Program adaptacyjny dla dzieci 3-letnich

„WITAMY W NEFRYTOWYM ZAKĄTKU”
PROGRAM ADAPTACYJNY
PRZEDSZKOLA NR 11 W PIASECZNIE

Czas realizacji: 28 – 30.08. 2019
Przygotowanie programu: Katarzyna Bojek
Dziecko wstępujące do przedszkola musi przystosować się do warunków nowego otoczenia oraz wymagań związanych ze sposobem korzystania z urządzeń i wyposażenia przedszkola, nauczycieli i pozostałych pracowników przedszkola, przebywania w licznej grupie, wymagań stawianych w zakresie samoobsługi, nowego rozkładu dnia oraz nowej pozycji społecznej, innej niż w rodzinie.
U wielu dzieci wywołuje to sytuację stresową – lęk, złość, upór, gniew, którą często przenoszą na pracowników przedszkola, rodziców, lub inne dzieci. Większość dzieci przystosowuje się dość szybko do nowej rzeczywistości, u innych okres adaptacji trwa bardzo długo ale, są także takie dzieci, które nigdy nie adoptują się do warunków przedszkolnych. Najczęściej takie problemy mają dzieci, które miały przykre doświadczenia w relacjach z dorosłymi, są nieśmiałe, lękliwe, miały mały kontakt z rówieśnikami lub też ich rodzice są nadopiekuńczy.
Sytuację stresową przeżywają także rodzice dzieci. Mają bowiem oddać swoje dziecko, swój największy skarb, pod opiekę instytucji i osób obcych. Nie znają założeń i wymagań przedszkola, warunków, w jakich będzie przebywać dziecko, osób które będą się nim zajmować. Rodzi to wiele niepokojów i wątpliwości, które podświadomie często przenoszą na dziecko. Brak podstawowej wiedzy na temat specyfiki pracy przedszkola uniemożliwia rodzicom odpowiednie przygotowanie dziecka w zakresie samodzielności oraz kształtowanie pozytywnego stosunku emocjonalnego do przedszkola.
Przedszkole jako profesjonalna placówka wychowawcza może udzielić rodzicom wsparcia, przygotowując ich do udzielenia pomocy dziecku w jego adaptacji do nowego środowiska społecznego.
Żeby proces adaptacji przebiegał sprawnie i trwał jak najkrócej, musi istnieć ścisła współpraca między rodzicami, a pracownikami przedszkola. Współpraca ta powinna być przemyślana, zorganizowana, oparta na ustalonych zasadach i mająca na celu osiągnięcie określonych efektów.
Na tej podstawie został opracowany program adaptacyjny przedszkola, oparty na wiedzy o rozwoju dzieci, oczekiwaniach i wzajemnych oddziaływaniach przedszkola, rodziców i nauczycieli, w celu stworzenia dzieciom lepszego startu przedszkolnego.

Cele główne programu:
- stwarzanie dzieciom warunków umożliwiających szybką i łatwą adaptację w nowym
środowisku społecznym jakim jest przedszkole,
- nawiązanie współpracy z rodziną dziecka w celu określenia wspólnych działań odnośnie
adaptacji i stworzenia atmosfery wzajemnego zaufania i akceptacji.

Cele szczegółowe programu:
W stosunku do dziecka:
- skrócenie jego adaptacji do warunków przedszkolnych,
- kojarzenie przedszkola z czymś przyjemnym, by chciało wracać następnego dnia,
- zmniejszenie napięć emocjonalnych w pierwszych kontaktach z przedszkolem,
- zmniejszenie lęku przed rozstaniem z rodzicami,
- poznanie swojej wychowawczyni i innych pracowników przedszkola,
- poznanie sal i otoczenia przedszkola,
- rozwijanie umiejętności społecznych,
- rozumienie i stosowanie norm i zasad życia w grupie,
- wspomaganie dziecka w opanowaniu czynności samoobsługowych,
- wspomaganie dziecka w budowaniu pozytywnego obrazu siebie,
- nabywanie przez dziecko poczucia własnej wartości.

W stosunku do rodziców:
- zmniejszenie lęku rodziców, związanego z koniecznością oddania dziecka pod opiekę
personelowi przedszkola,
- ukazanie rodzicom mocnych stron, możliwości i sukcesów dziecka,
- uczulenie rodziców na sytuacje trudne spotykane przez dziecko w przedszkolu,
- poznanie przez rodziców wychowawczyni ich dziecka i personelu przedszkola,
- integracja rodziców między sobą,
- zapoznanie rodziców z ramowym rozkładem dnia oraz pomieszczeniami przedszkola,
- zaproszenie rodziców do współpracy z nauczycielkami budowanie wzajemnej więzi, opartej na zaufaniu.

