Eko wyzwanie to nasze zadanie - program autorski

EKO WYZWANIE TO NASZE ZADANIE
Program autorski lekcji z EKO kalendarzem w klasach:
I – III PDP, II B PDP i III B PDP
Warunki wdrożenia programu

Program zostanie wdrożony po zaakceptowaniu go przez dyrektora, nauczycieli i rodziców.
Czas realizacji
październik 2020 - czerwiec 2021
Sposób realizacji
Program realizowany będzie podczas zajęć przysposabiających do pracy w klasach I-III PDP,
II B PDP /3 jednostki lekcyjne w tygodniu/ oraz w klasie III B PDP podczas zajęć rozwijających zainteresowania /1 jednostka lekcyjna – wybrane treści/. Wszystkie działania programowe opierają się o ideę internetowego kalendarza ekologicznego, który obejmuje spopularyzowane „dni ekologiczne. Lekcje z EKO kalendarzem będą realizowane metodą zadaniową i zabawową
w formie indywidualnej i zbiorowej pracy z uczniami. Realizacja programu jest możliwa również
w formie nauki zdalnej.
Założenia i cel programu
Program autorski „EKO wyzwanie to nasze zadanie” porusza kwestie edukacji ekologicznej.
Praca z EKO kalendarzem zakłada wyjaśnianie pochodzenie święta, znaczenia problemu, do którego się odnosi, a przede wszystkim stawia przed uczniami ekologiczne wyzwania. Ma za zadanie, dzięki zróżnicowanej aktywności rozwijać postawę proekologiczną u indywidualnych uczniów, ale też społeczności, w których żyją /szkoła, rodzina/, zmieniać lub kształcić nawyki, dawać gotowe recepty postępowania w duchu ekologii, a także inspirować do myślenia.
Pakiety edukacyjne EKO kalendarza, gotowe do wykorzystania przy obchodach świąt ekologicznych
w szkole umożliwiają również prowadzenie zajęć w formie zdalnej.

Program jest zgodny z obowiązującą podstawą programową kształcenia ogólnego dla uczniów szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy, w szczególności w zakresie:
- rozwijanie zaradności, wspomaganie autonomii i niezależności życiowej uczniów;
- doskonalenie kompetencji społecznych, pozwalających zbudować pozytywny obraz samego siebie
i pokonać lęk przed otoczeniem;
- rozwijanie w uczniach postawy ciekawości, otwartości i poszanowania innych;
- rozwijanie umiejętności dbałości o własne zdrowie i innych osób oraz umiejętności tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu;
- kształtowanie poczucia odpowiedzialności za samodzielnie dokonywane wybory i podejmowane decyzje (przewidywanie skutków własnych decyzji, wyciąganie wniosków i przewidywanie konsekwencji swoich działań);
- rozwijanie umiejętności komunikacyjnych i budowania relacji z innymi osobami odpowiednio
do pełnionych ról społecznych;
- kształtowanie umiejętności współżycia i współpracy oraz komunikowania się na zasadach otwartości, partnerstwa i wzajemności;
- zapewnienie uczniom dostępu do różnych źródeł informacji i opanowanie umiejętności korzystania z nich;
- stymulowanie rozwoju poznawczego, emocjonalnego i społecznego przez wykorzystanie technologii informacyjno - komunikacyjnych;
- przygotowanie do wykonywania, indywidualnie i zespołowo, różnych prac, mających na celu zaspokajanie potrzeb własnych i otoczenia;
- kształtowanie kompetencji społecznych istotnych z punktu widzenia samostanowienia w dorosłym życiu;
- kształtowanie prawidłowej postawy uczniów wobec pracy, w aspekcie motywacji, kompetencji
i zaangażowania w pracę;
- kształtowanie umiejętności autoprezentacji;
- rozwijanie kreatywności uczniów oraz ich uzdolnień i zainteresowań;
- kształtowanie umiejętności organizowania bezpiecznego wypoczynku i czasu wolnego przez podejmowanie różnych aktywności;
- wyposażenie ucznia w takie umiejętności i wiadomości, które pozwolą mu na korzystanie – na miarę indywidualnych możliwości – z jego wolności i praw człowieka.

