Afazja - zbiór informacji

AFAZJA - ZBIÓR INFORMACJI

Klaudia Ćwikła

AFAZJA
Definicja potoczna:
Afazja – problem osób które ,kiedyś mówiły i zdolność tę utraciły .
Neurologopedia rozróżnia dwa nurty ( podział na grupę problemów ):
• ekspresyjnych - afazja ekspresyjna( związana z kłopotami mówienia z ekspresją, to problem artykulacji nie wymowy).
• Impresyjnych – afazja impresyjna ( związana z przetwarzaniem , z rozumieniem).
Embole – przejęzyczenia , zjawiska artykulacyjne ( nie jest to coś trwałego).
Mowa Afatyków:
• jest zmienna , nie stała, chwiejna
• głoski artykułują , ale w innej niż zamierzona konfiguracji
• mają świadomość problemu artykulacji
• trzeba wypracować podejście ( relacja terapeuta – pacjent )

WADY WYMOWY A ZABURZENIA

Schemat strukturalnych przyczyn zaburzeń mowy - uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego

Mózgowe piętra mowy

Mowa Impresyjna – M.I. Mowa ekspresyjna – M.E.
( afazja sensoryczna ( afazja motoryczna)

Kora mózgowa M.I.A.
Kora mózgowa M.E.A.
Struktury podkorowe
Receptory/Efektory

1. korowe ( afazja )
2. podkorowe ( porażenie)
3. realizacyjne (receptory , efektory) – seplenienie

• Paul Broca – francuski chirurg, antropolog. W 1861 roku odkrył w mózgu ośrodek mowy artykułowanej ( ośrodek Broki ). Lekarz psychiatra, (demonstracja mózgu zmarłego, afazja mówił tylko jedno słowo „ tam”), zaobserwował uszkodzenia w lewym płacie czołowym, występowanie emboli.
• Carl Wernicke – niemiecki lekarz, psychiatra i neurolog. Odkrył część mózgu odpowiedzialną za rozumienie mowy, nazywanym na jego cześć ośrodkiem Wernickego. Upamiętnia go również nazwa opisanej przez niego jednostki chorobowej encefalopatii Wernickego , ojciec Neuropsychologii.
• Aleksander Romanowicz Łuria – twórca neuropsychologii współczesnej. Jeden z twórców nowego typu psychologii, który opierał się na analizie ludzkich procesów psychicznych, ze szczególnym uwzględnieniem języka. Ten rodzaj podejścia został nazwany kulturalnym, historycznym lub instrumentalnym.
• Koncepcja Konorskiego

PODEJŚCIE FUNKCJONALNE

A. R. Łuria (dynamiczny łańcuch funkcjonalny)
elementy stanowią ogniwa łańcucha mowy
• mowa ekspresyjna programy:
a) gnozja somatyczna – g. s.
b) synteza sekwencyjna – s. s.
c) dynamika mowy – d. m.
• mowa impresyjna
( Ci pacjenci nie mają świadomości defektu)
programy:
a) słuchu fonologicznego
b) słuchowej pamięci słownej
c) syntezy symultatywnej

OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY ( programy)

W afazji – zaburzony proces planowania ruchów artykulacyjnych
tzn. operujemy zdaniami, słowami.

g. s. - delikatne, sporadyczne przejęzyczenia, pojawiają się nagle z dużym natężeniem, narastające to zwiastun afazji( Styk)

s. s. - zaburzona płynność mowy , zacinanie się, zająknięcia ( dziadzio , babcia) ,zjawisko nagłe , osoba zaczyna się jąkać tak bez powodu, nie przeżywając żadnej traumy ( Zachwianie).

d. m. - ten program jest pochodną tamtych, zaburzona dynamika mowy , niewykształcona dynamika mowy

• Słuchowa pamięć słowna – logiczne rozumowanie( omawiam a nie nazywam)
• Słuch fonologiczny – w afazji nie identyfikuj się dźwięków mowy , (ześlizgi – coś dotarło , ale nie do końca).
• Synteza symultaniczna – planowanie , logiczne porządkowanie ( brak porządkowania myśli).

KONSEKWENCJE USZKODZEŃ STRUKTUR KOROWYCH
MOWA IMPRESYJNA – M.I.

• M.I.1.A' – afazja semantyczna tj. zaburzenia syntezy równoczesnej odbieranego tekstu
• M.I.2.A' – afazja akustyczno – amnestyczna tj. zaburzenia zdolności przechowywania śladów pamięciowych
• M.I.3.A.' - afazja akustyczno – gnostyczna tj. zaburzenia zdolności rozróżniania dźwięków.

KONSEKWENCJE USZKODZEŃ STRUKTUR KOROWYCH
MOWA EKSPRESYJNA

• afazja dynamiczna - zaburzona zdolność formułowania planu wypowiedzi,
może się objawiać: brakiem chęci mówienia, ale i przesadnym gadulstwem.
• Afazja kinetyczna ( odśrodkowa) – zaburzenie organizacji ruchów artykulacyjnych (czasem zejściową formą terapii tej afazji kinetycznej jest afazja dynamiczna), objawy: w skrajnym przypadku brak mowy, chce mówić ale mu nie wychodzi ( po , po ,po )
• Afazja kinetyczna ( dośrodkowa ) - zaburzenie identyfikacji bodźców czuciowych ( jest świadomy , że np. mówi bezdźwięcznie, nie ma czucia , ale słyszy, rozwiązanie wyrazowe.

W terapii Afazji emocje są bardzo istotne, ilu afatyków tyle postaw , ale należy pamiętać żeby to nie była pozycja autorytarna. Przy afatykach potrzebna jest wiedza językowa, strukturalna , gramatyczna. Nie stosować pozycji nauczyciel – uczeń, bardzo ważne jest również posiadanie umiejętności empatycznych.