Program "Z ortografią na ty" - praca z uczniem z dysleksją w klasach starszych

Wprowadzenie:

Pracuję jako nauczyciel wspomagający w klasie integracyjnej, w szkole podstawowej. Moje zainteresowanie problematyką dysleksji wzięło się stąd, że wielokrotnie u uczniów, z którymi przyszło mi pracować występują zaburzenia określane jako zaburzenia „o charakterze dyslektycznym”, bądź dysleksja, dysortografia, …
Obserwując uczniów klasy IV, analizując ich zeszyty, prace kontrolne, stwierdziłam, że nie jest to zjawisko rzadkie. W klasie tej jedna z uczennic została skierowana na badania do Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej, właśnie pod tym kątem. Pomimo tego, że obecnie nie wydano jeszcze opinii, co do zaburzeń występujących u dziewczynki, na prośbę matki podjęłam się prowadzenia zajęć z uczennicą. Aby praca ta była celowa, zaplanowana i przynosiła efekty opracowałam program pracy dla ucznia z dysleksją w klasach starszych szkoły podstawowej.

Program „Z ortografią na ty” skierowany jest do uczniów klas starszych szkoły podstawowej – zagrożonych dysleksją rozwojową, bądź do tych, u których stwierdzono dysleksję, dysgrafię, dysortografię. Dysleksja rozwojowa oznacza specyficzne trudności w nauce czytania i/lub pisania. Trudności te są uwarunkowane konstytucjonalnie i występują mimo stosowania odpowiednich metod nauczania u dzieci o prawidłowym rozwoju intelektualnym, bez deficytów sensorycznych (wad wzroku i słuchu) i wychowywanych w sprzyjających warunkach społeczno-kulturowych. Dysleksja nie zaburza zdolności rozumowania, rozwiązywania problemów, tworzenia pojęć i krytycznego myślenia.
Termin dysleksja rozwojowa obejmuje kilka rodzajów zaburzeń:
• Dysleksja - rozumiana jako trudności w czytaniu, przejawiające się zaburzeniami tempa i techniki czytania, jak i stopnia rozumienia treści. Używanie terminu "dysleksja" do określenia kłopotów z czytaniem zwiększa bałagan w terminologii, jednak tak się niezbyt szczęśliwie przyjęło. • Dysortografia - czyli trudności z opanowaniem poprawnej pisowni. Żeby można było stwierdzić dysortografię trzeba sprawdzić, czy dziecko popełnia błędy ortograficzne mimo dobrej znajomości zasad pisowni. U dzieci popełniających błędy ortograficzne i nie znających zasad pisowni trudno mówić o dysortografii.
• Dysgrafia - czyli niski poziom graficzny pisma (potocznie mówimy, że dziecko brzydko pisze). Litery pisane przez dziecko są koślawe, różnej wielkości i często lądują na niewłaściwej wysokości. Praktycznie wszystkie dzieci zaczynające pisać popełniają tego typu błędy, więc występowanie ich w pierwszym zeszycie nie stanowi podstawy do obaw. Problem pojawia się, gdy błędy utrzymują się mimo upływu czasu.
• Dyskalkulia - czyli problemy w matematyce. Dzieci z dyskalkulią mają zwykle kłopoty z pojęciem liczby, porównywaniem liczebności zbiorów, ocenianiem co jest większe a co mniejsze i tak dalej.
Wszystkie wyżej wymienione zaburzenia często uwarunkowane są genetycznie. Wystąpienie ich może być także związane z nieprawidłowościami w przebiegu ciąży, porodu i nierównomiernym rozwojem psychoruchowym.
Występowanie dysleksji u dziecka w wieku szkolnym wiąże się często z niepowodzeniami w nauce, zaburzeniami w zachowaniu, zaburzeniami emocjonalnymi a nawet konfliktami w domu.
W trakcie realizacji programu „Z ortografią na ty”, którego celem głównym jest korygowanie i kompensowanie deficytów rozwojowych, uwzględniłam także te sfery rozwoju dziecka. Będę więc kładła nacisk na stworzenie odpowiedniej atmosfery na zajęciach i dobry kontakt z dzieckiem, tak by pokazać jego mocne strony, rozbudzić zdolności. Pomoże mi w tym wiedza ze studiów „Umiejętności Psychoedukacyjne”. Zajęcia będą prowadzone z uczennicą, u której występują specyficzne trudności w nauce czytania i pisania, dlatego też, aby jak najbardziej zindywidualizować pracę, stworzyłam własne pomoce.