Program jest również zgodny z kierunkami polityki oświatowej MEN w bieżącym roku szkolnym,
w zakresie:
- wdrażania nowej podstawy programowej w szkołach ponadpodstawowych ze szczególnym uwzględnieniem edukacji przyrodniczej, rozwijania samodzielności, innowacyjności i kreatywności uczniów;
- zapewnienie wysokiej jakości kształcenia z uwzględnieniem zróżnicowania potrzeb rozwojowych
i edukacyjnych uczniów;
- wykorzystania w procesach edukacyjnych narzędzi i zasobów cyfrowych oraz metod kształcenia na odległość. Bezpieczne i efektywne korzystanie z technologii cyfrowych;
- wychowania do wartości, kształtowanie postaw i respektowanie norm społecznych.

Realizacja programu poszerza ofertę edukacyjną Ośrodka, co stanowi rekomendację z ewaluacji wewnętrznej w bieżącym roku szkolnym. Jest zgodny z programem wychowawczo – profilaktycznym Ośrodka.

Cel ogólny programu:

Nadrzędnym celem programu jest kształtowanie postaw proekologicznych, nabywanie wiedzy
z zakresu ekologii, ochrony humanitarnej zwierząt, edukacji przyrodniczej, regionalnej, obywatelskiej i prozdrowotnej.

Cele szczegółowe:
• przedstawienie podstawowych procesów przyrodniczych;
• nawiązanie więzi ze środowiskiem;
• rozwijanie umiejętności dostrzegania piękna przyrody;
• dostrzeganie zagrożeń wynikających z nadmiernej eksploatacji środowiska, uświadomienie przyczyn zanieczyszczeń środowiska;
• uświadomienie potrzeby ochrony środowiska;
• uświadamianie otoczenia o zagrożeniach cywilizacyjnych ;
• wyrobienie gotowości do działań i podejmowanie działań dotyczących ochrony środowiska;
• zapoznanie z możliwościami wykorzystania odpadów;
• kształtowanie postawy odpowiedzialności za obecny i przyszły stan środowiska;
• kształtowanie przyjaznego stosunku do roślin i zwierząt;
• propagowanie aktywnych form spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu;
• propagowanie zdrowego trybu życia;
• doskonalenie umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji, współdziałanie w pracy zespołowej;
• przestrzeganie zasad kulturalnego zachowania;
• kształtowanie odpowiedzialności za zdrowie własne i innych;
• zwiększenie atrakcyjności organizacji i metod nauczania.
Na realizację programu przeznaczono 72 godziny dydaktyczne w klasach drugich PDP i 25 godzin
w klasie III B PDP.
Treści kształcenia
PAŹDZIERNIK
• Światowy Dzień Zwierząt /4/
Ze zwierzętami trenujemy kreatywność.
Miłośnik zwierząt – kto to taki?
Czym zwierzęta różnią się od ludzi?
Miejsca, których zwierzęta wolałyby nie znać.
A co ty możesz zrobić dla cierpiących zwierząt?
Zwierzę jako prezent.
Sklep zoologiczny – nieszczęścia z całego świata.
Uwolnić słonia lub idealne zoo.
Cyrk jest śmieszny – nie dla zwierząt.
Mowa zwierząt.
Czy wilk jest zły, a lis chytry?

• Dzień Żywności /16/
Pokaż mi ile jesz, a powiem Ci skąd jesteś.
Jak rozpoznać żywność ekologiczną?
Magnesowa przypominajka na lodówkę.
Nie marnuj jedzenia – zasady.
Kuchenna ozdoba z kasz i ziaren.
Którą część rośliny zjadamy?
Owoce z Polski i z zagranicy.
Co kto je? Żywnościowy Piotruś.

• Dzień Miast /31.10/
Różne miasta – podobne problemy.
Czym jeździmy?
Mniej samochodów, więcej możliwości!
Drzewa w mieście.
Stare, ważne miejskie drzewo.
Moje drzewo.
Zielone miasto.
Opowieść o moim mieście.

LISTOPAD
• Dzień Jeża /10/
Sprawdź się jeżowo - test wiedzy na temat jeży.
Przysmaki jeża.
Słodki jeż.
Co robią jeże zimą.
Zaprojektuj ogród dla jeża.
Zagadki o jeżach.
Zagrożenia dla jeży.
Tropy i ślady jeży.
Kiedy i jak pomagać jeżom?

