Cele edukacji literackiej

Literatura dziecięca wiąże się ściśle z wychowaniem przedszkolnym, „trudno wyobrazić sobie dobrą pracę bez literatury dla dzieci” (H.Kruk 1990,s.3).
Przez edukację rozumiemy „ ogół procesów oświatowo-wychowawczych, obejmujących kształcenie i wychowanie oraz szeroko pojmowaną oświatę” (W.Okoń 1984,s.66).
Literatura dziecięca według M.Kwiatowskiej to „rodzaj sztuki przekazy-wanej odbiorcom przede wszystkim za pośrednictwem rodziców, nauczycieli, aktorów. Przedszkole stwarza swoim wychowankom różnorodne możliwości obcowania z literaturą piękną. Jej oddziaływanie zależne jednak jest od kultury żywego słowa reprezentowanej przez nauczyciela i przyswajanej przez dzieci” (M.Kwiatowska 1985,s.293).
Edukacja literacka w przedszkolu w ujęciu M.Kwiatowskiej, ma przede wszystkim na celu: wzbogacanie przeżyć i wyobraźni, kształtowanie stosunku dziecka do otaczającego świata i do samego siebie oraz budzenie potrzeby wielostronnego obcowania z literaturą piękną, wpajanie dzieciom kultury żywego słowa i rozwijanie ich własnej ekspresji.
„Edukacja literacka w przedszkolu opiera się na treściach czerpanych z różnych rodzajów literatury dziecięcej. Do podstawowych jej rodzajów zalicza się książkę z obrazkami. Literatura ta obejmuje jednak szerszy zakres niż utwory znajdujące się w ilustrowanych książkach. Literaturą dziecięcą nazywamy bowiem teatr dla dzieci, słuchowiska radiowe, przeźrocza itp.”( M.Kwiatowska 1985,s.299).
Zadania wychowawcze w przedszkolu określa program wychowania przedszkolnego. Do najważniejszych celów edukacji literackiej dzieci 6-letnich, zawartych w treściach programowych, zalicza się rozbudzanie zainteresowania książką poprzez :
- kształtowanie intelektualnego i emocjonalnego stosunku do książki jako źródła wiadomości i przeżyć;
- doskonalenie umiejętności uważnego słuchania tekstu mówionego i czytanego;
- zachęcanie do wypowiadania się na temat poznanego utworu;
- próby przewidywania zakończenia;
- recytowanie indywidualne i zespołowe wierszy;
- inicjowanie różnych form inscenizacji;
- organizowanie tematycznych wystawek książek;
oraz wyrabianie nawyku kulturalnego obchodzenia się z książką i samo-dzielnego korzystania z biblioteki przedszkolnej.
Cele zawarte w treściach programowych odnośnie kultury żywego słowa to:
- dostarczanie dzieciom wzorów pięknej mowy polskiej;
- przekazywanie utworów literackich w celu bogacenia dziecięcych przeżyć estetycznych i uwrażliwiania na siłę artystycznego wyrazu;
- organizowanie dziecięcej zabawy w teatr w formie inscenizacji znanych piosenek i tekstów literackich oraz samodzielnie układanych scenariuszy;
- zachęcanie dzieci do własnej twórczości słownej;

J.Papuzińska uważa, że „lektura w przedszkolu nigdy nie jest celem samym w sobie, najczęściej zaś stanowi punkt wyjścia dla jakiegoś przedsięwzięcia wychowawczego. Od każdego kontaktu literackiego prowadzi jakaś drożynka w działanie: czy to będzie nauka na pamięć tekstu, czy też odtworzenie jego treści w zabawie lub przedstawieniu, czy też organizowana ekspresja dzieci stanowiąca następstwo lektury - rysowanie, malowanie, konstruowanie, bądź podjęcie zawartej w tekście inspiracji do działania” (J.Papuzińska 1981,s.72).