Program nauczania techniki dla uczniów klasy VII szkoły podstawowej z orzeczeniem o niepełnosprawności intelektualnej w stopniu lekkim

1. Wprowadzenie.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz. U. z 2019 r., poz. 639) nauka drugiego języka obcego nowożytnego nie dotyczy uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim uczęszczających do szkoły podstawowej specjalnej, oddziału specjalnego w szkole podstawowej ogólnodostępnej, szkoły podstawowej ogólnodostępnej, oddziału integracyjnego w szkole podstawowej ogólnodostępnej lub szkoły podstawowej integracyjnej, przy czym na wniosek rodzica lub pełnoletniego ucznia uczeń ten może uczyć się drugiego języka obcego nowożytnego. Jeżeli uczeń nie uczy się drugiego języka obcego nowożytnego, uczęszcza na zajęcia z techniki. Ramowe plany nauczania dla klasy VII i VIII nie przewidują jednak techniki.
Przepisy ministerialne nie rozstrzygają, na jakich zasadach powinna być organizowana nauka techniki dla uczniów klas VII z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Nie ma w przepisach wskazówek dotyczących realizacji zajęć techniki z uczniem, który nie będzie uczył się drugiego języka. Przepisy nie określają precyzyjnie ani liczby godzin zajęć, ani form realizacji (grupowo, indywidualnie), ani zasad oceniania.
2. Charakterystyka programu.
W tej sytuacji dyrektor szkoły zdecydował o sposobie realizacji tego zadania. Program będzie realizowany się w ilości 1 godziny tygodniowo z uczniami w formie zajęć grupowych w czasie, kiedy pozostali uczniowie z klasy mają lekcję z języka obcego. Program uwzględnia dotychczas zrealizowane przez ucznia treści z zakresu zajęć technicznych realizowanych we wcześniejszych latach nauki.
Uczniowie z upośledzeniem intelektualnym w stopniu lekkim realizują tę samą podstawę programową, co ich sprawni rówieśnicy. Został on dostosowany do ich potrzeb i umiejętności. Program niniejszy został stworzony dla uczniów Szkoły Podstawowej nr 12 z Oddziałami Integracyjnymi w Chorzowie.
3. Treści nauczania.
Głównym celem techniki według nowej podstawy programowej jest opanowanie przez uczniów praktycznych metod działań technicznych poprzez realizację prostych projektów opartych na przetwarzaniu różnych materiałów przy użyciu odpowiednich narzędzi i urządzeń. Biorąc pod uwagę zalecenia poradni w stosunku do uczniów, program zawiera cele dostosowane do ich indywidualnych potrzeb edukacyjnych.
Treści nauczania – wymagania ogólne:
1. Kultura pracy;
2. Wychowanie komunikacyjne;
3. Inżynieria materiałowa;
4. Dokumentacja techniczna;
5. Mechatronika;
6. Technologia wytwarzania.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

1. Kultura pracy.
Uczeń:
• przestrzega regulaminu pracowni technicznej;
• przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku;
• wyjaśnia znaczenie znaków bezpieczeństwa (piktogramów);
• dba o powierzone narzędzia i przybory;
• współpracuje i podejmuje różne role, pracując w zespole;
• posługuje się nazewnictwem technicznym;
• wykonuje prace z należytą starannością i dbałością;
• jest świadomym i odpowiedzialnym użytkownikiem wytworów techniki;
• śledzi postęp techniczny oraz dostrzega i poznaje zmiany zachodzące w technice wokół niego;
• ocenia swoje predyspozycje techniczne w kontekście wyboru przyszłego kierunku kształcenia.

2. Wychowanie komunikacyjne.
Uczeń:
• bezpiecznie uczestniczy w ruchu drogowym jako pieszy, pasażer i rowerzysta;
• interpretuje znaki drogowe dotyczące pieszego i rowerzysty;
• konserwuje i reguluje rower oraz przygotowuje go do jazdy z zachowaniem zasad bezpieczeństwa.

3. Inżynieria materiałowa.
Uczeń:
• rozpoznaje materiały konstrukcyjne (papier, drewno i materiały drewnopochodne, metale, tworzywa sztuczne, materiały włókiennicze, materiały kompozytowe, materiały elektrotechniczne) oraz elementy elektroniczne (rezystory, diody, tranzystory, kondensatory, cewki itp.);
• określa właściwości materiałów konstrukcyjnych i elementów elektronicznych;
• charakteryzuje materiały konstrukcyjne i elementy elektroniczne;
• stosuje odpowiednie metody konserwacji materiałów konstrukcyjnych;
• dokonuje wyboru materiału w zależności od charakteru pracy;
• dobiera zamienniki materiałowe, uwzględniając ich właściwości. racjonalnie gospodaruje różnorodnymi materiałami;
• rozróżnia i stosuje zasady segregowania i przetwarzania odpadów z różnych materiałów oraz elementów elektrycznych.

