Program zajęć rewalidacyjnych dla ucznia słabowidzącego

INDYWIDUALNY PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH
DLA UCZNIA SŁABOWIDZĄCEGO

Cele ogólne:
- stymulowanie ogólnego rozwoju dziecka,
- rozwijanie zdolności i zainteresowań ucznia,
- usprawnianie percepcji wzrokowej, koordynacji wzrokowo – ruchowej oraz orientacji przestrzennej.

Cele szczegółowe:
- rozwijanie podstawowych sprawności wzrokowych,
- usprawnianie koordynacji wzrokowo – ruchowej,
- ćwiczenia percepcji wzrokowej ( spostrzeganie, pamięć wzrokowa, koncentracja uwagi na bodźcach wzrokowych),
- włączenie osłabionego wzroku dziecka we wszystkie możliwe aktywności poprzez odpowiednie dostosowanie otoczenia fizycznego do możliwości wzrokowych dziecka,
- ćwiczenia doskonalące umiejętność sprawnego czytania i pisania,
- usprawnianie umiejętności szukania i odczytywania informacji zawartych w różnych źródłach,
- utrwalanie wiadomości i umiejętności nabytych w szkole,
- kształtowanie u ucznia pozytywnej motywacji do nauki, kształtowania wiary we własne siły i umiejętności przezwyciężania trudności.
Metody i techniki pracy terapeutycznej:
- program usprawniający percepcję wzrokową autorstwa Marianne Frostig i Davida Horne,
- elementy Programu rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem N.C. Barraga, J.E Morris,
- metoda praktycznego działania,
- praca z tekstem, krzyżówki, rebusy,
- gry, zabawy dydaktyczne i logiczne,
- programy komputerowe, np. „Eye can learn”.
Forma pracy: indywidualna

Ogólny program zajęć rewalidacyjnych:
1. Ćwiczenia kształtujące podstawowe funkcje wzrokowe, związane z kontrolowaniem ruchów gałek ocznych:
- fiksacja wzroku na przedmiocie przez co najmniej 3 sekundy,
- lokalizowanie wzrokiem, czyli odszukiwanie wzrokiem przedmiotów znajdujących się w danej przestrzeni,
- śledzenie wzrokiem za poruszającym się przedmiotem,
- wodzenie – obwodzenie wzrokiem, np. po konturach przedmiotu,
- widzenie przedmiotów znajdujących się blisko i daleko,
- przenoszenie spojrzenia, czyli umiejętność przeniesienie fiksacji z jednego bodźca na inny,
- przeszukiwanie wzrokiem, czyli umiejętność przeszukiwania wzrokiem otoczenia w celu zlokalizowania określonego bodźca wzrokowego.

2. Ćwiczenia stymulujące wzrok za pomocą światła, podświetlanych obiektów oraz przedmiotów świecących w świetle fluorescencyjnym:
- reagowanie na źródło światła,
- lokalizowanie światła,
- przenoszenie spojrzenia z jednego źródła światła na inne,
- sięganie w kierunku bodźca i chwytanie przedmiotów,
- rozróżnianie i rozpoznawanie przedmiotów,
- obserwacja świecących przedmiotów.

3. Usprawnianie percepcji wzrokowej i koordynacji wzrokowo – ruchowej:
- identyfikowanie obiektów na obrazkach,
- dobieranie obrazków do obiektów,
- dobieranie obrazków do obrazków,
- układanie obrazków z części,
- kończenie rozpoczętych rysunków,
- dopełnianie wzrokowe – rozpoznawanie obrazka na podstawie widocznej tylko części obrazka ( obiekt częściowo zasłonięty),
- oglądanie obrazków i wypowiadanie się na ich temat,
- odnajdywanie szczegółów na obrazkach prostych i złożonych,
- odnajdywanie różnic pomiędzy obrazkami z dużą ilością szczegółów,
- wyszukiwanie podobieństw między obrazkami,
- rozróżnianie rozpoznawanie i nazywanie kształtów przestrzennych i dwuwymiarowych,
- ćwiczenia orientacji przestrzennej ( określanie kierunków, nazywanie stosunków przestrzennych),
- klasyfikowanie przedmiotów według cech jakościowych, np. wielkość, kształt, kolor, przeznaczenie,
- porządkowanie według rosnących i malejących rozmiarów, kolejności wydarzeń na obrazkach,
- ćwiczenie sięgania, chwytania i manipulowania pod kontrolą wzroku,
- manipulowanie drobnymi przedmiotami, nawlekanie korali.

*O stopniu trudności ćwiczeń decyduje sposób eksponowania materiału:
1. Czas ekspozycji – im krótszy, tym zadanie trudniejsze; materiał nieruchomy łatwiejszy jest do obserwowania niż poruszający się.
2. Odległość i wielkość obrazu – im dalej i mniejsze obrazki, tym większa trudność dla dziecka.
3. Zwiększanie się liczby elementów w obrazach i liczby obrazów.

4. Rozwijanie pojęć i pamięci wzrokowej ( rozpoznawanie obiektów na podstawie informacji wzrokowych):
- rozpoznawanie treści obrazków ukazywanych w krótkich ekspozycjach,
- zabawa „Co tu się zmieniło” – rozpoznawanie zmian jakościowych i ilościowych w układach elementów,
- zabawy konstrukcyjne według podanego wzoru z klocków, figur geometrycznych.

5. Ćwiczenia w pisaniu i czytaniu:
- ćwiczenia utrwalające znajomość zasad ortograficznych i ich praktycznego wykorzystania,
- ćwiczenia gramatyczne z elementami wiedzy o języku,
- rozwijanie umiejętności wypowiadania się i konstruowania dłuższych wypowiedzi słownych,
- dyktanda graficzne,
- wypełnianie krzyżówek,
- pisanie życzeń świątecznych i okolicznościowych,
- odwzorowywanie, pisanie z pamięci i ze słuchu,
- ćwiczenia w czytaniu: doskonalenie techniki czytania głośnego i cichego, czytanie ze zrozumieniem.

6. Edukacja matematyczna:
- rozwijanie myślenia matematyczno – logicznego. Ćwiczenia arytmetyczne,
- rozwiązywanie zadań tekstowych,
- dokonywanie obliczeń pieniężnych,
- dokonywanie obliczeń czasowych, kalendarzowych, pieniężnych i związanych
z wagą,
- odczytywanie temperatury na termometrze,
- opanowanie umiejętności stosowania jednostek miar i prostych przyrządów pomiarowych,
- kreślenie i obliczanie obwodów figur geometrycznych.

7. Ćwiczenia doskonalące umiejętność wyszukiwania i odczytywania informacji zawartych w różnych źródłach:
- praca z tabelami,
- analizowanie wykresów,
- kształtowanie umiejętności się encyklopedią i słownikiem ortograficznym.

Ewaluacja:
• Bieżąca obserwacja,
• Rozmowy z rodzicami i specjalistami pracującymi z uczniem,
• Podsumowanie na koniec pierwszego semestru ze wskazówkami do dalszej pracy.

*Program może ulec modyfikacji w trakcie roku szkolnego. Zostaje on bowiem dostosowany do aktualnych możliwości psychofizycznych ucznia.

Program opracowała
Marta Albińska