Program czytelniczy "Czytanie to zabawa i wielka przygoda"

Program czytelniczy
„Czytanie to zabawa i wielka przygoda”
„Książka to najlepszy przyjaciel człowieka . . .”
Cyceron

Stałe i systematyczne spotkania dzieci z książką dają im wiele korzyści. Aktywizują rozwój intelektualny i emocjonalny, budząc ich wrażliwość estetyczną, sprzyjają rozwijaniu postaw twórczych oraz wyzwalają różne formy ekspresji. Czytanie dzieciom od najmłodszych lat stymuluje ich język, pamięć i wyobraźnię. Maluchy uczą się myślenia, poprawią koncentrację, poszerzają wiedzę ogólną i rozbudzają zainteresowania. Czytanie na dobranoc buduje i umacnia więź między dorosłym i dzieckiem oraz wspiera w wychowaniu.
Z obserwacji wynika, że literatura wydaje się dzieciom coraz mniej atrakcyjna w porównaniu z zalewającymi media grami i bajkami, propagującymi kult siły, walki i rywalizacji. Równocześnie dużym problemem jest fakt, że rodzice nie czytają dzieciom w domu. Z przeprowadzonej ankiety w trzech grupach pięciolatków (wrzesień 2018) wynikało, że ponad połowa rodziców nie czyta dzieciom bajek, wierszy czy opowiadań. Będąc świadoma korzyści dla dzieci, płynących ze stałego kontaktu z książką, postanowiłam podjąć działania, kształcące zamiłowanie do czytania u naszych wychowanków. W działania na terenie przedszkola włączyłam rodziców. Zależało mi na tym, aby czytanie książek kojarzyło się dzieciom i ich rodzicom z dobrą zabawą, relaksem i źródłem zdobywania wiedzy o otaczającym świecie. Zaangażowałam przedszkolaków w różnorodne działania związane z książką oraz zachęciłam ich do nauki czytania.
Celem programu było rozwijanie zainteresowań literaturą dziecięcą oraz kształtowanie kultury czytelniczej poprzez dobrowolny i spontaniczny kontakt z książką, odwiedzanie biblioteki w ramach „Sztafety czytelniczej”, spotkania z pisarzami, uczestnictwo w konkursach i przeglądach recytatorskich. W programie postanowiłam zająć się głównie kontaktem dzieci ze literaturą polską oraz (w mniejszym zakresie) zagraniczną. Wydzieliłam w swojej sali „Kącik ABC”, który oprócz kącika czytelniczego pełnił funkcję punktu wymiany książek. Było to miejsce, gdzie dzieci w wybranym przez siebie momencie dnia mogły usiąść, włączyć lampkę i pooglądać lub poczytać książeczki. Oprócz ciekawych pozycji książkowych, w kąciku zasiadał miś Karol, jako strażnik i symbol naszego kącika. Karol dopilnował, aby dzieci dbały o książki.
W celu skuteczniejszego promowania czytelnictwa wśród przedszkolaków włączyłam w realizację programu ich rodziców, którzy przez cały rok czytali dzieciom bajki, opowiadania i wiersze w przedszkolu. Ważne było, aby uświadomić rodzicom rolę głośnego czytania w prawidłowym rozwoju dziecka i zachęcić ich do codziennego czytania w domu.

I. Realizacja programu:
Program był realizowany w Miejskim Przedszkolu nr 2 w Zgierzu przez nauczycieli trzech grup 5,6-latków w roku szkolnym 2018/2019 przy współpracy rodziców, Miejsko-Powiatowej Biblioteki Publicznej im. Bolesława Prusa w Zgierzu(„Sztafeta czytelnicza”)oraz w Centrum Kultury Dziecka w Zgierzu.
Treści zawarte w programie są zgodne z podstawą programową i dostosowane do potrzeb i możliwości dzieci.