Program dla uczniów dysleksją rozwojową w klasach IV - VI

Autorka programu: Agnieszka Śledziowska

Tytuł programu: „Z ortografią na ty”

Cele programu:

Cel główny: Kompensowanie deficytów rozwojowych u dzieci starszych oraz podniesienie umiejętności pisania i czytania.

Cele bezpośrednie:
• rozwijanie i korygowanie funkcji percepcyjno – motorycznych;
• podniesienie poziomu umiejętności czytania i rozumienia czytanego tekstu;
• podniesienie poziomu umiejętności pisania;
• utrwalenie zasad ortografii;
Zasady pracy z dzieckiem dyslektycznym
1. Pełna indywidualizacja pracy na zajęciach - dostosowanie przebiegu
zajęć do rodzaju, zakresu i stopnia nasilenia zaburzeń występujących u uczennicy.
2. Stawianie zadań dostosowanych do możliwości dziecka, zapewnienie warunków do poprawnego wykonania ćwiczeń - wybór określonych zadań, gromadzenie warunków do ich realizacji.
3. Powolne, systematyczne przechodzenie od zadań łatwiejszych do trudniejszych, od prostszych do bardziej złożonych.
4. Utrwalanie prawidłowych umiejętności i likwidowanie niekorzystnych
nawyków w czytaniu i pisaniu - utrwalanie danej czynności przy rozłożeniu
jej w czasie.
5. Dostosowanie czasu trwania ćwiczeń do wydolności dziecka.
6. Mobilizowanie dziecka do wykonywania zadań poprzez stosowanie
różnorodnych form ćwiczeń - opracowywanie indywidualnych zadań dla danego dziecka, stosowanie różnych form pracy.
Czas realizacji programu: 1 rok szkolny ( z możliwością kontynuacji w roku kolejnym).

Organizacja zajęć: Zajęcia odbywać będą się jeden raz w tygodniu po 45 minut, w Szkole Podstawowej w Woli Batorskiej.

Adresat programu: Uczennica klasy V szkoły podstawowej z podejrzeniem
dysleksji.

Metody pracy:
• praca z tekstem, komputerem, wykorzystanie sprzętu CD;
• ćwiczenia praktyczne, pokaz z objaśnieniem;
• aktywizujące.


Formy pracy:
• indywidualna.

Środki dydaktyczne:
• zeszyty ćwiczeń;
• karty pracy;
• programy komputerowe, płyty CD;
• gry dydaktyczne.

Działania związane z przygotowaniem programu:

Przed rozpoczęciem pracy z uczennicą przeprowadziłam:

1. Diagnozę wstępną:
• wywiad z rodzicem i nauczycielem języka polskiego dotyczący trudności szkolnych dziewczynki;
• analiza zeszytów z języka polskiego i zeszytów przedmiotowych, prac pisemnych;
• przeprowadzenie dyktanda sprawdzającego i prób czytania i czytania ze zrozumieniem;
• przygotowanie i zgromadzenie potrzebnych materiałów i pomocy dydaktycznych;
• ustalenie dni i godzin spotkań;
• opracowanie dokumentacji zajęć.

2. Zawarłam z uczennicą kontrakt obejmujący:
• omówienie wyników z rodzicem;
• zapoznanie ucznia i rodzica z metodami i formą pracy na zajęciach;
• ustalenie zasad udziału w zajęciach:
- systematyczny udział;
- informowanie o nieobecnościach;
- przynoszenie zeszytu do ćwiczeń;
• ustalenie formy kontaktu z rodzicem.