OCZEKIWANE EFEKTY:

Dziecko potrafi:
- spokojnie rozstać się z rodzicem,
- przezwyciężyć lęk i obawy przed zmianą środowiska,
- uczestniczyć w życiu grupy,
- bawić się z koleżankami i kolegami,
- kojarzyć pobyt w przedszkolu z radosnym i ciekawym działaniem,
- z zaufaniem zwracać się o pomoc do nauczycieli i pracowników przedszkola,
- przestrzegać podstawowych reguł współżycia w grupie,
- rozumieć, że pobyt w przedszkolu jest czasowy i zawsze kończy się powrotem do domu
- zapoznać się z pomieszczeniami, w których będzie przebywać w przedszkolu,
- przestrzegać zasadę samodzielnego nie oddalania się od grupy.

Rodzic:
- ma poczucie bezpieczeństwa o swoje dziecko,
- zna nauczycielki oraz personel przedszkola,
- zna pomieszczenia, w których będzie przebywać jego dziecko,
- współpracuje z przedszkolem, zna cele i zadania,
- wie, w co wyposażyć dziecko do przedszkola,
- rozumie znaczenie samoobsługi i samodzielności dziecka, jako warunków lepszej adaptacji
dziecka w środowisku przedszkolnym,
- obserwuje swoje dziecko na tle rówieśników,
- wie jakie trudności musi pokonać jego dziecko i w jaki sposób mu pomóc,
- nawiązuje aktywną współpracę z przedszkolem.

Nauczyciel:
- poznaje dzieci, którymi będzie się opiekował,
- zna środowisko domowe dzieci,
- planuje pracę w oparciu o wyniki obserwacji zachowań dzieci,
- zna oczekiwania rodziców wobec przedszkola.

Rodzice wobec zadań określanych przez adaptację
Rola rodziców nie może sprowadzać się do biernej obserwacji zabaw dzieci i nauczycielki. Warunkiem pobytu z dzieckiem jest aktywne uczestnictwo we wszystkich czynnościach dnia. Oddziaływania wychowawcze i postawy rodziców mają ogromny wpływ na proces adaptacyjny. To w rodzinie dziecko uczy się podstawowych umiejętności przystosowawczych. Wiedza rodziców na temat trudności, jakie ma do pokonania dziecko w początkowym okresie w przedszkolu, jest zaczynem do ich pomyślnego rozwiązania. Konieczna jest ścisła współpraca przedszkola i domu rodzinnego, a także zaufanie, którym rodzice powinni obdarzyć nauczycielki i personel obsługowy. Współpraca polegająca na min. korzystaniu z zebrań grupowych, z organizowanych przez nauczycielkę spotkań ze specjalistami, z rozmów indywidualnych z wychowawcą oraz zajęć otwartych, a także na udziale rodziców w różnych uroczystościach przedszkolnych przez cały rok szkolny, ponieważ proces adaptacyjny nie kończy się we wrześniu.

SCENARIUSZE SPOTKAŃ ADAPTACYJNYCH :
Spotkanie 1- „Poznajmy się”
Przywitanie w drzwiach rodziców i dzieci, wręczenie im wizytówek, zaproszenie do sali. Zaproszenie wszystkich do koła, do zabaw „zapoznawczych”:
1. Gadająca piłka – otrzymując piłkę dziecko mówi swoje imię, rodzic swoje imię i co jego dziecko najbardziej : potrawa, zabawa, zwierzątko.
2. Cześć! – witamy się z osobami najbliżej nas, z obu stron (podajemy rękę i mówimy swoje imię).
3. Zabawa orientacyjno-porządkowa „Słonko świeci, deszczyk pada” – na hasło: słonko świeci – wszyscy spacerują, kłaniając się spotkanym osobom, na hasło: deszczyk pada – dziecko biegnie do swojego rodzica i chroni się pod „parasolem”, który robi rodzic.
4. Przytulanki kołysanki – zabawa przy muzyce z wykorzystaniem metody W. Sherborne:
Fotelik- dziecko siada pomiędzy nogami dorosłego, jest obejmowane przez niego rękoma i kołysane
Plecki – rodzice i dzieci siadają do siebie plecami, nogi ugięte w kolanach, pchanie plecami partnera starając się pokonać jego opór. Zmiana ról.
Domek – rodzice wykonują klęk podparty, głowami do środka koła, dzieci przechodzą pod domkiem i wracają do swoich rodziców.
Tunel – dorośli tworzą tunel, stojąc blisko siebie, a dzieci przechodzą pod nim, czołgając się.
5. Zabawa „Na łące" – spotykamy różne zwierzątka:
małe zwierzątka (dzieci) biegają po łące, wydając odgłosy, duże zwierzątka (dorośli) wołają je,
dzieci biegną do swoich mam, przytulają się i znów zmieniają się w inne zwierzątka (nauczycielka mówi, jakie: pieski – hau hau, kotki –miau miau, żabki –kum kum, boćki – kle kle,...)
6. Taniec „Do przedszkola" - z Pedagogiki zabawy - inscenizujemy w rytm muzyki: dziecko idzie z mamą za rękę do przedszkola, droga jest daleka (zmiana kierunku), spotyka inne dzieci i idą wspólnie (łączą koło i idą po kole). W przedszkolu zmieniamy buciki i Pani zaprasza do zabawy (idą do środka koła dwa kroki), dzieciom zabawa się podoba bardzo, co wyrażają klaskaniem (klaśnięcie z podniesieniem rąk do góry i trzema krokami do tyłu) – powtarzamy: od zaproszenia do zabawy...
7. Dowolne zabawy dzieci w sali (ok.10 minut).
8. Zabawy swobodne na placu zabaw – poznanie zasad korzystania ze sprzętu terenowego.

