Co z tą GOTOWOŚCIĄ SZKOLNĄ?
Dojrzałość szkolna według M. Kwiatowskiej to gotowość dziecka do rozpoczęcia nauki w szkole, która polega na gotowości dziecka do podjęcia nowych zadań, jak i na zdolności przystosowania się do nieznanego środowiska oraz ogólnie zmienionej sytuacji życiowej. Na dojrzałość szkolną składają się:
1. dojrzałość emocjonalno-społeczna – to zdolność podporządkowania się wymaganiom szkoły, łatwość nawiązywania kontaktów z rówieśnikami, równowaga psychiczna., gotowość do współpracy w grupie, umiejętność przestrzegania obowiązujących reguł, odpowiednia motywacja do podejmowania aktywności zadaniowych, samodzielność w zakresie samoobsługi
2. dojrzałość umysłowa – to adekwatny do wieku zasób słownictwa i wiedzy o najbliższym otoczeniu, prawidłowo wykształcone procesy percepcyjne i myślowe, wyrobiona zdolność koncentracji uwagi, chęć do nauki pisania i czytania, umiejętność wypowiadania się na określony temat.
Jakie więc umiejętności musi posiadać dziecko o którym można śmiało powiedzieć, iż jest gotowe do podjęcia nauki w szkole? A no umiejętności tych jest dużo. Poniżej przedstawiam Państwu ich podział ze względu na 4 główne obszary wyodrębnione w Podstawie Programowej Wychowania Przedszkolnego (obszar rozwoju fizycznego, emocjonalnego, społecznego oraz poznawczego):
FIZYCZNY OBSZAR ROZWOJU
W zakresie SAMOOBSŁUGI:
• umie poprawnie się umyć (w tym zęby), wytrzeć ręcznikiem, uczesać włosy
• jest w stanie samodzielnie i w przyjęty sposób korzystać z toalety
• potrafi samodzielnie się ubrać i rozebrać
• nakrywa do stołu i sprząta po posiłku
• utrzymać porządek w miejscu, w którym przebywa
MOTORYKA DUŻA (sprawność dużych partii mięśniowych):
• sprawnie biega, wbiega bez trudu po schodach
• swobodnie i sprawnie chwyta, rzuca, kopie piłkę
• sprawnie skacze na prawej i lewej nodze; skacze przez skakankę
• przechodzi stopa za stopą wzdłuż skakanki/linii
• może iść na palcach na odległość 3 m nie dotykając piętami podłogi
• potrafi płynnie przejść po równoważni
• wykonuje ruchy naprzemienne
• bez problemu pokonuje tor przeszkód
• utrzymuje prawidłową postawę ciała
• bierze udział w zabawach ruchowych
MOTORYKA MAŁA (precyzyjne ruchy dłoni i nadgarstka):
• ma prawidłowo ukształtowany chwyt pisarski
• potrafi obrać banan i mandarynkę ze skórki
• przypina klamerkami chustkę do sznurka
• potrafi siekać nożem jarzyny
• nakręca nakrętkę na dużą śrubkę lub na butelkę
• potrafi tworzyć rysunki tematyczne ( rysując i pisząc dziecko wykonuje ruchy dłonią, uruchamia nadgarstek)
• sprawnie lepi z plasteliny( wałeczkami wylepia kontur obrazka, figurki)
• wycina nożyczkami różne kształty, w tym figury geometryczne
• maluje farbami np. siebie
• umie drzeć papier ( wydziera proste kształty)
• buduje z drobnych klocków
• rysuje szlaczki, znaki literopodobne
• pisze litery
EMOCJONALNY OBSZAR ROZWOJU
• reaguje w sposób adekwatny do sytuacji
• używa różnorodne określenia emocji, stosuje różne formy wyrazu swoich emocji (ekspresja plastyczna, taniec, ruch, rzeźba itp.) • dostrzega potrzeby i uczucia innych ludzi
• potrafi zaadaptować się w nowych sytuacjach (np. w nowej grupie dzieci)
