Świat w zasięgu ręki. Zajęcia praktyczne z geografii - innowacja pedagogiczna

Autor innowacji: Anna Wysocka

Temat: „Świat w zasięgu ręki” – zajęcia praktyczne z geografii

Przedmiot: geografia

Rodzaj innowacji: organizacyjno-metodyczna

Czas trwania innowacji: 6 miesięcy, zajęcia 1 raz w tygodniu trwające 1h

Adresaci innowacji: klasy III,IV,V- uczniowie przebywający w świetlicy szkolnej

Celowość innowacji: innowacja rozwija umiejętności kluczowe poprzez rozwijanie kompetencji cyfrowych uczniów (bezpieczne i odpowiedzialne korzystanie z zasobów dostępnych w sieci), kształcenie rozwijające samodzielność, kreatywność uczniów, co MEN uznaje za kluczowe zadanie szkoły.

1.Opis innowacji

Mój pomysł innowacji polega na efektywniejszym wykorzystaniu zajęć świetlicowych prowadzonych dla klas starszych i uatrakcyjnieniu ich korzystając z dobrodziejstw jakie dają nam technologie informacyjne (Internet, programy multimedialne) oraz urządzenia służące prezentowaniu informacji (laptop, tablica multimedialna i rzutnik multimedialny).
Zmiana, którą proponuję jest spowodowana następującymi czynnikami:
-mały wymiar godzin z geografii w cyklu kształcenia (5 godzin w całym cyklu w klasach 5-8)
-duża ilość treści nauczania wyznaczona nową podstawą programową
-świadoma kontrola nad przebiegiem i wynikami kształcenia
-nastawienie na realizację treści nauczania w sposób jak najbardziej efektywny wykorzystując do tego zajęcia świetlicowe,
-efektywne posługiwania się technologią informacyjną.
Zmiany te mają wpłynąć na uczniów, dać im wiarę we własne siły i możliwości, wzbudzić i rozwinąć motywację do nauki geografii oraz pozwolić na uzyskiwanie wysokich wyników w nauce w najbliższych latach jak i osiągać sukcesy w konkursach z przedmiotu.
Głównym celem programu innowacji jest dokonanie przeglądu poszczególnych kontynentów poprzez samodzielne wyszukiwanie przez uczniów w oparciu o mapy tematyczne wybranych krajów, ważniejszych krain geograficznych, charakterystycznych stref roślinno-zwierzęcych i naniesieniu tychże informacji na mapy konturowe świata, a ponadto poznanie z zasobów internetowych najbardziej atrakcyjnych turystycznie regionów świata, zamieszkujących tam ras ludzkich z wytworami ich kultury. Na podstawie tych wiadomości uczeń zdobędzie wiedzę o wzajemnych relacjach, jakie zachodzą między przyrodą a człowiekiem.
Proponowany program stwarza możliwości do realizowania w sposób praktyczny tematyki geograficznej. Nastawiony jest na samodzielność w dochodzeniu do wiedzy, sytuuje ucznia na pozycji lidera, propaguje metody aktywizujące, kładzie nacisk na pracę zespołową, eliminuje werbalne, encyklopedyczne przyswajanie wiedzy. Zdobyta wiedza geograficzna jest i będzie niezbędna do dalszej nauki w klasach 5-8 oraz będzie użyteczna w jego życiu codziennym.

2. Zasady innowacji

Innowacja ta polega na zastosowaniu autorskich prezentacji multimedialnych i specjalnie do tego przygotowanych kart pracy wykonanych do określonych raz w tygodniu zajęć świetlicowych wspomaganych aktywizującymi metodami pracy.
W prezentacjach znajduje się materiał edukacyjny merytorycznie sprawdzony, opatrzony zdjęciami z najdalszych zakątków świata, bogaty w animacje, fotografie, filmy, wszystko to jest podporządkowane danej jednostce tematycznej. Podkreślam, że prezentacje te nastawione są na obraz, na pokazanie zjawisk i procesów w taki sposób, aby uczeń mógł je łatwo przyswoić i zrozumieć.
Prezentacje zawierają treści edukacyjne zgodne z nową podstawą programową. To przemyślane scenariusze zajęć, których głównym celem jest wizualizacja materiału realizowanego w podstawie programowej, bo geografia jest dyscypliną naukową, w poznaniu której bardzo istotny jest odbiór za pomocą zmysłu wzroku.

