ADHD - problem współczesnych czasów

ADHD to zaburzenie, które stało się wielkim problemem współczesnych czasów. Rośnie liczba dzieci, u których diagnozowane jest to schorzenie. Na jego temat powstało wiele mitów i teorii. Walcząc z nim, warto jednak opierać się na fachowej wiedzy i badaniach, bo tylko w ten sposób można pomóc dziecku borykającemu się z nadpobudliwością psychoruchową. W Europie i Ameryce badania nad tym schorzeniem trwają od ponad stu lat. Pierwsze próby jego zdefiniowania podjął w roku 1902 George Frederic Still. Ten wybitny lekarz, na podstawie własnej praktyki, opisywał dzieci trudne, nad którymi dorośli nie mogli zapanować i które wykazywały wielką ruchliwość i nieprzystosowanie społeczne. Obserwacji poddał dwudziestu pacjentów, głównie chłopców. Wybrał dzieci z normalnych rodzin. Chciał mieć pewność, że na zaburzenia uwagi i nadmierną ruchliwość nie miało wpływu patologiczne środowisko. Jego obserwacje posłużyły innym naukowcom. Still był jedną z pierwszych osób, które zwróciły uwagę na problem nadpobudliwości.
ADHD znane jest na całym świecie, we wszystkich kulturach i dotyczy około 3-10% dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Nie jest to typowo dziecięce zaburzenie, ponieważ niektóre jego objawy utrzymują się u osób dorosłych. Ważne jest, by schorzenie zdiagnozować jak najszybciej. W ten sposób można skutecznie pomóc osobie cierpiącej na nadpobudliwość. ADHD ma wiele nazw i określeń. Specjaliści nazywają je między innymi: zespołem nadpobudliwości psychoruchowej, zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, zespołem hiperkinetycznym wieku dziecięcego, zespołem nadruchliwości, zespołem minimalnego uszkodzenia mózgu, zespołem minimalnej dysfunkcji mózgu, zespołem zaburzeń hiperkinetyczno-odruchowych, zaburzeniami z deficytem uwagi i hiperaktywnością, lekką encefalopatią, wczesnodziecięcym zespołem psychoorganicznym, nerwowością dziecięcą czy zespołem deficytu uwagi i nadruchliwości (ZDUN). Stosuje się także międzynarodową klasyfikację Światowej Organizacji Zdrowia ICD -10, w której ADHD funkcjonuje jako Hyperkinetic Disorder, czyli zespół hiperkinetyczny. Lekarze i pedagodzy posługują się również nazewnictwem Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (DSM-IV TR). Skrót ADHD pochodzi właśnie od Attention Deficit Hyperkinetic Disorder, co oznacza: zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi.
Naukowcy zajmujący się problemem ADHD, definiując schorzenie, kładą nacisk na jego różne aspekty. Wolfram uważa, że jest to zachwianie samokontroli zachowań i nieumiejętność dostosowania się do norm społecznych. Ignatowicz zwraca natomiast uwagę na typowe dla zespołu hiperkinetycznego objawy, czyli: nadmierną ruchliwość, impulsywność i zaburzenia uwagi. Cooper i Deus kładą nacisk na to, że problem nadpobudliwości dotyka także dorosłych. Charakteryzują nadpobudliwość psychoruchową jako trudności poznawcze oraz poważne zaburzenia zachowania, przejawiające się w najważniejszych aspektach życia i uniemożliwiające normalny rozwój, a także życie w społeczeństwie. Najważniejszą cechą zaburzenia jest na pewno brak kontroli własnych zachowań. Dziecko dotknięte zespołem hiperkinetycznym nie panuje nad swoimi emocjami. Bardzo często, z powodu niewłaściwego zachowania, nie potrafi się podporządkować szkolnemu regulaminowi i przez to ma problemy w nauce.
Typowe objawy ADHD to nadmierna impulsywność i aktywność ruchowa oraz zaburzenia koncentracji. Żeby określić, czy pacjent cierpi na zespół hiperkinetyczny, trzeba zbadać, kiedy wystąpiły niepokojące sygnały i jak długo trwają. Jeśli pojawiły się przed szóstym rokiem życia i utrzymują się dłużej niż sześć miesięcy, można podejrzewać, że pacjent cierpi na nadpobudliwość psychoruchową. Osoba dotknięta ADHD nie potrafi zapanować nad reakcjami ani przemyśleć swojego zachowania. U dziecka cierpiącego na nadpobudliwość psychoruchową najpierw pojawia się bodziec, a zaraz później reakcja na daną sytuację. Nadpobudliwość psychoruchowa sprawia również, że nadmiernie ruchliwe dzieci mają problemy w nauce, bo nie potrafią zaplanować pracy. Nadmierna impulsywność uniemożliwia wykonanie zadania, bo powoduje, że uczeń nie koncentruje się na swoich obowiązkach bądź o nich zapomina. Kolejny problem stanowi fakt, że osoby dotknięte cierpiące na zespół hiperkinetyczny nie umieją przewidywać konsekwencji swoich działań ani kontrolować emocji. Z nadmierną impulsywnością wiąże się także niemożność łączenia ze sobą poszczególnych wydarzeń. Jeśli rodzić chce nagrodzić nadpobudliwe dziecko, musi to zrobić zaraz po wydarzeniu zasługującym na pochwałę. W innym wypadku nie będzie ono wiedziało, z jakiego powodu zostało nagrodzone. Te problemy wynikają z nadmiernej impulsywności, która bardzo komplikuje życie małego wychowanka. Kolejnym typowym dla ADHD objawem jest nadmierna aktywność ruchowa. Nadpobudliwe dzieci bardzo często w czasie lekcji chodzą po klasie. Nie potrafią się uspokoić nawet w czasie oficjalnych sytuacji. Dzieci cierpiące na ADHD, próbując rozładować nadmiar energii, bardzo często wpadają na różne przedmioty czy domowników, a biegając po szkolnym korytarzu potrącają kolegów lub nauczycieli. Nadruchliwość jest oczywiście niezależna od dziecka. Nie potrafi ono nad nią zapanować. Trzecim objawem typowym dla zespołu hiperkinetycznego są zaburzenia uwagi. Osoby cierpiące na ADHD nie umieją się skoncentrować, mają problemy ze słuchaniem, nie potrafią się skupić na rozmowie. Z zaburzeniami uwagi łączy się niemożność przystosowania do ustalonych reguł. Dziecko nie jest w stanie pojąć szkolnego regulaminu i dostosować się do ogólnie panujących zasad.
ADHD to zaburzenie ujawniające się u coraz większej liczby dzieci. Ważne jest, by szybko je zdiagnozować, bo tylko wtedy można podjąć odpowiednie leczenie, które zniwelowałoby negatywne objawy tego schorzenia. Dzięki temu można pomóc dziecku i sprawić, że nie będzie się czuło wyalienowane wśród normalnie rozwijających się rówieśników.