Spotkanie 2 - „Bawimy się z misiami”
Przebieg spotkania:
1. Rozdanie dzieciom pluszowych niedźwiadków, śpiew piosenki „O kochaniu misia”.
2. Rozmowa o misiach mieszkających w domach, porównywanie czy są takie same jak w przedszkolu.
3. Zabawy z chustą i misiami (zabawa „Sztorm”) Uczestnicy wrzucają na chustę animacyjną lekkie zabawki -pluszowe misie i jednocześnie, wachlując chustą, podrzucają je do góry. Starają się tak wachlować chustą, aby zabawki nie wypadły na zewnątrz.
4. Poznawanie w zabawie „Toczę piłkę” swoich imion.
5. Zabawa: pokazywanie na sobie i na mamie gdzie są nogi, głowa, ręce, paluszki, itp. Słuchanie i wykorzystanie wiersza o Krzysiu:
Oto Krzyś, mały Krzyś,
do przedszkola przyszedł dziś.
Tutaj Krzysia głowa a tu ręce dwie,
jedna noga, druga noga, każdy o tym wie.
6. Taniec z mamą przy piosence „Miś z laleczką”.
7. Zabawa orientacyjno – porządkowa „Balonik"
8. Zabawa ze śpiewem „Kółko graniaste"
9. Dowolne zabawy dzieci w sali (ok.10 minut).
10. Zabawy swobodne na placu zabaw z wykorzystaniem sprzętu terenowego.

Spotkanie 3 – „Bawimy się razem”
1. Powitanie – podaj imię i prześlij iskierkę (uścisk dłoni) do najbliższej osoby.
2. Zabawa ze śpiewem „Ojciec Wirgiliusz" – nauczycielka w czasie refrenu pokazuje prosty gest (tupanie jedną nogą, młynek z rąk) i wybiera następną dorosłą osobę, następnie wybieramy dzieci, przy 3 zwrotce nauczycielka prosi o śpiewanie: szeptem, cieniutko jak myszka, grubo jak niedźwiedź itp.
3. Zabawa w parach „Lustra"- dziecko stoi naprzeciwko mamy. Dziecko wykonuje różne ruchy i miny, mama je naśladuje. Zmiana ról
4. Zabawa „Zaczarowana drabina " - na podłodze układamy ze sznurka szczebelki drabiny i prosimy, by po tej „zaczarowanej drabinie" przejść w zaczarowany sposób (skacząc, na czworaka, okręcając się na każdym szczebelku).
5. Masaż „Dreszczyk" - dziecko siedzi przed rodzicem. Nauczycielka mówi wiersz, demonstrując czynności, które rodzice powtarzają na ciele dziecka.
tędy płynie rzeczka
idzie pani na szpileczkach
tędy przeszły słonie
a tu idzie szczypaweczka
zaświeciły dwa słoneczka
spadł drobniutki deszczyk
czy przyszedł cię dreszczyk?
Zmiana ról.
6. Zabawy z chustą animacyjną:
Wachlowanie wysoko – nisko
Grupa trzyma uchwyty chusty. Następnie wszyscy jednocześnie podnoszą ją wysoko, po czym opuszczają, obserwując, jak wypełnia się powietrzem. Patrząc na siebie, pozdrawiają się pod i nad chustą. Starają się zachować płaską powierzchnię chusty lub formować kopułę w różnym stopniu wypukłą.
Parasol olbrzyma
Dzieci, trzymając krawędzie chusty w wyciągniętych do góry rękach, tworzą gigantyczny parasol. Biegnąc w jednym kierunku, kręcą nim dookoła.
Fala
Grupa wachluje chustą, na której leży, bądź siedzi, jedno lub kilkoro dzieci. Zmieniamy wielkość fal: małe, średnie i duże (sztormowe).
Przerzuć piłkę
Uczestnicy trzymają chustę, na której znajduje się piłka. Zadaniem bawiących się jest przerzucenie jej na stronę przeciwną, aby spadła poza chustę. Stojący po drugiej stronie starają się nie dopuścić do tego i próbują przerzucić piłkę na drugą stronę.
7. Zabawa pożegnalna w kole -podaj swoje imię i głośno klaśnij.
8. Dowolne zabawy dzieci (ok.10 minut).
9. Zabawy swobodne na placu zabaw z wykorzystaniem sprzętu terenowego.

