Jak podczas zabaw rozwijać u dzieci skupienie uwagi?
Kochani... Cała edukacja przedszkolna zmierza do "zaopatrzenia" dzieci w konkretne zdolności i umiejętności, które ułatwią im pozytywny start w szkole. Szereg tych umiejętności zawarty jest m.in. w Podstawie Programowej Wychowania Przedszkolnego. Ja poniżej pragnę zaprezentować Państwu proste sposoby na rozwijanie umiejętności skupienia uwagi. Jest to niezwykle istotne, bowiem dziecko praktycznie w każdym środowisku, w którym przebywa, powinno wiedzieć, czego oczekuje od niego otoczenie.
Codziennie obcujemy z innymi ludźmi, wymieniamy komunikaty. To ważne, by dziecko wiedziało, co mówi do niego rodzic, o co prosi. By słyszało, jaki plan na zabawę mają rówieśnicy. Aż w końcu, by było gotowe do dłuższego skupienia, by usłyszeć co mówi do niego nauczyciel, zapamiętać i wykonać. A polecenia nieraz są złożone! Jak więc w prosty sposób, w toku codziennych zajęć, stymulować skupienie uwagi? Proponuję poniższe zabawy :)
rodzice wymyślają 3-4 krótkie dźwięki i przypisują im (najlepiej wspólnie z dzieckiem) konkretne czynności, które dziecko ma wykonać: np. STUK (uderzenie płaską dłonią o kolana), PUK (pukanie kostkami palców o blat), BUM (uderzenie pięścią o kolana), TUP (uderzenie stopą o podłoże); zadaniem dziecka jest zapamiętanie czynności odpowiadającej konkretnemu sygnałowi słownemu i właściwe na niego zareagowanie; rodzic "wydaje" konkretne polecenia- dziecko reaguje; np. STUK-STUK-TUP-PUK;
rodzic i dziecko stoją naprzeciwko siebie w parach; w zabawie tej dotykamy części ciała swojego, ale również partnera wydając polecenia, np. "mój nos" (każdy dotyka swojego nosa), "twój brzuch" (dotykamy brzucha partnera); itd.
rodzic wybiera 3 przedmioty znajdujące się w domu, które coś łączy (ważne by ten element wspólny nie był oczywisty!), a następnie prosi dziecko by odkryło kod, którym kierował się rodzic np. książka edukacyjna, komputer, film przyrodniczy- jako źródła wiedzy, dzieci powiedzą "bo możemy z tego uzyskać informacje"; szmatka-płyn do mycia-wiadro- "bo służy do sprzątania"; ananas-auto-akwarium- "bo te rzeczy zaczynają się na a"; my w przedszkolu bawimy się w ten sposób wybierając 3-4 osoby, które coś łączy (element stroju, wspólne inicjały, upodobania, zajęcia dodatkowe na które dzieci chodzą...); fajnie można tu również wykorzystać materiał niewidoczny (słowa)- podajemy dzieciom zestaw 3-4 słów; parę z nich coś łączy, jeden nie pasuje- należy odkryć ten niepasujący, np. "ananas-banan-mango-jabłko" (jabłko-bo nie jest egzotyczne); "bałwan-lód-czajnik-śnieżka" (czajnik, nie jest zimny);
w tej zabawie może wziąć udział cała rodzina: siadamy w kole, odliczamy RAZ-2-3, RAZ-2-3, równocześnie podając piłkę osobie obok (podajemy piłkę jedynie na "raz");
również w kole możemy podawać sobie mały dzwonek, by nie zadzwonił :)
"popatrz i narysuj takie samo"- rodzic rysuje jakiś obrazek (na początku łatwy, nie zawierający zbyt dużo szczegółów), pokazuje przez chwilę ilustrację dziecku. Zadaniem dziecka jest zapamiętanie rysunku i jego odtworzenie z pamięci;
"o którym obrazku mówię?"- rodzic może wydrukować lub narysować parę podobnych do siebie obrazków; zaczyna o nich opowiadać. Zadaniem dziecka jest odkrycie, o którym obrazku mówi rodzic (na początek podajemy jak najwięcej szczegółów wspólnych dla wszystkich obrazków, by dziecko musiało się trochę natrudzić);
