i fizyczne. Wykonując doświadczenia i eksperymenty uczniowie będą wykorzystywać ogólnodostępne produkty spożywcze ( bezpieczne) oraz wcześniej przygotowana przez nauczyciela instrukcję co kształtować będzie umiejętność czytania ze zrozumieniem.
Zaplanowano doświadczenia z serii: woda, powietrze, ogień, dźwięk, magnetyzm, optyka.
Zaplanowano kilka doświadczeń. Uczniowie będą wykonywać je w swoich domach, a efekty w postaci rozwiązanej karty obserwacji oraz fotorelacji lun filmiku odsyłać do nauczyciela koordynującego cykl .
3. Spodziewane efekty:
Dzięki uczestnictwu w zajęciach uczeń:
 poszerzy swoje zainteresowania przedmiotami ścisłymi;
 rozwinie umiejętności planowania, przeprowadzania i opisu doświadczeń;
 wykaże się większą samodzielnością w działaniu;
 uświadomi sobie jak istotne jest zachowanie wszelkich środków bezpieczeństwa podczas pracy laboratoryjnej;
 potrafi pracować w grupie;
 nabywa większej pewności siebie;
 uświadomi sobie jak dalece fizyka, chemia i matematyka są niezbędne w każdej dziedzinie życia;
4. Sposoby ewaluacji:
 Ankieta dla uczniów .
Opracowała: nauczyciel przedmiotów przyrodniczych Anna Dendys

Przykłady doświadczeń zaczerpnięte z Internetu
DOŚWIADCZENIE I
INSTRUKCJA WYKONANIA DOŚWIADCZEŃ
„Kolorowe wiry”
potrzebne będą: mleko w płynie, płyn do mycia naczyń, pipeta (lub rurka do napojów), wacik lub patyczek do czyszczenia ucha, talerz płytki, barwniki spożywcze, tyle naczyń szklanych ile mamy barwników
wykonanie ćwiczenia: rozpuszczamy w wodzie barwniki w miseczkach, na talerz nalewamy mleka, zakraplaczem przenosimy barwniki na mleko na środek talerz. Wacik lub patyczek do czyszczenia ucha moczymy w płynie do mycia naczyń i wkładamy go na środek mleka, do barwników.

DOŚWIADCZENIE II
INSTRUKCJA WYKONANIA DOŚWIADCZEŃ
„Musujące kule kąpielowe”
Samodzielne stworzenie kul kąpielowych jest bardzo proste. Kule kąpielowe pięknie pachną, poprawiają nastrój, mogą też być oryginalnym prezentem dla bliskich.

Sprzęt i odczynniki: kwasek cytrynowy, wodorowęglan sodu (soda oczyszczona), suszone zioła lub kwiaty, olejek eteryczny, kubeczki po jogurcie, foremki o zaokrąglonych kształtach, małe doniczki, formy silikonowe, przecięte na pół piłeczki tenisowe itp., torebki materiałowe o stosunkowo gęstym splocie (opcjonalnie), rękawiczki lateksowe, olej, woda.