II. Cele programu:
•Cel główny programu:
Kształtowanie i pobudzanie motywacji dzieci do nauki czytania poprzez organizowanie sytuacji edukacyjnych, sprzyjających rozwijaniu zainteresowań czytelniczych.
•Cele ogólne:
- nabywanie umiejętności poprawnego wypowiadania się poprzez kontakt z utworami literatury dziecięcej;
- stymulowanie emocjonalnego rozwoju dziecka;
- przeciwdziałanie uzależnieniom od mediów (telewizja, Internet);
- zwiększanie zasobu słownictwa;
- budowanie mocnych więzi emocjonalnych między rodzicem, a dzieckiem.
•Cele szczegółowe:
Dziecko:
- kształci umiejętność sprawnego wypowiadania się (zadawania pytań, udzielania odpowiedzi na zadane pytania, opowiadania);
- rozwija pamięć i wyobraźnię;
- ćwiczy umiejętność skupienia uwagi przez dłuższy czas;
- poszerza zasób ogólnej wiedzy;
- kształci zainteresowanie czytaniem;
- potrafi dbać o książki
- tworzy prace plastyczne inspirowane utworami wybranych twórców.

III. Metody i formy pracy
•Formy wykorzystania tekstu literackiego
- odzwierciedlanie akcji utworu przez dzieci w działalności plastycznej;
- nauka wierszy, piosenek;
- wykorzystywanie teatrzyku kukiełkowego i na jego scence przedstawianie sylwetek głównych bohaterów;
- uzupełnianie treści akcji poprzez twórczość ekspresyjną dzieci (rysunek, inscenizacja);
- organizowanie zgaduj-zgaduli w formie zabawowej na temat znajomości treści znanych książek, ich bohaterów;
- układanie przez dzieci zakończeń do różnych opowiadań, historii, wierszyków;
- utworzenie w sali przedszkolnej kącika czytelniczego „Kącik ABC”;
- kontakt z biblioteką publiczną, zaznajamianie z pracą bibliotekarza, wyjścia na zajęcia do biblioteki, goszczenie bibliotekarki w przedszkolu;
- zapoznawanie dzieci z legendami odnoszącymi się do historii różnych miast Polski;
- czytanie dzieciom w przedszkolu ich ulubionych bajek, opowiadań i wierszy przez chętnych rodziców (w każdej grupie);
- spotkania z pisarzami, autorami książek i wierszy dla dzieci;
- udział w konkursach recytatorskich, teatralnych, plastycznych i imprezach promujących czytelnictwo;
- wycieczki do księgarni, drukarni;
•Metody pracy:
- podająca (przyswajanie)
- problemowa (odkrywanie)
- aktywizująca (przeżywanie)
- praktyczna (działanie)
- zabawy dydaktyczne przygotowujące do nauki czytania i pisania z wykorzystaniem Nowatorskiej Metody D. Miązek i D. Piątkowskiej Wspieraną Nagraniem,
- odmienna Metoda Nauki Czytania Ireny Majchrzak.

Ewaluacja programu
Oczekiwane, końcowe efekty działań programowych Dziecko: - odczuwa potrzebę częstego kontaktu z książką; - podejmuje próby czytania wyrazów i krótkich zdań; - czuje się czytelnikiem i samodzielnie wyszukuje książki o interesującej go tematyce; - bierze udział w konkursach i akcjach promujących czytelnictwo.
Rodzice: - dostrzegają wpływ głośnego czytania na rozwój dziecka; - chętnie współpracują na rzecz własnego dziecka i przedszkola; - stwarzają dzieciom warunki do kontaktu z książką, biblioteką.
W przeprowadzeniu ewaluacji pomoże mi ocena:
- zaangażowania dzieci w przygotowanie do konkursów oraz imprez promujących czytelnictwo
- współpracy z Miejsko-Powiatową Biblioteką Publiczną i Centrum Kultury Dziecka w Zgierzu
- stopnia zadowolenia rodziców z realizacji programu.
Ewaluacja końcowa oparta będzie na uzyskaniu informacji zwrotnej od rodziców. Proponowane narzędzia badawcze to kwestionariusz ankiety dla rodziców.