• odróżnia zachowanie dobra od złego ( ocenia innych )
• umie ocenić swoje zachowanie jako właściwe, niewłaściwe
• potrafi przyznać się do winy
• jest w stanie przewidzieć skutki swojego niewłaściwego zachowania
• stosuje strategie radzenia sobie z różnymi emocjami
SPOŁECZNY OBSZAR ROZWOJU
• potrafi się przedstawić i podać swój adres zamieszkania PRZESTRZEGANIE ZASAD:
• chętnie przebywa w grupie z przestrzeganiem umów społecznych
• przestrzega reguł zabaw i gier planszowych i ruchowych
• doprowadza zdanie do końca, nawet gdy napotka problemy ZABAWA:
• zdolność do zabaw tematycznych: zabawa jest zorganizowana, rozbudowana w ciąg zdarzeń
• dzieli się zabawkami, pożycza niezbędne przedmioty
RELACJE JA – INNI
• bierze udział w grach opartych na współzawodnictwie
• wzrasta znaczenie autorytetu osób innych niż rodzice
• używa adekwatnie zwrotów grzecznościowych
• posiada w grupie przyjaciela, ma ulubionego kolegę/ koleżankę
• jest śmiałe w kontaktach z innymi
• potrafi porozumieć się z innymi w ważnych sprawach ( komunikuje swoje potrzeby, zamierzenia, umie słuchać )
• ma rozeznanie co do wartości: to moje, to twoje, to nasze
• zachowuje dystans wobec osób dorosłych (zwraca się formą Pani )
• współpracuje z innymi dziećmi podczas prac zespołowych
POZNAWCZY OBSZAR ROZWOJU
MYŚLENIE:
• myślenie konkretne (oparte na spostrzeżeniach, zmysłowo – ruchowe, czynnościowe oraz oparte na wyobrażeniach, konkretno – obrazowe), a także abstrakcyjne (oparte na mowie)
• myślenie przechodzi na poziom konkretno – wyobrażeniowy (Myśli dziecka mogą dotyczyć nie tylko tego, co dzieje się w danej chwili, ale także tego, co było lub ma nastąpić, o ile znalazło się to w jego obszarze doświadczeń)
• dzieci uczą się pojęcia liczby, kształtu, wielkości, a także terminów odnoszących się do pojęć związanych z orientacją w czasie i przestrzeni
• zdolne do wnioskowania, rzadziej uzasadniania
• pod wpływem działań, rozumowanie staje się bardziej logiczne, jeśli treść myślenia nie wykracza poza obszar wiedzy dziecka
• podstawowymi czynnościami myślowymi dziecka są: porównywanie, szeregowanie, klasyfikowanie: - szeregowanie: odnajdywanie różnic między obiektami; - klasyfikowanie: wykrywanie podobieństw między elementami zbioru; -porównywanie obiektów prowadzi początkowo do wykrywania różnicujących je cech, do przeciwstawiania ich sobie. Proces ten rozpoczyna czynności szeregowania
PERCEPCJA WZROKOWA:
• odnajduje szczegóły różniące dwa obrazki
• odnajduję podobieństwa między dwoma obrazkami
• składa trudny obrazek bez wzoru
• wskazuję różnicę pomiędzy podobnymi literami i cyframi
• odnajduję wśród innych dwie takie same cyfry
• rozpoznaję małe litery ( drukowane i pisane )
PAMIĘĆ:
• potrafi wykonać złożone polecenia (3etapowe), np. połóż najpierw ołówek na krześle, podnieś ołówek, odłóż na stół;
• śpiewa zapamiętane piosenki/ recytuje wiersze
• wykonuje zadania według podanej instrukcji
• potrafi skupić się do końca na wykonywanym zadaniu (doprowadza zadanie do końca)
MOWA:
• mowa jest płynna i poprawna, z bogatym zasobem słów i dużą chęcią do wypowiadania się