Plan zajęć:

1. Diagnoza wstępna.
2. Rozpoczęcie zajęć, które w założeniu trwają do końca roku
szkolnego.

wrzesień:
 przypomnienie i powtórzenie wiadomości o głosce, literze,
sylabie; sprawdzenie umiejętności czytania i pisania;

październik:
 przypomnienie zasad pisowni wyrazów wielka literą;
 układanie zdań, ćwiczenia w wypowiedzi pisemnej;

listopad:
 przypomnienie i utrwalenie zasad pisowni głosek dźwięcznych i
bezdźwięcznych;
 utrwalenie zasad pisowni zmiękczeń w wyrazach;

grudzień:
 utrwalenie zasad pisowni z „ó”;
 utrwalenie zasad pisowni z „u”;

styczeń:
 utrwalenie zasad pisowni z „rz”;
 utrwalenie zasad pisowni z „ż”;

luty:
 utrwalenie zasad pisowni z „ch” i „h”;

marzec:
 powtórzenie i utrwalenie zasad pisowni wyrazów z
„ą”, „ę” i połączeniami literowymi „em”,
„en”, „om”, „on”;
 przypomnienie i utrwalenie zasad pisowni wyrazów z „i”
i „j”;

kwiecień:
 ćwiczenia w pisowni cząstki „nie” z różnymi
częściami mowy;
 ćwiczenia gramatyczne – rzeczownik i czasownik;

maj:
 ćwiczenia gramatyczne – przymiotnik, przysłówek i inne
części mowy;

czerwiec:
 utrwalenie umiejętności gramatycznych;
 zajęcia końcowe.

Oczekiwane rezultaty:
• wzrost poziomu umiejętności szkolnych;
• wzrost tempa, poprawności i płynności czytania i pisania;
• poprawa rozumienia czytanego tekstu;
• utrwalenie zasad znajomości i stosowania zasad ortograficznych;
• podniesienie motywacji do nauki;
• doskonalenie umiejętności radzenia sobie z napięciem
emocjonalnym.

Ewaluacja programu:
• przeprowadzenie testu porównującego umiejętności uczennicy na
początku wdrażania programu i na koniec roku, porównanie wyników;
• przekazanie wskazówek do pracy samodzielnej w domu;
• rozmowa z nauczycielami i rodzicami na temat postępów uczennicy.
Zaplanowane ćwiczenia w czytaniu i pisaniu (za M. Bogdanowicz):
Czytanie na raty
1. Głośne czytanie tekstu - zależnie od możliwości: od ok. 1/2 - l
strony;
2. Dorosły - czyta dziecku na głos - trzy razy więcej, ok. 3 stron;
dziecko w tym czasie śledzi tekst wzrokiem;
3. Samodzielne czytanie po cichu - cztery razy więcej: ok. 4 stron;
4. Streszczenie przeczytanego tekstu (ustne - opowiadanie lub pisemne - w
formie planu czy wypracowania) lub dyskusja nad tekstem;
5. Podsumowanie przeczytanego rozdziału - streszczenie rozdziału i
dyskusja nad wybranymi problemami.
Książka mówiona
"Książki mówione" to płyty CD z nagraniami lektur szkolnych, które
służą dzieciom w przyśpieszeniu procesu czytania lektur. Nauczyciel
prezentuje początek "książki mówionej" i dziecko kontynuuje czytanie reszty
rozdziału z użyciem płyty CD. Zadaniem dziecka jest:
• słuchanie tekstu (z taśmy) z jednoczesnym śledzeniem go w
książce (czytaniem);
• słuchanie tekstu - bez czytania (kilka stron);
• streszczenie przeczytanego tekstu (ustne lub pisemne - w formie
planu czy wypracowania) lub dyskusja nad tekstem.
• podsumowanie przeczytanego i wysłuchanego rozdziału - streszczenie
i dyskusja.
Dyktando w 10 punktach - z komentarzem ortograficznym
1. Punkt l. Umowa
Umawiamy się z dzieckiem, że będziemy robić dyktando obejmujące zawsze
tylko kilka zdań. Wymyślcie wspólnie nagrodę po każdym ustalonym
okresie czasu.
2. Punkt 2. Wybór tekstu
Zaznaczamy w książce dziecka wybrane zdania i czytamy na głos pierwsze
zdanie.
3. Punkt 3. Komentarz ortograficzny
Dziecko powtarza zdanie i omawia pisownię każdego wyrazu (podaje zasady
pisowni, poszukuje uzasadnienia pisowni).
4. Punkt 4. Zapisywanie
Dziecko zapisuje zdanie (podobnie postępuje z następnymi zdaniami).
5. Punkt 5. Kontrola l - dziecko
Dziecko samodzielnie sprawdza cały napisany tekst.
6. Punkt 6. Kontrola 2 - dorosły
Nauczyciel sprawdza tekst. Jeżeli znajdzie błędy, podaje ich liczbę.
7. Punkt 7. Kontrola 3 - dziecko
Dziecko ponownie sprawdza tekst z pomocą słownika ortograficznego.
8. Punkt 8. Kontrola 4 - dorosły
Nauczyciel sprawdza poprawiony tekst. Jeżeli nadal są błędy, wskazuje
tekst -wzór, z którego dyktował zdania.
9. Punkt 9. Kontrola 5 - dziecko
Dziecko porównuje napisany tekst ze wzorem i ostatecznie poprawia błędy.

