Motylkowe drzewo jesienne. Scenariusz zajęć z edukacji umysłowej - dzieci 5, 6 letnie

Cele ogólne:
• dostrzeganie i określanie kolorystyki jesiennych liści;
• utrwalenie nazw drzew parkowych oraz ich owoców;
• doskonalenie słuchu fonematycznego w toku zabaw;
• uwrażliwianie na piękno przyrody jesienią;
• plastyczne odzwierciedlenie piękna przyrody.

Cele operacyjne (dziecko...):
I. Fizyczny obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki
w szkole:
• uczestniczy w zabawach ruchowych, (...), (PP I.5);
• wykonuje czynności, takie jak: (...) trzymanie przedmiotów jedną ręką
i oburącz, (...) używa chwytu pisarskiego podczas rysowania, kreślenia (..), (PP I.7);
• wykazuje sprawność ciała i koordynację w stopniu pozwalającym na rozpoczęcie systematycznej nauki czynności złożonych, takich jak czytanie
i pisanie. (PP I.9);
II. Emocjonalny obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki
w szkole:
• szuka wsparcia w sytuacjach trudnych dla niego emocjonalnie; wdraża swoje własne strategie, wspierane przez osoby dorosłe lub rówieśników (P II, 7);
• zauważa, że nie wszystkie przeżywane emocje i uczucia mogą być podstawą do podejmowania natychmiastowego działania, panuje nad nieprzyjemną emocją (...) (P II, 8)
• szanuje emocje swoje i innych osób, (P II, 2)
III. Społeczny obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki
w szkole:
• obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe; (PP III.8);
• komunikuje się z dziećmi i osobami dorosłymi, wykorzystując komunikaty werbalne i pozawerbalne; (...),(PP III.9)
IV. Poznawczy obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki
w szkole:
• wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą języka mówionego, posługuje się językiem polskim
w mowie zrozumiałej dla dzieci i osób dorosłych, (...), (P IV, 2)
• odróżnia elementy świata fikcji od realnej rzeczywistości; byty rzeczywiste od medialnych, byty realistyczne od fikcyjnych, (P IV, 3)
• rozpoznaje litery, którymi jest zainteresowane na skutek zabawy
i spontanicznych odkryć, odczytuje krótkie wyrazy utworzone z poznanych liter w formie napisów drukowanych, (...), (P IV, 4);
• wykonuje własne eksperymenty graficzne farbą, kredką, ołówkiem, mazakiem itp., (PP IV.8);
• klasyfikuje przedmioty według: wielkości, kształtu, koloru, przeznaczenia, układa przedmioty w grupy, (...), (P IV, 12);
• posługuje się pojęciami dotyczącymi zjawisk przyrodniczych, np. tęcza, deszcz, burza, opadanie liści z drzew, (...), (P IV, 18);

Formy: grupowa, indywidualna.
Metody: metoda słowna – opowiadania, zagadki, rozmowy rozwijające procesy poznawcze i poszerzające zasób wiadomości dziecka; metoda żywego słowa – czytanie i słuchanie literatury dziecięcej; metoda ćwiczeń – zabawy ruchowe, metoda zadań stawianych dziecku do wykonania – układanie, manipulowanie, metoda samodzielnych doświadczeń – oparta na inicjatywie własnej dziecka
w czasie zabaw, zajęć artystycznych, działalności plastycznej, na temat dowolny,
w kontakcie z przyrodą,

Środki dydaktyczne: treść wiersza Z. Dąbrowskiej Pani Jesień, treści zagadek
o drzewach parkowych: kasztanowiec, dąb, jarzębina, liście, owoce drzew, pojemnik z kaszą jęczmienną i ryżem, koszyki, napisy do globalnego czytania z nazwami drzew, karty ruchowe, tamburyno, ilustracje na gazetce ściennej przedstawiające wygląd drzew jesienią, obrazki z konturami liści, nożyczki, kredki ołówkowe.

Przebieg:
1. Dzieci siedzą w półkolu. Pod tablicą umieszczone są trzy koszyki, na środku dywanu – liście kasztanowca, dębu, jarzębiny. Nauczycielka zaprasza dzieci do wysłuchania wiersza Zofii Dąbrowskiej.

"Pani Jesień"

Przeszedł sobie dawno
śliczny, złoty wrzesień...
Teraz nam październik
Dała pani jesień...
Słonko takie śpiące,
coraz później wstaje,
Ptaszki odlatują,
hen, w dalekie kraje.
W cieniu, pod drzewami
cicho śpią kasztany,
każdy błyszczy pięknie,
niby malowany.
Lecą liście z drzewa
różnokolorowe,
te są żółto – złote,
a tamte – brązowe.
Jeszcze niby ciepło,
słonko świeci, grzeje...
aż tu nagle skądejś
wichrzysko zawieje.
Chmur wielkich deszczowych
nazbiera, napędzi...
tak się pan listopad
nauwija wszędzie.

2. Nauczycielka nawiązuje krótką rozmowę n/t wiersza, jego treści; dzieci odpowiadają na pytania: O czym jest wiersz?, Co się dzieje w przyrodzie jesienią?, Jakie kolory liści są wymienione w wierszu?, O jakich miesiącach jest mowa
w wierszu? Podczas rozmowy z dziećmi zwrócenie uwagi na poprawność wypowiedzi pod względem gramatycznym.
3. Dzieci rozwiązują zagadki słowne dotyczące drzew parkowych:
Rozpostarł liście wielopalczaste, Na jakim drzewie jesienią
a pod nim leżą kulki kolczaste koraliki się czerwienią
(kasztanowiec) (jarzębina)
Mały żołędź na nim rośnie,
i malutki ma berecik,
jesienią ludzika
zrobią z niego dzieci.
(dąb)
Podają nazwę drzew i dzielą ich nazwy na sylaby – 5 latki; wyróżniają głoskę
w nagłosie – 6 latki. Po podaniu rozwiązania wyszukują również odpowiedne liście z danego drzewa z liści ułożonych na dywanie.
4. Po odgadnięciu zagadek i umieszczeniu liści w koszykach, dzieci szukają owoce drzew z zagadek w pojemniku z kaszą jęczmienną i ryżem i kładą do odpowiedniego koszyka z liśćmi, następnie dopasowują napisy do globalnego czytania również do odpowiedniego koszyka z liśćmi i darami: kasztanowiec, dąb, jarzębina.
5. „W lesie” – zabawa ruchowa z różnymi elementami ruchu z wykorzystaniem kart ruchowych; gra na tamburynie: do marszu, podskoków, biegu (bezpieczeństwo), na przerwę w muzyce dzieci naśladują zachowania zwierząt leśnych po pokazaniu ilustracji oraz przeczytaniu polecenia przez nauczycielkę.
6. Zgromadzenie dzieci na dywanie: oglądanie ilustracji na gazetce ściennej
z różnymi (innymi niż poznane), rodzajami drzew i ich liśćmi, opis ich wyglądu
i kolorystyki. Zachęcanie dzieci nieśmiałych do swobodnych wypowiedzi.
7. Zaproponowanie i pokaz wykonania pracy plastycznej. Dzieci otrzymują obrazki z konturami liści; ich zadaniem jest wycięcie liści zgodnie z zaznaczonym konturem, pokolorowanie kredkami ołówkowymi zgodnie z kolorystyką jesienną. Omówienie prac. Zorganizowanie wystawki dziecięcych liści umieszczonych na dużej sylwecie drzewa.