Pomoc i opieka psychologiczno-pedagogiczna jako przykład pracy zespołowej

Katarzyna Przepaśniak

POMOC i OPIEKA PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNA JAKO PRZYKŁAD PRACY ZESPOŁOWEJ

Praca zespołowa nauczycieli i specjalistów powinna umożliwić sprawniejsze oraz pełniejsze rozpoznanie potrzeb ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (na podstawie różnych punktów widzenia oraz kompetencji osób udzielających wsparcia) oraz opracowanie spójnego planu pomocy. Pomoc psychologiczno – pedagogiczna udzielana uczniowi w przedszkolu, szkole i placówce polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz rozpoznawaniu jego indywidualnych możliwości psychofizycznych i czynników środowiskowych wpływających na jego funkcjonowanie w przedszkolu, szkole i placówce, w celu wspierania potencjału rozwojowego ucznia i stwarzania warunków do jego aktywnego i pełnego uczestnictwa w życiu przedszkola, szkoły i placówki.
Obowiązującym uregulowaniem prawnym dotyczącym pracy zespołowej przy udzielaniu i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej jest Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r.w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Głównym celem pomocy psychologiczno -pedagogicznej jest wspieranie potencjału rozwojowego ucznia oraz stwarzanie warunków do aktywnego i pełnego uczestnictwa ucznia w życiu przedszkola, szkoły i placówki oraz w środowisku społecznym. Na terenie szkoły, przedszkola pomocy tej udzielają uczniom nauczyciele oraz specjaliści, w szczególności pedagodzy, psycholodzy, logopedzi, doradcy zawodowi i terapeuci pedagogiczni, którzy tworzą zespół ds. pomocy psychologiczno- pedagogicznej. Wszyscy oni organizują zajęcia pomocy psychologiczno-pedagogicznej lub zajęcia specjalistyczne, prowadzą badania i działania diagnostyczne, podejmują działania z zakresu profilaktyki, wspierają nauczycieli i specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, ściśle współpracują z sobą i innymi uczestnikami pomocy psychologiczno-pedagogicznej, rozpoznają indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz indywidualne możliwości psychofizyczne uczniów. Określają ich mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia. Rozpoznają również przyczyny edukacyjnych niepowodzeń lub trudności w funkcjonowaniu, w tym bariery i ograniczenia utrudniające uczniowi funkcjonowanie i uczestnictwo w życiu szkoły. Wspólnie podejmują również działania sprzyjające rozwojowi kompetencji oraz potencjału uczniów w celu podnoszenia efektywności uczenia się i poprawy ich funkcjonowania.
W działaniach tych współpracują - zarówno w procesie diagnostycznym jak i postdiagnostycznym - z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym specjalistycznymi. Zgodnie z Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych, poradnie udzielają dzieciom, i młodzieży pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu, udzielają rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej związanej z wychowywaniem  i kształceniem dzieci i młodzieży, a także wspomagają przedszkola, szkoły i placówki w zakresie realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych.
Do zadań poradni należy także prowadzenie terapii dzieci i młodzieży oraz ich rodzin, udzielanie nauczycielom, wychowawcom grup wychowawczych lub specjalistom, pomocy w: rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzieci i młodzieży, w tym w rozpoznawaniu ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się u uczniów klas I–III szkoły podstawowej, rozwijaniu zainteresowań i uzdolnień uczniów, współpraca z przedszkolami, szkołami i placówkami w opracowywaniu i realizowaniu indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych oraz indywidualnych programów zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, współpraca w określeniu niezbędnych do nauki warunków, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, w tym wykorzystujących technologie informacyjno-komunikacyjne, odpowiednich ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne dziecka niepełnosprawnego albo pełnoletniego ucznia niepełnosprawnego, , podejmowanie działań z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży, prowadzenie edukacji dotyczącej ochrony zdrowia psychicznego wśród dzieci i młodzieży, rodziców i nauczycieli.Wymienione zadania poradnie realizują przez : porady i konsultacje, udział w spotkaniach odpowiednio nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i specjalistów, udział w zebraniach rad pedagogicznych, indywidualne lub grupowe zajęcia terapeutyczne dla dzieci i młodzieży, terapię rodziny, grupy wsparcia, prowadzenie mediacji, interwencje kryzysowe, warsztaty, wykłady i prelekcje, działalność informacyjno-szkoleniową.
Pomoc psychologiczno- pedagogiczna organizowana jest również we współpracy z rodzicami uczniów. Rodzice (prawni opiekunowie) wyrażają zgodę na uczestnictwo dziecka w zajęciach wspomagających rozwój i mogą występować z wnioskiem o objęcie dziecka pomocą, a także uczestniczyć w szkoleniach i spotkaniach zespołu ds. pomocy psychologiczno- pedagogicznej. Korzystają ponadto z fachowych porad i konsultacji pedagoga, psychologa, logopedy i terapeuty zatrudnionych w placówce oraz dyrektora.
Nauczyciela prowadzącego zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze wspiera również asystent nauczyciela lub pomoc nauczyciela. Zakres ich czynności jest uzależniony z jednej strony od potrzeb uczniów, z uwzględnieniem poziomu ich funkcjonowania wynikającego z niepełnosprawności, z drugiej od zakresu wsparcia potrzebnego nauczycielom, z uwagi na ich zaangażowanie w pracę z uczniami w klasie.
Pomoc psychologiczno- pedagogiczna organizowana jest we współpracy z placówkami doskonalenia nauczycieli, innymi szkołami, organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami i podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży.
Osobą, do której należy planowanie i koordynowanie udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej - we współpracy z nauczycielami i specjalistami - jest wychowawca klasy. Dyrektor może jednak wskazać inną osobę, która będzie wykonywała powyższe zadania. W szkole funkcję koordynatora zespołu ds. Pomocy psychologiczno- pedagogicznej pełni najczęściej pedagog szkolny.
Dyrektor jest zobowiązany do zapewnienia dzieciom, nauczycielom i rodzicom odpowiednich warunków do zorganizowania i prowadzenia działań wspomagających rozwój dziecka. Monitoruje on działania nauczycieli i specjalistów oraz sprawuje nadzór pedagogiczny w zakresie udzielania i organizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

BIBLIOGRAFIA:

Rozporządzenie MEN z dnia 09.08.2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 2017 poz. 1591);

Rozporządzenie MEN z dnia 09.08.2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i  opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, Niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. 2017 poz. 1578);

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz.U. 2017 poz. 1647)