Zaskakujące efekty towarzyszące eksperymentom. Scenariusz pokazów

Scenariusz pokazów pt. „Zaskakujące efekty towarzyszące eksperymentom".
Założenia
Cele:
• przyswajanie wiedzy w atrakcyjny i trwały sposób;
• kształtowanie przyczynowo-skutkowego sposobu myślenia;
• rozwijanie umiejętności obserwacji otaczającego nas świata;
• doskonalenie umiejętności wyciągania wniosków;
• zaszczepianie twórczego myślenia;
• kształtowanie otwartości na nowe doświadczenia;
• rozwijanie samodzielności i kreatywności;
• zaciekawienie dzieci zjawiskami chemicznymi;
• doskonalenie umiejętności posługiwania się sprzętem laboratoryjnym.

Metody:
• czynne: samodzielne wykonywanie doświadczeń przez uczniów;
rozstrzyganie wątpliwości, kwestii spornych stawianych przez prowadzących;
• słowne: rozumienie instrukcji prowadzącego, rozmowa kierowana, objaśnienia nauczyciela, pogadanka;
• oglądowe: pokaz, obserwacja.

Formy pracy:
• praca w parach lub trójkach;
• praca z całą grupą.

Metodologia: Small Scale Chemistry, autorstwa dr Aleksandra Kazubskiego z Pracowni Dydaktyki Chemii UMK w Toruniu.

Przebieg pokazu

Wprowadzenie
Mottem tegorocznych pokazów chemicznych to „Zaskakujące efekty towarzyszące eksperymentom".

Reakcjom chemicznym towarzyszą róże efekty, takie jak:
• dźwięk,
• wysoka temperatura,
• nagła zmiana koloru,
• rozbłyski światła,
• a nawet ogień.

Uczniowie klas siódmych przygotowali dla was kilka eksperymentów, w których zobaczycie te efekty.

1. Do pierwszego eksperymentu zapraszamy Alka i Filipa
Eksperymentem polega na otrzymaniu wody, przez połączenie wodoru i tlenu z powietrza. Do tego doświadczenia potrzebny będzie: magnez i ocet.
Do octu dodajemy magnez, aby wywołać reakcję, w której otrzymamy wodór.
Gdy nazbieramy dwa razy więcej wodoru niż tlenu, to połączy się on z tlenem z powietrza i otrzymujemy wodę. Reakcji towarzyszy charakterystyczny dźwięk.

2. Drugie doświadczenia to ,,Lokomotywa”. Zapraszamy: Klaudię, Magdę i Oliwię.
Do tego doświadczenia potrzebujemy tylko dwóch substancji: stężonej wody utlenionej (tzw. perhydrolu) oraz nadmanganianu potasu. Obie substancje stosuje się do odkażania ran. Jest to przykład bardzo gwałtownej reakcji chemicznej!
Ta reakcja jest silnie egzotermiczna, czyli wydziela się dużo ciepła, a to powoduje gwałtowne wrzenie i odparowanie powstającej pary wodnej.

3. „Pasta do zębów dla słonia” wyprodukują nam Natalka, Oliwia i Kuba.
Zdradzimy wam tajemnicę, jak szybko wyprodukować dużą ilość piany. Aby ją uzyskać rozłożymy nadtlenek wodoru, czyli perhydrol.
Do kolby wlewam perhydrol, potem płyn do naczyń, a następnie nadmanganianu potasu i otrzymujemy dużą ilość piany.

4. Następne doświadczenie to spalanie butanu. Zapraszamy Antka i Janka.
Gazy organiczne to łatwopalne substancje, które są dobrym źródłem energii. Dlatego stosujemy je w domach w kuchenkach gazowych.
Do krystalizatora z wodą dodajemy płyn do naczyń, a potem w bańkach zamykamy gaz organiczny (propan, butan) i podpalamy. Powstaje bardzo wysoki płomień.

5. Paliwo rakietowe wyprodukują nam: Ala, Lena i Zuzia.
Tu przyda się sól - azotan potasu oraz cukier, które razem mieszamy i zapalmy.

6. Rakietę w kosmos wystrzelą Ada i Wiktoria.
W tym doświadczeniu magicznym płynem okazuję się etanol, czyli alkohol etylowy, który jest łatwopalny. Do rakiety wlewamy etanol i następnie rozprowadzamy go po ściankach. Zakręcamy korkiem z małą dziurka i zapalamy.

7. „Węże faraona” pokażą nam: Ania i Monka.
Potrzebny tu będzie cukier i soda oczyszczona oraz etanol. Przygotowujemy mieszaninę cukru pudru i sody. Tą mieszaninę wysypujemy na suchym piasku i oblewamy etanolem, a następnie zapalamy. Po chili pojawiają się węże z popiołu.

To było nasze ostatnie doświadczenie.
Dziękujemy klasom siódmym i ósmym za przygotowanie ciekawych eksperymentów.
Brawa dla wszystkich młodych chemików.

Wnioski:
Podczas pokazów uczniowie mogli zaobserwować różne ciekawe i zaskakujące efekty, jakie towarzyszyły eksperymentom. Starsi uczniowie mogli pochwalić się zdobytą wiedzą z zakresu chemii, a młodsi oglądali je z dużym zainteresowaniem. Pokazy chemiczne cieszą się dużą popularnością, są efektowne i rozbudzają wszechstronne zainteresowania dzieci. Pozwalają na wykorzystanie wiedzy teoretycznej w praktyce, uczą cierpliwości i koncentracji. Pozwalają młodzieży na odkrywanie świata przez własne doświadczenia i dają satysfakcję z samodzielnie przeprowadzonych eksperymentów.