4. Dokumentacja techniczna.
Uczeń:
• rozróżnia rysunki techniczne (maszynowe, budowlane, elektryczne, krawieckie);
• wykonuje proste rysunki w postaci szkiców; 3) przygotowuje dokumentację rysunkową (stosuje rzuty prostokątne i aksonometryczne); 4) czyta rysunki wykonawcze i złożeniowe;
• analizuje rysunki zawarte w instrukcjach obsługi i katalogach;
• odczytuje i interpretuje informacje zamieszczone w instrukcjach obsługi urządzeń, na tabliczce znamionowej, opakowaniach żywności, metkach odzieżowych, elementach elektronicznych itp.;
• projektuje i konstruuje modele urządzeń technicznych.

5. Mechatronika.
Uczeń:
• wyjaśnia na przykładach prostych urządzeń zasady współdziałania elementów mechanicznych, elektrycznych i elektronicznych;
• odpowiedzialnie i bezpiecznie posługuje się sprzętem mechanicznym, elektrycznym i elektronicznym znajdującym się w domu, w tym urządzeniami oraz technologią służącą do inteligentnego zarządzania gospodarstwem domowym;
• konstruuje, m.in. z gotowych elementów, zabawki, roboty, modele mechaniczno-elektroniczne, w tym programowalne.
6. Technologia wytwarzania.
Uczeń:
• rozróżnia rodzaje obróbki różnych materiałów;
• dostosowuje rodzaj obróbki do przewidzianego efektu końcowego;
• dobiera i dostosowuje narzędzia do określonej obróbki;
• bezpiecznie posługuje się narzędziami, przyborami i urządzeniami;
• opracowuje harmonogram działań przy różnych formach organizacyjnych pracy;
• reguluje urządzenia techniczne;
• dokonuje pomiarów za pomocą odpowiedniego sprzętu pomiarowego; 8) dokonuje montażu poszczególnych części w całość;
• stosuje różne rodzaje połączeń (rozłączne i nierozłączne, pośrednie i bezpośrednie, spoczynkowe i ruchowe).
4. Sposoby dostosowania.
Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych do potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych uczniów:
• zapewnienie większej ilości ćwiczeń, aby uczeń opanował daną sprawność - wielokrotne tłumaczenie i wyjaśnianie;
• ćwiczenie sprawności i umiejętności, które mogą pomóc w wyborze przyszłego zawodu;
• opanowanie przez ucznia sprawności i umiejętności przydatnych w życiu codziennym oraz stworzenie możliwości doświadczenia sukcesu;
• podpowiadanie tematu pracy technicznej, ukierunkowywanie w działaniu, ewentualna współpraca nauczyciela.
5. Dobór treści nauczania i układ materiału.
Mając na uwadze współczesny świat technologii, poziom kształcenia, zainteresowania uczniów, możliwości szkoły oraz środowiska, stworzyłam bloki tematyczne:
I Gospodarstwo domowe bez tajemnic i elektronika.
II Bezpiecznie w kuchni – sztuka kulinarna.
III Z igłą i nitką – tkactwo i dziewiarstwo.
IV Lubię majsterkować.

Plan zakłada maksymalną różnorodność działań i stworzenie uczniom możliwości uczestnictwa w interesujących dla nich zajęciach.

6. Procedury osiągania celów:
Metody nauczania
• metody podające – polegające na podaniu gotowych treści uczniowi przez nauczyciela;
• metody problemowe – to stworzenie sytuacji problemowej i poszukiwanie przez ucznia sposobu jej rozwiązania;
• metody eksponujące – polegają na przyswajaniu określonej wiedzy poprzez ogląd, czyli: film, foliogramy, prezentacja;
• metody praktyczne – praktyczne działanie uczniów, wykonywanie zadań, projektów, schematów – charakterystyczne dla lekcji wytwórczych.
Realizacja programu będzie opierała się na prezentacjach przygotowanych przez nauczyciela, filmach dostępnych w Internecie, instrukcjach obsługi urządzeń elektrycznych. Podręcznika nie przewiduje się.
Środki dydaktyczne, które mogą być przydatne do realizacji programu to:
• tablice poglądowe;
• instrukcje obsługi;
• próbki różnych materiałów konstrukcyjnych (drewno, metale, tworzywa sztuczne, itp.);
• filmy, np. historia danego wynalazku lub zasady recyklingu;
• narzędzia i urządzenia elektryczne (np. żelazko);
• igły, nitki, materiały itp.;
• komputer;
• projektor.
Cele ogólne:
Celem głównym przedmiotu zajęcia techniczne jest przygotowanie młodzieży do życia
w cywilizacji technicznej oraz rozwijanie zainteresowań i zdolności uczniów. Działania uczniów nastawione są w dużej mierze na zadania praktyczne w ramach podejmowanych tematów oraz projektów.
Cele szczegółowe:
Realizowane są w oparciu o podstawę programową. Cele szczegółowe rozpisane zostały dla poszczególnych bloków tematycznych wg treści programowych z podziałem na cele kształcące i wychowawcze.

