Aktywizacja uczniów klas I- III z wykorzystaniem nowych technologii

Aktywizacja uczniów klas I- III z wykorzystaniem nowych technologii

Wychowawcy i nauczyciele, na co dzień zadają sobie pytanie co zrobić, aby uczniowie chcieli i lubili się uczyć. Jakie działania należy podjąć, aby rozbudzić w nich potrzebę odkrywania nowych, niezbadanych jeszcze obszarów? Jak zorganizować proces dydaktyczny, aby uczeń chciał w nim uczestniczyć w sposób jak najbardziej aktywny? Co zrobić, aby nie usłyszeć „ ale ta szkoła jest nudna” lub „do czego mi się to przyda”?

Zgodnie z założeniami neurodydaktyki, uczenie się to indywidualny proces tworzenia wzajemnych powiązań i osadzenia informacji w pewnym kontekście znaczeniowym. Proces uczenia się powinien bazować na motywacji wewnętrznej ucznia. On sam powinien „chcieć” się uczyć. Neurodydaktyka postuluje, aby nauka była dobrowolna i aktywna. Nauczania przyjazne uczniowi opiera się na jego ciekawości poznawczej, wykorzystuje silne strony mózgu, łączy wiedzę z emocjami i pozwala samodzielnie stawiać pytania i szukać odpowiedzi. Odwołuje się do wielu aktywności i ułatwia łączenie pojedynczych informacji w spójną całość1.

Zastanówmy się przez moment nad tym, jakie podejście mają dorośli, ukształtowani ludzie do spraw, których nie rozumieją lub które nie mają dla nich sensu. Czy z pełnym zaangażowaniem podejmują się zadań zawodowych, w których znaczenie nie do końca jest dla nich zrozumiałe? Podobne podejście do wiedzy mają uczniowie, gdy nie rozumieją do czego można ją wykorzystać. W związku z tym pomyślmy, jak będzie przebiegał proces uczenia się, którą uczeń uważa za bezużyteczną?

W związku z powyższym podczas planowania lekcji należy pamiętać o tym, aby oprzeć je na naturalnej ciekawości świata i aktywności ucznia a przede wszystkim uświadomić uczniom, po co im ta wiedza. Tylko jak to zrobić?

Poszukując metod i sposobów aktywizacji uczniów zastanówmy się, co ich obecnie interesuje, jak również w jakiej rzeczywistości żyją. Jak bardzo rzeczywistość odbiega od tej, w której dorastali obecni nauczyciele? Część świata naszych uczniów jest osadzona w wirtualnym świecie, wykorzystującym nowe technologie. Obowiązkiem nauczyciela jest podążanie za uczniem, wejście w jego świat i próba jego zrozumienia. Dlatego też jako nauczyciele i wychowawcy powinniśmy pobudzić aktywność uczniów na lekcji poprzez wykorzystanie ich naturalnej chęci działania. Możemy tego dokonać wykorzystując to, co jest dla nich znane. Zapewne nieraz musieliśmy przyznać, że nasi uczniowie przerastają nas wiedzą w zakresie posługiwania się technologiami informacyjnymi. To jest ich świat. Dlaczego więc nie wykorzystać tego w procesie dydaktycznym? Dlaczego nie wprowadzić nowych technologii na lekcji i odeprzeć oskarżenia, że szkoła nie przystaje do rzeczywistości w której żyją uczniowie?

Pod przewodnictwem nauczyciela, który ma świadomość znaczenia wewnętrznej motywacji oraz świadomości jak wygląda rzeczywistość w której dorastają nasi uczniowie, jesteśmy w stanie zaktywizować ich na lekcji, wykorzystując narzędzia, które wpisały się już w ich codzienność.

Jedną z metod pobudzającą uczniów do większej aktywności na lekcji jest metoda projektu. Pracując tą metodą w edukacji wczesnoszkolnej zaobserwowałam, że każdy z uczniów był aktywny i brał czynny udział w podejmowanych przez grupę działaniach. Przyjrzyjmy się etapowi zbierania danych. Oprócz wyszukiwania danych dotyczących tematu w różnego typu publikacjach, pokażmy uczniom, jakie strony internetowe są bezpieczne i godne zaufania. Świetnie sprawdzi się tu praca w grupach zadaniowych z wykorzystaniem tabletów czy komputerów. Każda z grup poszukuje wiadomości na stronach internetowych zaproponowanych przez nauczyciela. Jednocześnie możemy poruszyć istotny problem bezpieczeństwa w sieci oraz praw autorskich.

Podczas przygotowania przez uczniów prezentacji wskażmy, z jakich stron można pobierać bezpłatne zdjęcia i ilustracje. Faktem jest, że już uczniowie klasy III są w stanie samodzielnie przygotować prezentacje w programie Power Point.