• Dzień Czystego Powietrza /14/
Z czego składa się powietrze?
Sprawdź, czy powietrze naprawdę istnieje!
Czy powietrze może się ubrudzić?
W jaki sposób produkujemy zanieczyszczenia? Jak powstaje smog?
Smogowo, czyli smog w butelce.
Zaprojektuj miasto wolne od smogu.
Smogowe kto jest kim.
Pan Domek był chory, bo mieszkał w Smogowie.
Co wisi w powietrzu? Kula smogowa.
Łapacz pyłów. Wymiana pyłów.
Palenie bez kopcenia. Test: Czy wiesz, co można palić a czego nie?
Drewno suche a drewno mokre– doświadczenie.
Jak palić ekologicznie i ekonomicznie.
Smog, nasz wspólny problem! Nie czekaj, działaj!

• Dzień Praw Dziecka /20/
Prawdy i mity na temat Konwencji o Prawach Dziecka.
Prawa Człowieka i Dziecka w obrazkach.
Prawa dla ciebie i dla mnie.
Tarcza, która mnie chroni.
Międzynarodowy Dzień Praw Dziecka.
Nieważne skąd jesteś. Prawa człowieka dla każdego.
Zgadzam się/nie zgadzam się – test.
Co oznaczają prawa człowieka dla mnie i reszty świata. Plakat. Zdjęcie z tabliczką.
Książki o prawach dziecka i prawach człowieka dla dzieci i dla dorosłych.

GRUDZIEŃ
• Mikołajki /6/
Napisz list do Mikołaja.
Zaprojektuj mikołajkową skarpetę.
Świąteczne pierniczki.
Świąteczne kartki.
Mikołaj z patyczków od lodów/Mikołaj pudełko.
Grudniowa latarenka.
Mikołajki wśród przyjaciół – co zamiast tanich prezentów.

• Dzień Terenów Górskich /11/
Pokaż mi jak powstają góry!
Szlaki górskie – co oznaczają i jak wyglądają?
Co rośnie w górach? Roślinny Piotruś.
Zagadki o zwierzętach występujących w górach.
W co ubiorę się idąc w góry?
• Wigilia /24/
Gdy pierwsza gwiazdka na niebie świeci...
Wigilijne wróżby.
Kolędnicy.
O św. Mikołaju.
Wigilijne ozdoby.
Łańcuch świąteczny z życzeniami.
Śnieżynki z pergaminu/Renifer/Aniołek.
Laminowane ozdoby na choinkę.
Lodowniki – zabawa na mroźną zimę.

STYCZEŃ
• Dzień wiedzy o pingwinach /20/
Jak duże są pingwiny?
Kto żyje na Antarktydzie?
Pingwinki z filcu (lub papieru).

• Dzień bez opakowań foliowych /23/
Ograniczanie liczby opakowań z tworzyw sztucznych.
Naprawianie domowego budżetu.
Recyklingowe i wielorazowe torby na zakupy.
Ozdabianie toreb na zakupy.
Recykling foliówek.
Przechowywanie foliówek.
Recykling do zabawy.

LUTY
• Dzień Wielorybów /15/
Czy wieloryb to wielka ryba?
Jak duże są wieloryby.
Walenie – władcy oceanów.
Łańcuchy pokarmowe orki i wieloryba. Jak fiszbinowce odcedzają jedzenie?
Pieśń wielorybów.
Zagrożenia wielorybów.
W obronie delfinów. Wykreślanka.
Kaszalot – chustecznik/Finwal – pudełko prezentowe.
Wieloryby w przedszkolu
Wieloryb nurkujący w stronach książki/skaczący delfin.

• Dzień Kota /17/
Koci kiermasz.
Zimowy domek dla dzikich kotów.
Koty w literaturze, filmach i piosenkach. Kocie czytanie.
Pacynka na palce/Maska przestrzenna/Papierowe koty składane.
Kot w gipsie/Tangram.
Zabawka na nudę (dla kota)/Wędka z pomponem.
Drapak dla kotów z tektury falistej.
Poduszka ze swetra.
Namiot z t-shirta.