Punkt 10. Poprawa
Dziecko opracowuje błędnie napisane wyrazy (np. podaje zasady pisowni,
wyrazy pokrewne, odmienia wyraz przez przypadki, wymienia na inne formy).
Pisanie z pamięci
1. Dziecko czyta uważnie wybrany przez siebie, lub wskazany przez
nauczyciela fragment tekstu.
2. Czyta pierwsze zdanie, zapamiętując tekst i pisownię wyrazów.
Uzasadnia pisownię trudnych wyrazów.
3. Dziecko mówi tekst z pamięci.
4. Czyta powtórnie zdanie sprawdzając, czy dobrze zapamiętało je.
5. Pisze tekst z pamięci.
6. Nauczyciel sprawdza zapis i nanosi poprawki.
7. Uczeń porównuje zapis ze zdaniem wzorcowym i nanosi poprawki.
8. Nauczyciel zakrywa zdanie wzorcowe i napisane.
9. Uczeń powtórnie pisze to samo zdanie.
10. Następnie sprawdza zapis.
Poprawa błędów
1. Uczeń wypisuje wyrazy, w których popełnił błędy i uzasadnia ich
poprawną pisownię.
2. Wyrazy te stosuje np. w krzyżówce, układa z nimi zdania, tworzy
rodzinę wyrazów pokrewnych. Wykonuje ćwiczenie utrwalające pisownię.
3. Uczeń wpisz wyrazy do "Słowniczka trudnych wyrazów" ( który sam
stworzył).

Bibliografia:
M. Bogdanowicz: O dysleksji, czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i
pisaniu - odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli. Lublin 1994

M. Bogdanowicz: Integracja percepcyjno-motoryczna. Teoria, diagnoza,
terapia. Warszawa 1997
M. Bogdanowicz, A. Adryjanek: Uczeń z dysleksją w szkole. Poradnik nie
tylko dla polonistów. Gdynia 2004.