"narysuj to, co usłyszałeś"- bardzo wdzięczna zabawa z wykorzystaniem dźwięków przyrody, urządzeń, ale również muzyki klasycznej; puszczamy dziecku dźwięk- zadaniem dziecka jest jego rozpoznanie i narysowanie. Bardzo fajnie rozwija się tu również wyobraźnia, szczególnie przy fragmentach muzyki klasycznej czy relaksacyjnej- jednej osobie smutny dźwięk skojarzy się z ciemnym lasem, innemu z płaczem, jeszcze innemu ze zgubieniem ulubionego misia...;
"architekt i rysownik"- jedna osoba jest architektem (rządzi, decyduje), druga- rysownikiem. Architekt ma wizję projektu, więc wydaje polecenia rysownikowi co i jak, w jakim miejscu ma narysować;
"Byłem w sklepie i widziałem..."- każdy uczestnik zabawy zaczyna swoją wypowiedź od zdania "byłem w sklepie i widziałem..." i mówi co, np. "dużo wózków"; kolejna osoba wypowiada zdanie uzupełnione przez poprzednika i dodaje swój pomysł, np. "byłem w sklepie i widziałem dużo wózków i panią w dużych okularach..." itd itd. Fajnie w tej zabawie dołączyć jakieś śmieszne gesty ilustrujące to, co się widziało; zabawę można modyfikować, nie musi być tylko sklep ("byłem w ZOO... byłem na podwórku....");
"Wstają i tańczą...."- wesoła rodzinna zabawa, w której wykazujemy się wiedzą na temat członków rodziny, ale również dowiadujemy się o nich nowych rzeczy :) zabawę prowadzi jedna osoba, która jest również uczestnikiem. Prowadzący mówi "wstają i tańczą wszyscy, którzy.... np. lubią mleko, się dziś wyspali, kochają książki, jedli dziś płatki, mają dziś dobry humor... itd);
"Rysujemy wg poleceń"- wszyscy uczestnicy mają kartki i ołówki; prowadzący wydaje polecenie gdzie i co należy narysować- uczestnicy bez patrzenia w kartki innych, słuchając poleceń, rysują- sprawdzamy twórczość :)
przed dzieckiem kładziemy parę kartek, na których umieszczone są różne proste wzory (np. słonko, dom, kwiat), rysujemy wybrany wzór na plecach dziecka- jego zadaniem jest wskazanie, który obrazek namalowano na jego plecach;
do tej zabawy potrzebne są co najmniej 3 osoby; najlepiej jak rodzic i dziecko stoją w parze naprzeciw siebie a drugi rodzic jest prowadzącym (przynajmniej na początku); osoby w parze patrzą na siebie bardzo dokładnie, zapamiętują szczegóły swojego wyglądu a następnie odwracają się do siebie plecami; prowadzący zadaje osobom w parze naprzemiennie pytania (od łatwych do trudnych), np. "jakiego koloru miał spodnie tata? jaką ozdobę miała na głowie córka?";
rodzic i dziecko stoją naprzeciwko siebie w parze; wykonują polecenia prowadzącego "trzymaj"- łapią się za ręce, "puść"- puszczają; polecenia wydawane są coraz szybciej :)
"Przyjrzyj się uważnie i znajdź coś, co...."- rodzic określa parę cech wybranej przez siebie rzeczy w domu, zadaniem dziecka jest jej odnalezienie;
w tej zabawie może brać udział cała rodzina- "Piłka w prawo-piłka w lewo"; uczestnicy siedzą w kole, jedna osoba prowadzi (również może grać). Uczestnicy podają sobie piłkę wg słów prowadzącego, np. "piłka w prawo, piłka w prawo, piłka w lewo, piłka w prawo..." itd;
"szybko, szybko"- prowadzący "rzuca" kategorię i wskazuje osobę, która ma udzielić odpowiedzi, np. "zwierzę"- kot, "ryba"- karp, itd. Zabawę można modyfikować, np. "3 oznaki wiosny"- ....., "5 rzeczy na k".....;
"Co się przyśniło tacie?"- prowadzący ma w dłoniach dużą kopertę, a w niej obrazki; wolno je wyciąga, a uczestnicy jak najszybciej muszą odgadnąć co na nich jest;
UWAGA!! Żeby było wesoło, rodzinnie, ciepło i fajnie- ZMIENIAMY PROWADZĄCYCH :) nie tylko rodzic ćwiczy u dziecka skupienie uwagi, ale też przekazuje pałeczkę rządzącego w ręce dziecka :)