• Dzień Niedźwiedzia Polarnego /27/
Zmiany klimatu – ciepło, cieplej, gorąco.
Klimatyczni – co każdy z nas może zrobić dla ochrony klimatu.
Prawda i fałsz o niedźwiedziu polarnym.
Gdzie żyje niedźwiedź polarny? Kto żyje w Arktyce?
Obrotowa karta z sąsiadami niedźwiedzia polarnego.
Dlaczego niedźwiedź nie marznie?
Porównanie niedźwiedzia polarnego i brunatnego.
Łapy niedźwiedzia.
Niedźwiedź z figur geometrycznych.
Zorza polarna.

MARZEC
• Pierwszy Dzień Wiosny /21/
Wiosenna oś czasu.
Bomby nasienne.
Kwiatoumilacze.
Jak zrobić trójwymiarowego ptaszka z papieru?
Gniazdko dla ptaków. W teren.
Podążanie za inspiracją z natury.
Malowanie naturalnymi barwnikami.
Mikroturystyka.
Pamięciowe portrety roślinne.

• Dzień Lasów /22/
Nauka idzie w las.
Leśne powiązania.
Fe-turyści, czyli o nieproszonych gościach.
Las z innej perspektywy i leśne obrazy.
Tropienie po śladzie.
Porządkowanie.
Naturalne mobile.
Czy szyszka może przepowiadać pogodę?
Co znajdziemy w lesie?

• Dzień Meteorologii /23/
Pogoda na świecie. Mapa pogody.
Poznajemy zawody: meteorolog.
Wyposażenie stacji meteorologicznej.
Jaka jest temperatura?
Wiatrowskaz strzałkowy.
Jak powstają chmury. Rodzaje chmur.
Atlas chmur (z waty).
Co widać na niebie?
Jak daleko jest burza?
Skąd się bierze tęcza?
Pogodowe słowa.

KWIECIEŃ
• Dzień Zwierząt Bezdomnych /4/
Jak pomagać bezdomnym zwierzętom?
Podstawowe komendy - dla wolontariuszy schronisk i nie tylko.
O czym marzą bezdomne zwierzęta?

• Dzień Ziemi /22/
Poszukiwanie skarbów przyrody.
Stop-klatka (pamięciowy aparat fotograficzny).
Pokaż, że jesteś Eko.
Znajdź przyrodę blisko siebie.

MAJ
• Dzień Bibliotek /8/
Jak biblioteki realizują Cele Zrównoważonego Rozwoju?
Mobilne biblioteki. Mikrobiblioteki .
Golden Baobab. Ekologiczna biblioteka
Książki dawniej i dziś. Książkowa oś czasu.
Książkowe zawody.
Gdzie szukać informacji o książkach dla dzieci.
Rysunkowa lista książek do przeczytania/przeczytanych.
Książka do słuchania.
Czytelnicze bingo
Części książki.
Biblioteczny detektyw.
Przestrzenny czytelnik.
Jak zrobić ex libris odbijany lub drukowany.

• Dzień Parków Narodowych /24/
Przemysłowcy i ekolodzy.
Jakie znamy parki? – memory.
Poznaj tropy zwierząt.
Polskie parki narodowe.
Debata - Nowy park narodowy?

• Dzień Afryki /25/
Afryka nie jest krajem – mity o Afryce.
Afryka na mapach / jak duża jest Afryka?
Afryka nie jest krajem – wykreślanka państwa Afryki.
#TheAfricaTheMediaNeverShowsYou – Afryka, jakiej nie zobaczysz w mediach.
Zwierzęta Afryki.
Z nurtem Nilu od równika do Morza Śródziemnego.
Zagadka – Jaki to kraj?
Podbój kosmosu.
Planszówki z Kenii, Ghany i Nigerii.

CZERWIEC
• Dzień Roweru /3/
Budowa roweru. Trochę historii.
Zalety jazdy na rowerze.
Moja codzienna trasa.
Różne rowery.
Jak rowerzysta, pieszy i kierowca samochodu żyli w zgodzie.
Parkingowe problemy.
Rowerowe znaki drogowe.
Bądź bezpiecznym rowerzystą – memory.
Twój wymarzony kask.
Ćwiczenie czyni mistrza.
Recyklingowe frędzle do roweru.
Kolorowe szprychy.
Rower w twoim mieście.