Realizacja programu

Działania:

Wrzesień 2018
•Prezentacja multimedialna pt. „Kto wynalazł papier?”.
•Malowanie farbami ilustracji do wybranego fragmentu utworu „Na jagody”.
•Teatrzyk sylwet do wiersza Jana Brzechwy pt. „Pomidor”.
•Nauka wiersza na pamięć.
•„Spotkanie z książką” zajęcia w Miejsko – Powiatowej Bibliotece Publicznej – zapoznanie z zawodem bibliotekarki.
•Pedagogizacja rodziców podczas wrześniowego zebrania grupowego pt. „Wpływ głośnego czytania na rozwój dziecka”.
•Czytanie raz w tygodniu bajki przez chętnego rodzica.
•Teatrzyk sylwet na podstawie utworu pt. „Entliczek-Pentliczek” Jana Brzechwy.
•Wykonanie soku jabłkowego przy użyciu sokowirówki.
•Raz w tygodniu organizowanie „Urodzin litery....” Dzieci których imię rozpoczyna się daną literą mają tego dnia święto. Otrzymują literową niespodziankę.
•Organizowanie atrakcyjnych zabaw słownych, muzycznych i plastycznych związanych z daną literą.
•Zabawy z wizytówkami dzieci.
Utwory literackie:
Maria Konopnicka „Czytanie”
Maria Konopnicka „Na jagody”
Jan Brzechwa „Pomidor”
Prezentacja multimedialna – Ewa Chwiałkowska
Jan Brzechwa wiersze pt. „Entliczek – Pentliczek” „Kwoka”
Zofia Stanecka, Marianna Oklejak „Wielka Księga Przygód – Basia”

Październik 2018
•Prezentacja multimedialna pt. „Jak powstaje książka”.
•Wycieczka do pobliskiej księgarni. Zapoznanie z zawodem księgarza.
•Rozmowy z dziećmi na temat treści wysłuchanych opowiadań Iwony Salach.
•Zorganizowanie „Kącika ABC” przez każdą z grup.
•Gromadzenie w „Kąciku ABC” ulubionych książek dzieci, zorganizowanie biblioteczki.
•„Spotkanie z książką” zajęcia w Miejsko – Powiatowej Bibliotece Publicznej Zapoznanie z wyglądem i smakiem mało znanych warzyw na podstawie wiersza Jana Brzechwy pt. „Na straganie”.
•Wykonanie kukiełek do wiersza z warzyw.
•Zorganizowanie „Jesiennego Przeglądu Recytatorskiego” 5-latków dla rówieśników z młodszych grup.
•Czytanie raz w tygodniu bajki przez rodzica – w każdej grupie.
•Spotkanie z pisarką Barbarą Kaszyńską, autorką wierszy, książek dla dzieci na terenie naszego przedszkola.
•Udział dzieci w konkursie recytatorskim i plastycznym X Jesiennego Turnieju Bajkowych Strof pt. „Poezja smaku” w Centrum Kultury Dziecka w Zgierzu.
•Wykonanie grupowej książki pt. „Przyszła do nas jesień”. Prezentacja książki na wystawie dla rodziców w holu przedszkolnym.
•Raz w tygodniu organizowanie „Urodzin litery....” Dzieci których imię rozpoczyna się daną literą mają tego dnia święto. Otrzymują literową niespodziankę.
•Organizowanie atrakcyjnych zabaw słownych, muzycznych i plastycznych związanych z daną literą.
Iwona Salach opowiadania „Kto posprząta” „To moja zabawka” „Jak Ola się ubiera” z książki „Nasza Pani opowiada”
Utwory literackie:
Iwona Salach, opowiadania: „W sklepie” „Nie potrafię” „Powódź” z książki „Nasza Pani opowiada”
Jan Brzechwa wiersz „Na straganie”
Dorota Gellner bajka pt. „Myszka”
Dorota Gellner „Historia zwierzaka z wieszaka”
Julian Tuwim „Lokomotywa”
Prezentacja multimedialna – Ewa Chwiałkowska