ZAŁĄCZNIK NR 1
WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW
Nie przeciągaj pożegnania w szatni, pomóż dziecku rozebrać się, pocałuj je i wyjdź, przekazując maluszka nauczycielowi.
Nie zabieraj dziecka do domu, kiedy płacze przy rozstaniu; jeśli zrobisz to choć raz, będzie wiedziało, że łzami można wszystko wymusić.
Nie obiecuj: jeśli pójdziesz do przedszkola, to coś dostaniesz; kiedy będziesz odbierać dziecko, możesz dać mu maleńki prezent, ale nie może to być forma przekupywania, lecz raczej nagrody. Z czasem ten bodziec stanie się zbędny.
Kontroluj co mówisz. Zamiast: „już możemy wracać do domu”, powiedz: „teraz możemy iść do domu”. To niby niewielka różnica, a jednak pierwsze zdanie ma negatywny wydźwięk.
Nie wymuszaj na dziecku, żeby zaraz po przyjściu do domu opowiedziało, co wydarzyło się w przedszkolu – to powoduje niepotrzebny stres.
Jeśli dziecko przy pożegnaniu płacze, postaraj się, żeby przez kilka dni odprowadzał je do przedszkola tata lub inna osoba, którą dziecko zna.
Staraj się określać, kiedy przyjdziesz po dziecko, w miarę dokładnie: nie mów „przyjdę, kiedy skończę pracę”, ponieważ dziecko nie wie, o której godzinie rodzice kończą pracę. Lepiej powiedzieć: „odbiorę cię z przedszkola po obiedzie/po zupie”. Jest to dla dziecka dobra miara czasu gdyż wie, kiedy są posiłki. Najważniejsze jest to, by dotrzymywać słowa!
Nie okazuj negatywnych emocji: nie płacz, nie wracaj pod drzwi, gdy słyszysz, że dziecko płacze. Takie zachowania są u dziecka rozpoczynającego funkcjonowanie poza środowiskiem rodzinnym zupełnie normalne! Jednak kiedy zobaczy, że rodzic czuje się niepewnie w sytuacji pozostawiania go w przedszkolu, będzie miało wrażenie, że dzieje się coś złego, a to spotęguje stres.
Każde dziecko uspokaja się w zasadzie od razu po zamknięciu drzwi do sali, ponieważ absorbują je nowi koledzy, wielość zabawek, a życzliwa i uśmiechnięta pani zawsze dziecko przytuli, weźmie na kolana i uspokoi zajmując uwagę dziecka czymś miłym i pozytywnym.
Tłumacz dziecku, że reguły obowiązujące w przedszkolu są dobre. Dzieci lubią, gdy ich świat jest uporządkowany i ma swoją harmonię. Brak zasad i wymogów ze strony nauczyciela sprawia, że dziecko odczuwa chaos, a to powoduje brak poczucia stabilności i bezpieczeństwa w nowym miejscu.
Wszystkie wątpliwości lub pytania kieruj do nauczyciela. To osoba, która spędza z dzieckiem większość dnia więc doskonale je zna i jest kompetentna w swoim zawodzie. Na pewno uzyskasz pomoc i osiągniesz porozumienie. Dziecko widząc, że rodzice rozmawiają z nauczycielem, czuje się bezpieczne.
PAMIĘTAJ !
ŻEGNAJ I WITAJ SWOJE DZIECKO ZAWSZE Z UŚMIECHEM