Przyimek - mały zarządca. Scenariusz lekcji dla klasy V

Temat: Przyimek – mały zarządca.
Czas trwania: 45 min.
Cel główny: poznanie pojęć „przyimek” i „wyrażenie przyimkowe”.
Cele szczegółowe:
- rozpoznawanie części mowy (przyimka)
- stosowanie poprawnych form gramatycznych wyrazów odmiennych,
- pisanie poprawnie pod względem ortograficznym i stosowanie reguł pisowni.
Metody:
ćwiczenia praktyczne, pogadanka heurystyczna, myślenie wizualne.
Formy pracy:
indywidualna, grupowa, zbiorowa.
Środki dydaktyczne:
podręcznik, tablica multimedialna, gazeta codzienna, kolorowa kreda.
Tok lekcji:
a) cześć wprowadzająca

1. Sprawdzenie obecności i zapisanie tematu lekcji.
2. Przypomnienie wiadomości o częściach mowy (na podstawie skojarzenia do dłoni – pięć części odmiennych, podobnych do siebie, ale różniących się pod względem odmiany i pięć nieodmiennych).
3. Przedstawienie uczniom celu lekcji – poznanie kolejnej nieodmiennej części mowy.

b) część główna

4. Narysowanie przez nauczyciela na tablicy dużego sześcianu. Chętni uczniowie podchodzą do tablicy, dorysowują ludziki, które pojawiają się w pobliżu graniastosłupa, i zapisują kolorową kredą ich umiejscowienie wobec sześcianu (np. w, nad, pod, między, zza, obok itp.)
5. Wprowadzenie pojęcia przyimka i wyrażenia przyimkowego (według podręcznika).
6. Podział uczniów na grupy dwuosobowe (zgodnie z zajmowaniem miejsca w ławce). Otrzymanie przez każdą z grup strony gazety codziennej. Zadaniem uczniów jest znalezienie co najmniej czterech wyrażeń przyimkowych (czas pracy – 5 min.).
7. Pytanie nauczyciela o zasady pisowni wyrażeń przyimkowych (na podstawie znalezionych związków wyrazowych). Zapisanie notatki do zeszytu: „Przyimki wraz z innymi częściami mowy, najczęściej z rzeczownikami i liczebnikami, zapisujemy osobno, na przykład do domu, obok nas, z tobą”.
8. Porządkowanie odnalezionych przez uczniów wyrażeń przyimkowych na tablicy – zapisywanie ich z podziałem na przypadki, z którymi łączy się określony przyimek. Podkreślenie przez nauczyciela pojawiających się analogii.
9. Kontynuacja pracy w parach. Jedna osoba instruuje kolegę/koleżankę, jak dojść do miejsca im znanego. Osoba słuchająca zapisuje wyrażenia przyimkowe w zeszycie i określa przypadek rzeczownika, następuje zamiana ról.

c) część podsumowująca

10. Pokazanie uczniom na tablicy multimedialnej przykładów notatek graficznych na temat części mowy. Podyktowanie zadania domowego: „Zrób w dowolnej formie notatkę graficzną na temat przyimka. Wklej ją do zeszytu.”