Listopad 2018
•Rozmowy z dziećmi na temat treści wysłuchanych opowiadań Iwony Salach.
•Wycieczka do drukarni w Strykowie.
•Seria zajęć literacko-muzycznych w oparciu o książkę „Gang słodziaków” Renty Piątkowskiej:
- „Tajemniczy las słodziaków”
- „Zaginiony borsuk”
- „Mapa do skarbu słodziaków”.
•„Spotkanie z książką” zajęcia w Miejsko – Powiatowej Bibliotece Publicznej w Zgierzu pt. „Miś w książce”. Obchody Światowego Dnia Pluszowego Misia. Poznanie słynnych misiów: Uszatka, Kubusia Puchatka i Padingtona.
•Czytanie raz w tygodniu bajki przez rodzica – w każdej grupie.
•Słuchanie opowiadań z książki Ewy Mleczko pt. „Smoczek Marian z Drakosławic”.
•Wykonanie pacynek ze skarpet przedstawiających bohaterów książki.
•Zorganizowanie teatrzyku z wykorzystaniem pacynek. Wykonanie przez dzieci scenografii.
•Raz w tygodniu organizowanie „Urodzin litery....” Dzieci których imię rozpoczyna się daną literą mają tego dnia święto. Otrzymują literową niespodziankę.
•Organizowanie atrakcyjnych zabaw słownych, muzycznych i plastycznych związanych z daną literą.
Iwona Salach opowiadania „Zguba” „Kłopoty Krysi” „Hałasek” z książki „Nasza Pani opowiada”
Utwory literackie:
Renata Piątkowska „Gang słodziaków”
Ewa Mleczko „Smoczek Marian z Drakosławic”
Czesław Janczarski „Przygody i wędrówki Misia Uszatka”
Michael Bond „Miś zwany Padington”

Grudzień 2018
•Teatrzyk kukiełkowy do utworu Grażyny Koby pt. „Zima”.
•Wykonanie ilustracji do wiersza „Zima” (biała farba na czarnym tle) zorganizowanie wystawy dla rodziców.
•Przygotowanie na podstawie wiersza G. Koby „Legenda o choince” historyjki obrazkowej.
•Czytanie raz w tygodniu bajki przez rodzica – w każdej grupie.
•Pieczenie świątecznych pierniczków w kształcie literek. Tworzenie całych imion przez dzieci chętne.
•Zaproszenie rodziców na przedświąteczne czytanie opowieści, opowiadań Bożonarodzeniowych. Ozdabianie razem z rodzicami upieczonych wcześniej ciasteczek w kształcie literek lukrem, orzechami i kolorową posypką.
•Raz w tygodniu organizowanie „Urodzin litery....” Dzieci których imię rozpoczyna się daną literą mają tego dnia święto.Otrzymują literową niespodziankę.
•Organizowanie atrakcyjnych zabaw słownych, muzycznych i plastycznych związanych z daną literą.
•Wystawienie przedstawienia pt. „Jasełka z bajkami” – dla rodziców.
Utwory literackie:
Grażyna Koba wiersz pt.„Zima”
Grażyna Koba opowiadanie pt. „Legenda o choince”
Jostein Gaarder „Tajemnica Bożego Narodzenia”
Krystyna Mirek „Świąteczny sekret”
Anna Onichimowska „Dzień czekolady”
Malina Prześluga „Bombka z gwiazdką”

Styczeń 2019
•Wystawienie przedstawienia pt. „Jasełka z bajkami” – zaproszenie przedszkolaków z Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego im. Kornela Makuszyńskiego w Zgierzu.
•Zapoznanie z wierszem „Abecadło”. Nauka wiersza na pamięć.
•Wizyta pani bibliotekarki. Oglądanie przez dzieci teatru ilustracji Kmishibai – zapoznanie z pracą górnika. Wykonanie górniczych czapek z okazji 4 grudnia „Barburki”.
•Czytanie raz w tygodniu bajki przez rodzica – w każdej grupie.
•Wykonanie grupowej książki pt. „Zabawy zimowe”.
•Raz w tygodniu organizowanie „Urodzin litery....” Dzieci których imię rozpoczyna się daną literą mają tego dnia święto. Otrzymują literową niespodziankę.
•Organizowanie atrakcyjnych zabaw słownych, muzycznych i plastycznych związanych z daną literą.
•„Opowiedzmy razem historię” - tworzenie grupowego opowiadania z wykorzystaniem przygotowanych przedmiotów: skrzynia, buty, kapelusz, prezent. Każde dziecko dopowiada zdanie do tego, co usłyszało od poprzednika.
•Spisanie opowiadania i wykonanie do niego ilustracji przez chętne dzieci.
•Wizyta bibliotekarki w przedszkolu. Oglądanie przez dzieci teatru ilustracji Kmishibai pt. „Zimowa zamieć”. Wykonanie śnieżynek techniką wycinanki.
Utwory literackie:
Julian Tuwim „Abecadło”
Iwona Salach „Zniszczona książka”
Wanda Chotomska „Ptaki” (tomik wierszy z płytą)
„Dziesięć bałwanków”
fragmenty książki „Dzieci Pana Astronoma”
Sybille von Olfers „Przygoda Marlenki”
Izabela Łazarczyk-Kaczmarek „Gdy rodzice byli dziećmi – zima”
Tove Jansson „Zima muminków”