• posługuje się zdaniami rozwiniętymi
• opowiadając o obrazku wymienia nazwy czynności i stanów
• dostrzega związki między postaciami
• zadaje poprawne pytania związane z opowiadaniem
• potrafi opowiedzieć historyjkę obrazkową
• rozumie treść opowiadania - formuje główną myśl
• potrafi opowiadać, przewidzieć dalszą część opowiadania, formułuje coraz dłuższe wypowiedzi na różne tematy związane z przeżyciami, zdarzeniami, zjawiskami, treścią literatury dziecięcej, filmu • mówi poprawnie pod względem gramatycznym, stylistycznym, fleksyjnym ( w wypowiedziach stosuje wszystkie części mowy)
• dzieli zdanie na wyrazy
• dzieli wyraz na sylaby i łączy sylaby w wyraz
• wyodrębnia głoski w prostych wyrazach w wygłosie (końcową głoskę w wyrazie) i nagłosie (pierwszą głoskę) wyrazu
• dzieli wyraz na głoski i łączy głoski w wyraz
• rozumie polecenia kierowane w języku obcym;
KOMPETENCJE MATEMATYCZNE:
• potrafi wskazać różnice w dwóch podobnych obrazkach
• nazywa i odwzorowuje figury geometryczne
• dorysowuje brakujące elementy
• stosuje już większość reguł poprawnego liczenia: przestrzega reguły jeden do jednego, wymienia liczebniki we właściwej kolejność, utrwala podwójne znaczenie ostatniego wypowiadanego liczebnika • dostrzega regułę niezależności porządkowej: wie, że można zacząć liczenie od początku lub od końca, a wynik liczenia się nie zmieni.
• zaczyna dostrzegać, że przestawianie przedmiotów lub sposób liczenia nie ma wpływu na wynik
• porównuje liczebność zbiorów poprzez łączenie w pary lub przeliczenie
• dodawanie i odejmowanie: potrafi ustalić wynik dodawania i odejmowania, licząc na palcach lub innych zbiorach zastępczych
• zna cyfry od 0 – 10 oraz stosuje znaki matematyczne równości, mniejszości, większości, dodawania, odejmowania
• poprawnie dodaje i odejmuje
• zna i stosuje liczebniki porządkowe
• klasyfikuje przedmioty na poziomie kolekcji
• dzieli przedmioty w obszerne zbiory (np. owoce, budowle)
• poprawnie układa wzór według podanego rytmu
• sprawnie i szybko wykonuje złożone polecenia
ORIENTACJA W SCHEMACIE SWOJEGO CIAŁA ORAZ W PRZESTRZENI:
• potrafi odtworzyć skomplikowany wzór w przestrzeni i na płaszczyźnie na podstawie
• rozumie pojęcia związane z przestrzenią
• prawidłowo wskazuje stronę prawą i lewą własnego ciała
• orientuje się w schemacie ciała osoby stojącej naprzeciwko
• potrafi poruszać się w wyznaczonym kierunku na polecenie słowne ( w przód – w tył, w bok, w prawo – w lewo)
• potrafi określić wzajemne położenie przedmiotów względem siebie
• posługuje się określeniami dotyczącymi położenia przedmiotów w przestrzeni: na, pod, nad, między, na prawo, na lewo
• orientuje się w kierunkach na płaszczyźnie i wyznacza: górę/dół kartki, prawy/ lewy bok kartki, dolny/ górny róg kartki.
ROZWÓJ INTELEKTUALNY:
• czyta pojedyncze litery lub słowa;
• dzieli wyrazy na sylaby
• wie ile wyrazów jest w zdaniu
WIEDZA OGÓLNA:
• wie, jak się nazywa kraj w którym mieszka
• wymienia wszystkie symbole narodowe
• zna pory roku w prawidłowej kolejności
• zna dni tygodnia w prawidłowej kolejności
• wie, jak zachować bezpieczeństwo w różnych sytuacjach