Kultura fizyczna dzieci i młodzieży w świetle literatury

KULTURA FIZYCZNA DZIECI I MŁODZIEŻY
W ŚWIETLE LITERATURY.

Już od pierwotnych dziejów ludzkości sprawność fizyczna stanowiła dla człowieka ogromną wartość. Siła mięśni była wówczas jedynym źródłem energii niezbędnej do zaspokojenia potrzeb: zdobywania pożywienia, budowania osiedla, obrony, walki. Można więc zakładać, iż surowe warunki życia nie tylko nadawały szczególna rangę wszechstronnemu usprawnianiu organizmu człowieka, ale jednocześnie na drodze doświadczenia kształciły określoną hierarchię sprawności ruchowych z punktu widzenia użyteczności. Z biegiem czasu ćwiczenia fizyczne wspomagały wyrabianiu wartościowych cech charakteru oraz kształtowały ludzki organizm. Wychowanie fizyczne ma uwrażliwić wychowanków na piękno i estetykę, powinno rozwijać wdzięk i urok, a także dostarczać zadowolenia oraz przyjemnych wzruszeń. . Potrzeba aktywności fizycznej i ruchu jest u człowieka głęboko zakorzeniona.
Ruch jest podstawowym warunkiem utrzymania zdrowia (które jest największą wartością w życiu człowieka). od najwcześniejszych lat życia do późnej starości, ruch jest naturalną, fizjologiczną potrzebą człowieka występującą w ciągu całego jego życia, a przejawiającą się przez różne formy aktywności. Powoduje on przyrost masy mięśniowej, korzystnie oddziałuje na układ oddechowy, krążenia, kostno - stawowy, pokarmowy. Człowiek, który ćwiczy, a więc biega, skacze, rzuca, jeździ na rowerze, na nartach pływa i wykonuje wiele innych czynności ruchowych jest bardziej sprawny i zahartowany od niećwiczącego. Jego sylwetka jest zgrabna, piękna. Towarzyszy mu przy tym pogodny nastrój i jest mile widziany w kręgu przyjaciół. Nic zatem dziwnego, że człowiek normalnie rozwijający się pragnie posiadać wysoka sprawność, to znaczy być silnym, zwinnym, zręcznym i wytrzymałym w miarę możliwości. Sprawność tę utrzymać można poprzez aktywność fizyczną, kulturę fizyczną- szeroko rozumianą, poprzez zajęcia sportowe, po prostu sport.
Chcąc wyjaśnić pojęcie kultury fizycznej można powiedzieć, że stanowi ona wyraz postawy wobec własnego ciała oraz uczestnictwa w procesie rozwoju, doskonalenia i pomnażania wartości i jego struktury i funkcji Wychowanie fizyczne rozumiane jest jako wychowanie poprzez kulturę fizyczną i dla niej. W nowoczesnym rozumieniu wychowania fizycznego jest wywieranie wpływu wychowawczego na postawę wychowanków, polegające na wytwarzaniu pozytywnych nastawień wobec kultury fizycznej.
Sport jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych ludzkich aktywności wpływających na postawę dziecka, młodego człowieka. Jest rozumiany jako powszechna aktywność ruchowa, jako szkoła charakteru i fundament psychofizycznej sprawności. Jest pojęciem wieloznacznym. Wszelkie próby uściślenia jego znaczenia przez dodawanie takich przymiotników, jak: masowy, młodzieżowy, amatorski, rekreacyjny, wyczynowy itp. nie spełniły oczekiwań, a ujawniły jedynie sprzeczności w obrębie tej dziedziny kultury. Ze względu na motywy zainteresowań sport może występować jako: widowisko, środek w procesie wychowania i ochrony zdrowia (sport instrumentalny) oraz jako wartość sama dla siebie, której celem jest wynik sportowy.
Sport miał być nie tylko środkiem hartowania ciała, ale przede wszystkim uniwersalną metodą wychowania człowieka w duchu pokoju. Tę ideę właśnie sformułował francuski arystokrata Pierre de Coubertin.
Sport i rozwój dziecka są od siebie zależne i muszą się wzajemnie uzupełniać. Dlatego sport dzieci rozpoczynający się wcześniej jest długotrwałym procesem pedagogicznym, który przyczynia się do wszechstronnego rozwoju trenujących dzieci, a możliwości osiągnięcia wysokich wyników sportowych zakłada się dopiero w dalszej perspektywie. Racjonalny trening bez nadmiernych wysiłków nie przynosi dzieciom i młodzieży ujemnych czy choćby niepokojących efektów, a przeciwnie powoduje korzystne prace przystosowawcze, upodobniające młody organizm w jego reakcjach do organizmu dorosłego.
Lekarze w swoich wypowiedziach na temat sportu dzieci i młodzieży najczęściej poruszają potrzebę profilaktyki zdrowotnej wskazując na konieczność chronienia intensywnie pracującego młodego organizmu przed schorzeniami, wadami rozwojowymi, urazami sportowymi. Profilaktyka taka jest szczególnie ważna, ponieważ przy dużym obciążeniu zmniejsza się odporność dziecka na choroby. Specjalizowanie zaś jednej funkcji osobnika znajdującego się w okresie wzrastania, doprowadza do ich większego rozwoju często kosztem innych funkcji. Mówiąc o wartościach wychowawczych sportu dzieci i młodzieży należy wspomnieć o tym, że charakter działalności sportowej wymaga od młodych osób ujawnienia inicjatywy i kształtuje w nich czynne postawy wobec otoczenia, inaczej mówiąc wyrabia aktywność postępowania. W tym też należy upatrywać główną przewagę zajęć sportowych w szkole nad tradycyjnym wychowaniem fizycznym.
Żaden inny sposób nie jest wystarczający przy wspomaganiu zdrowia. Żadne przemyślenia intelektualne czy liczne dysputy, ani medytacje czy skomplikowane procedury psychoterapeutyczne, najlepsze odżywianie lub leki nie zastąpią w żadnej mierze ruchu.
„Ruch jest w stanie zastąpić każdy lek, ale żaden lek nie zastąpi ruchu" Więc ruch i aktywność fizyczna muszą być najpierw. Są one jakby filarem i podstawą zdrowia, więc muszą być najważniejszym i elementami strategii promocji zdrowia. Popełniamy często błąd uzależniając aktywność ruchową od obiektów sportowych, sprzętu. To oczywiście są rzeczy bardzo potrzebne, tyle że tak naprawdę decyduje o podjęciu i kontynuacji ćwiczeń motywacja. Człowiek a zwłaszcza dziecko musi chcieć coś robić. Jest to sfera jego decyzji, która często też zależy od jego bezpośredniego otoczenia: szkoły, lekarza, nauczyciela. Najważniejszą sprawą jest, aby każdy świadomie chciał uczestniczyć w rozwoju własnej kultury fizycznej.