Luty 2019
•Gromadzenie w „Kąciku ABC” ulubionych książek dzieci.
•Wykonanie wspólnej książki pt. „Nasze zimowe zabawy” przez każdą grupę i zorganizowanie wystawy dla rodziców.
•Czytanie raz w tygodniu bajki przez rodzica – w każdej grupie.
•„Spotkanie z książką” zajęcia w Miejsko – Powiatowej Bibliotece Publicznej – Rozmowa na temat wiersza Agaty Dziechciarczyk pt. „Bal karnawałowy”. Oglądanie prezentacji na temat karnawału w różnych krajach świata. Wykonanie masek karnawałowych.
•Raz w tygodniu organizowanie „Urodzin litery....” Dzieci których imię rozpoczyna się daną literą mają tego dnia święto. Otrzymują literową niespodziankę.
•Organizowanie atrakcyjnych zabaw słownych, muzycznych i plastycznych związanych z daną literą.
•Twórcze zajęciach literacko-plastyczne oraz muzyczne pt. „Mini Arty-Party” w Centrum Kultury Dziecka w Zgierzu.
Utwory literackie:
J. Kulmowa „Gdybym miał dziesięć rąk”
„Deszczowa muzyka”
M. Molicka „Bajka o dwóch kredkach”
Fragmenty „Akademii Pana Kleksa
Tomasz Samojlik seria „Żubr Pompik” opowiadanie „Tropy na śniegu”

Marzec 2019
•Rozmowa na temat wiersza Marii Konopnickiej pt. „O czym ptaszek śpiewa”. Wykonanie przez dzieci ptaków z gliny.
•Zorganizowanie wystawy dla rodziców wykonanych ptaków z gliny.
•Nauka wiersza pt. „Wiosna”, inscenizacja wiersza grupom młodszym w „Teatrzyku Mimów” z użyciem muzyki i rekwizytów.
•Gromadzenie w „Kąciku ABC” ulubionych książek dzieci, zorganizowanie na bieżąco biblioteczki.
•Między przedszkolny Przegląd Recytatorski „W zdrowym ciele, zdrowy duch” w Młodzieżowym Domu Kultury zorganizowany przez nasze przedszkole.
•„Spotkanie z książką” zajęcia w Miejsko – Powiatowej Biblioteki Publicznej w Zgierzu. Wiosenne zabawy w oparciu o opowiadanie Iwony Salach pt. „Szukamy wiosny”. Wykonanie bałwanków z płatków kosmetycznych i patyczków do szaszłyków.
•Czytanie raz w tygodniu bajki przez rodzica – w każdej grupie.
•Raz w tygodniu organizowanie „Urodzin litery....” Dzieci których imię rozpoczyna się daną literą mają tego dnia święto. Otrzymują literową niespodziankę.
•Organizowanie atrakcyjnych zabaw słownych, muzycznych i plastycznych związanych z daną literą.
Utwory literackie:
Maria Konopnicka wiersz pt. „O czym ptaszek śpiewa”
Julian Tuwim „Ptasie radio”
Grażyna Koba wiersz pt. „Wiosna”
Adam Wojnar „Przewodnik prawdziwych tropicieli”
Wojciech Mikołuszko książka
„Tato, a dlaczego”
Anna Jankowska książka „Wiosna na ulicy Czereśniowej”

