Promocja czytelnictwa w przestrzeni wirtualnej na przykładzie działań biblioteki pedagogicznej w Zgierzu

Promocja i animacja czytelnictwa w przestrzeni wirtualnej jest doskonałym uzupełnieniem tradycyjnych form upowszechniania literatury i rozwijania zainteresowań czytelniczych. W ostatnim czasie – ze względu na stan pandemii – nierzadko była to jedyna możliwa do zrealizowania forma. Prezentowane działania zostały zorganizowane przez bibliotekę pedagogiczną, ale mogą zostać wykorzystane przez bibliotekarzy z bibliotek szkolnych i publicznych oraz przez nauczycieli zainteresowanych promowaniem czytelnictwa wśród różnych grup wiekowych. Przedstawione propozycje można traktować jako samodzielne działania lub jako część większej całości – projektu edukacyjnego bądź akcji promującej książkę i czytanie (np. w ramach organizacji Tygodnia Bibliotek, Nocy Bibliotek, Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich, Dnia Głośnego Czytania itp.).
Kierunek podejmowanych inicjatyw może być wyznaczony przez hasła towarzyszące rozmaitym imprezom promującym czytelnictwo. Tak było w przypadku działań, zorganizowanych w ramach wirtualnych warsztatów edukacyjnych i głośnego czytania z okazji XVIII Ogólnopolskiego Tygodnia Czytania Dzieciom pod hasłem „Cała Polska czyta dzieciom o zwierzętach”. Zaaranżowany w odpowiedni sposób biblioteczny kącik czytelniczy pełnił rolę mini studia nagrań, w którym bibliotekarze czytali krótkie bajki o zwierzętach. Następnie filmy publikowane były na stronie www oraz na bibliotecznym profilu na znanym portalu społecznościowym. Każdego dnia dzieci miały okazję usłyszeć inną bajkę. Kolejnym krokiem było udostępnienie w Internecie „Tablicy inspiracji, aktywności & kreatywności”. Tablice, przygotowane przez bibliotekarzy w programie Padlet, zawierały opracowane wcześniej pomysły na zabawy edukacyjne i plastyczne, inspirowane tematyką bajek oraz interaktywne quizy ze znajomości treści czytanego tekstu. Bajki i tablice były prezentowane przez cały tydzień trwania ogólnopolskiej akcji – każdego dnia publikowane było nagranie z nową bajką oraz dedykowana jej tematyczna tablica inspiracji.
Całotygodniowym przedsięwzięciem były także działania zorganizowane w ramach Tygodnia Bibliotek 2020, którego hasło brzmiało „Zasmakuj w bibliotece”. Hasło to wyznaczyło kierunek działań, które skupione były wokół kulinarnych wątków w literaturze. Jednym z działań była akacja „Uczta literacka – inspiracje & rekomendacje”. Polegała ona na publikowaniu krótkich recenzji książek, w których ważną rolę odegrało jedzenie i opisy potraw. Akcja została zrealizowana wspólnie z nauczycielami bibliotekarzami – uczestnikami sieci współpracy i samokształcenia. Literackie rekomendacje ich autorstwa były publikowane na Facebooku. Na bibliotecznym profilu pojawiały się także inne propozycje promujące literaturę, skierowane do użytkowników mediów społecznościowych. Były to m. in.: quiz pt. „Kąski literacki” ze znajomości książek o jedzeniu lub z jedzeniem w tytule”, interaktywna zabawa w formie koła fortuny pt. „Restauracja literacka” oraz zaproszenie do twórczych działań z książką – czyli projekt „Książka na talerzu”, prezentujący pomysły na wykorzystanie starych książek do tworzenia oryginalnych dekoracji (w postaci potraw i naczyń) techniką book folding.
W okresie wakacyjnym na bibliotecznym Facebooku i Instagramie pojawił się cykl „Podróże z książką – pocztówka literacka”, którego celem była promocja księgozbioru o tematyce podróżniczej i turystycznej. Krótkie recenzje i zdjęcia zachęcały do wypożyczenia książek – reportaży, relacji z podróży i niebanalnych przewodników turystycznych.
Innym ciekawym sposobem na promowanie literatury w przestrzeni wirtualnej mogą być tzw. wyzwania – czytelnicze i książkowe, pojawiające się głównie na Facebooku. Wyzwania motywują do czytania i prezentowania różnego rodzaju literatury i dzielenia się opiniami na temat określonych książek. Przestrzeń do promowania literatury daje też Instagram, gdzie możemy publikować recenzje i fotografie książek lub różnych sytuacji związanych z literaturą bądź do czytania zachęcających.
Media społecznościowe pozwalają także na wejście w interakcje z innymi użytkownikami – wymianę opinii na temat lektury, książkowe rekomendacje, dzielenie się informacjami na temat wydarzeń literackich. Zaletą tych działań jest to, że są one właściwe bezkosztowe, a dodatkowo mogą dotrzeć do znacznej grupy odbiorców. Angażują użytkowników i w atrakcyjny sposób przekazują informacje na temat ciekawej literatury, motywują do czytania i inspirują do kreatywnej zabawy. Każda akcja mająca na celu promowanie i rozwój czytelnictwa jest istotna, a przestrzeń wirtualna z pewnością jest sprzymierzeńcem bibliotekarzy w upowszechnianiu literatury.