W. Brejnak, T. Opolska, R. Ponczek: O dysleksji, czyli specyficznych
trudnościach w nauce. „Biblioteczka reformy”. Warszawa 1999

K. Grabałowska, J. Jastrząb, J. Mickiewicz, M. Wojak: Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu. Poradnik metodyczny do terapii dzieci dyslektycznych. Toruń 1996.
M. Iwanowicz: Dyktanda. Teksty ortograficzne z lukami… Łódź 2006

A. Renflejsz-Kulczyk: Jak pomóc dzieciom dyslektycznym? Poradnik dla nauczycieli i rodziców. Warszawa 1999
B. Sawa: Jeżeli dziecko źle czyta i pisze. WSiP, Warszawa 1997


Ewaluacja programu
Częściowa ewaluacja programu będzie dokonywana sukcesywnie w toku jego
realizacji. Ocena skuteczności programu opierać się będzie na obserwacji
postępów uczennicy w toku zajęć. Przeprowadzony zostanie także test na początku cyklu zajęć i na końcu, którego wyniki zostaną porównane.
Obejmować on będzie:
• głośne czytanie tekstu – pod uwagę brane będzie tempo
czytania, ilość popełnianych błędów i ich rodzaj, stosowanie znaków
interpunkcyjnych;
• ciche czytanie ze zrozumieniem – krótki tekst z pytaniami do
niego się odnoszącymi ( o podobnym stopniu trudności za każdym razem);
• uzupełniane tekstu z lukami (tego samego), zawierającego różny
materiał ortograficzny.

I próba
II próba
CZYTANIE GŁOŚNE
tempo czytania
CZYTANIE GŁOŚNE
ilość błędów i ich rodzaj
CZYTANIE GŁOŚNE
stosowanie znaków interpunkcyjnych
CZYTANIE CICHE ZE ZROZUMIENIEM
rozumienie czytanego tekstu ( ilość poprawnych odpowiedzi)
TEKST Z LUKAMI
rodzaj błędów ortograficznych, ich ilość


Przeprowadzona zostanie rozmowa z rodzicami i nauczycielem języka
polskiego o postępach w pracy uczennicy i jej osiągnięciach. Rodzicom i uczennicy
przekazane zostaną wskazówki do pracy samodzielnej i zestawy ćwiczeń, z
których mogła będzie korzystać.



Konspekt do zajęć z uczniem dyslektycznym

Temat: Utrwalenie poprawnej pisowni wyrazów z „ó” i
„u”.
Dyktando sprawdzające.

OPIS:
Konspekt jest pomocą do utrwalania poprawnej pisowni wyrazów z
„ó” i „u”. Ćwiczenia wymagają znajomości podstawowych reguł ortograficznych dotyczących pisowni wyrazów z „ó” i
„u”. Konspekt może być szablonem do przeprowadzania zajęć dotyczących utrwalania innych reguł ortograficznych.

RODZAJ ZABURZENIA:
Zaburzenia o charakterze dyslektycznym.

CELE:
• utrwalenie poznanych reguł ortograficznych dotyczących pisowni
wyrazów
z „ó” i „u”,
• podnoszenie umiejętności pisania,
• usprawnianie percepcji słuchowej,
• kształtowanie funkcji wzrokowej,
• ćwiczenie koordynacji wzrokowo-ruchowo-słuchowej.

FORMY PRACY: indywidualna

METODY PRACY: podająca, aktywizująca

POMOCE: płyta CD z nagranymi tekstami, wzory tekstów, słownik
ortograficzny, zeszyt

CZAS TRWANIA:12 godzina lekcyjna

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1. Przypomnienie wiadomości dotyczących reguł ortograficznych pisowni
wyrazów z „ó” i „u” (usprawnianie percepcji
słuchowej)

2. Uzupełnianie zaznaczonych miejsc w tekście odpowiednią literą
(kształtowanie koordynacji wzrokowo- słuchowo- ruchowej)

 Uczennica uzupełnia litery w zdaniu w wyrazach „ó”
oraz „u”. Wykonuje ćwiczenie, błędnie zapisane wyrazy zapisuje w
zeszycie, po uprzednim sprawdzeniu w słowniku

3. Ćwiczenia rozluźniające:„Ruchy Naprzemienne” i
„Leniwe Ósemki” (ćwiczenie koordynacji wzrokowo-ruchowo-słuchowej).