Kwiecień 2019
•Wykonanie ilustracji za pomocą trójkątów różnej wielkości na podstawie opowiadania Danuty Wawiłow pt. „Trójkątna bajka”.
•„Spotkanie z książką” zajęcia w Miejsko – Powiatowej Biblioteki Publicznej w Zgierzu. Obchody Międzynarodowego Dnia Książki dla Dzieci. Słuchanie ulubionych książeczek z serii „Franklin”. Wykonanie grupowej książki pt. „Nasze zabawy”.
•Czytanie raz w tygodniu bajki przez rodzica – w każdej grupie.
•Wycieczka do Muzeum Marii Konopnickiej w Bronowie.
•Raz w tygodniu organizowanie „Urodzin litery....” Dzieci których imię rozpoczyna się daną literą mają tego dnia święto. Otrzymują literową niespodziankę.
•Organizowanie atrakcyjnych zabaw słownych, muzycznych i plastycznych związanych z daną literą.
•Twórcze zajęciach literacko-plastyczne oraz muzyczne pt. „Mini Arty-Party” w Centrum Kultury Dziecka w Zgierzu.
•Twórcze zajęcia plastyczne – wykonanie zakładek do książek z wykorzystaniem różnorodnych materiałów: zasuszonych kwiatów, ziaren, kolorowych materiałów.
Utwory literackie:
Danuta Wawiłow „Trójkątna bajka” „ Rupaki”
„A jak będę dorosła”
Iwona Salach „Nasza pani opowiada” – opowiadania pt. „Chory ptaszek”, „Kwiaty”, „Deszcz i słońce”
„Ptasie gniazda”
Bogusław Nosek, Ola Makowska
Książka pt. „Wielkanoc”

Maj 2019
•Zabawy w opowiadanie na podstawie „Legend Polskich”.
•Wykonanie sylwet os do zabaw ruchowych na podstawie wiersza „Bosa osa”.
•Wspólne wykonanie książki pt. Kwiaty na łące”, wykorzystanie żywych okazów kwiatów, które wcześniej dzieci zasuszyły.
•„Spotkanie z książką” zajęcia w Miejsko – Powiatowej Biblioteki Publicznej w Zgierzu. Uświadomienie dzieciom wartości prawdy na podstawie książki Agnieszki Kwapińskiej pt. „Kłamczuszki”.
•Czytanie raz w tygodniu bajki przez rodzica – w każdej grupie.
•Raz w tygodniu organizowanie „Urodzin litery....” Dzieci których imię rozpoczyna się daną literą mają tego dnia święto. Otrzymują literową niespodziankę.
•Organizowanie atrakcyjnych zabaw słownych, muzycznych i plastycznych związanych z daną literą.
•Wykonanie przez dzieci swoich książeczek pt. „Mój ulubiony bohater i jego przygody”.
•Spotkanie literackie z poetą i bajkopisarzem Eugeniuszem Dolata z Parzęczewa, zorganizowane przy współpracy z Miejsko-Powiatową Biblioteką Publiczną.
Utwory literackie:
Dorota Gellner wiersz pt. „Bosa osa”
Aleksander Pągowski książka „Legendy Polskie”
Agnieszka Kwapińska książka pt. „Kłamczuszki” z serii książek „Humorki”
Anna Jankowska książka pt. „Wiosna w Bullerbyn"

Czerwiec 2019
•Wykonanie wspólnej książki pt. „Lato”. Uwzględnienie wakacyjnych regionów Polski: Morze Bałtyckie, Góry Tatry, Mazury.
•Zorganizowanie wystawy dla rodziców pt. „Nasze książki”.
•Zorganizowanie przez nasze przedszkole Między przedszkolnego Konkursu plastycznego pt. „Nasze zdrowie” - okładka, ilustracja do wiersza, opowiadania o tematyce zdrowotnej.
•Rozwiązanie konkursu pt. „Nasze zdrowie” w Miejsko – Powiatowej Bibliotece Publicznej, wręczenie nagród uczestnikom, uroczyste zakończenie „Sztafety czytelniczej”.
Utwory literackie:
Astrid Lind „Raz, dwa, trzy Piaskowy Wilk” opowiadania
H. Łochocka „O wróbelku Elemelku” opowiadania

Ewa Chwiałkowska