Aby urozmaicić szkolną rzeczywistość można zaproponować uczniom przeobrażenie się w detektywów. Wspaniałą zabawą będzie wędrówka po szkole w poszukiwaniu zadań ukrytych pod kodami QR. Nie muszę dodawać, ze dzieląc uczniów na zespoły, wręczając im mapę i czytnik kodów, którymi może być tablet czy telefon (warunkiem jest dostęp do internetu), zrealizujemy wiele celów zapisanych w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej. Cóż innego bardziej rozwinie myślenie, niż zagadka logiczna, matematyczna, czy jakakolwiek inna, którą można odkryć dopiero po odczytaniu symbolu na mapie? Podczas odczytywania mapy, uczniowie rozwiną umiejętności dostrzegania stosunków przestrzennych jak również utrwalą kierunki świata. Po dotarciu do kodu, co jest możliwe dzięki współpracy grupy, uczniowie mają za zadanie zeskanować go i odczytać ukryte zadanie. W internecie można znaleźć bezpłatne kreatory kodów QR, które można wykorzystać podczas tworzenia zakodowanych zadań.

Realizacja podstawy programowej z zakresu informatyki również może przyjąć inną formę, niż wykonywanie przez uczniów zadań umieszczonych na płytach wydawnictw. Niezwykle emocjonującym dla uczniów jest programowanie robotów edukacyjnych. Kreatywność i myślenie logiczne to tylko niektóre umiejętności które rozwiniemy wręczając uczniom robota, które wykona czynności zaprogramowane przez ucznia na tablecie lub telefonie. Roboty edukacyjne są proste w obsłudze i nauczyciel, który wcześniej nie miał z nimi do czynienia, bardzo szybko jest w stanie zapoznać się z jego funkcjonowaniem.

Uczniowie są za pan brat z różnego rodzaju grami i aplikacjami instalowanymi na telefonach. Obecnie mamy do wyboru niezliczoną liczbę aplikacji edukacyjnych. Co w takim razie stoi na przeszkodzie, aby zaproponować im aplikacje z zakresu ortografii czy tabliczki mnożenia? Dlaczego by nie zrobić w klasie turnieju z wykorzystaniem aplikacji umożliwiającej grę dwóch graczy jednocześnie? Gwarantuję wiele pozytywnych emocji.

Obecnie każdy telefon wyposażony jest w aparat fotograficzny. Aparaty w starych telefonach rodziców, które często zalegają w szafach i szufladach doskonale sprawdzą się podczas wypraw w teren. Wykorzystując je można stworzyć album zdjęć tematycznych już w klasie I. Podczas spacerów uczniowie wykonują zdjęcia, następnie uczą się je przesyłać na komputer i drukować. Stary telefon skrywa w sobie jeszcze jedno ciekawe urządzenie, które nauczyciel może wykorzystać na lekcji. Jest to kamera. Jest to świetne narządzeni do wykonania na przykład krótkiego reportażu z klasowego święta. Proste wykorzystanie kamery na lekcji pobudzi wyobraźnie uczniów, zobliguje do współpracy oraz pobudzi kreatywne myślenie. Zwróćmy uwagę ile nowych umiejętności mogą zdobyć poprzez wykorzystanie tak prostego urządzenia jak telefon?

W internecie możemy znaleźć informacje praktycznie na każdy temat. W każdej chwili możemy na lekcji „przenieść się” np. do obserwatorium astronomicznego czy do lasu w celu obserwacji zwierząt gromadzących się przy paśniku. Nie bójmy się wykorzystać gotowych, wartościowych materiałów gromadzonych na licznych stronach edukacyjnych i naukowych. Po selekcji treści przez nauczyciela, jesteśmy w stanie zaprezentować uczniom prawdziwe perełki. Warto, by ciekawy film edukacyjny, darmowy audiobook czy gry dydaktyczne stały się elementem poglądowym lekcji.

Niezwykle ciekawym jest wykorzystanie gotowych generatorów gier typu karcianego. Dzięki nim uczniowie samodzielnie mogą zaprojektować karty do gry, wpisać pytania i odpowiedzi. Narzędzie to świetnie sprawdzi się jako sposób utrwalenia materiału. Uczeń podczas prac z kreatorem nawet nie zauważy, że właśnie utrwala materiał.

Powyżej zaprezentowano tylko kilka przykładów wykorzystania nowoczesnych technologii na lekcjach w klasach I-III. Aktywizacja uczniów klas edukacji wczesnoszkolnej (i starszych) z wykorzystaniem technologii jest oczywiście tylko małym fragmentem szerokiego wachlarza metod pobudzających do aktywności uczniów. Podczas ich doboru nauczyciel powinien się kierować tym, aby jak najbardziej współgrały one z rzeczywistością ucznia, gdyż łatwiejszym stanie się zauważenie zależności z którymi się styka. Pamiętajmy, że na pobudzenie aktywności własnej ucznia silnie wpływa współdziałanie w grupie. Poprzez prawidłowe zaplanowanie pracy uczniów na lekcji z wykorzystaniem nowych technologii zmotywuje również uczniów do współpracy i współdziałania. Wystarczy zaproponować im wykonanie projektu.

Inne formy i sposoby organizacji pracy uczniów klas I – III zaproponowałam w mojej innowacji pedagogicznej „ Świat to my”, która została opracowana w oddzielnym artykule.

Literatura:
1. M. Żylińska, Neurodydaktyka, czyli nauka przyjazna mózgowi.
2. J. Okuniewska, J. Apanasiewicz, Projekty w edukacji wczesnoszkolnej. Poradnik dla nauczyciela klas I -III.