 „Ruchy Naprzemienne” – w pozycji stojącej
dotykanie prawą ręką uniesionego lewego kolana i na przemian lewą ręką
– prawego kolana; pozycji leżącej dotykanie na przemian prawym łokciem
lewego kolana, lewym – prawego.
 „Leniwe Ósemki” – kreślenie kciukiem, płynnym ruchem poziomej ósemki, zaczynając od punktu środkowego na wysokości oczu w lewo.

4. Dyktando sprawdzające (ćwiczenie koordynacji wzrokowo- ruchowo-słuchowej).

 Prowadzący objaśnia, na czym polega ćwiczenie. Uczennica wybiera jedno z trzech dyktand, o różnej tematyce, nagrane na płycie CD.
Wysłuchuje całego tekstu dyktanda czytanego przez lektora – prowadzący
wyjaśnia wyrazy, których znaczenia uczennica nie zna. Następnie tekst słuchany
jest fragmentami, uczennica zapisuje czytane fragmenty. Sprawdza poprawność zapisu ze wzorem. Na końcu sprawdza błędnie zapisane wyrazy w słowniku i zapisuje je w zeszycie.

5. Układanie zdań z zapisanymi wyrazami.

 Uczennica układa zdania z błędnie zapisanymi wyrazami. W
przypadku gdy uczennica nie popełniła żadnego błędu, można dodatkowo podyktować wyrazy z „ó” i „u” lub poprosić uczennicę, aby znalazł w słowniku tego typu wyrazy.

6. Zakończenie zajęć.

 Podsumowanie zajęć ze strony prowadzącego. Zebranie informacji
zwrotnych od uczennicy – co było trudnego, co sprawiło jej
przyjemność podczas zajęć.



Konspekt do zajęć z uczniem dyslektycznym


Temat: List do koleżanki opisujący moją miejscowość –
doskonalenie umiejętności stosowania form grzecznościowych w liście (utrwalenie zasad pisowni wielką literą) .

Ilość godzin: 1 godzina lekcyjna

Cele:
• doskonalenie funkcji percepcyjnych (percepcji wzrokowej);
• rozwijanie procesów poznawczych: pamięci, uwagi, koncentrowania
uwagi na zadaniu;
• wzbogacanie słownictwa, rozwijanie umiejętności formułowania
myśli w wypowiedź, ich logiczności i poprawności;
• rozwijanie i doskonalenie umiejętności pisania listu skierowanego
do koleżanki;
• utrwalenie pojęć związanych z pisaniem listu ;
• utrwalenie zasad pisowni zwrotów grzecznościowych;
• rozwijanie umiejętności planowania rozmieszczenia tekstu na stronie oraz estetyki pisma;
• usprawnianie tempa pracy, jego wyrównywanie.

Metody pracy:
 analiza danych i twórcze naśladownictwo wzorów;

Środki dydaktyczne:
 gra edukacyjna „Szukaj pary”;
 karty z figurami do zapamiętania;
 wzór listu;
 karta pracy nr 1 i 2.

Przebieg:

I. Zabawa w zapamiętywanie i odtwarzanie układu kolorowych figur wg.
wzoru.

Uczennica otrzymuje kartę z kolorowymi figurami ułożonymi w określonym
ciągu. Jej zadaniem jest zapamiętanie figur, ich kolorów i ułożenia a
następnie wykonanie ćwiczeń z nimi związanych, np. ułożenie wyciętych
figur w prawidłowej kolejności, wyszukanie figury, która nie pasuje,
ponumerowanie wymieszanych figur w odpowiedniej kolejności, odpowiednie ich
pokolorowanie. Zadanie jest punktowane.

II. Co wiemy o listach?

Prowadzący zadaje uczniowi pytania dotyczące listów:

Prowadzący przedstawia uczennicy tematykę zajęć i ich cel.