• Dzień Ochrony Środowiska /5/
Zielone Myśli.
Badam i odczuwam moje środowisko.
Laboratorium w kuchni.
Eko-przepisy.
Wybierz EKO!
Kodeks ekologiczny.
Przewidziano możliwość modyfikacji planowanych zajęć, zgodnie z zainteresowaniami uczniów i ich wydolnością.
Procedury osiągania celów /metody, formy, środki/
• Metody pracy:
- pogadanka , opowiadanie
- pokaz,
- prezentacja
- praktyczne działanie,
- zabawy, gry edukacyjne,
- problemowa,
- praca z książką,
- konkursy.

• Formy pracy:
- indywidualna,
- zbiorowa.

• Środki dydaktyczne:
- pakiety edukacyjne EKO kalendarz,
- strony internetowe,
- mapy świata, atlasy,
- encyklopedie, fotografie, czasopisma,
- artykuły plastyczne, spożywcze,
- prezentacje multimedialne,
- książki o tematyce przyrodniczej,
- treści blogów.

Zakładane osiągnięcia uczniów
Uczniowie:
- Doceniają wartość środowiska przyrodniczego.
- Rozumieją wpływ człowieka na środowisko i przewidują skutki jego działalności
postępuje w sposób przyjazny dla środowiska.
- Dostrzegają potrzebę działania w kierunku poprawy stanu środowiska i podejmują odpowiednie działania.
- Dokonują wnikliwej obserwacji, wyciągają i interpretują wnioski oraz oceniają efekty własnej pracy.
- Korzystają z różnych źródeł informacji.
- Formułują pytania i odpowiedzi, uważnie słuchają cudzej wypowiedzi .
- Wykonują prace plastyczne, dekoracje, projektują stroje ekologiczne, itp.
- Pogłębiają wiedzę w dziedzinie geografii i przyrody na miarę swoich możliwości.
- Wyrażają postawy proekologiczne.
- Posiadają pozytywny obraz samego siebie i pokonują lęk przed otoczeniem.
- Wyrażają postawy ciekawości, otwartości wobec innych.
- Rozwijają umiejętności komunikacyjne i zbudowali relacje z innymi uczniami w grupie
odpowiednio do pełnionych ról.
- Potrafią korzystać różnych źródeł informacji również technologii informacyjno-komunikacyjnych.
- Rozwijają kreatywność oraz zainteresowania.
- Potrafią organizować bezpieczny wypoczynek i czas wolny przez podejmowanie różnych aktywności.
Ewaluacja
Ewaluacja skierowana będzie na badanie zaangażowania uczniów podczas zajęć, ich zachowania
w czasie pracy i w czasie zabaw. Stosowane będą procedury oceniania kształtującego. Każde spotkanie zakończy się podsumowaniem i informacją zwrotną. Badanie zdobytej wiedzy będzie miało formę prac plastyczno – technicznych, krzyżówek, rebusów, konkursów, zajęć praktycznych.
W trakcie realizacji programu będą gromadzone informacje o jego przebiegu -część spotkań zostanie uwieczniona na plakatach i zdjęciach, gazetkach szkolnych.
Ewaluacji będzie podlegać:
• atrakcyjność i praktyczność programu zajęć;
• zachowanie i zaangażowanie uczniów podczas pracy;
• interesujące wytwory pracy uczniów;
• skuteczność stosowanych metod pracy;
• konkursy, krzyżówki, rebusy;

Narzędzia badawcze w ewaluacji:
• rebusy, krzyżówki, quizy, konkursy;
• prezentacja prac uczniów uczestniczących w zajęciach.

Zwieńczeniem cyklu spotkań będzie zorganizowanie zajęć podsumowujących realizację programu,
w trakcie których uczniowie będą mieli okazję do powtórzenia, utrwalenia i sprawdzenia wiedzy
na temat poznanych świąt ekologicznych.

Materiały dydaktyczne
• Pakiety edukacyjne EKO kalendarz.
• Materiały ze strony WWW.ekokalendarz.pl.
• Wybrane blogi przyrodnicze, o tematyce ekologicznej.
• fragmenty filmów przyrodniczych, geograficznych, o tematyce ekologicznej.
• dostępne atlasy, wydawnictwa albumowe.

Autorzy:
Wioletta Połeć, Elżbieta Wolska