3. Metody i formy pracy
Szczególny nacisk położony będzie na metody i techniki aktywizujące oraz metody praktyczne (ćwiczenia przedmiotowe, pokaz) ze szczególnym uwzględnieniem pracy z atlasem, w tym różnorodnymi mapami, bowiem głęboka analiza map o różnej treści pozwala dostrzec wzajemne powiązania, jakie występują pomiędzy poszczególnymi zjawiskami na określonym obszarze Ziemi. Na zajęciach stosowane będą też metody oparte na słowie.
Uczniowie będą pracowali indywidualnie lub w grupach, w czasie zajęć w sali szkolnej stosowana też będzie praca zbiorowa

4. Cele innowacji

Cel główny:
Nabywanie, rozwijanie i poszerzanie dotychczasowej wiedzy geograficznej poprzez praktyczne działanie.

Cele szczegółowe:

 Kształcenie umiejętności posługiwania się mapą
 Kształcenie umiejętności samodzielnych działań praktycznych ucznia, takich jak analiza mapy, uzupełnianie konturów mapy, umiejętności planowania i nanoszenia treści na kontury mapy kontynentów
 obserwacja pośrednia poprzez filmy edukacyjne czy autorskie prezentacje multimedialne zjawisk przyrodniczych i społecznych oraz na ich podstawie – wnioskowanie i planowanie rozwiązań
 Przedstawienie i interpretacja tematyki geograficznej za pomocą różnych form przekazu, np. fotografii krajobrazu, zdjęć satelitarnych i lotniczych, modelu, technik multimedialnych, danych statystycznych
 Budzenie zainteresowania różnorodnością zjawisk i procesów przyrodniczych, społecznych w przestrzeni geograficznej oraz kształtowanie potrzeby samodzielnego poszukiwania i odkrywania prawidłowości rządzących tymi zjawiskami
 Rozbudzanie zainteresowania bardziej lub mniej odległymi zakątkami naszego globu
 Uświadamianie postaw poszanowania innych narodów i kultur
 Wyrabianie poczucia tożsamości narodowej, regionalnej i lokalnej oraz dumy z naszego dziedzictwa kulturowego
 Przygotowanie uczniów do udziału w najbliższych latach w konkursach
 Wyrabianie nawyków pracy samodzielnej i w grupie oraz odpowiedzialności za rezultaty tej pracy
 Kształtowanie dociekliwości, refleksyjności i zdrowego krytycyzmu wobec informacji o świecie w mediach, internecie oraz w formułowaniu indywidualnego poglądu na świat
 Wyposażenie w umiejętności konieczne do wykorzystania posiadanej wiedzy geograficznej, tak dla rozwoju indywidualnych zainteresowań, jak i w toku dalszej edukacji

5. Przewidywane osiągnięcia uczniów

Uczniowie:
 Umieją analizować treści zapisane na mapie
 umieją planować i nanosić treści na kontury mapy kontynentów
 uzupełniają mapy konturowe
 poznają znaczenie dokładności i precyzji
 wykorzystują pomoce naukowe inne niż książki (globus, mapa, internet )
 potrafią bezpieczne i odpowiedzialne korzystanie z zasobów dostępnych w sieci
 utożsamiają się z własnym regionem, narodem, wykazując jednocześnie postawę tolerancji dla innych narodów i kultur
 potrafią pracować samodzielnie i w grupie,
 W przyszłości osiągają dobre wyniki z przedmiotu i w konkursach geograficznych

6. Ewaluacja

Po zakończonych zajęciach innowacyjnych nauczyciel prowadzący zajęcia przeprowadzi wśród uczniów ankietę dotyczącą prowadzonych zajęć, której analiza pozwoli na wyciągnięcie wniosków i ew. modyfikację zajęć. Informację zwrotną nauczyciel uzyska również z bezpośrednich rozmów z uczniami. Opracowane będzie też sprawozdanie, które przedstawione zostanie dyrektorowi szkoły.