7.Bloki tematyczne:
1. Gospodarstwo domowe bez tajemnic i elektronika.

Poznawanie zasad działania urządzeń elektronicznych codziennego użytku, takich jak: telefon komórkowy, dvd, odtwarzacz mp3, telewizor (lcd-led), laptop, aparat fotograficzneg, itp. Parametry i specyfikacja danych urządzeń oraz ich eksploatacja i konserwacja. Poznawanie najnowszych technologii oraz śledzenie nowinek technicznych. Poznawanie sposobu funkcjonowania gospodarstwa domowego, obliczanie rachunków.
Cele kształcenia:
• określenie parametrów i specyfikacji technicznych urządzeń elektronicznych;
• poznanie zasad eksploatacji i konserwacji wybranych urządzeń;
• umiejętność czytania ze zrozumieniem instrukcji obsługi;
• programowanie wybranych urządzeń;
• obliczanie budżetu domowego, opłacanie rachunków.
• wyszukiwanie informacji, jej ocena i wykorzystanie.

Cele wychowawcze:
• budzenie szacunku dla pracy naukowo-badawczej, wynalazców technicznych ze zwróceniem uwagi na ochronę praw autorskich;
• umiejętność panowania nad wydatkami gospodarstwa domowego;
• właściwe zarządzanie budżetem domowym;
• kształtowanie wytrwałości, cierpliwości, rzetelności, staranności podczas wykonywania różnego typu zadań technicznych;
• kształtowanie umiejętności współpracy w zespole, odpowiedzialności za sukcesy i porażki zespołu;
• kształtowanie odpowiedzialności indywidualnej (umiejętność zaprezentowania wykonanej przez siebie pracy).

2. Bezpiecznie w kuchni – sztuka kulinarna.

Poznawanie zasad zdrowego i racjonalnego żywienia wraz z praktycznym zastosowaniem umiejętności przyrządzania, podawania i przechowywania żywności.

Cele kształcenia:
• stosowanie zasad zdrowego żywienia;
• stosowanie zbilansowanej diety w różnych typach aktywności fizycznej;
• ocenianie dostępnych diet oraz ich analiza;
• przygotowanie posiłków (prostych i złożonych);
• dobór odpowiednich urządzeń ze sprzętu AGD;
• posługiwanie się sprzętem AGD;
• organizowanie pracy zespołowej nad danym tematem;
• postępowanie według przepisu oraz wprowadzanie innowacji;
• korzystanie z dostępnej literatury.

Cele wychowawcze:
• kształtowanie postaw zdrowego trybu życia i właściwych wzorców żywieniowych;
• kształtowanie wytrwałości, cierpliwości, rzetelności, staranności podczas wykonywania różnego typu zadań technicznych;
• kształtowanie umiejętności współpracy w zespole, odpowiedzialności za sukcesy i porażki zespołu;
• kształtowanie odpowiedzialności indywidualnej (umiejętność zaprezentowania wykonanej przez siebie pracy);
• budzenie szacunku do pracy własnej oraz innych osób (w tym do wytworów pracy).

3. Z igłą i nitką – tkactwo i dziewiarstwo.

Poznanie i doskonalenie umiejętności szycia, wyszywania itp. wraz z zastosowaniem umiejętności praktycznych w trakcie podstawowych napraw i konserwacji odzieży.
Cele kształcenia:
• określanie rodzajów materiałów włókienniczych – pochodzenie, zastosowanie i wyrób włókien;
• poznanie podstawowych ściegów ręcznych;
• stosowanie się do oznaczeń na metkach, definiowanie oznaczeń;
• dobieranie rodzaju tkaniny do jego przeznaczenia;
• poznanie wzorów przestrzennych z nici;
• poznanie budowy i zastosowania żelazka;
• posługiwanie się igłą i nicią, przyszywanie guzików.