III. Analiza przykładowego listu pisanego do koleżanki ( karta pracy nr
1).

 Ciche czytanie ze zrozumieniem przykładowego listu.
 Zwrócenie uwagi na główne części listu ( można wyróżnić je
kolorami).
 Wykonanie ćwiczeń związanych z przeczytanym tekstem listu:
- wypisanie sformułowania, za pomocą którego Karolina zwróciła się do
adresata;
- wyszukanie w tekście wszystkich użytych form grzecznościowych,
zwrócenie uwagi na ich pisownię, podane innych przykładów;
- uzupełnienie ćwiczenia z użyciem prawidłowych form grzecznościowych;
- wypisanie zdania z listu nawiązującego do otrzymanej korespondencji;
- znalezienie użytego w liście potocznego , młodzieżowego określenia,
odpowiedź na pytanie : czy można byłoby użyć takiego określenia w
liście do wychowawcy?;
- wypisanie formuły pożegnalnej.
 Zwrócenie uwagi na poprawne zaadresowanie koperty ( pisownia
wyrazów wielką literą).

IV. List do koleżanki opisujący moją miejscowość ( karta pracy
nr 2)

 Zwrócenie uwagi na formę graficzną listu, właściwe
rozmieszczenie na kartce, estetykę;
 Zwrócenie uwagi na to, jakie informacje mogą być zawarte w
liście;
 Praca samodzielna uczennicy.

V. Gra edukacyjna „Szukaj pary”.

VI. Podsumowanie i ocena pracy uczennicy na zajęciach.


KARTA PRACY NR 2



--------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------




KARTA PRACY NR 1


Zakopane, 14 maja 2005 r.

Droga Agnieszko!

Dziękuję za list i miłe słowa. Dziś piszę do Ciebie z Zakopanego, gdzie przyjechałam ze swoją klasą na trzydniową wycieczkę.
Jesteśmy tu od wczoraj. Zaczęło się od pechowej podróży. Wyobraź sobie, że autobus najpierw się spóźnił ponad godzinę, a potem się zepsuł na trasie i parę godzin musieliśmy czekać na zastępczy. Przez to nie udało się nam zorganizować ogniska. Byłam wściekła!
Za to dzisiaj byliśmy na świetnej wycieczce do Morskiego Oka. Część drogi jechaliśmy góralskimi bryczkami. Mówię Ci – superzasto! A widok nad Morskim Okiem – bajeczne! Całe Tatry przed oczami! Piękne, majestatyczne i groźne.
Więcej napiszę Ci o tym po powrocie do domu. Teraz kończy mi się wolny czas przed kolacją. Potem organizujemy zaległe ognisko.
Przygotowałyśmy już z dziewczynami kilka rajdowych piosenek. Wszystkie znasz, bo śpiewaliśmy je na kolonii.


Serdecznie Cię pozdrawiam i całuję
Karolina




Ćw. 1
Wypisz sformułowanie, za pomocą którego Karolina zwróciła się do adresata.

---------------------------------------------------

Ćw.2
Wypisz z listu Karoliny zdanie nawiązujące do otrzymanej korespondencji.

---------------------------------------------------

Cw.3
Wyszukaj w liście zwroty grzecznościowe, których użyła Karolina. Podaj inne przykłady.
Uzupełnij:

Dziękuję za ------- list (twój)

Pozdrawiam --------. serdecznie (cię)

Ucałuj ………………mamę (twoją)

Pozdrów ----------------..
-----------------..( twoich rodziców)

Spotkałem
----------------------------------------------------(twojego brata)

Ćw.4
Karolina użyła w liście potocznego, młodzieżowego określenia. Wypisz je. Czy mogłaby takiego określenia użyć w liście do swojego wychowawcy?
Uzasadnij.

---------------------------------------------------------------

Ćw.5
Wypisz z listu Karoliny formułę pożegnalną.

---------------------------------------------------------------

Ćw. 6
Zwróć uwagę na to, jak Karolina przed wysłaniem listu poprawnie zaadresowała kopertę.