Załącznik - Tematyka świetlicowych zajęć innowacyjnych
pt."Świat w zasięgu ręki"- zajęcia praktyczne z geografii

0. Poznajemy kontynenty i oceany na Ziemi oraz występujące formy rzeźby terenu.
1. Poznajemy podział polityczny, ważniejsze krainy geograficzne oraz rasy ludzkie Azji.
2. Poznajemy charakterystyczne strefy roślinno-zwierzęce Azji oraz jej naturalne krajobrazy na przykładzie stepów.
3. Poznajemy w oparciu o zasoby internetowe najbardziej atrakcyjne turystycznie regiony Azji oraz jej krajobrazy kulturowe – oglądamy filmy edukacyjne o Tajlandii i Indiach.
4. Poznajemy podział polityczny, ważniejsze krainy geograficzne oraz rasy ludzkie Europy.
5. Poznajemy charakterystyczne strefy roślinno-zwierzęce Europy oraz jej naturalne krajobrazy na przykładzie makii śródziemnomorskiej oraz lasów mieszanych.
6. Poznajemy w oparciu o zasoby internetowe najbardziej atrakcyjne turystycznie regiony Europy oraz jej krajobrazy kulturowe na przykładzie Andaluzji w Hiszpanii i Laponii z wioską Świętego Mikołaja.
7. Poznajemy podział polityczny, ważniejsze krainy geograficzne oraz rasy ludzkie Ameryki Północnej.
8. Poznajemy charakterystyczne strefy roślinno-zwierzęce Ameryki Północnej oraz jej naturalne krajobrazy na przykładzie tajgi i tundry kanadyjskiej oraz wysp wulkanicznych Hawaje.
9. Poznajemy w oparciu o zasoby internetowe najbardziej atrakcyjne turystycznie regiony Ameryki Północnej oraz jej krajobrazy kulturowe na przykładzie USA, Meksyku i wysp Hawaje.
10. Poznajemy podział polityczny, ważniejsze krainy geograficzne oraz rasy ludzkie Ameryki Południowej.
11. Poznajemy charakterystyczne strefy roślinno-zwierzęce Ameryki Południowej oraz jej naturalne krajobrazy na przykładzie lasu równikowego.
12. Poznajemy w oparciu o zasoby internetowe najbardziej atrakcyjne turystycznie regiony Ameryki Południowej oraz jej krajobrazy kulturowe na przykładzie Machu Picchu w Peru oraz wysp Galapagos.
13. Poznajemy podział polityczny, ważniejsze krainy geograficzne oraz rasy ludzkie Afryki.
14. Poznajemy charakterystyczne strefy roślinno-zwierzęce Afryki oraz jej naturalne krajobrazy na przykładzie sawanny.
15. Poznajemy w oparciu o zasoby internetowe najbardziej atrakcyjne turystycznie regiony Afryki oraz jej krajobrazy kulturowe na przykładzie Egiptu i Serengeti.
16. Poznajemy podział polityczny, ważniejsze krainy geograficzne oraz rasy ludzkie Australii.
17. Poznajemy charakterystyczne strefy roślinno-zwierzęce Australii oraz jej naturalne krajobrazy na przykładzie pustyni gorącej.
18. Poznajemy w oparciu o zasoby internetowe najbardziej atrakcyjne turystycznie regiony Australii oraz jej krajobrazy kulturowe na przykładzie Wielkiej Rafy Koralowej oraz australijskiego bumerangu miast.
19. Poznajemy Antarktydę – ziemię niczyją.
20. Utrwalamy poznane wiadomości o kontynentach podczas świetlicowych zajęć innowacyjnych pt. "Świat w zasięgu ręki"- zajęcia praktyczne z geografii.