Cele wychowawcze:
• starannie i dokładnie wykonuje pracę;
• współdziała w grupie;
• dba o swoje rzeczy i innych;
• stosuje zasady bezpieczeństwa podczas prasowania.

4. Lubię majsterkować

Poznanie technik pracy z różnymi materiałami konstrukcyjnymi (drewno, plastik, metal, itp.) Wykonywanie prostych i złożonych urządzeń, modeli, figur, makiet.
Cele kształcenia:
• korzystanie z wytworów techniki ze zwróceniem uwagi na bezpieczeństwo;
• organizowanie, wykonanie zadania technicznego (indywidualnie, zespołowo);
• korzystanie z informacji zawartych w książkach, instrukcjach obsługi urządzeń, prasie codziennej, czasopismach technicznych, programach komputerowych, Internecie;
• analizowanie rysunków poglądowych, technicznych;
• opisywanie sposobów otrzymywania, właściwości, zastosowania materiałów konstrukcyjnych;
• rozpoznawanie narzędzi, przyrządów pomiarowych;
• dobieranie materiału konstrukcyjnego w zależności od wymagań (zastosowania);
• posługiwanie się narzędziami, przyrządami i przyborami;
• zaplanowanie procesu technologicznego ze zwróceniem uwagi na prawidłowy dobór narzędzi, przyborów, urządzeń;
• zaprojektowanie własnych koncepcji z uwzględnieniem wymagań konstrukcyjnych, użytkowych, ekonomicznych, estetycznych.

Cele wychowawcze:
• budzenie szacunku dla pracy naukowo-badawczej, wynalazców technicznych ze zwróceniem uwagi na ochronę praw autorskich.
• rozwijanie zainteresowania myślą techniczną;
• kształtowanie wytrwałości, cierpliwości, rzetelności, staranności podczas wykonywania różnego typu zadań technicznych;
• kształtowanie umiejętności współpracy w zespole, odpowiedzialności za sukcesy i porażki zespołu;
• kształtowanie odpowiedzialności indywidualnej (umiejętność zaprezentowania wykonanej przez siebie pracy).

8. Rozkład materiału dla poszczególnych bloków tematycznych:
I Gospodarstwo domowe bez tajemnic i elektronika.

Tematyka zajęć:
1. Lekcja wprowadzająca.
2. Obliczanie rachunków i budżetu domowego (2 godziny).
3. Planowanie zakupów i wydatków.
4. Zasada działania, eksploatacja i konserwacja wybranych urządzeń elektronicznych: telefon komórkowy, dvd, odtwarzacz mp3, telewizor (lcd-led), komputer (laptop), aparatu fotograficznego, itp.

Razem 5 godzin

II Bezpiecznie w kuchni – sztuka kulinarna.

Tematyka zajęć:
1. Zasady zdrowego i racjonalnego żywienia.
2. Diety i ich zastosowanie.
3. Przepisy kulinarne – kiedyś, dziś i w przyszłości.
4. Zasady przechowywania żywności.
5. Obróbka termiczna pokarmów.
6. Estetyka podawania i spożywania posiłków.
7. Przygotowanie posiłków - wg możliwości organizacyjnych szkoły oraz uczniów (3 godziny).
8. Obsługa urządzeń niezbędnych w kuchni. Ergonomia pracy.
Razem 10 godzin

III Z igłą i nitką – tkactwo i dziewiarstwo.

Tematyka zajęć:
1. Rodzaje materiałów włókienniczych.
2. Wyrób tkanin i dzianin.
3. Oznaczenia na metkach i konserwacja odzieży.
4. Sploty z makramy (2 godziny).
5. Ściegi (2 godziny).
6. Wzory przestrzenne z nici (3 godziny).
7. Wykonywanie prac z nici, przyszywanie guzików (2 godziny).
Razem 12 godzin

IV Lubię majsterkować.

Tematyka zajęć:
1. Materiały konstrukcyjne.
2. Projektowanie modeli.
3. Wykonywanie prac z różnych materiałów konstrukcyjnych (3 godziny)
Razem 5 godziny.
Niezmiernie ważnym aspektem w trakcie realizacji programu zajęć technicznych jest rozbudzenie u uczniów zainteresowania techniką, twórczej aktywności oraz umiejętności rozwiązywania problemów technicznych. Niewątpliwie zajęcia techniczne w znacznej mierze przyczyniają się do określenia przez ucznia mocnych i słabych stron oraz wyboru dalszej drogi kształcenia, a co za tym idzie – przyszłego zawodu.

Opracowała: mgr Martyna Górny