Elementy gimnastyki korekcyjnej w lekcji wychowania fizycznego

Wady postawy ciała stanowią poważny problem społeczny, gdyż dotyczą 40-50% ogółem badanych. Znaczenie nabiera zatem zapobieganie powstawaniu wad postawy. W szkolnym wychowaniu fizycznym uczestniczą właściwie wszyscy uczniowie poza niewielką grupą zwolnionych przez lekarza okresowo lub trwale ,ze względu na stan zdrowia. Istnieje więc teoretyczna możliwość wpływu zarówno o charakterze kompensacyjnym ,jak i korekcyjnym na całą populację uczniowską. W programach szkolnych wskazuje się potrzebę ćwiczeń korekcyjnych na lekcjach wychowania fizycznego. Metodycy usiłują nawet egzekwować podczas hospitowania czy też wizytowania lekcji-tzw. pięć minut korektywy. Na czym to na ogół polega? Otóż na kilku stereotypowych ćwiczeniach wyprostnych, marszu korekcyjnym dookoła sali i rzadkim już –teście ściennym, bez względu na treść poprzedzających lekcji. Czy może to zrównoważyć np.30 minut w dużej mierze kifotyzujących zajęć koszykówki?
Za mało uwagi poświęca się w pracy lekcyjnej kształtowaniu narządu ruchu zwłaszcza kręgosłupa z punktu widzenia potrzeb zdrowia !

Wiadomo przecież ,że wadliwe ukształtowany w wieku rozwojowym kręgosłup o słabej muskulaturze ,nie jest w stanie w wieku dojrzałym sprostać wymogom życia ,co przejawia się najczęściej bólami krzyża. Stanowią one około 30% schorzeń ortopedycznych w wieku produkcyjnym, ograniczając w znacznej mierze zdolność do pracy. Należy wymienić jeszcze jedną przyczynę, dla której tak ważna jest dbałość o pełnowartościową czynną stabilizację kręgosłupa. Jest nią objaw smuklenia budowy ciała stwierdzany przez antropologów. Im wyższa i smuklejsza młodzież tym silniejszej stabilizacji czynnej (mięśniowej) wymaga jej kręgosłup. W naszej rzeczywistości szkolnej spotykamy się z zupełnym niezrozumieniem tego zagadnienia. Gimnastyką korekcyjną objęte są dzieci klas 1-3 , a nie czwarto-pięcio klasiści , których czeka rzut wzrostowy i drugi krytyczny okres posturogenezy przypadający na młodzież klas VIII. Czy nie należałoby dokonać wyboru tych, dla których gimnastyka w tym okresie może okazać się najpotrzebniejsza?
Musimy uświadomić sobie ,że wg naszej najnowszej wiedzy, sport ,którego fundamentem jest rywalizacja i współzawodnictwo , wygrywanie i przegrywanie nie jest żadną skuteczną receptą na poprawienie zdrowia dzieci i młodzieży. Kochając sport, pasjonując się wynikami polskich sportowców i w pełni wykorzystując jego walory wychowawcze, nie powinniśmy wszystkich nadziei na zwiększenie aktywności fizycznej społeczeństwa lokować w modelu sportowym. Szczególnie odnosi się to do szkolnego systemu kultury fizycznej. Najczęściej występującymi wadami postawy ciała są deformacje w obrębie narządu ruchu, np. wady klatki piersiowej ,koślawość kolan czy skolioza. Główną przyczyną w powstawaniu wad postawy jest wszechobecny siedzący tryb życia i ograniczenie aktywiści fizycznej, które wraz ze złymi nawykami prowadzą do zaburzeń równowagi statyczno-dynamicznej .Oczywiście trzeba też pamiętać o złych nawykach żywieniowych , przemęczeniu, chorobach czy uwarunkowaniach genetycznych sprzyjającym powstawaniu wad postawy. Przyjmuje się ,że szczególnym zagrożeniem dla postawy ciała jest okres szybkiego wzrostu , czyli wiek 6-7 lat ,oraz okres dojrzewania 12-16 lat. Proces kostnienia kończy się około 25 roku życia .W okresie szybkiego wzrostu dochodzi do zaburzeń fizjologicznych mechanizmów chroniących postawę ciała ,a osłabione mięsnie nie stanowią wystarczającej ochrony układu kostnego i podpory dla kręgosłupa. Zmiana trybu życia dziecka ,które zaczyna uczęszczać do szkoły i znacznie więcej czasu spędza w pozycji siedzącej przyjmując często niewłaściwą pozycję, sprzyja powstawaniu wad postawy. Ponadto przyjmuje się ,że obecnie dzieci spędzają 4-6 godzin dziennie przed komputerem lub telewizorem ,a wystarczająca aktywność fizyczna dotyczy tylko 30 % dzieci w wieku 11-15 lat. Nasz układ ruchu jest rodzajem naczyń połączonych .Wady dotyczące kręgosłupa czy też stóp mogą doprowadzić do pogłębienia się dysfunkcji narządu ruchu i przyczyniać się do powstawania kolejnych niekorzystnych zmian w organizmie. Być może warto zwrócić opieki szkolnej związanej z oceną zdrowia dzieci ,ale też większą aktywnością fizyczną, związaną chociażby z popularnymi kiedyś zajęciami SKS .Z pewnością konieczne są systemowe zmiany w polityce zdrowotnej związanej z szerokim występowaniem wad postawy .Obecnie cały ciężar walki z wadami postawy spada na rodziców .Rozwiązaniem mogłyby być centra wad postawy obejmujące zasięgiem każdą gminę w Polsce. Lepiej skutecznie i taniej jest zapobiegać powstawaniu wad postawy lub korygować je w fazie, w której jeszcze się nadają , niż leczyć je chirurgicznie.