Wykonanie: Zmieszać kwasek cytrynowy z sodą oczyszczoną w stosunku 1:2, dodać pozostałe suche składniki takie jak suszone zioła lub kwiaty i wymieszać z mieszaniną kwasku i sody. Następnie dodać olej, olejki eteryczne i ponownie dokładnie wymieszać. Dodać delikatnie barwnik jeżeli kule mają być kolorowe i rozprowadzić w mieszaninie. W zależności od preferencji dokładnie wymieszać, jeżeli kule mają mieć jednolity kolor, w przeciwnym wypadku kule będą “marmurkowe” miejscami kolorowe, miejscami białe. W zależności od ilości mokrych składników jakie znalazły się w mieszaninie, składniki powinny się ze sobą łączyć. Jeżeli mieszanina jest zbyt sucha, można spryskać mieszaninę wodą z atomizera, lub wymieszać mokrymi rękami. Teraz mieszaninę można umieszczać w foremkach dociskając ją do ścianek.
Wskazówki praktyczne:
Warto używać rękawiczek do mieszania i podczas formowania kul zarówno ze względów sanitarnych jak i ze względu na drobne skaleczenia lub otarcia na rękach, które pieką w kontakcie z kwaskiem cytrynowym. Skład kul całkowicie zależy od upodobań, kule będą łatwiejsze do uformowania, jeżeli olej lub olejki będą dodane do kwasku i sody w stosunku:
a) 1 szklanka kwasku cytrynowego
b) 2 szklanki sody
c) w sumie 2 łyżeczki oleju i olejków eterycznych
Po dodaniu mokrych składników mieszanina będzie lekko musować; wydziela się dwutlenek węgla z rozkładu wodorowęglanu. Po uformowaniu kul warto zawinąć je w folię. Jeżeli mieszanina zawiera dużo sproszkowanych, suszonych ziół, to warto wrzucać je do wanny w woreczkach, które zatrzymają zioła w środku po rozpuszczeniu kul.

Co zaobserwowałeś? Wyciągnij wnioski. Uzupełnij kartę pracy.

DOŚWIADCZENIE III
INSTRUKCJA WYKONANIA DOŚWIADCZEŃ
„Dziwne jaja”
Czy uda się włożyć w całości jajko kurze do naczynia o węższej szyjce lub do małej obręczy?
Sprzęt i odczynniki: jajko, butelka o wąskiej szyjce /np. po soku Kubuś/.
Wykonanie: Na kilka dni przed zademonstrowaniem sztuczki należy jajko włożyć do mocnego octu, który zmiękczy skorupkę. Potem delikatnie uciskając, ostrożnie przesunąć je przez szyjkę karafki lub przez otwór pierścionka a następnie polać jajko zimną wodą. Przybierze ono poprzedni naturalny kształt i twardość.
DOŚWIADCZENIE IV
NSTRUKCJA WYKONANIA DOŚWIADCZEŃ
„Rodzynkowe rybki”
Jeśli ktoś chciał mieć kiedyś rybki, a rodzice nie wyrażali zgody, to to doświadczenie jest dla Was. Przed nami eksperyment, w którym ożywimy rodzynki.
Sprzęt i odczynniki: przezroczyste naczynie, wodę gazowaną, rodzynki (mogą być też inne suszone małe owoce)
Wykonanie: Do naczynia nalewamy wodę gazowaną i wrzucamy kilka rodzynek.
Co zaobserwowałeś? Wyciągnij wnioski. Uzupełnij kartę pracy.

DOŚWIADCZENIE V
Instrukcja wykonania
Czy da się nadmuchać balonik w butelce?

Przyrządy i materiały:
1 balonik (nadmuchaj i wypuść z niego powietrze), butelka 1,5 -2 litra, słomka do napojów
Przygotowanie.
A) Włóż balonik do butelki, trzymając jego wylot palcami tak, aby balonik nie wpadł do wnętrza. Spróbuj nadmuchać balonik. Wypuść powietrze z balonika.
B) Wprowadź do butelki słomkę do napojów obok balonika, tak, aby nie wpadła do środka, a jej koniec wystawał ponad otwór butelki. Cały czas trzymaj i słomkę i balonik. Spróbuj nadmuchać balonik.
Obserwacja.
• Kiedy dmuchanie balonika było łatwiejsze:
bez słomki czy z użyciem słomki?
• Ile miejsca w butelce zajął nadmuchiwany
balonik w pierwszej, a ile w drugiej części
eksperymentu?

KARTA OBSERWACJI
Temat doświadczenia:........................................
Sprzęt:........................................
Odczynniki:........................................
Hipoteza:........................................
........................................
Wykonanie:........................................
Obserwacja:........................................
Wnioski:........................................